ZASADY SPORZĄDZANIA PRZYPISÓW WG REDAKCJI KWARTALNIKA PEDAGOGICZNEGO
PRZYPISY WG REDAKCJI KWARTALNIKA PEDAGOGICZNEGO
Przypisy bibliograficzne umieszczone są bezpośrednio w tekście i zawierają tylko nazwisko autora, rok wydania dzieła i numer strony, np.: (Jaeger 2000, s. 5).
Gdy przytaczamy dwie książki tego samego autora wydane w tym samym roku, stosujemy zapis: (Kozakiewicz 2001a; Kozakiewicz 2001b).
Jeśli cytujemy kilku autorów, przyjmujemy porządek chronologiczny, a nie alfabetyczny: (Kwaśnica 2001, s. 5; Cannatella 2006, s. 78).
Jeśli przytaczana praca ma dwóch autorów, umieszczamy oba nazwiska; w przypadku większej liczby autorów, podajemy pierwsze nazwisko i "i in.", np.: (Dehnel i in. 2001).
Jeśli cytujemy dokumenty, podajemy początek zapisu bibliograficznego, np.: (Dz.U. 2006, nr 97, poz. 674), (Ankieta socjologiczna...).
Taka forma przypisów wymaga odpowiedniego zacytowania w bibliografii, zamieszczonej po tekście artykułu, np.:
Jaeger W. (2000), Paideia. Formowanie człowieka greckiego, tłum. M. Plezia, H. Bednarek, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Reut M. (2005), Narracja, tożsamość, etyczność, [w:] Dehnel P., Gutowski P. (red.), Filozofia a pedagogika. Studia i szkice, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław, s. 66-79.
Kozakiewicz M. (1993), Wychowanie do demokracji w okresie wielkiej zmiany w Polsce, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 2, s. 21-28.
Ustawa z 26.01.1982, Karta Nauczyciela; tekst ujednolicony: „Dziennik Ustaw” 2006 nr 97, poz. 674 z poprawkami.
Ankieta socjologiczna na temat świadomości historycznej młodzieży, przeprowadzona na zlecenie OBOP w latach 1991-92, 827 ankiet, BUW Rps nr akces. 3174.
Opis bibliograficzny strony WWW musi zawierać nazwisko autora i tytuł pracy, tryb dostępu, protokół dostępu (miejsce, ścieżka, nazwa), a także datę dostępu, np.:
Teresa Hejnicka-Bezwińska, Teraźniejszość w dialogu z edukacyjną przeszłością (po roku 1989), dostępny na: http://www.pedagog.uw.edu.pl/THE/Hejnicka.pdf (otwarty 25 stycznia 2007).
W bibliografii należy podać nazwiska tłumaczy cytowanych prac obcojęzycznych.
Numerowane i umieszczone na dole strony są tylko przypisy odautorskie.
MATERIAŁ DOTYCZĄCY UWAGI
POJĘCIE UWAGI
Uwaga, to czynnik niezwykle istotny dla skuteczności naszego działania; wskazywany zarówno przez teoretyków jak i praktyków jako jedno z najważniejszych uwarunkowań efektywności kształcenia. Znaczenie tego czynnika wzrasta szczególnie w okresie dorosłości, kiedy problemy związane z pogorszeniem sprawności w tym zakresie zaczynaja być wyraźnie odczuwalne. Pojęcie uwagi, znane i odczuwane w wielu sytuacjach życiowych, w literaturze psychologicznej oraz w wielu poradnikach dotyczących usprawniania uczenia się, jest definiowane wieloznacznie, lub w ogóle rezygnuje się z próby jego dokładnego określenia, przyjmując z założenia, że każdy wie, czym jest uwaga. Najczęściej, do określenia tego czym jest uwaga, wykorzystuje się pojęcie „koncentracja uwagi”. Niemniej jednak, wśród publikacji dotyczących funkcjonowania poznawczego człowieka, można znaleźć określenie, że uwaga jest to akt skupiania się na konkretnej informacji, umożliwiajacy pełniejsze jej przetworzenie niż - informacji, która nie jest obdarzona uwagą. Pojęcie uwagi rozumieć można również jako właściwość psychiczną lub zespół procesów poznawczych istotnych dla utrzymania odpowiedniego poziomu aktywności organizmu, skutecznego przetwarzania informacji i zorganizowanego działania.
FUNKCJE UWAGI:
1/ utrzymanie organizmu w stanie gotowości na wypadek pojawienia się jakiegoś bodźca wymagającego odpowiedniej reakcji. Wiąże się to z czujnością i zdolnością do wykrywania niektórych bodźców. W niektórych sytuacjach tego typu działa odruchowy mechanizm uwagi, np. w przypadku niespodziewanego dźwięku, ruchu, itp. W innych sytuacjach, działanie uwagi ma charakter bardziej świadomy.
2/ wyodrębnianie /selekcja/ elementów istotnych i tłumienie elementów nieistotnych. Nie wszystkie bodźce są jednakowo ważne dla jednostki w danym momencie. Procesy uwagi powodują, że jesteśmy w stanie wydobyć określoną cechę przedmiotu, zdarzenia, ważnej w kontekście określonej sytuacji i pominąć lub słabiej reagować na inne cechy. Uwaga działa w tym przypadku jak filtr selekcyjny, który reguluje dopływ informacji i ich selekcję.
3/ zapewnienie odpowiedniego poziomu organizacji działania, niwelowanie zakłóceń.
4/ aktywizowanie jednostki w kierunku analizy określonych bodźców: możliwość skupienia na jednym bodźcu oraz objęcia analizą innych bodźców.
STRUKTURA UWAGI
W obrębie pola uwagi można wyodrębnić dwie części: centrum uwagi i peryferia uwagi.
Centralna część pola uwagi oznacza obszar, na którym koncentruje się jednostka w danym momencie. Sygnały, w tym obszarze, są dostrzegane jako najbardziej wyraźne.
Część peryferyjna uwagi zawiera bodźce, które są słabiej dostrzegalne, rozmyte, trudniej dostępne. Możemy dostrzegać bodźce znajdujące się w części peryferyjnej, chociaż nie rejestrujemy ich wszystkich cech.
RODZAJE UWAGI
1/ Uwaga mimowolna - uruchamiana odruchowo i zależna od siły i wielkości działających bodźców, ich kontrastowości, nagłości, nowości.
2/ Uwaga dowolna - zależna od naszej świadomości i woli.
CECHY UWAGI
1/ Zakres /pojemność/ = liczba elementów, które można jednorazowo można objąć uwagą.
2/ Koncentracja /natężenie/ uwagi - zdolność do świadomego kierowania i utrzymania uwagi na określonym obiekcie; umiejętność skupienia się na określonym przedmiocie lub zadaniu i umieszczeniu go w polu uwagi. Poziom koncentracji uwagi jest zmienny i zależy zarówno od sytuacji, jak i właściwości indywidualnych.
3/ Giętkość /podzielność uwagi/ - umiejętność skupienia się na kilku obiektach lub wykonywania kilku zadań jednocześnie. Podzielność uwagi zwykle ma swoją cenę: dwa zadania wykonuje się gorzej niż jedno. Gdy zadania różnią się znacznie, tak że można je wykonać przy użyciu różnych mechanizmów - wówczas nie będą sobie wzajemnie przeszkadzały. Ponadto, jeśli zadania nie rywalizują ze sobą , lecz prowadzą do tej samej reakcji, wówczas możemy wykonać je lepiej niż gdy zwracamy uwagę na oba zadania lub sygnały jednocześnie
4/ Selektywność - zdolność do szybkiego dostrzegania treści.
FIZJOLOGIA
1/ W wywoływaniu stanu uwagi szczególną rolę spełniają pewne obszary mózgu: korowe i podkorowe oraz układ limbiczny.
2/ Funkcjonowanie uwagi wiąże się również z działaniem substancji chemicznych /neuroprzekaźników/. Najważniejszym z nich jest w przypadku uwagi dopamina.
ZNACZENIE UWAGI DLA PROCESU UCZENIA SIĘ
Na ogół, ludzie dorośli narzekają, że mają coraz większe problemy z uczeniem się ze względu na pogarszającą się pamięć. W rzeczywistości, często problemem nie jest zła pamięć, lecz nieumiejętność skupienia się, roztargnienie, brak świadomego kierowania swą uwagą. Świadomość tego co robimy i dlaczego to robimy jest podstawowa dla efektywnego uczenia się. Uwaga stanowi „wrota” do świadomego, efektywnego odbierania informacji i warunkuje ich dalsze przetwarzanie i przechowywanie, nie funkcjonuje jednak w oderwaniu od innych procesów psychicznych. Wzajemne relacje pomiędzy uwagą i innymi procesami istotnymi dla efektywnego działania /w tym i uczenia się/ można przedstawić następująco:
Zainteresowanie/potrzeba →Motywacja → Uwaga → Koncentracja → Organizacja
Bez zainteresowania /odczucia potrzeby/ nie ma więc motywacji i odpowiedniego poziomu pobudzenia organizmu /aktywacji/ do tego aby odbierać pewne bodźce /brakuje uwagi i koncentracji na określonych informacjach/. W rezultacie, organizacji myślenia i działania. Zainteresowanie, potrzeby stanowią więc punkt wyjścia w usprawnianiu procesu uczenia się; w tym i uwagi. Ponadto, uwagę można wzmacniać poprzez stosowanie różnych technik. Konieczne jest jednak w miarę systematyczne ćwiczenie tej umiejętności.
S.M.Kossylyn, R.S.Rosenberg, Psychologia. Mózg∙Człowiek∙Świat. Kraków 2006, s.181.