1. Wymień substancje szkodliwe znajdujące się w warzywach

• Naturalne

• Azotany, Azotyny (70% bierze się z przenawożenia - należy ograniczyć zawartość azotu poprzez zmniejszenie dawek nawożenia azotem)

• Kwas szczawiowy (szczaw, pomidory, ogórki, kapustne)

• Kapsaicyna (papryka)

• Toksyczne proteiny u roślin motylkowatych

• Obce

• Metale ciężkie (30-40% zanieczyszczeń metalami ciężkimi znajduje się na powierzchni rośliny)

• Środki ochrony roślin (pozostałości)

• Skażenie mikrobiologiczne

• Mikotoksyny (produkowane przez grzyby występujące na roślinach uprawnych)

2. W jaki sposób należy przygotować glebę pod uprawę warzyw z uwzględnieniem terminów poszczególnych uprawek

Rodzaje uprawek

• Uprawki odwracające glebę

• Orka

• Uprawki zastępujące orkę (brony talerzowe, kultywator, głębosz, glebogryzarka, szpadel mechaniczny)

• Uprawki spulchniające i wyrównujące powierzchnię roli

• Kultywatorowanie

• Bronowanie

• Włókowanie

• Uprawki ugniatające i kruszące rolę - wałowanie

• Uprawki specjalne - formowanie redlin, zagonów i wałów

• Uprawki pielęgnacyjne - odchwaszczanie, pielnik

	Termin siewu	Roślina	Warzywa	Zalety	Wady
Przedplon	Wczesną wiosną Przyoranie w II połowie czerwca	Gorczyca, Facelia, Łubin Mieszanki	Kapusta, Kalafior, Burak, (pomidor)	Wykorzystują stanowisko przed późno sianym lub sadzonymi warzywami	Wyczerpują wodę; trudności z rozkładem masy org.; pogorszenie struktury gleby
Poplon	Siew w lipcu Przyoranie późną jesienią	Gorczyca, Facelia Łubin, Mieszanki	Wczesna kapusta, Ziemniak, Groch	Najkorzystniejsze dla rozwoju warzyw; umożliwiają terminową uprawę roli	Trudności z kiełkowaniem nasion
Międzyplon	Od końca sierpnia do połowy maja	Żyto, Żyto z wyką, Inne zboża, Rzepak	Przed: Ogórek, Kalafior, Ziemniaki, Marchew, Cebula Po: Marchew, pomidor, ogórek, kapusta, kalafior, burak, seler	Wykorzystuje okres zimy; Przykrycie gleby	Przesusza glebę ale mniej niż przedplon

3. Dlaczego seler uprawia się w Polsce wyłącznie z rozsady

• Z uwagi na długi okres wegetacji oraz na długi okres kiełkowania nasion uprawa tego warzywa w gruncie możliwa jest jedynie z rozsady przygotowanej pod szkłem.

• Rozsada to inaczej młode rośliny wyhodowane z nasion w inspektach, szklarniach lub na rozsadnikach, przeznaczone do wysadzenia na stałe.

• Z rozsady uprawia się najczęściej warzywa, które mają długi okres wegetacji i potrzebują wyższych temperatur do wzrostu:

• pomidory,

• papryka,

• oberżyna,

• kawon,

• melon,

• seler.

• Wymienione warzywa ciepłolubne możemy wysadzać do gruntu dopiero, gdy minie okres wiosennych przymrozków, czyli od połowy maja. Gdybyśmy wysiali je dopiero w tym terminie do gruntu, nie osiągnęły by dojrzałości zbiorczej przed jesienią i cały nasz trud poszedłby na marne.

4. Krótko opisz zasadę działania deszczowni szpulowej

• Deszczownia szpulowa - na szpuli nawinięty jest wąż, który się rozwija, na drugim końcu wężą znajduje się wózek ze zraszaczem na wózku tym znajduje się ramie zraszające

• Deszczownia przenośna na powierzchni pola rozkłada się rurociąg do którego przymocowane są zraszacze

• Wyróżnia się metody nawadniania

• Zalewowe (pola ryżowe, w szklarniach stoły zalewowe)

• Bruzdowe (woda znajduje się w bruzdach, rowach)

• Deszczownie (na polach)

• Kroplowe (np. uprawa ogórka)

• Mikrozraszanie

Na jednoosiowej ramie w kształcie trójkąta zamocowana jest obrotnica na której zamontowany jest bęben z nawiniętym wężem P.E. Na końcu węża zainstalowany jest wózek z działkiem deszczującym. Po ustawieniu deszczowni w określonym miejscu, rozwijamy wąż P.E. ciągnąc ciągnikiem za wózek zraszacza. Woda doprowadzona pod ciśnieniem wprawia w ruch wirnik turbiny wodnej, która poprzez przekładnie redukcyjną powoduje obrót bębna. Woda po przejściu przez układ wodny zostaje wyrzucona przez działko na dużą odległość.

5. Jakie procesy zachodzące w warzywach trzeba zahamować w czasie przechowywania i dlaczego

• Ograniczenie transpiracji poprzez:

• Odpowiednią ilość tlenu

• Regulację wilgotności powietrza i temperatury

• Ograniczenie oddychania poprzez:

• Regulacja temperatury, im mniejsza temperatura tym mniejszy proces oddychania

6. Krótko opisz uprawę marchwi (wymagania klimatyczno-glebowe, przygotowanie gleby, termin siewu, zabiegi pielęgnacyjne, zbiór - termin, sposób zbioru, przechowywanie)

• Wymagania klimatyczno glebowe

• Roślina klimatu umiarkowanego

• Zapotrzebowanie na wodę 300-400mm

• Stanowisko słoneczne

• Temperatura (tolerancja na przymrozki -4'C gleby -2'C: optymalna 15-21'C maksymalna 35'C

• Gleba niezaskorupiająca się z dużą zawartością materii organicznej (próchniczne); przepuszczalna w głębszych warstwach

• pH - 6-7

• Przygotowanie gleby

• Jesienią po zbiorze np. zbóż orka głęboka (głębosz 80-90cm)

• wyrównanie powierzchni

• spulchnianie i wymieszanie nawozów mineralnych

• uprawa przedsiewna

• Zabiegi pielęgnacyjne

• Oprysk przeciwko chwastom

• Wysiew nasion min 2cm aby nasiona nie uległy uszkodzeniu przez środki chemiczne

• Zbiór, termin i sposób

• I-fazowy (kombajn podkopuje korzenie i chwyta za nać)

• II-fazowy (1-obcięcie naci; 2-wykopanie korzeni)

• Przechowywanie

• Warunki temperatury 0-1'C (żeby się nie zepsuła, im niższa temperatura tym proces oddychania jest wolniejszy, mniejsze zuzycie cukrów)

• Wilgotność względna powietrza (korzenie nie wysychają)

• Przechowuje się w kopcach, przechowalniach, chłodniach (z możliwością regulacji temperatury)

• Okres przechowywanie 8-10 miesięcy

7. Krótko opisz różnice w uprawie szparaga na bielone i zielone wypustki

• Znane są dwie metody produkcji — na bielone i na zielone wypustki.

• Bielone uzyskuje się przez usypanie wałów z ziemi nad rzędami roślin.

• Młode pędy należy zbierać, zanim przebiją powierzchnię ziemi na wale.

• Najlepiej robić to dwa razy dziennie, aby uzyskać duży procent najwyżej cenionych wypustek całkowicie białych, a nie zabarwionych w górnej części na różowo lub różowofioletowo.

• Zielone wypustki wycina się nad powierzchnią ziemi bez sypania wałów, jedynie czasami formuje się lekko podwyższone zagony.

• Zbiory szparagów trwające od przełomu kwietnia i maja do około 20 czerwca oraz Po zbiorze wypustki powinny się znaleźć jak najszybciej w chłodnym, ciemnym miejscu, zaś najlepiej zostać schłodzone w wodzie o tempera-turze około 0°C. Mogą być przetrzymane przez kilka dni w chłodni w temperaturze od 1°C do 3°C i przy wilgotności powietrza bliskiej 100%. Plantację likwiduje się u nas najczęściej po 12, 13 latach od założenia

8. W jakich podłożach organicznych możemy uprawiać warzywa pod osłonami

• Rodzaje upraw pod osłonami

• W glebie

• Bezglebowe

• Hydroponiczne

• Bez podłoża

• Hydroponika stagnująca

• CKP (cienko warstwowa kultura przemysłowa)

• Aeroponika

• W podłożach

• Mineralnych

• syntetycznych

• Nie hydroponiczne

• W podłożu luzem (aby ograniczyć

patogeny)

• Na foli

• Na podkładkach grzejnych (naturalny materiał wytwarzający ciepło: słoma, obornik)

• W pojemnikach

• Cylindrach

• Donicach

• Workach

9. W jakim celu szczepi się pomidory i ogórki uprawiane pod osłonami

• Takie rośliny mają słaby system korzeniowy. Aby był on nieco odporniejszy na stresowe warunki uprawy, ogrodnicy szczepią rozsadę ogórka na dyni figolistnej. System korzeniowy dyni jest znacznie mocniej rozbudowany niż korzenie ogórka, a poza tym dynia jest tolerancyjna wobec chorób odglebowych. Roś­liny na tej podkładce są znacznie odporniejsze na stresy.

• Pomidor - Szczepienie poprawia siłę wzrostu i zdrowotność roślin. Ma także wpływ na wielkość pojedynczych owoców.

10. Krótko opisz uprawę pomidora

• Wymagania klimatyczno-glebowe

• Temperatura optymalna 18-25, minimalna 10'C, 17-25 fotosynteza, przy 32 zahamowanie tworzenia barwników, przy 40 więdnięcie, przy 35-nie kiełkuje pyłek. Maksymalne wahania temperatur 10, temperatura podłoża 18-22

• Fotoperiodycznie obojętna

• Wilgotność na 1 g sm. potrzeba 325 ml wody, wilgotność podłoża potrzebna do ukorzenienia 65-85%

• Produkcja rozsady

• Metodami tradycyjnymi w podłożach organicznych w welnie mineralnej szczepienie sadzonki z części wegetatywnej. Do przygotowania rozsady potrzeba 1-1,5 miesiąca

• Szczepienie metodą japońską za pomocą tipsów lub taśmy aluminiowej

• Rodzaje sadzonek z pędów bocznych i wierzchołkowych z rozsady z roślin matecznych Sadzonki do 10-15cm 4-6 liści

• Termin uprawy

• Wczesna I-II do VIII

• Całoroczna

• Przedłużona II-XI

• opóźniona VI-VII do XI-XII

• energooszczędna III-IV na 24 grona

• Prowadzenie roślin

• Pionowe 28-30 gron

• Ukośne30-32 grona

• Nawadnianie

• 2 h przed zachodem i 2 h po wschodzie słońca

• W nocy się nie nawadnia

• Max wahania wilgoć w ciągu doby 10-15%

• Zabiegi pielęgnacyjne

• Podpieranie roślin (wzmacniacze, podwieszki gron, kwiatostanów)

• Cięcie usuwanie pędów bocznych

• Usuwanie liści pozostawia się 16-18 od góry

• Usuwanie kwiatów (5 pierwszych kwiatów w kwiatostanie się pozostawia)

• Wyprowadzenie dodatkowych pędów

• Ogławianie roślin (5-6 tygodni przed końcem uprawy ścina się wierzchołki aby roślina nie wydała nowych kwiatostanów

• Zapylanie (potrząsanie roślin, trzmiele)

• Zbiór

• Do około 55 kg m2 w uprawie cało rocznej

• Latem 2-2.5 kg m2

• Zbiór bez szypułek „zapalone” odmiany LSL wybarwione

• Przechowywanie

• Zielone 10-27'C

• Zapalone 7-8'C przez 7 dni

• Pomarańczowe 1,5-2,5'C

• Wilgotność 85-90%

• 3 tygodnie LSL 10-27'C przez 3-10 tygodni

Krótko opisz uprawę kapusty i kalafiora

• wymagania klimatyczne:

• dobrze przystosowane do naszych warunków

• temperatura 15-20;C, przymrozki -5 do -7'C

• duża wilgotność powietrza

• duże nasłonecznienie

• potrzeby wodne duże 600-700mm

• wymagania glebowe

• dla kalafiora bardzo duże dla kapusty duże

• uprawa w I roku po oborniku lub innych nawozach organicznych

• przedplon zboża, rośliny motylkowe, ogórek, cebula, seler. Niekorzystne kapusiowate burak, szpinak

• nawożenie mineralnie w po oborniku 80-120 w drugim roku 50 N kg więcej

• uprawa roli

• termin wykonywania zabiegów zależy od nawożenia organicznego rodzaju gleb

• kapusta do bezpośredniego spożycia do przetwórstwa, można przechowywać kalafior można zamrażać

• uprawa z rozsady

• okres produkcji 30-60 dni

• produkcja w szklarni na zbiór letni i wiosenny

• w wielodoniczkach na rozsadnikach na zbiór jesienny

• zbiór

• ręczny lub częściowo zmechanizowany po dorośnięciu główek i róż

• przechowywanie:

• w skrzyniach na paletach przez kilka miesięcy w chłodni w skrzyniach metalowych

• przed sprzedażą przycięcie głąba

• oczyszczanie kapusty z liści zewnętrznych

• sprzedaż hurtowa w workach raszlowych

1. Wymień najważniejsze gatunki warzyw uprawiane w Polsce, w polu i pod osłonami.

Warzywa gruntowe: kapusta, marchew, cebula, burak ćwikłowy, kalafior.

Spod osłon: pomidor, ogórek.

2. Wymień najważniejsze czynniki, które należy uwzględnić przy planowaniu zmianowania.

Stanowisko, odpowiednie dobranie roślin, właściwości i wymaganie środowiskowe roślin, wpływ roślin na środowisko

3. Wymień 5 gatunków warzyw uprawianych z rozsady.

Kapusta, kalafior, seler, szparag, pomidor.

4. Wymień wady i zalety stosowania herbicydów.

Herbicydy

Zalety:

• mniejszy nakład pracy

• odchwaszczenie dużej powierzchni w krótkim czasie

• działają przez dłuższy okres czasu

• zmniejszenie szerokości międzyrzędzi

Wady:

• ryzyko uszkodzenia rośliny uprawnej

• pozostałości w roślinie albo w glebie

• nie niszczą wszystkich gatunków i wszystkich stadiów rozwojowych

Krótko opisz uprawę cebuli

• Wymagania klimatyczno glebowe

• Roślina klimatu umiarkowanego

• Temperatura kiełkowania 2'C optimum 18'C

• Wzrost liści i korzeni 10-12

• Wilgotność: mała transpiracji ale duże parowanie

• System korzeniowy słaby

• Wymagania glebowe

• pH 6.0-6.5

• wysoka zawartość próchnicy

• dobra przepuszczalność

• Stanowisko dobre po zbożach, ziemniakach, ogórkach, pomidorach nie wskazane po burakach i roslin cebulowych

• Uprawa po sobie przez 2 lata i 3 lata przerwy

• Nawożenie obornikiem, słomą nawozami zielonymi, kompostem gnojowicą przez I i II roku

• Uprawa gleby

• Orka jesienna + płytka wiosną + uprawki przedsiewne

• Orka wiosenna + przywałowanie powierzchni + uprawki przedsiewne

• Siew

• Pierwsza połowa IV

• Siew na gł 2cm zaprawianie nasion przed szkodnikami

• Zabiegi pielęgnacyjne

• Zwalczanie chwastów: krótko po siewie, kolejne zabiegi przed i po wschodach cebuli

• Nawadnianie

• Od początku zawiązania cebuli do początku załamywania szczypiorka. Za pomocą armatki lub ramienia nawadniającego

• Szkodniki - głównie Mączniak rzekomy

• Przechowywanie

• Luzem bez obcinania szczypiorka

• Pryzma 4m wys z kanalami wentylacyjnymi

• Dosuszanie i schładzanie do 0-2'C można zamrażać do -2, -3 `C

• Przygotowanie do sprzedaży

• Odrzucanie zgnitych sortowanie wg wielkości czyszczenie i obcięcie szczypiorku obieranie na biało i pakowanie

Krótko opisz uprawę cebuli ozimej

• Tworzenie cebul przy 12-14 godzinnym dniu

• Odporność na wymarzanie: wczesność załamywania szczypiorku i dojrzewania

• Siew nasion 5-20 sierpnia zaprawiane jak wiosną

• Gleba wilgotna

• Nawożenie 50kg N/ha

• Zwalczanie chwastów i ochrona przed chorobami glównie Mączniakiem rzekomym

• Zimowanie: 3-4 liście wytworzone do zimy grubości 5-8mm osłonięcie białą grubszą włókniną

• Wiosna: nawożenie azotem ochrona przed chwastami, spulchnianie

Zbiór: pęczkowy od V na biał. Dojrzała w połowie VI niektóre odmiany nadają się do krótkiego przechowywania

5. Co to jest podkład grzejny z jakich materiałów się go przygotowuje?

ZALETY:

• lepsze warunki wzrostu - wyższa temperatura

• optymalne stężenie CO₂

• łatwo dostępne materiały

• materiały „samoodtwarzające”

• po wykorzystaniu podkładu - podłoże do produkcji rozsad lub jako nawóz organiczny

materiały: słoma, z odpadów obróbki drewna,

---