WARTOSC LOGICZNA ( PRAWDZIWOSC lub FALSZYWOSC ) zdania zlozonego, zbudowanego ze zdan prostych, wylacznie poprzez uzycie do tego celu spojnikow: |
|
||||
p |
q |
p |
|
W KONIUNKCJI : |
1 |
1 |
1 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
1 |
0 |
0 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest falszywe daje FALSZ |
0 |
1 |
0 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest prawdziwe daje FALSZ |
0 |
0 |
0 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest falszywe daje FALSZ |
|
||||
p |
q |
p |
|
W ALTERNATYWIE : |
1 |
1 |
1 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
1 |
0 |
1 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest falszywe daje PRAWDE |
0 |
1 |
1 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
0 |
0 |
0 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest falszywe daje FALSZ |
|
||||
p |
q |
p |
|
W IMPLIKACJI : |
1 |
1 |
1 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
1 |
0 |
0 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest falszywe daje FALSZ |
0 |
1 |
1 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
0 |
0 |
1 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest falszywe daje PRAWDE |
|
||||
p |
q |
p |
|
W ROWNOWAZNOSCI : |
1 |
1 |
1 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest prawdziwe daje PRAWDE |
1 |
0 |
0 |
|
"p" jest prawdziwe, "q" jest falszywe daje FALSZ |
0 |
1 |
0 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest prawdziwe daje FALSZ |
0 |
0 |
1 |
|
"p" jest falszywe, "q" jest falszywe daje PRAWDE |
|
||||
p |
~ p |
|
W NEGACJI : |
|
1 |
0 |
|
"p" jest prawdziwe, daje FALSZ |
|
0 |
1 |
|
"p" jest falszywe, daje PRAWDE |
Zatem dobrze widac, ze kazda matryca ma stosowne sobie wartosci logiczne (0 lub 1), zalezne od tego czy wystepuj±ce w niej poszczegolne zdania skladowe sa falszywe, czy tez prawdziwe.
UWAGA! Wystepowanie trzech lub wiecej zdan skladowych powoduje zwiekszenie ilosci kombinacji ich mozliwych wartosci logicznych. Dla przykładu:
Kombinacja 1: p = 1, q = 1, r = 1;
Kombinacja 2: p = 1, q = 1, r = 0;
Kombinacja 3: p = 1, q = 0, r = 0;
Kombinacja 4: p = 0, q = 0, r = 0;
Kombinacja 5: p = 0, q = 0, r = 1;
Kombinacja 6: p = 0, q = 1, r = 1;
Kombinacja 7: p = 1, q = 0, r = 1;
Kombinacja 8: p = 0, q = 1, r = 0.
Jak widac przy trzech zdaniach skladowych jest 8 kombinacji, zgodnie z zasada, że: Ilosc kombinacji = 2n
(“n” jest cyfra okreslajaca ilosc zdan skladowych). Przy czterech zdaniach skladowych ilosc kombinacji podstawien wynosi 24 czyli 16. Przy czterech zdaniach skladowych ilosc kombinacji podstawien wynosi 25czyli 32... PAMIETAJ !
CWICZENIE 4 I Pierwsze cwiczenie w rozdziale nr 2 I
Pobawimy sie teraz ze sprawdzaniem wartosci logicznej podanych schematow, co pozwoli nam nabrac wprawy w tej dziedzinie :
1. “p” i “q” sa zdaniami prawdziwymi: p = 1; q = 1
a)
(p |
|
q) |
|
p |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
Oto kolejne kroki, ktore wypada w tej chwili poczynic:
- podpisz pod literami “p” i “q” cyfre 1, gdyz wiemy, ze oba zdania sa prawdziwe;
- nastepnie sprawdz w matrycy logicznej jaka wartosc logiczna ma alternatywa dwoch jedynek (okaze sie, ze to takze jedynka, ktora dla ulatwienia sobie dzialania podpiszemy pod symbolem alternatywy).
- kolejnym krokiem jest sprawdzenie w matrycy jaka wartosc ma glowny spojnik schematu - implikacja dwoch jedynek - calego okraglego nawiasu oraz tej, ktora jest pod litera “p” z prawej strony. Okaze sie, ze znow jest to jedynka, ktora podpisujemy w schemacie pod symbolem implikacji, podkreslajac ja;
- teraz juz wiemy, ze caly schemat, ktory w uproszczeniu wyglada tak :
(w lewej kopercie mamy to, co jest w nawiasie okraglym “ p
q ”, w prawej kopercie natomiast “p”), ma wartosc “1”, czyli jest prawdziwy.
_____
b)
p |
|
(q |
|
p) |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
Tu sytuacja ma sie podobnie. Podpisalismy jedynki pod literami, sprawdzilismy, ze koniunkcja dwoch jedynek wynosi 1, nastepnie odkrylismy, iz glowny funktor -implikacja dwoch jedynek jest takze jedynka, co pozwolilo nam dowiedziec sie, ze caly nasz schemat, ktory w uproszczonej postaci przedstawia sie nastepujaco :
( w lewej kopercie mamy “p”, w prawej natomiast “q
p”), jest prawda - jedynka.
_____
c)
(~ |
p) |
|
[~ |
(q |
|
p)] |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
W tym przypadku kroki sa nastepujace :
- podpisanie jedynek pod kazda z liter;
- sprawdzenie koniunkcji dwoch jedynek z nawiasu okraglego (jest to jedynka );
- sprawdzenie negacji p i ( q
p ) - (w obu przypadkach jest to zero);
- upewnienie sie, ze implikacja (dwoch zer, bo to wlasnie one biora w niej udzial) - glownego spojnika schematu, wynosi 1 (podkreslenie).
Schemat powyzszy wyglada w uproszczeniu tak :
(w lewej kopercie mamy “p” - negacja wyznacza jej wartosc logiczna , w prawej zas “(q
p)” - tu takze negacja wyznacza jej wartosc logiczna).
_____
d)
[(~ |
q) |
|
q] |
|
p |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
Sytuacja przedstawia sie analogicznie do poprzedniego schematu. Podstawiamy jedynki pod litery, nastepnie otrzymujemy 0 po zanegowaniu “q”, w dalszej kolejnosci sprawdzilismy, ze implikacja (ta w kwadratowym nawiasie), dla przypadku “0
1” daje jedynke, aby ostatecznie dojsc do wniosku, ze caly schemat jest prawdziwy, gdyz jego glowny spojnik - takze implikacja, w wypadku “1
1” jest jedynka. Schemat ten w uproszczeniu wyglada tak :
(w lewej kopercie znajduje sie maly schemacik “[(~q)
q ]”, ktorego glownym spojnikiem jest implikacja, w prawej “p”).
- - - - -
2. “p” jest prawdziwe, natomiast "q" jest falszywe: p = 1; q = 0
a)
(p |
|
q) |
|
p |
|
1 |
1 |
0 |
1 |
1 |
|
Pod “p” podpisujemy “1”, gdyz wiemy, ze zdanie to jest prawdziwe. Pod “q” podpisujemy “0”, gdyz jest to zdanie falszywe. Sprawdzamy w naszej pamieci (UWAGA! Nie powstala dotad na tej planecie lepsza metoda opanowania matryc logicznych, niz “dokladne wykucie ich w twardym dysku, ktory kazdy z nas nosi pod wlasna czupryna”. Jest to czynnosc jak najbardziej mozliwa do wykonania i pojdzie tym szybciej, im pozytywniejsze jest nasze nastawienie do niej. Pewnym ulatwieniem jest tu potraktowanie :
- KONIUNKCJA jako ILOCZYN, gdzie :
p |
q |
p x q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
- ALTERNATYWA jako SUMA, gdzie :
p |
q |
p + q |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
0 |
Opanowanie matryc w logice jest tym, czym alfabetu w nauce pisania. Znajomosc jednego i drugiego poprostu ulatwia Zycie. PAMIETAJ !), jaka wartosc ma alternatywa “1
0” i wpisujemy “1”. Dalej interesuje nas wartosc logiczna implikacji dwoch jedynek, przez co znow udajemy sie w krotka podroz w glab wlasnego umyslu, przynoszac stamtad wiadomosc, ze jest to “1”. Tak oto nasz schemat jest prawda logiczna, bo ma wartosc “1”.