II/42 TARCZE - obliczenia i wymiarowanie
Belki dużej wysokości w stosunku do rozpiętości i stosunkowo nieznacznej grubości noszą nazwę belek-ścian lub belek tarczowych. Wykresy naprężeń występujących w belkach ścianach różnią się znacznie od analogicznych wykresów naprężeń w belkach zwykłych. Naprężenia te zależą głównie od schematu statycznego układu , sposobu obciążenia oraz stosunku wysokości (B) belki ściany do jej rozpiętości mierzonej w osiach podpór (L) i stosunku szerokości podpór (c) do rozpiętości L. Na podstawie analizy naprężeń przyjmuje się graniczne stosunki
dla belek ścian:
jednoprzęsłowych
dwuprzęsłowych oraz przęseł skrajnych belek ciągłych
środkowych przęseł belek ciągłych
wsporników
; Lw- wysięg tarczy wspornikowej
Na rysunku 8.2 a i b podano rozkład trajektorii głównych naprężeń w belce ścianie jedno i wielo-przęsłowej o proporcjach B/L=1, obciążonej na górnej krawędzi, natomiast na rysunku c rozkład tych trajektorii w przypadku obciążenia „p” przyłożonego do dolnej krawędzi.
przy obciążeniu górnej krawędzi, naprężenia
w poziomych przekrojach belki - ściany (w płaszczyznach pionowych) mają znak wyłącznie ujemny (występuje ściskanie),a przy obciążeniu dolnej krawędzi naprężenia
są dodatnie (rozciąganie).
W przypadku belek-ścian ciągłych; wypadkowe naprężeń
(t.j. poziome siły z) działające w pionowych przekrojach belki (tzw. naprężenia normalne) tak przy obciążeniu górnej jak i dolnej krawędzi; na podporze jak i w przęśle mają wartości takie same
Jak wynika z przedstawionych wykresów naprężeń w porównaniu do rozpiętości przęseł wysokość strefy rozciąganej jest znacznie mniejsza niż ściskanej natomiast nad podporami jest odwrotnie.
Założenie małej grubości belek-ścian upraszcza obliczenia sprowadzając zagadnienie do płaskiego stanu naprężeń
,
,
w rezultacie można rozważać naprężenia
,
oraz
(lub siły będące ich sumą na pewnej szerokości przekroju).
Obliczenie zbrojenia rozciąganego jest zależne od przyjętego sposobu rozmieszczenia prętów w belce-ścianie. Można stosować zbrojenie trajektorialne oraz ostatnio coraz częściej spotykane zbrojenie ortogonalne (siatki prętów).
Ściskane zbrojenie w belkach-ścianach jest zbędne, wyjątek stanowi poziome (lub ukośne) miejscowe zbrojenie przy podporach, które należy stosować wówczas gdy obawiamy się miejscowego zgniecenia betonu lub rozklinowania spodu belki-ściany skupionym oddziaływaniem słupów. Obliczanie zbrojenia poziomego w belkach-ścianach wg wyznaczonego przebiegu naprężeń wewnętrznych lub wg analogii belkowej.
Znajomość przebiegu wewnętrznych naprężeń w rozpatrywanej belce-ścianie daje możliwość łatwego wyodrębnienia tych części konstrukcji, w których występują naprężenia rozciągające, aby przenieść zbrojeniem wyznaczone na ich podstawie rozciągające siły wewnętrzne.
Istnieje w tym przypadku możliwość łatwego obliczenia nie tylko wypadkowych wewnętrznych sił rozciągających ale i wyznaczenie właściwego zbrojenia belki-ściany (tam gdzie występuje rozciąganie) zgodnie z kształtem wykresu sił wewnętrznych.
Do określenia zbrojenia poziomego belki-ściany, konieczne jest znajomość przebiegu naprężeń działających w kierunku poziomym. Jeżeli w obliczanym przekroju pionowym w poszczególnych punktach tego przekroju (rys.8.3) znane są wartości naprężeń i sił podłużnych N to wypadkowa siła rozciągająca z w przekroju będzie polem części dodatniej wykresu sił N.
Obliczamy ją jako sumy pól trapezów sił F8-9, F7-8, F6-7
;zatem łączny przekrój zbrojenia poziomego, które powinno być rozłożone zgodnie z przebiegiem sił poziomych +N będzie:
Obliczanie zbrojenia w belce-ścianie wg wyznaczonych wypadkowych sił wewnętrznych.
Zbrojenie poziome w belce-ścianie musi przejmować całkowicie wypadkową siłę rozciągającą „z” występującą w rozpatrywanym przekroju belki-ściany. Siłę tą można wyznaczyć za pomocą tablic w zależności od schematu pracy układu dla ortogonalnego prostego sposobu rozłożenia prętów zbrojenia w strefie rozciągających normalnych poziomych naprężeń
.
W belkach-ścianach o obciążeniu ciągłym równomiernym lub obciążeniu odcinkowym zaczepionym do dolnej krawędzi belek-ścian są to wypadkowe poziome siły rozciągające:
Zprz- występują w przęśle w pobliżu dolnej krawędzi b-ś
Zpodp- występują nad podporą w pewnej, na ogół dość znacznej odległości ponad miejscem podparcia
W belkach-ścianach o obciążeniu odcinkowym na górnej krawędzi belek oprócz tych sił należy również obliczyć rozciągające siły poziome:
Z`prz- występuje w przęśle w górnej części belki-ściany
Z`podp- występuje w przekroju podporowym przy górnej krawędzi belki-ściany
Zasady konstruowania tarcz.
Metody uproszczone .
Ilość zbrojenia zależy od h/l
Uwzględniany jest schemat statyczny (belka jednoprzęsłowa lub ciągła)
Szerokość podpór do rozpiętości
Położenie obciążenia (od góry czy od dołu)