Integracja europejska a perspektywy stosunków międzynarodowych w XX w.
Zmiany po zakończeniu zimnej wojny:
Przekreślenie ustrojowych i politycznych ustaleń ładu jałtańskiego. Odzyskanie pełnej niezależności państw Europy Środkowej i zmiana ustroju politycznego i gospodarczego w tych krajach. Niezmienne terytoria ładu jałtańskiego (niezmienny kształt granic).
Państwa Europy Środkowej stopniowo przystępowały do NATO. 1999 rok, Polska, Czechy, Węgry. W toku akcesu do NATO są: Litwa, Łotwa, Estonia oraz trzy kolejne z byłego bloku wschodniego.
Rozpad Jugosławii, konflikt bałkański
Likwidacja pozostałości resztek ładu wersalskiego (powstałego po I wojnie światowej)
Jugosławia w 1919 roku powstała jako Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (Królestwo Słowian Południowych)
Krwawe wojny między Serbami, Chorwatami i muzułmanami
Około 200 tys. ofiar, przesiedlenia.
Bośnia, Kosowo są protektoratem wojskowym NATO
Przyczyny rozpadu:
1919 rok. Utworzenie Jugosławii (sztucznego tworu), nigdy wcześniej nie istniało podobne państwo. Nigdy od przeszło tysiąca lat stosunków politycznych tych terenów, Chorwaci i Serbowie nie tworzyli jednego państwa, mimo tego, iż mówią jednakowym językiem. Chorwaci i Serbowie różnili się religią, pismem, itd. Między tymi państwami przechodziła granica pomiędzy Bizancjum a Cesarstwem Rzymskim (zachodnim)
W czasie II wojny światowej Jugosławia rozpadła się na zwolenników współpracy z Niemcami i na ich przeciwników. W tym okresie zginęło tam 1,5 mln ludzi w wyniku wojny domowej.
1992 rok. Zbyt pochopne uznanie niepodległości Bośni (1/3 Serbowie, 1/3 Chorwaci, 1/3 muzułmanie słowiańscy), co doprowadziło do konfliktów
Zjednoczenie Niemiec.
Październik 1990 rok.
Po II wojnie światowej silnie było dyskutowane i rozważane podzielenie Niemiec na wiele państw (tyle ile jest dziś landów), zaniechano tego dlatego, iż zwycięski sojusz się rozpadł
NRD podzieliła się na 5 landów, które przyłączyły się do RFN
Ogromny wkład Niemiec w modernizacje byłego NRD
Likwidacja reżimów okupacyjnych
Konferencja 4 + 2 w Paryżu (ZSRR, USA, Wielka Brytania, Francja, NRD, RFN)
Powstanie największej potęgi gospodarczej i ludnościowej w Europie
Zmiana układu w UE
Budowanie przyszłości w ramach UE, w porozumieniu z całym otoczeniem.
Unia Europejska.
Porozumienie Francji, Włoch, Belgii, Holandii, Luksemburga i RFN o utworzeniu europejskiego porozumienia węgla i stali - 1952 rok. Wpływ na to miała chęć polepszenia perspektyw ekonomicznych i korzyści gospodarczych. Były obawy przed potęgą Niemiec, chęć odbudowy Niemiec, ale jako wspólnego potencjału. Z czasem coraz większą rolę odgrywały cele ekonomiczne.
Wspólnota europejska (EWG), była to unia celna.
Euroatom miał na celu pokojowe wykorzystanie energii atomowej.
EWG było wspólnym obszarem celnym, pracy i kapitału. 1991 rok - traktat z Maastricht. W 1997 roku (porozumienie amsterdamskie) uczyniono krok w stronęporozumienia nie tylko gospodarczego ale również politycznego. Do tego roku Wspólnota wzrosła do 15 państw członkowskich.
EWG miało na celu doprowadzenie do logicznego ujednolicenia gospodarczego całej wspólnoty. Wspólna waluta jest uwieńczeniem ujednolicenia gospodarczego i początkiem ujednolicenia politycznego. Z polityki gospodarczej państwa pozostają podatki i budżet, lecz elementy te stają się iluzoryczne poprzez integrację. Duża presja ujednolicenia polityki podatkowej i socjalnej. Tendencja do zwiększania zakresu wspólnoty politycznej. Istnieje problem wyrównywania różnic między regionami wspólnoty, biedne regiony korzystają tym bardziej im większy jest zakres wspólnej polityki. Integracja, aż do powstania wspólnego rządu i parlamentu, lecz do tego jest jeszcze daleko.
Poszerzająca się UE (do 25 państw w maju 2004) stoi przed dylematem, czy będzie to związek państw narodowych, czy też rozwinie się sfederalizowane państwo europejskie, gdzie państwa narodowe stana się województwami, czy landami państwa europejskiego. Związek państw może oznaczać rozpad, a państwo związkowe ma przed sobą lepszą przyszłość.
Traktat konstytucyjny zwiększa wszystkie elementy wspólnotowości (prawo, obywatelstwo, itd.), zwiększa zobowiązania wspólnoty, propaguje wspólna politykę zagraniczną, więcej kompetencji dla władz UE, zwiększanie roli parlamentu UE (dziś ma on charakter czysto doradczy).
Do dylematów Traktatu Konstytucyjnego należą:
Spór o zawarcie wartości chrześcijańskich w preambule konstytucji UE.
Utworzenie wspólnych sił zbrojnych (USA nie jest sprzymierzeńcem tej koncepcji)
Ilość komisarzy
Głosowanie w radzie Unii. W tej chwili rada jest faktycznym parlamentem Unii (przedstawicielstwem rządów państw). Było 87 głosów (i jest nadal), 62 głosy dawały zatwierdzenie decyzji. W 20001 roku w Nicei postanowiono, że 25 państw będzie miało 345 głosów (Polska i Hiszpania po 27 głosów). 71% głosów potrzeba do podjęcia decyzji (i równocześnie 60% ludności). Zyskują na tym większe państwa (Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy), średnie państwa nie zyskują (mają po 8,5%), a małe państwa tracą.