KAZIMIERZ DOBROWOLSKI „CHLOPSKA KULTURA TRADYCYJNA”

WSPOLNOTOWY TYP WIEZI SPOLECZNEJ I ORGANIZACJI TERYTORIALNEJ

- dawne wspolnoty nie byly jednolite kulturowo

- tendencja do uniformizmu kulturowego- wyraza sie naciskiem spolecznym aby w poszczegolnych klasach i warstwach wsi istniala pewna jenorodnosc podstawpwych instytucji spolecznych oraz tresci ideologicznych

jednorodnosc obejmowala tez pewien zasob kulturowy wspolny dla calej spolecznosci wioskowej

- represje za zachowanie niezgodne z podstawowymi formami zycia, lek przed sankcjami pomagal utrzymywac wzory kulturowe

- silna wiez spoleczna - mimo roznic klasowych, stapiala ludnosc poszczegolnych wiosek w wioskowe grupy terytorialne (mala stycznosc z innymi grupami, samowystarczalnosc wiosek), silne poczucie wspolnoty wewnatrz danej wsi

- wyrazna swiadomosc odrebnosci na zewnatrz - mieszkancy sasiednich wiosek zawsze traktowani jako obcy

- wspolnota dobr kulturowych - zwlaszcza w dziedzinie folkloru i innych wartosci niematerialnych, tendencja tworzenia sie cech jezykowych-np. gwara,wlasne piesni,odziez—jako podstawa wyroznienia ludzi z innych wsi

- mit grupowej wartosci - podkreslenie wyzszosci wlasnego stylu zycia, wartosci zwiazanych ze swoja grupa , dawalo to lepsze zbiorowe samopoczucie( dzialalo to korzystnie na zwartosc i sile wojskowej grupy)

- wspolzaleznosci w kulturze tradycyjnej- znaczny stopien wspolzaleznosci i zharmonizowania. Kultura ta stanowila integralna calosc, pozostajaca w stalym powolnym ruchu- takze pod wplywem ludzi, w ten sposob powstala dialektyczna wspolzaleznosc miedzy poszczegolnymi dzialaniami ludzi i wytworami kultury

ORALNOSC

- kultura w znacznej mierze oparta o przekazy ustne i pokazy praktyczne

-jako narzedzie transmisji ,rowniez trwalsze w postaci np. przyslowia(ulatwialy orientacje w swiecie przyrody i spolecznosci, takze regulujac ja)

- forma wierszowana takze w formulach magicznych

- spotkania towarzyskie jako wazne narzedzie utrzymywania sie kultury

Funkcje spoleczne opowiadan

- narzedzie umacniania starego, mistyczno magicznego pogladu na swiat,

- niosly praktyczne wskazowki

- mialy sens moralny- umacnialy wskazania moralne

AUTORYTET TRADYCJI- AUTORYTET STAROSCI, KONFORMIZM

Autorytet urzadzen (=tradycji)

wytworzyl sie przez wzrost znaczenia dzialan bez poglebionej refleksji intelektualnej, oparte na biernym odbieraniu urzadzen kulturalnych i i na silnym przywiazaniu emocjonalnym.

Istota autorytetu:

Uznanie okreslonego wytworu pozbawione w zasadzie krytycznej analizy , polaczone z silna wiara w jego wartosc, czasem nawet z czcia

Autorytet ludzi

W scislym zwiazku z autorytetem kultury, ktorego byli nosicielami i przekazicielami

Autorytet ludzi starych:

• Bo posiadali najwiekszy zasob wiadomosci

• Najbogatsze doswiadczenia i obserwacji wlasne w toku praktyki produkcyjnej i spolecznej

• Z braku wiedzy pisanej stanowili glowne zrodlo wiedzy o pracy, swiecie i zyciu, czerpia z tego mlode pokolenia

• Znaczenia starych ludzi- rowniez ze wzgledu na to, ze czesc wiedzy byla traktowana jako tajemnice, przekazywane tylko wybranym np. w kowalstwie, cechach rzemieslniczych

---