UKŁAD NERWOWY

1. Podział topograficzny układu nerwowego

UKŁAD NERWOWY

MÓZGOWIE

MÓZGOWIE

(podział kliniczny)

2. Podział funkcjonalny układu nerwowego

UKŁAD NERWOWY

3. Opony mózgowe

1. Twarda (pod czaszką)

2. Pajęcza

3. Miękka (przy mózgu)

KOMORY MÓZGU

DROGI NERWOWE

NERWY CZASZKOWE

1. Węchowy- akson z błony węchowej do opuszki węchowej

2. Wzrokowy- akson z siatkówki do zawzgórza

3. Okoruchowy- akson ze śródmózgowia do:

1. Wł. Ruchowe- mięśni poruszających gałką oczną

2. Wł. Przywspółczulne- mięśnia rzęskowego i zwieracza źrenicy

4. bloczkowy- ze śródmózgowia do mięśni skośnych oka górnych

5. trójdzielny

1. wł. Czuciowe- ze zwoju nerwu trójdzielnego

2. wł. Ruchowe- z jądra w moście

do

1. nerw oczny- powieki górnej, nosa...

2. nerw szczękowy- nosa, dziąseł, podniebienia, zębów górnych

3. nerw żuchwowy- zębów dolnych, mięśni żwaczy

6. odwodzący- do mięśni prostych oka bocznych

7. twarzowy

1. wł. Czuciowe- do 2/3 przednich języka, ucha zewnętrznego, ucha środkowego

2. wł. Ruchowe- do mięśni mimicznych i mięśni nagnykowych

3. wł. Przywspółczulne- do gruczołów łzowych, ślinianek podżuchwowych i podjęzykowych

8. przedsionkowo- ślimakowy:

1. część ślimakowa- przesyła informacje słuchowe

2. część przedsionkowa- przesyła informacje z narządu równowagi

9. językowo gardłowy

1. wł. Czuciowe- informacje z gardła i 1/3 tylnej języka

2. wł. Ruchowe- do mięśni gardła

3. wł. Przywspółczulne- prze zwój uszny do ślinianek przyusznych

10. błędny

1. wł. Ruchowe- do mięśni gładkich gardła i krtani

2. wł. Czuciowe- do narządów głowy, klatki piersiowej, jamy brzusznej

3. wł. Przywspółczulne- j/w

11. dodatkowy- do mięśnia czworobocznego grzbietu i mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego

12. podjęzykowy- do mięśni języka

NERWY RDZENIOWE

NERW RDZENIOWY

• powstaje z korzenia brzusznego i grzbietowego.

• Nerw mieszany

• Dzieli się na 4 gałęzie:

1. Gałęzie grzbietowe

1. wł. Ruchowe, czuciowe i autonomiczne

2. z segmentów piersiowych zachowują podział metameryczny

3. z innych segmentów tworzą parzyste sploty

1. szyjny- oddaje gałęxie do skóry szyi, obręczy barkowej i do mięśni szyi

2. ramienny- gałęzie do skóry, mięśni, szkieletu i naczyń krwionośnych kończyny górnej

3. lędźwiowy

4. krzyżowy

5. guziczny

2. gałęzie oponowe- unerwiają opony rdzenia, okostną

3. gałęzie brzuszne

4. gałęzie łączące

1. wł. Autonomiczne przedzwojowe/ gałąź łącząca biała- biegnądo zwojów pnia współczulnego

2. wł. Zazwojowe z pnia współczulnego

AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY

• jest częścią układu nerwowego kontrolującego i wpływającego na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich, mięśnia sercowego oraz gruczołów

• zbudowany jest z dwóch typów neuronów- przedzwojowych i zazwojowych

• jego czynność kontrolowana jest przed podwzgórze

• podzielony na część współczulną, przywspółczulną i trzewną

1. UKŁAD WSPÓŁCZULNY/ SYMPATYCZNY/ PIERSIOWO- LĘDŹWIOWY

1. mediatorem na włóknach zazwojowych są katecholaminy (adrenalina, noradrenalina, dopamina)

2. pobudza czynności uaktywnione podczas nagłych stresowych sytuacji, polegającej na wzroście akcji i siły skurczu serca oraz na wzroście cisnienia tętniczego krwi

3. ośrodki układu współczulnego położone są w słupie pośrednio- bocznym rdzenia kręgowego

1. ZWOJE AUTONOMICZNE

1. Przykręgowe (pień współczulny)

2. Przedkręgowe (włókna zazwojowe tworzą zawiłe sploty)

3. Śródścienne (mięsień sercowy, przełyk, ...)

1. SPLOTY AUTONOMICZNE (tworzone przez zespolenia włókien zazwojowych części współczulnej i przywspółczulnej, włókna informacyjne oraz zwoje przedkręgowe)

1. splot śródpiersiowy

2. splot trzewny

3. splot międzykrezkowy

4. splot miedniczny

1. UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY/ CZASZKOWO- KRZYŻOWY

1. mediatorem dla przed- i zazwojowych synaps jest acetylocholina

2. pobudza czynności, które służą magazynowaniu energii i odbudowywaniu jej źródeł w organizmie. Polegają one na zmniejszeniu częstotliwości akcji serca oraz zwiększeniu trawienia i wchłaniania substancji pokarmowych.

UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY









II

II

OŚRODKOWY

- mózgowie

- rdzeń kręgowy

OBWODOWY

• 12 par nerwów mózgowych

• 31 par nerwów rdzeniowych

• nerwy układu autonomicznego

PRZODOMÓZGOWIE

(kresomózgowie, międzymózgowie z przysadką mózgową)

ŚRÓDMÓZGOWIE

TYŁOMÓZGOWIE

TYŁOMÓZGOWIE WTÓRNE

(most i móżdżek)

RDZIENIOMÓZGOWIE

(rdzeń przedłużony)

MÓZG

PIEŃ MÓZGU:

• międzymózgowie

• śródmózgowie

• most

• rdzeń przedłużony

MÓŻDŻEK

DOŚRODKOWY/AFERENTNY/ CZUCIOWY/ INFORMACYJNY

INTEGRUJĄCY

(nadrzędne ośrodki scalające w czynnościową całość funkcje uk. nerwowego)

ODŚRODKOWY/ EFERENTY

RUCHOWY

(efektorem jest mięsień szkieletowy)

AUTONOMICZNY

(efektorem są mięśnie gładkie, mięsień sercowy, tkanka gruczołowa)

Dwie komory boczne

(w półkulach kresomózgowia)

Komora III

(międzymózgowie)

Wodociąg mózgu

(śródmózgowie)

Komora IV

Kanał środkowy rdzenia kręgowego

DROGI WŁASNE RDZENIA KRĘGOWEGO

(związane z czynnością odruchową)

DROGI RDZENIOWO-MÓZGOWE

WSTĘPUJĄCE

1. d. rdzeniowo- opuszkowe/d. wstępujące sznura tylnego

1. czucie ucisku, dotyku, wibracji

2. uświadomione czucie głębokie

3. impulsy z wrzecionek mięśniow.

1. neuron- w zwojach rdzeniowych nerwów rdz.

2. neuron- w jądrze smukłym i klinow.

3. neuron- od wzgórza do kory czuciowej zakrętu zaśrodkowego

2. d. rdzeniowo- wzgórzowe

1. przednia- czucie i dotyk

2. boczna- ból i temperatura

3. d. rdzeniowo- móżdżkowe

1. info z mięśni i stawów, czucie ruchu i pozycji

1. droga przednia

2. droga tylna

4. d. klinowo- móżdżkowa

1. z kończyn górnych, szyi, tułowia

5. d. wstępujące układu autonomicznego

1. info z narządów wewnętrznych, mięśni gładkich, serca, gruczołów

ZSTĘPUJĄCE

1. D. piramidowe (działają na mięśnie szkieletowe)

1. neuron odśrodkowy (od kory ruchowej zakrętu przedśrodkowego płata czołowego

przez torebkę wewnętrzną

piramidy rdzenia przedłużonego (90% włókien krzyżuje się- droga boczna. Włókna nie skrzyżowane- droga przednia)

2. neuron obwodowy/ protoneuron

2. d. pozapiramidowe (podświadome kontrolowanie czynności mięśni.

1. d. czerwienno- rdzeniowa

2. d. przedsionkowo- rdzeniowa

3. d. zstępujące układu autonomicznego

1. naczyniowo- ruchowa

2. wydzielnicza

INFORMACYJNE:

• węchowy

• wzrokowy

• przedsionkowo- ślimakowy

RUCHOWE:

• okoruchowy

• odwodzący

• dodatkowy

• podjęzykowy

• bloczkowy

MIESZANE:

• okoruchowy

• trójdzielny

• twarzowy

• językowo- gardłowy

• błędny

SZYJNE

(8 par)

PIERSIOWE

(12 par)

LĘDŹWIOWE

(5 par)

KRZYŻOWE

(5 par)

GUZICZNE

(1 para)

CZĘŚĆ CZASZKOWA:

• nerw okoruchowy

• nerw twarzowy

• nerw językowo- gardłowy

• nerw błędny

CZĘŚĆ KRZYŻOWA

- unerwiona przez nerwy trzewne splotu miednicznego, narządy wewnętrzne dalszej części brzucha i miednicy. Odpowiada za mikcję, defekację i czynności seksualne

---