www.gim18.bialystok.pl

LEKKOATLETYKA W SZKOLE

Metodyka nauczania wybranych konkurencji

Autorzy: mgr Renata Wasilewska

Mgr Cezary Wasilewski

Białystok 2001

SPIS TREŚCI

Wstęp.

1. Jak nauczać lekkiej atletyki w szkole.

2. Start niski.

2.1 Nauczanie startu niskiego

2.2 Ćwiczenia doskonalące technikę biegu sprinterskiego.

3. Biegi sztafetowe.

3.1 Metodyka nauczania

4. Biegi przez płotki.

4.1 Ćwiczenia przygotowawcze.

4.2 Ćwiczenia na płotkach.

5. Skok w dal.

5.1 Ćwiczenia przygotowawcze.

5.2 Nauka skoku w dal.

6. Rzut piłeczka palantową.

6.1 Metodyka nauczania rzutu piłeczka palantową.

Zakończenie.

Bibliografia.

Wstęp

Lekkoatletyka - wyróżniona została spośród innych dyscyplin pięknym tytułem - KRÓLOWEJ SPORTU, gdyż oprócz niewątpliwej widowiskowości cechuje się wysoką zdrowotnością, powszechną dostępnością, prostotą i wymiernością. Uprawianie lekkiej atletyki (już w szkole) stwarza doskonałe możliwości dla rozwoju wszystkich cech motorycznych i wolicjonalnych dziecka. Zapewnia określone minimum wszechstronnego rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży, zachęca do znacznej systematyczności - stąd bardzo częste mierniki sprawności fizycznej oparte są na wynikach prostych konkurencji lekkoatletycznych. Wymierny wynik uzyskany przez ucznia wyrabia wiarę w siebie i pozwala określić postęp.

Rezultatem lekcji lekkiej atletyki powinien być wyższy poziom sprawności fizycznej i wydolności, wyrobienie niezbędnych umiejętności technicznych i możliwości rywalizacji z rówieśnikami.

Najbardziej uzdolnieni mogą zintensyfikować uprawianie lekkiej atletyki i przeżyć niepowtarzalną przygodę sportową uczestnicząc w zawodach szkolnych i okręgowych.

Zadaniem nauczyciela wychowania fizycznego powinno być stosowanie takich rodzajów ćwiczeń ruchowych, które odpowiadają psychice i motorycznym potrzebom młodzieży szkolnej, reprezentującej różne kategorie wieku. Ćwiczeń opartych przede wszystkim na naturalnych formach ruchu jak najbardziej przydatnych dla rozwoju młodego organizmu, zaspokajających wielostronne potrzeby ruchowe młodzieży, kształcących właściwe nawyki i rozwijających cechy psychiczne i motoryczne.

Nauczanie i przyswajanie umiejętności ruchowych odbywa się drogą odpowiednio dobranych metod. Techniki (umiejętności) konkurencji lekkoatletycznych, można uczyć stosując metodę syntetyczną (całościową) lub analityczną (nauczanie częściami). Ich stosowanie zależy, między innymi, od prostoty lub złożoności danej konkurencji, zamierzonych efektów nauczania, właściwości psychosomatycznych, poziomu sprawności, uzdolnień ćwiczących uczniów.

Metoda całościowa jest najłatwiej zrozumiała dla uczniów. Pozwala bowiem na uchwycenie od razu mechanizmów całej techniki ruchów, składającej się na przestrzenny obraz wykonywanej konkurencji lekkoatletycznej. Dzieje się to dzięki nie naruszaniu ogólnej budowy zadania ruchowego i rytmu działania ćwiczącego. Metodą syntetyczną powinno się generalnie posługiwać na etapach nauczania umiejętności naturalnych, tj. start niski, biegi sztafetowe, bieg przez płotki, skok w dal, rzut piłeczką palantową.

Rozwój techniki i jej doskonalenie odbywa się w trakcie stosowania metody analitycznej. Metoda ta, jak sama nazwa wskazuje, polega na nauczaniu danej techniki drogą opanowywania poszczególnych jej elementów, wyodrębnionych zgodnie z logiczną strukturą danego ruchu.

Nauczanie techniki danej konkurencji w całości lub częściami odbywa się przez stosowanie odpowiednich form nauczania. Do podstawowych form nauczania w szkole podstawowej zalicza się formę zabawową i zadaniową. Forma zabawowa jest formą, która w wyjątkowy sposób aktywizuje proces ujawniania i kształtowania umiejętności lekkoatletycznych. Podstawy konkurencji lekkoatletycznych najlepiej jest realizować w warunkach naturalnych, poza urządzonym boiskiem szkolnym. Ze względu na dużą swobodę wykonania zadania ruchowego, forma ta stwarza wiele sytuacji wpływających na rozwój wyobrażeń oraz inwencji twórczej. Forma zabawowa przez wprowadzenie współzawodnictwa dostarcza uczniom wiele wrażeń i zadowolenia, nie powoduje znużenia.

Formą bardziej eksponującą doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych jest forma zadaniowa, w której wyobrażenie o przebiegu ruchu określone jest pokazem, rzadziej słownym opisem ruchu. W przeciwieństwie do poprzedniej formy, gdzie dominowała swoboda wykonywania jest ograniczona do jednego rozwiązania zadania ruchowego, zgodnie z zamierzonym celem.

Poniżej zamieszczone są konkurencje lekkoatletyczne, których uczy się w każdej szkole. Ćwiczenia stosowane przy ich nauczaniu mogą stać się pomocne dla każdego nauczyciela wychowania fizycznego.

1. Jak nauczać lekkiej atletyki w szkole.

1. Zaczynamy od zabawy

2. Zadbajmy o ogólne usprawnienie ruchowe dzieci,

3. Stopniowo wprowadzamy do lekcji lekkoatletyczne ćwiczenia ukierunkowane

• skip A,B,C w marszu, w podskokach, w biegu, z utrudnieniem,

• bieg o prostych nogach w przód,

• biegi rytmowe,

• starty sytuacyjne,

• ćwiczenia zawierające w swej strukturze ruchu element techniczny konkurencji, np. ćwiczenia wspomagające naukę startu niskiego,

Szczególna uwagę zwracamy na:

• wyprost stawów kończyny dolnej - skokowego, kolanowego i biodrowego w końcowej fazie ruchu,

• prawidłowe ułożenie tułowia - prosty lub lekko wychylony ku przodowi, głowa przedłużeniem tułowia,

• postawienie stopy z góry - aktywne i sprężyste,

• praca ramion - wspomaga rytm biegu,

• uniesienie kolana - nie wyżej niż do kąta prostego,

4. Zapoznajmy dzieci z podstawowymi wiadomościami o dyscyplinie

5. Nauczajmy poszczególnych elementów konkurencji

2. Start niski

Pozycja „na miejsca”:

• nogi oparte o ścianki bloków,

• przyklęk na kolanie nogi zakrocznej,

• ręce oparte na szerokości barków przed linią startową,

Na komendę „gotów”:

• biodra uniesione do wysokości barków,

• ciało w bezruchu,

Na strzał (sygnał startu):

• silne odepchnięcie nóg od bloków,

• przeniesienie jak najszybszym i najkrótszym ruchem nogi zakrocznej do przodu,

• w kolejnych krokach zwanych „odbijającymi”, stopniowe doprowadzenie tułowia do pozycji pionowej.

„na miejsca” „gotów” „strzał”

2.1 Nauczanie startu niskiego:

• ćwiczenia zawierające elementy startu niskiego,

• ćwiczenia doskonalące refleks - straty sytuacyjne,

• start wysoki,

• start niski z bloków - indywidualny, na komendę, w rywalizacji,

2.2 Ćwiczenia doskonalące technikę biegu sprinterskiego.

• biegi z przyspieszeniem,

• biegi z przyspieszeniem i wyłączeniem prędkości - „włącz - wyłącz”,

• biegi rytmowe na odcinku od 40 - 60 m,

• „wejścia w wiraż”,

• „wyjścia z wirażu”,

• biegi w sprzyjających warunkach - z górki, z wiatrem,

• podbiegi,

Szybkość kształtujemy w warunkach pełnego wypoczynku organizmu.

Dla dzieci przerwa między dwoma biegami wykonanymi pełna szybkością powinna wynosić 8 - 10 min.

Technikę doskonalimy w biegach „na luzie”, gdy zachowujemy kontrolę nad ruchem.

W czasie zawodów można wykonać tylko jeden falstart (przedwczesny wybieg), drugi wyklucza z biegu.

Biegi sprinterskie rozgrywane są w torach, za przekroczenie toru grozi dyskwalifikacja.

Linię mety należy przebiec z pełną prędkością.

3. Biegi sztafetowe.

Biegi sztafetowe należą do najpiękniejszych ale zarazem najtrudniejszych konkurencji lekkoatletycznych. Stanowią jedyny, w sporcie w zasadzie indywidualnym, wyjątek, gdzie rywalizują ze sobą zespoły.

Do klasycznych biegów sztafetowych zaliczamy: 4 x 100 m i 4 x 400 m.

Rozgrywa się niekiedy sztafetę szwedzką (400, 300, 200, 100 m) lub olimpijską (800, 400, 200, 100 m).

W ramach szkolnych zawodów przeprowadza się często biegi 4 x 60 m i 4 x 200 m.

Istotą wszystkich biegów sztafetowych jest przebiegnięcie z pałeczką sztafetową określonego dystansu kolejno przez wszystkich biegaczy zespołu.

Przekazywanie pałeczki sztafetowej:

• od dołu:

• wyciągnięta do tyłu ręka odbierającego jest wyraźnie ugięta w stawie łokciowym,

• dłoń ułożona stroną grzbietową ku górze,

• kciuk i palec wskazujący szeroko rozwarte,

• podający pałeczkę sztafetową wkłada ją ruchem od dołu ku górze tak, aby odbierający mógł chwycić ją jak najbliżej dłoni podającego

• od góry:

• wyciągnięta do tyłu ku górze ręka odbierającego pałeczkę sztafetową jest prosta w stawie łokciowym,

• dłoń kończyny skierowana stroną grzbietową ku dołowi,

• kciuk i palec wskazujący szeroko rozwarte,

• podający wkłada pałeczkę sztafetową w dłoń odbierającego ruchem od góry tak, aby mógł on odebrać pałeczkę jak najdalej od dłoni podającego.

Rozpoczynający bieg rozstawny trzyma pałeczkę w prawej dłoni. Obowiązuje zasada na przemianstronności podania:

- z ręki prawej do lewej,

• z ręki lewej do prawej.

Na sygnał „hop” podającego, odbierający wyciąga rękę do tyłu, a podający umieszcza ja w dłoni odbierającego.

3.1 Metodyka nauczania

• podania pałeczki sztafetowej w miejscu,

• podania pałeczki w miejscu z pracą rąk jak podczas biegu,

• podania w marszu,

• podania w truchcie,

• biegi rytmowe z wyciągnięciem ręki jak do odbioru pałeczki,

• podania w swobodnym biegu po prostej,

• podania w swobodnym biegu w strefie zmian,

• podania w biegu na pełnej prędkości,

• start niski z bloków z pałeczką sztafetową,

• wybiegi sztafetowe - nogą wykroczną,

• start uciekającego w momencie nadbiegania podającego na znak kontrolny i przekazanie pałeczki w strefie zmian,

• przekazywanie pałeczki na I, II i III zmianie

W biegach rozstawnych 4 x 400 m (4 x 200 m) przy zmianie pałeczki sztafetowej, kończący bieg wyciąga prawą rękę z pałeczką do przodu.

Odebranie pałeczki następuje ręką lewą, po czym zostaje ona przełożona do ręki prawej.

4. Biegi przez płotki.

Biegi przez płotki należą do jednych z trudniejszych ale też i atrakcyjniejszych konkurencji lekkoatletycznych.

Jeśli jednak naukę młodych płotkarzy rozpocznie się wcześnie, przy pomocy łatwych i dostępnych ćwiczeń, to biegi te na pewno przestaną być technicznie skomplikowaną konkurencją. Poprzez ćwiczenia płotkarskie dzieci otrzymują dobre, różnorodne przygotowanie fizyczne, które z kolei w poważnym stopniu wpływa na osiągnięcie dobrych rezultatów w innych konkurencjach lekkoatletycznych.

Kategoria wieku	Dystans	Wysokość płotków	Odległość linii startu do pierwszego płotka	Odległość między płotkami	Odległość od ostatniego płotka do mety
młodzicy młodziczki	200	76,2	18,29	18,29	17,10
młodzicy	110	91,4	13,50	8,60	19,10
młodziczki	100	76,2	13,00	8,00	15,00

Elementy biegu:

• start niski,

• dobieg do płotka,

• przejście płotka,

• bieg między płotkami,

• wybieg z ostatniego płotka.

Start niski - ułożenie nóg w blokach tak, aby zaatakować płotek właściwą nogą.

Dobieg - polega na dokładnym ustaleniu miejsca odbicia (ataku).

Przejście płotka - atak - wyprowadzony noga ugiętą w stawie kolanowym, przeniesienie nogi zakrocznej (odbijającej) ruchem odwodzącym na zewnątrz nad płotek.

Zejście z płotka - aktywne szybkie ściągnięcie nogi atakującej w dół i przeniesienie nogi zakrocznej ruchem okrężnym do wewnątrz i postawienie jej w przód, wyraźnie przed nogą schodzącą z płotka, na wprost do kierunku biegu. Ramiona wykonują ruch kompensacyjny pozwalający na zachowanie równowagi. Rozpoczęcie opuszczania nogi atakującej wykonuje się z aktywnym podnoszeniem biodra nogi atakującej.

Bieg między płotkami - utrzymanie rytmu biegu. Na 100 i 110 m ppł na trzy kroki, w biegu na 400 m ppł należy dążyć do tego, aby jak najwięcej płotków przebiec w tym samym rytmie.

W biegu na 400 m ppł konieczna jest umiejętność atakowania płotka lewą i prawą nogą.

Wybieg z ostatniego płotka - z możliwie największą prędkością ukończenie biegu.

4.1 Ćwiczenia przygotowawcze.

• siady płotkarskie

• ćwiczenia ułatwiające opanowanie pracy rąk,

• ćwiczenia dla opanowania ruchu nogi atakującej,

• ćwiczenia dla opanowania ruchu nogi odbijającej,

• ćwiczenia przyczyniające się do skoordynowania ruchów,

• biegi rytmowe przez listwy, niskie przeszkody.

4.2 Ćwiczenia na płotkach

Ćwiczenia na płotkach ze względu na swe wartości gibkościowe i koordynacyjno - rytmowe, poleca się wszystkim uprawiającym lekkoatletykę.

• przechodzenie płotka nogą zakroczną - w marszu, w podskokach, w skipie, w truchcie, w biegu.

1. Prawidłowo.

2. Nieprawidłowo, atak za daleki, lądowanie za bliskie.

3. Nieprawidłowo, odbicie z pięty, skośnie do płotka.

4. Nieprawidłowo, noga atakująca wyrzucona w bok.

5. Nieprawidłowo, noga atakująca wyrzucona w bok.

• przechodzenie płotka nogą atakującą - w marszu, w podskokach, w truchcie, w biegu,

• przechodzenie płotka środkiem - w marszu, w podskokach, w skipie, w truchcie, w biegu,

• przebiegnięcie kilku płotków środkiem z pokonywaniem odległości międzypłotkowej z coraz większą szybkością,

• dobieg do pierwszego płotka.

5. Skok w dal.

Wydawałoby się, że skok w dal jest konkurencją łatwą, ponieważ tak „łatwo” wygląda. Tymczasem jest konkurencją trudną.

Polega ona przede wszystkim na tym, że podczas najszybszego biegu należy trafić noga dokładnie na belkę i jak najszybciej dla skoku odbić się od niej. Do tego dochodzą dwa niezbędne elementy: siła woli oraz koncentracja na momencie odbicia. Osiągnięcie tych umiejętności, a przede wszystkim zdolność do ich pełnego wykorzystania jest „sztuka skakania w dal”

(Igor Ter - Owanesjan).

Fazy skoku:

• rozbieg,

• odbicie,

• lot,

• lądowanie.

Stosowane techniki skoku w dal:

• naturalna (kuczna),

• kroczna,

• piersiowa,

• biegowa.

Skok w dal technika naturalną - charakteryzuje się kuczną pozycją ciała w czasie lotu.

Skok w dal techniką kroczną - utrzymanie w locie pozycji wykrocznej.

Po rozbiegu, który powinien kończyć się odbiciem z belki, noga odbijająca prostuje się we wszystkich stawach, a noga wymachowa (ugięta w kolanie) wraz z ramionami wykonują wymach w przód - w górę, w zależności od wybranego sposobu wykonania skoku następuje:

• podciągnięcie nogi odbijającej do wymachowej do pozycji kucznej

• utrzymanie pozycji wymachowej i podciągnięcie nogi odbijającej do wymachowej w fazie przygotowania do lądowania.

W końcowej fazie lotu skoczek przenosi ramiona w tył i lekko prostuje nogi wyciągając je w przód. Lądowanie następuje na ugięte nogi, miękko amortyzując siłę zetknięcia z ziemią.

Wynik w skoku w dal zależy od szybkości rozbiegu, siły i kąta odbicia, dlatego też należy nauczyć najpierw szybkiego biegu i prawidłowego odbicia jedną nogą.

5.1 Ćwiczenia przygotowawcze.

• wszystkie formy podskoków i skoków,

• odbicia w ruchu z lądowanie na nogę odbijającą i wymachową,

• skok w dal z miejsca,

• wieloskoki - jednonóż, obunóż, naprzemienne.

Rozbieg - długość rozbiegu dla dzieci powinna wynosić 12 - 16 kroków biegowych. Należy wykonać go jak najszybciej tak, aby przed samym odbiciem prędkość biegu była największa. Dobry rozbieg powinien kończyć trafieniem nogi odbijającej na belkę.

Odmierzania rozbiegu należy uczyć tylko dzieci wyjątkowo sprawne, przygotowujące się do startu w zawodach. Z pozostałymi dziećmi należy ćwiczyć skok w dal bez odmierzania, zarówno lewą jak i prawą nogą.

5.2 Nauka skoku w dal.

• skok w dal z wykroku z lądowaniem na nogę wymachową,

• skok w dal z dwukroku,

• rozbieg 6-8 kroków - odbicie z wymachem drugiej nogi, lądowanie w określonej pozycji,

• rozbieg 6-8 kroków - dynamiczne odbicie nogą z równoczesnym wymachem drugiej nogi ugiętej w kolanie, w przód i lądowanie na nogę wymachową z przebiegnięciem w przód,

• j.w. z silnym podciągnięciem obu kolan do klatki piersiowej ( w przypadku nauczania sposobem kucznym),

• doskonalenie odbicia z przeskokiem nad poprzeczką,

• skok w dal ze średniego rozbiegu,

• skok w dal z pełnego rozbiegu.

Zarówno w czasie nauki skakania jak i podczas zawodów, należy uczyć „oddawania” skoku, nawet jeśli nie było trafienia na belkę. Umożliwia to dokonanie poprawek w rozbiegu.

6. Rzut piłeczką palantową.

Rzut piłeczka palantową należy do rzutów zamachowych. Przybór wyrzucany jest ponad barkiem ruchem przyspieszonym po możliwie najdłuższej drodze. Rozbieg odbywa się po linii prostej. Przy wyrzucie bierze udział całe ciało.

W klasach nauczania początkowego, przy rzutach na odległość, uczniowie częściej będą uzyskiwali lepsze wyniki rzucając z miejsca niż z rozbiegu. Z tego powodu wprowadzenie rzutu w pełnej formie można rozpocząć pod koniec III klasy, a najlepiej na początku klasy IV.

Zabawy i gry powinny uwzględniać rzuty do różnego celu: zmniejszonego, nieruchomego, podwyższonego lub obniżonego, przesuwanego na różne odległości w przód, w tył, na boki. Szybkość rzutu piłki palantowej kształtujemy przez zabawy i gry w których występuje rzut do celu ruchomego.

Fazy rzutu:

• rozbieg,

• przyjęcie pozycji wyrzutnej,

• wyrzut,

Rozbieg:

• długość rozbiegu 10 - 15 m,

• szybkość na rozbiegu uwarunkowana jest umiejętnością prawidłowego przyjęcia pozycji wyrzutnej (rys. 3),

• pierwszy etap - nauka rozbiegu z odprowadzoną ręką rzutną do tyłu (z egzekwowaniem wyraźnego postawienia nogi wykrocznej w przodzie),

• w drugim etapie wprowadzamy pojęcie kroku skrzyżnego (rys. 5 i 6) oraz odprowadzenia ręki.

Ćwiczenia:

• marsz, bieg z odprowadzoną ręką do tyłu (bez i ze sprzętem),

• odprowadzenie ręki rzutnej w miejscu, w marszu i w biegu.

Nauka trzech ostatnich kroków rzutu: lewa - prawa - lewa (krok skrzyżny - rys. 5):

• z miejsca (bez odprowadzenia ręki - praca nóg),

• z miejsca (z odprowadzeniem ręki rzutnej),

• z miejsca (bez sprzętu i ze sprzętem),

• z marszu - stosując znaczniki postawienia stóp,

• z biegu - 3 - 5 metrowego oraz pełnego rozbiegu 10 - 15 m (bez sprzętu i ze sprzętem).

Wielokrotność powtórzeń kroku skrzyżnego powoduje iż dzieci i młodzież szybko opanowują ten najważniejszy element rzutu.

Pozycja wyrzutna (rys. 3)

• nauka pozycji wyrzutnej - w miejscu (ustawienie stóp, obciążenie nogi zakrocznej, odprowadzenie ręki rzutnej, ustawienie bioder),

• nauka przyjmowania pozycji wyrzutnej w marszu i biegu stosując formy zabawowe i ścisłe.

Wyrzut (rys. 4 i 6)

• rzuty z miejsca z przyjętej pozycji wyrzutnej (rys. 4) z zastosowaniem:

• piłeczek palantowych, tenisowych, kawałków pociętego węża gumowego, dętki rowerowej wypełnionej piaskiem,

• drewnianych pałeczek (20 - 30 cm),

• rzuty terenowe - szyszkami, kamieniami, itp.,

• rzuty z miejsca - seryjne (5 - 8 razy)

• biorąc piłeczki, woreczki z pojemnika ustawionego z tyłu,

• biorąc piłeczki, woreczki, itp., od partnera ustawionego z tyłu,

• biorąc piłeczki, woreczki, itp., ustawione z tyłu na ławeczce, skrzyni, parapecie okna, itp.

• rzuty z marszu, biegu z odprowadzoną ręką do tyłu,

• rzuty z zastosowaniem kroku skrzyżnego: lewa - prawa - lewa z jednoczesnym odprowadzeniem ręki rzutnej do tyłu:

• rozpoczęcie kroku skrzyżnego z miejsca,

• po wykonaniu kroku skrzyżnego z marszu,

• po wykonaniu kroku skrzyżnego z biegu:

• z rozbiegu skróconego (3 - 5 m),

• z pełnego rozbiegu (10 - 15 m).

6.1 Metodyka nauczania rzutu piłeczka palantową.

1. Pokaz oraz omówienie poszczególnych elementów ruchu.

2. Nauczanie pozycji wyrzutnej (rys. 2 i 3).

3. Nauczanie kroku skrzyżnego: lewa - prawa - lewa (dla praworęcznych).

4. Nauczanie rozbiegu:

• z odprowadzona ręką rzutną do tyłu,

• z zastosowaniem kroku skrzyżnego.

Nauczanie (pokaz) chwytu piłeczki (rys. 1).

Nauczanie rzutu z miejsca.

Nauczanie rzutu z marszu i biegu.

Postęp w uzyskaniu dobrych rezultatów w rzucie piłeczka palantową u dzieci warunkuje często stosowanie ćwiczeń w lekcjach wychowania fizycznego.

Pamiętaj:

Ilustracyjna analiza ruchu (dla praworęcznych).

Rys 1. Trzymanie piłeczki

Rys 2. Ustawianie stóp - pozycja wyrzutna

Rys 3. Pozycja wyrzutna:

• ręka rzucająca cofnięta jak najdalej do tyłu

• prawa noga ugięta,

• boczne ustawienie do kierunku rzutu,

• szeroki rozkrok nóg (do 50% wzrostu rzucającego).

Rys 4. Wyrzut

noga wykroczna skręt stopy prawej łokieć na wyso- wyrzut do góry

wyprostowana nogi w kierunku -kości barku w przód

rzutu z jednoczesnym

wypychaniem prawego

biodra do przodu

Rys 5. Rozbieg

Ostatnie trzy kroki w rzucie: lewa - prawa - lewa

• krok lewą nogą: kl. Piersiowa ustawiona przodem do kierunku rzutu,

• krok prawą nogą: ręka rzucająca cofana (odprowadzana) jest do tyłu z jednoczesnym skrętem tułowia o 90^o w kierunku ręki rzutnej,

• krok lewą nogą (pozycja wyrzutna): dłuższy od poprzednich, ręka rzutna wyprostowana do tyłu, prawa noga ugięta.

Rys 6. Fazy rzutu

krok skrzyżny wyrzut zakończenie rzutu

Zakończenie

Następnym etapem nauczania konkurencji lekkoatletycznych jest technika standardowa i indywidualna, którą stosuje się u ćwiczących z rozwiniętymi już umiejętnościami. Łączy się wtedy indywidualne rozwiązania, uzależnione od cech budowy ciała, stopnia koordynacji czy uwarunkowań psychicznych z próbami wykorzystania wiadomości o czynnościach ruchowych, uzyskanych w trakcie nauczania innych przedmiotów.

Metody stosowane na wyższym etapie nauczania konkurencji lekkoatletycznych to głównie metoda analityczna, która pozwala na wnikliwe opanowanie techniki standardowej i indywidualnej. Stosowanie tej metody uwarunkowane jest możliwościami i potrzebami układu ruchowego ucznia. Metoda to powinna być stosowana w trakcie zajęć pozalekcyjnych lub przygotowania się zawodników do startu w zawodach sportowych.

Na wyższym etapie poznania umiejętności jest zastosowanie w nauczaniu techniki formy naśladowczej. Cechą tej formy jest dokładne odtwarzanie ruchów, poleconych przez nauczyciela, według wzorca zaobserwowanego przez ćwiczących. Obserwacja taka może odwoływać się do pamięci młodzieży i jej wcześniejszych doświadczeń. Stosowane tu ćwiczenia są precyzyjnie określone i mogą mieć tylko jedno rozwiązanie.

Ze względu na specyfikę szkoły oraz jej rodzaj (szkoła podstawowa i gimnazjum) wyższy poziom nauczania umiejętności konkurencji lekkoatletycznych został pominięty. Przydatność materiałów tu zawartych nie zmniejsza na pewno jej wartości metodycznych i dydaktycznych.

Bibliografia:

1. Z. Pabiś - „Mały lekkoatleta”, W-wa 1956 r.

2. Zd. Stawczyk red. - „Ćwiczenia ogólnorozwojowe lekkoatletyczne”, P-ń 1972 r.

3. Zd. Stawczyk red. - „Gry i zabawy lekkoatletyczne”, P-ń 1980 r.

4. Zd. Stawczyk red. - „Podstawy lekkiej atletyki”, P-ń 1981 r.

5. Zd. Stawczyk red. - „Systematyka ćwiczeń w nauczaniu lekkiej atletyki”, P-ń 1967 r.

6. Zd. Stawczyk red. - „Zarys lekkoatletyki”, P-ń 1992 r.

7. Przepisy zawodów w lekkiej atletyce - PZLA - W-wa 1989 r.

8. R. Trześniowski - „Gry i zabawy”, W-wa 1985 r.

9. Pod red. Dr Zb. Zaremby - „Program szkolenia - lekkoatletyka II etap”

10. W Lohmann - „Bieg, skok, rzut”, W-wa 1972 r.

11. Wychowanie fizyczne i higiena szkolna '97 nr 2 - „Skoki i rzuty lekkoatletyczne”

12. Wychowanie fizyczne i higiena szkolna '86 nr 10 - „Metodyka nauczania biegów lekkoatletycznych”

13. E. Chobocka - Wychowanie fizyczne i higiena szkolna `83 nr 1 - „Po nowemu”

14. S. Suliusz - Wychowanie fizyczne i higiena szkolna `81 nr 2 - „Lekkoatletyka w programie szkolnej kultury fizycznej”.

10

www.gim18.bialystok.pl

Ćwiczenia przygotowania ogólnego i ukierunkowanego stosowane są w lekcji wychowania fizycznego głównie w części II A jako rozgrzewka do części głównej

Należy uważać, aby nie „zmęczyć” dzieci, gdyż ćwiczenia te stosowane w nadmiarze mogą wydawać się nudne i zniechęcić do lekkiej atletyki.

Nauczając nie zapominajmy o poprawnym pokazie, gdyż w procesie nauczania bardzo ważne jest „wyobrażenie ruchu”.

Nie należy przesadnie stopniować ćwiczeń metodycznych w drodze do nauczania całości ruchu, gdyż w nadmiarze stosowane obniżają zainteresowanie ćwiczących.

Sposób ten jest dość prosty. Podanie jest pewne, ale zmusza do dużego zbliżenia się biegających.

Sposób ten w nauczaniu jest trudniejszy, choć przy dobrym opanowaniu pozwala na podanie z dużej odległości i uzyskanie przewagi

Tylko w przypadku, gdy uciekający i nadbiegający biegną z pełną prędkością, możliwe jest ustawienie znaku kontrolnego.

Przekazanie pałeczki sztafetowej może nastąpić tylko w 20 - metrowej strefie zmian.

Uciekający może ustawić się 10 m przed strefą zmian, wykorzystując 10 - metrowy nabieg.

Obowiązuje 20 - metrowa strefa zmian.

Pałeczka musi być przekazana z ręki do ręki. W przypadku, gdy wypadnie biegnącemu z ręki, tylko on może ją podnieść i kontynuować bieg.

Jeżeli pałeczka spadnie na inny tor, ten, któremu wypadła może ją podnieść dopiero wtedy, gdy nie zakłóci biegu innemu zawodnikowi

Wysokość płotków dla początkowego nauczania wynosi 60 - 65 cm.

Dla lepszego przyswajania materiału każde ćwiczenie trzeba powtarzać min. 2 razy.

We wszystkich wariantach przenoszenia nogi zakrocznej przez płotek, trzeba zwrócić uwagę aby noga z palcami ściągniętymi na goleń i zgięta w kolanie, przenosiła się z krańcowo tylnego położenia w położenie kroku biegowego w przód.

W czasie wykonywania wszystkich ćwiczeń, w przenoszeniu nogi zakrocznej, konieczne jest utrzymanie właściwego położenia nad płotkiem, wykluczając odchylenia tułowia do tyłu i skręty barków na boki.

Bieg 5 - krokowy między płotkami przeprowadza się na rozstawach 8 - 15 m.

Wszystkie techniki różnią się tylko fazą lotu.

W szkole stosuje się najprostsze techniki - kuczną i kroczną.

W ramach IMSz rozgrywany jest skok w dal z 1- metrowej strefy, której końcem jest belka.

Pomiaru długości skoku dokonuje się od najbliższego śladu w piaskownicy do najbliższego śladu zostawionego przez skoczka w strefie.

Jeżeli odbicie nastąpiło przed strefą, pomiaru dokonuje się od początku strefy.

W celu zaakcentowania odbicia i przedłużenia fazy lotu stosuje się często odbicie z podwyższenia.

Dla dzieci młodszych:

• odległość poprzeczki od miejsca odbicia 80 - 100 cm,

• wysokość poprzeczki 30 - 40 cm,

Dla dzieci starszych:

• odległość poprzeczki od miejsca odbicia 150 - 180 cm,

• wysokość poprzeczki 30 - 40 cm.

Odbicie z całej stopy, noga odbijająca wyprostowana w stawach: skokowym, kolanowym, biodrowym;

Tułów wyprostowany. Wzrok skierowany przed siebie.

Zwracaj uwagę na przyspieszenie w końcowej fazie rozbiegu.

Zwracamy uwagę na obrót tułowia o 90^o w momencie postawienia lewej nogi na znaku kontrolnym z jednoczesnym odprowadzaniem ręki do tyłu.

Zwracamy uwagę na wyprost ręki rzutnej w stawie łokciowym oraz ustawienie lewego (dla praworęcznych) barku i biodra w kierunku rzutu.

Zwracamy uwagę aby pałeczka wykonywała obroty pionowe (jak najszybsze).

Egzekwujemy każdorazowe przyjęcie pozycji wyrzutnej.

Pierwsze rzuty wykonywane są lekko nie na odległość, zwracamy uwagę na koordynacyjne łączenie w całość omawianych faz ruchu.

Stwierdzając poprawność wykonania, zwiększamy siłę wyrzutu oraz szybkość rozbiegu.

Rzucać przyborami wolno tylko tam, gdzie nie grozi to wypadkiem, a więc: na boiskach sportowych, dużych terenach do gier oraz innych otwartych terenach na których można dokładnie obserwować czy tor rzutów jest wolny.

---