ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A. BUKOWSKI

LITERATURA

1. Abt S.: „Systemy logistyczne w gospodarowaniu”, AE Poznań 1997

2. Abt S.: „Logistyka w teorii i praktyce”, AE Poznań, 2001

3. Beier F. J., Rutkowski K.: „Logistyka”, SGH Warszawa 1998

4. Blaik P.: „Logistyka”, PWE Warszawa 2001

5. Bukowski L. (redakcja) : „Kompleksowe zarządzanie logistyczne - Total Logistic Management”, Tom I - VI, Materiały Konferencyjne 1996, 1997, 1999, 2000, 2001 i 2002, Prace WZ Politechniki Częstochowskiej, Seria Seminaria i Konferencje

6. Bukowski L. (redakcja): „Wybrane zagadnienia logistyki stosowanej”, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007

7. Christopher M.: „Logistyka i zarządzanie łańcuchem podaży”, WPSB Kraków 1998

8. Dwiliński L.: „Wstęp do logistyki”, OWPW Warszawa 1998

9. Gołembska E., Mokrzyszczak H.: „Zarządzanie produktem w logistyce przedsiębiorstw”, ZCO Poznań - Zielona Góra 1997

10. „Kompendium wiedzy o logistyce”, PWN Warszawa 1999

11.Krawczyk S.: „Metody ilościowe w logistyce”, Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2001

12.Pfohl H. C.: „Systemy logistyczne”, Bibl. Logistyka Poznań 1998

13.Pfohl H. C.: „Zarządzanie logistyką”, Bibl. Logistyka Poznań 1998

14.Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z.: „Logistyka w przedsiębiorstwie”, PWE Warszawa 1995

15.Tonndorf H.G.: „Logistyka w handlu i w przemyśle”, WPSB Kraków 1998

16.Witkowski J.: „Logistyka firm japońskich”, AE Wrocław 1998

PODZIAŁ LOGISTYKI

DEFINICJE LOGISTYKI

a) Zorientowane na przepływ

„Logistyka jest procesem planowania, realizacji i kontroli wydajnego i oszczędnego przepływu i magazynowania surowców, półfabrykatów i gotowych wyrobów oraz związanych z tym informacji od punktu dostawy do punktu odbioru, odpowiednio do wymagań klienta” (Council of Logistics Management)

„Logistyka jest pojęciem obejmującym organizację, planowanie, kontrolę i realizację przepływu towarów od ich wytworzenia i nabycia, przez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której celem jest zaspokojenie wymagań rynku, przy minimalnych kosztach i przy minimalnym zaangażowaniu kapitału” (European Logistics Association) 

b) Zorientowana na cykl użytkowania wyrobu

„Logistyka to wspomagające zarządzanie działania planistyczne, kontrolne i regulacyjne, które podczas okresu użytkowania produktu zapewniają wydajne wykorzystanie zasobów i adekwatną skuteczność elementów logistycznych podczas wszystkich faz okresu użytkowania, tak że dzięki ingerowaniu we właściwym czasie w system zapewnia się efektywne sterowanie zużyciem zasobów” (Society of Logistics Engineers)

c) Zorientowana na usługi

„Logistyka jest procesem koordynacji wszystkich czynności niematerialnych, które muszą zostać przeprowadzone dla wykonania usługi w sposób efektywny pod względem kosztów i zgodny z wymaganiami klienta. Główny kierunek tych działań obejmuje: minimalizację czasu oczekiwania (realizacji zlecenia), zarządzanie potencjałem usługowym oraz dostawę usług kanałem dystrybucyjnym”

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE 

a) Proces decyzyjny złożony z logicznego ciągu czynności dotyczących zarządzania procesami i systemami logistycznymi

b) Kompleksowe sterowanie łańcuchami dostaw w celu zapewnienia maksymalnej ich skuteczności, czyli zapewnienia najwyższego możliwego poziomu obsługi klienta (jakość) przy najniższych możliwych kosztach (efektywność). 

Spedycja - działalność logistyczna polegająca na kupowaniu usług logistycznych, wzbogacaniu ich własnymi usługami i sprzedawaniu ich łącznie jako usługi kompleksowej.

Centra logistyczne - centra gospodarcze oferujące różne usługi logistyczne.

Cele cząstkowe zarządzania logistycznego (zasada 7 R):

· Właściwy towar

· We właściwej ilości

· We właściwym stanie (jakościowym)

· Na właściwym miejscu

· O właściwym czasie

· Dla właściwego klienta

· Po właściwych kosztach

SYSTEMY LOGISTYCZNE

 

1. Systemy logistyczne w przedsiębiorstwie przemysłowym

2. Usługowe przedsiębiorstwa logistyczne

- transportowe (przewozowe)

- magazynowe, przeładunkowe i pakujące

- spedycyjne (kupowanie usług logistycznych oraz wzbogacanie ich własnymi i sprzedawanie jako usługi kompleksowej)

- centra logistyczne (centra gospodarcze oferujące różne usługi logistyczne)

3. Międzyorganizacyjne systemy logistyczne

PODSYSTEMY LOGISTYKI

A. Podział funkcjonalny

Opracowanie (obsługa) zamówień

· Forma przekazania zamówienia

· Forma opracowania zamówienia

· Analiza zamówienia jako źródła informacji

· Dalsze przekazanie informacji zawartych w zamówieniu

Gospodarka magazynowa

· Liczba składowanych artykułów (selektywna gospodarka magazynowa)

· Liczba zamawianych artykułów i terminy składania zamówień (zasady uzupełniania stanu zapasów w magazynie)

· Zapas bezpieczeństwa

· Kontrola stanu zapasów

· Prognozowanie zapotrzebowania (krótkoterminowe)

Magazyn

· Kupno, dzierżawa, wyposażenie magazynu

· Struktura zewnętrzna magazynu (liczba, lokalizacja, pojemność, obszar dostaw)

· Zarządzanie magazynem (siłami własnymi czy zewnętrznymi)

Wyposażenie techniczne magazynu (do składowania oraz kompletacji towarów)

· Struktura wewnętrzna magazynu

· Technologia magazynowania

· Ukształtowanie rampy załadunkowej

· Odprawianie środków transportowych

· Organizacja kompletacji (komisjonowania)

· Organizacja pracy personelu magazynu

Pakowanie

· Logistyczne funkcje opakowania (ochronne, magazynowe, transportowe, manipulacyjne i informacyjne)

· Tworzenie jednostek logistycznych (jednostki magazynowe, ładunkowe, transportowe) jako warunek tworzenia łańcuchów dostaw

Transport

· Wybór rodzajów środków transportu

· Użytkowanie własnych lub obcych środków transportu

· Kupno lub dzierżawa środków transportu

· Łączenie metod transportu (transport kombinowany)

· Organizacja transportu (planowanie tras przejazdów, wykorzystania środków transportu itp.)

B. Podział fazowy

1. Logistyka zaopatrzenia

2. Logistyka produkcji

3. Logistyka dystrybucji

4. Logistyka części zamiennych

5. Logistyka powtórnego zagospodarowania

STRUKTURY SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH

1. Systemy jednostopniowe - bezpośredni przepływ towarów

Dostawca (przygotowanie dostawy) odbiorca (zastosowanie towarów)

2. Systemy wielostopniowe - pośredni przepływ towarów

a) Dostawca punkt rozdziału odbiorcy

b) Dostawcy punkt koncentracji odbiorca

3. Systemy kombinowane - bezpośredni i pośredni przepływ towarów

SYSTEMY LOGISTYCZNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

1. Logistyka materiałowa - przepływy między rynkiem zaopatrzenia a produkcją

· logistyka zaopatrzenia - surowce, materiały pomocnicze, wyroby handlowe, wyroby gotowe, części z zakupu i części zamienne - zgromadzone w magazynach zaopatrzeniowych i kooperacyjnych

· logistyka produkcji - surowce, materiały pomocnicze, wyroby gotowe, półfabrykaty, części z zakupu i części zamienne - zgromadzone w magazynach pośrednich

2. Logistyka marketingowa - łączność z rynkami zaopatrzenia i zbytu

· logistyka zaopatrzenia - surowce, materiały pomocnicze, wyroby handlowe, wyroby gotowe, części z zakupu i części zamienne - zgromadzone w magazynach zaopatrzeniowych i kooperacyjnych

· Logistyka dystrybucji - wyroby gotowe, wyroby handlowe, części zamienne - zgromadzone w magazynach zbytu i wysyłkowych

3. Logistyka powtórnego zagospodarowania - łączność z rynkiem odpadów - resztki (surowce wtórne i odpady), produkty zużyte, uszkodzone maszyny i ich zespoły (wymienione w czasie remontów), opakowania i zwroty

Procesy logistyczne jako transformacja produktów
Procesy logistyczne	Rodzaje transformacji - zmiana:
		Czasu	Miejsca	Ilości	Gatunku	Własności	Przeznaczenia
Magazynowanie	+
Transportowanie		+
Przeładunek			+
Sortowanie				+
Pakowanie					+
Zamawianie						+

USŁUGI LOGISTYCZNE - stopnie przejmowania przez dostawcę czynności logistycznych klienta

1. Transport do klienta - przyjęcie towarów

2. Transport bezpośrednio do punktu kontroli wejściowej towarów u klienta - kontrola przyjęcia towarów

3. Transport przez rampę dostaw do magazynu - zestawienie i przygotowanie materiałów

4. Transport bezpośrednio na linię produkcyjną klienta - wydawanie do produkcji

5. Przejęcie zarządzania zapasami klienta - organizowanie dostaw od kooperantów

6. Kompleksowe pokrywanie wszystkich potrzeb klienta - zarządzanie zaopatrzeniem

Konflikty celów logistycznych
	Zmniejszenie kosztów	Zwiększenie kosztów
1	transportu	zapasów magazynowych
2	opakowania	uszkodzeń w transporcie
3	obsługi zamówień	transportu
4	zakupów	zapasów magazynowych
5	obsługi klienta	magazynów zewnętrznych
6	gospodarki magazynowej	produkcji

LOGISTYCZNA OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ

Proces zamawiania przebiega na linii:

zaopatrzenie klienta - zamówienie - dystrybucja dostawcy,

przy czym czas przyjęcia zamówienia stanowi na ogół 20 do 75% czasu dostawy.

Zamówienie jest podstawowym źródłem informacji dla dostawcy.

Formularz zamówienia powinien zawierać następujące dane:

· Numer i data zamówienia,

· Adres i symbol klienta,

· Branża klienta i pozycja w kanale zbytu,

· Sprzedawca i dziedzina sprzedaży,

· Nazwa i symbol artykułu,

· Ilość towaru i cena brutto,

· Warunki sprzedaży, ewentualne rabaty,

· Środki transportu, koszty wysyłki,

· Adres wysyłkowy,

· Termin dostawy.

Obsługa dostawcza charakteryzowana jest przez cztery parametry:

czas, niezawodność, jakość i elastyczność.

CYKL DOSTAWY

Cykl dostawy składa się z następujących etapów (w nawiasach przykładowe czasy realizacji w dniach):

· klient - sporządzanie i przekazanie zamówienia (1)

· regionalne biuro sprzedaży dostawcy (1)

· opracowanie zamówienia (1)

· centralne opracowanie zamówień (1)

· magazyn wysyłkowy - zestawienie i zapakowanie (2)

· załadunek (1/2)

· transport (2)

· rozładunek (1/2)

· zmagazynowanie towaru u klienta (1)

Zatem łącznie - 10 dni.

GOSPODARKA MAGAZYNOWA I JEJ FUNKCJE

Gospodarka magazynowa - ogół funkcji związanych z zapasami gromadzonymi w magazynach.

Zarządzanie zapasami - wszelkie procesy decyzyjne dotyczące zapasów magazynowych.

Zapasy magazynowe - bufor między przepływami towarów na wejściu i wyjściu, niezbędny gdy czasowa i/lub ilościowa struktura przepływów na wejściu i wyjściu różnią się od siebie (niepożądane przerwy w przepływie towarów).

Podstawowe funkcje zapasów:

· Wykorzystanie skali przy zakupie, transporcie i produkcji towarów (rabaty ilościowe u dostawcy lub spedytora)

· Skompensowanie różnic między podażą a popytem (możliwość ciągłego wykorzystania mocy przerobowych pomimo sezonowej zmiany popytu, lub sezonowej podaży np. produktów rolniczych)

· Ułatwienie specjalizacji produkcji w różnych zakładach lub podziału pracy w gospodarce krajowej i międzynarodowej (obniżenie kosztów produkcji)

· Zabezpieczenie przed losowymi zakłóceniami popytu i/lub podaży (obniżanie poziomu ryzyka w warunkach niepewności)

· Umożliwienie spekulacji cenowej

ZADANIA GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ

Podstawowe zadania wynikają z pytań:

· Jaki towar ma być magazynowany?

· Jaka ilość towaru ma być magazynowana?

· Jaką ilość towaru trzeba zamówić dla uzupełnienia zapasu magazynowego?

· Kiedy trzeba dokonać zamówienia, w celu uzupełnienia zapasu magazynowego?

 

Składniki zapasu magazynowego:

· Średni zapas magazynowy

· Całkowity przeciętny zapas magazynu

· Zapas bezpieczeństwa

· Zapas magazynowy „in transit” (zapasy w drodze, magazyny na kołach)

Rodzaje zapotrzebowania:

· Zapotrzebowanie pierwotne - niezależne (na towary nadające się do sprzedaży)

· Zapotrzebowanie wtórne - zależne (na towary niezbędne do wyprodukowania towarów nadających się do sprzedaży)

· Zapotrzebowanie trzeciego rzędu (materiały i narzędzia zużywane w produkcji)

· Zapotrzebowanie brutto - bez uwzględnienia posiadanych zapasów magazynowych

· Zapotrzebowanie netto - z uwzględnieniem posiadanych zapasów magazynowych

Rys. 3 Zapas magazynowy

METODY OKREŚLANIA ZAPOTRZEBOWANIA

· Deterministyczne - analityczne lub syntetyczne (wg wykazów materiałów wzgl. części)

· Stochastyczne - na podstawie statystyk zużycia (warunek stosowania to stabilność czasowa) metodami prognozowania krótkoterminowego

- Metodami tworzenia średniej ruchomej lub ważonej

- Metodami wygładzania wykładniczego pierwszego lub drugiego stopnia

- Przy pomocy analizy regresji

· Subiektywnego szacowania - analogowo lub intuicyjnie

ZASADY OPRACOWANIA ZAMÓWIEŃ

Kiedy zamawiać?

· Gdy stan zapasów spadnie poniżej określonego poziomu s

· Gdy upłynie określony czas t od ostatniego zamówienia

Ile zamawiać?

· Z góry ustaloną wielkość Q

· Zmienną ilość S, która uzupełnia stan zapasów każdorazowo do określonego poziomu zapasów

REGUŁY ZAMAWIANIA

Termin	Zamawiana ilość
		Stała - Q	Zmienna - S
Wg stanu s	Zasada (s, Q)	Zasada (s, S)
Wg czasu t	Zasada (t, Q)	Zasada (t, S)

Optymalna wielkość zamówienia Q_opt przy założeniu:

· stałego zapotrzebowania,

· stałego popytu (szybkości rozchodów z magazynu),

· stałej ceny zakupu,

· stałych kosztów gospodarki magazynowej,

· stałych kosztów zamawiania (niezależnych od wielkości zamówienia) oraz

· brakiem restrykcji związanych z magazynowaniem i finansowaniem wynosi:

Gdzie:

Zr - zapotrzebowanie roczne

Kz - koszty zamawiania

Kj - cena jednostkowa zamawianego towaru

Kuz - koszty utrzymywania zapasu

Utrzymywanie zapasów - konflikt celów

Im większy bezpieczny stan zapasów, tym większe koszty gospodarki magazynowej.

OPTYMALNY POZIOM ZAPASU BEZPIECZEŃSTWA - sposoby określania:

· wg kosztów niedoborów - poszukiwanie minimum łącznych kosztów niedoborów i gospodarki magazynowej (w praktyce trudności w obiektywnej wycenie kosztów niedoborów)

· wg zmian popytu wskutek niedoborów (w praktyce trudności w ocenie wielkości zmian popytu)

· wg kryterium gotowości do świadczenia dostaw - stosowana najczęściej w praktyce - w zależności od:

a) długości czasu dostawy na odtworzenie stanu zapasów

Poziom zapasu bezpieczeństwa musi być tak duży, aby pokryć różnicę pomiędzy popytem przeciętnym (oczekiwanym) a popytem maksymalnym. Oblicza się go ze wzoru:

S = N_max t_w - N_śr t_w = t_w (N_max - N_śr)

Gdzie:

S - poziom zapasu bezpieczeństwa

N_max - maksymalny możliwy popyt w jednostce czasu

N_śr - oczekiwany (średni) popyt w jednostce czasu

t_w - czas dostawy

Istnieje możliwość zmniejszenia zapasu bezpieczeństwa przez zastosowanie dwóch punktów dokonywania zamówienia - poziom zapasu bezpieczeństwa utrzymywany jest tylko dla tej części popytu, która wykracza poza oczekiwany (średni) popyt, a nie dla całej wielkości popytu.

b) prawdopodobieństwa przekroczenia czasu dostawy i liczby zamówień (błąd w prognozie niezawodności dotrzymania czasu dostawy i błąd w prognozie zapotrzebowania)

Błąd prognozowania

Błąd przy prognozowaniu zapotrzebowania lub popytu oraz niezawodności dotrzymania czasu dostawy - różnica pomiędzy wartością prognozowaną a rzeczywistą.

Losowy charakter tych parametrów opisuje się rozkładem normalnym o parametrach
. Wartość średnia błędu prognozy powinna dążyć do 0, zatem rozkład prawdopodobieństwa błędu to
. Jeśli wartość średnia błędu wyraźnie odbiega od zera to jest sygnał ostrzegawczy! W praktyce istotne są takie błędy, wskutek których zostaje przekroczona średnia wartość popytu - zatem stosuje się statystyki jednostronne.

Zależność zapasu bezpieczeństwa od błędu prognozowania:

Gdzie:

S - zapas bezpieczeństwa

k - współczynnik bezpieczeństwa

- odchylenie standardowe błędu prognozowania

Zatem im dokładniejsza prognoza popytu, tym mniejszy poziom zapasu bezpieczeństwa.

Rys. 5 Błąd prognozowania

Rys. 6 Bezpieczeństwo a gotowość

c) założonego poziomu obsługi

Poziom obsługi dostaw

Poziom obsługi definiowany jest na dwa sposoby:

· procentowy udział liczby okresów dostaw, w których stan magazynu wystarcza do zaspokojenia popytu do całkowitej liczby okresów dostaw (nie uwzględnia więc wielkości niedoborów)

· procent popytu, który może zostać zaspokojony z magazynu podczas czasu dostawy (nie uwzględnia częstości występowania niedoborów) - wyznaczany z tzw. funkcji dostaw (funkcja serwisowa Browna)

d) liczby magazynów

Liczba magazynów

Powyższe rozważania dotyczyły jednego magazynu.

Gdy zmniejsza się liczba klientów zaopatrywanych z jednego magazynu, zmniejsza się działanie „efektu kompensacji”, który występuje, gdy popyt dzieli się na wielu nabywców.

Jeżeli utrzymuje się większą ilość mniejszych magazynów (zamiast jednego dużego) to suma bezpiecznych poziomów zapasów magazynowych w małych magazynach jest większa niż poziom tych zapasów w dużym magazynie.

Jeśli popyty zaspokajane z dwóch magazynów A i B są od siebie statystycznie niezależne, wtedy wariancja błędu prognozy całego popytu równa jest sumie wariancji wielkości popytów cząstkowych. Np.:

V_A = 9 V_B = 16 V_A+B = 25

σ_A = 3 σ_B = 4 σ_A+B = 5

Dla współczynnika bezpieczeństwa k = 1 zapas bezpieczeństwa wyniesie:

- dla jednego magazynu S = 1 σ_A+B = 5

- dla dwóch magazynów S = 1 σ_A + 1 σ_B = 3 + 4 = 7

Oddziaływanie zwiększenia liczby magazynów na bezpieczny poziom zapasów magazynowych szacuje się ze wzoru:

Gdzie:

S_n - całkowity zapas bezpieczeństwa dla n magazynów

S₁ - zapas bezpieczeństwa dla jednego magazynu

n - liczba magazynów

SELEKTYWNE PROWADZENIE GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ

Warunki opłacalności magazynowania

· gdy koszty wynikające z niedoborów towaru przekraczają koszty związane z jego magazynowaniem

· gdy struktura konsumpcji jest nieregularna

Wartościowanie - analiza ABC

Zasada Pareto - większość całkowitego obrotu uzyskiwana jest przy zaangażowaniu stosunkowo małej liczby artykułów (reguła „80 - 20”).

Krzywa koncentracji (tzw. krzywa Lorenza) charakteryzuje rozkład obrotu poszczególnych artykułów - większa część zysku wypracowana jest ze stosunkowo niewielkiej liczby artykułów, a zysk ten często redukowany jest przez artykuły sprzedawane ze stratą.

W wyniku analizy ABC można np. przyjąć różne cykle zamówień dla różnych klas artykułów, albo różnicować nakłady na kontrolę zapasów magazynowych

Jeżeli kryterium oceny jest obrót, to artykuły dzielone są na trzy klasy (A, B i C) odpowiednio do ich znaczeniu w całkowitym obrocie. Przykład analizy ABC podaje tabela:

Klasa i %	Hierarchia wg obrotu	Obrót w PLN	Obrót w %	Znaczenie	Ranga
(a)	(b)	(c)	(d)	(e)	(b) · (e)
A 20%	1 2	20 000 18 000	56	3 1	3 2
B 40%	3 4 5 6	8 000 6 000 5 000 4 000	34	2 3 1 2	6 12 5 12
C 40%	7 8 9 10	3 000 2 500 1 000 500	10	3 1 2 1	21 8 18 10

Rodzaje magazynów i ich charakterystyka

RODZAJ MAGAZYNU	GŁÓWNA CECHA	ORIENTACJA
ZAPASÓW	DUŻA POJEMNOŚĆ	NA PRODUKCJĘ
PRZEŁADUNKOWY (PRZEJŚCIOWY)	DUŻA WYDAJNOŚĆ PRZEŁADUNKÓW	NA TRANSPORT
DYSTRYBUCYJNY - DOSTAWCZY	DUŻA ZDOLNOŚĆ PRZYJMOWANIA	NA ZAOPATRZENIE
DYSTRYBUCYJNY - WYSYŁKOWY	DUŻA ZDOLNOŚĆ WYDAWANIA	NA ZBYT

Typy składowania w magazynach

TYP MAGAZYNU	SKŁADOWANIE	ZALETY	WYMAGANIA
Stałe przyporządkowanie miejsca	Każdy artykuł ma stałe miejsce składowania	Podział na grupy towarowe	Nie ma konieczności prowadzenia kartotek
Rozdział poprzeczny	Jednostki ładunkowe tego samego artykułu w różnych korytarzach	Pewność dostępu w razie awarii jednej z układnic	Logiczny podział na korytarze, Sterowanie komputerowe
Składowanie dowolne w obrębie stałych sektorach	Jednostki ładunkowe w dowolnych miejscach wyznaczonych sektorów	Lepsze wykorzystanie pojemności magazynu, podział na grupy towarowe	Sterowanie komputerowe (pliki miejsc składowania)
Składowanie chaotyczne	Jednostki ładunkowe w dowolnych miejscach	Najlepsze wykorzystanie pojemności magazynu	Sterowanie komputerowe (pliki wolnych miejsc i stanu magazynu)

TECHNIKA MAGAZYNOWA

A. Lokalizacja magazynu

• W aspekcie produkcji

• W aspekcie transportu

• W aspekcie zaopatrzenia

• W aspekcie zbytu

B. Funkcjonowanie magazynu

• Wejście towarów

• Magazyn właściwy

• Magazyn sortowania lub kompletacji

• Pakowanie

• Wyjście towarów

• Zarządzanie magazynem

C. Typy składowania

• Stałe przyporządkowanie miejsc składowania

• Rozdział poprzeczny na różne korytarze

• Dowolne przyporządkowanie miejsc w obrębie stałych sektorów

• Składowanie chaotyczne (w pełni dowolne)

D. Obiekty magazynowe (budowle)

• Magazyn otwarty (składowisko)

• Magazyn płaski

• Magazyn piętrowy

• Magazyn regałowy wysokiego składowania

• Magazyn zbiornikowy (silosowy lub cysternowy)

• Magazyn pneumatyczny

E. Urządzenia magazynowe

a) Urządzenia do składowania

• regały półkowe

• regały paletowe

• regały wjazdowe

• regały przepływowe

• regały kompaktowe

• regały wysokiego składowania

• regały wspornikowe

• regały zblokowane lub kasetowe

b) Urządzenia obsługowe

• przenośniki

• układnice

• suwnice kolumnowe

• wózki podnośnikowe widłowe

• wózki podnośnikowe do obsługi wysokich regałów

• wózki podnośnikowe kompletacyjne

c) Urządzenia do zadań pomocniczych

• wagi

• automaty liczące

• etykieciarki

• urządzenia do paletowania

• urządzenia do rozładunku palet

• urządzenia do pakowania w folię termokurczliwą

• urządzenia do opasywania ładunków

OPAKOWANIE

Opakowanie - dająca się oddzielić powłoka pakowanego towaru, mająca go chronić lub spełniająca inne funkcje.

System opakowania - pakowany towar, opakowanie oraz proces pakowania.

Materiał opakowania - materiał, z którego wyprodukowane jest opakowanie.

Środek opakowaniowy - wyrób wytworzony z materiału opakowaniowego, przeznaczony do pokrycia zapakowanego towaru lub utrzymania go w całości.

Ogólne funkcje opakowań

· produkcyjne - umożliwiające produkcję bezpośrednio z opakowania (np. kontener) lub bezpośrednio do opakowania (bez dodatkowych procesów przeładunkowych)

· marketingowe - umożliwiające odróżnienie towaru od towarów konkurencyjnych oraz reklamę

· zastosowawcze - umożliwiające wielokrotne zastosowanie lub do wykorzystanie do innych celów (np. kontener jako pomieszczenie)

· logistyczne - umożliwiające realizację procesów logistycznych

Logistyczne funkcje opakowań

· ochronne - ochrona towaru przed wpływami otoczenia oraz otoczenia przed wpływami towaru

· magazynowe - ułatwienie magazynowania towaru (np. nadające do układania się w stosy)

· transportowe - ułatwienie transportu towarów oraz umożliwienie najlepszego wykorzystania pojemności środków transportu

· manipulacyjne - łączenie towarów w jednostki ułatwiające manipulację podczas ładowania, przeładowywania i wyładunku

· informacyjna - umożliwienie łatwej, szybkiej i niezawodnej identyfikacji towaru (szczególnie ważna przy kompletacji zamówień).

Własności materiałów i środków opakowaniowych

a) forma i wymiary

· kształt podstawy

· wielkość

· tolerancje

· specyficzne zapotrzebowanie

· materiał opakowaniowy

b) wytrzymałość i zdolność formowania

· odporność na przebicie

· wytrzymałość na nacisk

· odporność na uderzenia

· zachowanie w czasie pakowania

c) szczelność lub przepuszczalność

· zachowanie w obecności substancji stałych

· zachowanie w obecności substancji płynnych

· zachowanie w obecności substancji gazowych

d) cechy powierzchni i materiału

· zachowanie pod wpływem wilgoci

· zachowanie pod wpływem światła

· zachowanie pod wpływem mikroorganizmów i owadów

· zachowanie pod wpływem pakowanego towaru

· zachowanie pod wpływem tarcia

Opakowania modułowe (zunifikowane) - kryteria wyboru standardu

· wielkość otworów drzwiowych w pomieszczeniach, dźwigach (windach) i magazynach

· wysokość przestrzeni ładunkowej pojazdów i pojemników

· wysokość regałów w magazynach

· wysokość pomieszczeń

· wysokość podnoszenia urządzeń transportowych

ZARZĄDZANIE TRANSPORTEM - TRANSPORT JAKO USŁUGA

Właściwości usług:

· Niemożliwość składowania

· Konsumpcja nierozłącznie związana z wytwarzaniem

· Wytwarzanie (realizacja) w ścisłej współpracy z klientem

· Brak „własnego” popytu (popyt na usługę jest efektem sprzedaży pewnych towarów)

· Brak wartości wewnętrznej (wartość warunkowana istnieniem klienta).

Skutki własności usług dla transportu:

· Potrzeba utrzymywania wysokiego potencjału gotowości - obniżenie stopnia wykorzystania potencjału

· Akceptacja możliwości zaistnienia czasowego braku zdolności przewozowej

· Potrzeba nawiązania bliskiej współpracy między kupującym a sprzedającym usługi transportowe

· Rozwój rozbudowanych „systemów transportowych” złożonych z części transportowej oraz różnych działań logistycznych (składowanie, pakowanie, przeładunek itp.)

· Potrzeba realizacji regularnych i terminowych przewozów między producentami w celu minimalizacji zapasów (duża wysokość oprocentowania wymusza racjonalizację kapitału)

Minimalizacja czasu od złożenia zamówienia do dostawy towaru wymaga pewnych systemów transportowych o dużej częstotliwości

· Potrzeba zmiany nieelastycznej organizacji ruchu drogowego

· Lepsze wykorzystanie środków transportowych dzięki pełnemu wykorzystaniu informacji oraz zróżnicowaniu cenowemu

· Tworzenie wydajniejszych terminali towarowych w celu:

· Obniżenia kosztów lokalowych przez bardziej efektywne wykorzystanie powierzchni

· Obniżenia kosztów siły roboczej przez mechanizację, automatyzację i robotyzację

· Poprawy stanu środowiska przez stosowanie technologii przyjaznych dla otoczenia

· Zwiększenia stopnia wykorzystania pojemników jednostkowych

· Zwiększenia stopnia wykorzystania ładowności pojazdów i skrócenia czasu realizacji usługi

· Poprawy wydajności przeładunku mierzonej w tonach (lub innych jednostkach) na roboczogodzinę

· Przedłużenia godzin otwarcia terminali

· Koncentracji terminali przez ich lokalizację w mniejszej ilości miejsc

· Stosowanie w większym zakresie pojemników jednostkowych przy transporcie drobnicy (np. kontenery 20' - 40', przyczepy samochodowe L = 13,65 m, platformy wymienne L = 7,45 m).

TRENDY W ROZWOJU TRANSPORTU

Transport drogowy

Tendencje rozwojowe w Europie:

· Nowe wymagania nabywców usług transportowych (rewolucja logistyczna - technologia informacji)

· Nowe formy regulacji ekonomicznych i technicznych (deregulacja)

· Zmiany w obrazie konkurencji między poszczególnymi gałęziami transportu (zwiększenie konkurencji między przedsiębiorstwami a zmniejszenie między gałęziami)

Transport kolejowy

Prognozy na następne 10 - 20 lat:

· Zwiększenie wydajności pracy przez wzrost zdolności przewozowej, rozmiarów przewozów i prędkości

· Obniżenie kosztów nabywania i eksploatacji materiału w stosunku do wydajności transportu

· Poprawa warunków załadunku, wyładunku i przeładunku towarów

· Zwiększenie niezawodności i regularności ruchu kolejowego

· Koncentracja przewozów całowagonowych (ekspres towarowy z obsługą nocną)

· Rozwój transportu kombinowanego (wprowadzenie lekkiej jednostki typu kontenerowego, przeznaczonej wyłącznie do unoszenia przez podnośnik chwytakowy bez kanału naprowadzającego)

Komputerowe przetwarzanie informacji w zakresie:

· Przyjmowania zamówień przewozów

· Automatycznej identyfikacji wagonów

· Sporządzania wykazu pociągów

· Codziennej obsługi (rozdział rozładowanych wagonów, kierowanie ruchu na trasę zastępczą w razie zakłóceń, przetaczanie wagonów itp.)

· Silna koncentracja dużych strumieni towarów na różnych odległościach (jeśli masa pojedynczej przesyłki dochodzi do kilkuset ton transport kolejowy uzyskuje przewagę nad drogowym).

Transport wodny (śródlądowy i morski)

Przewiduje się, że transport wodny pozostanie na prawie niezmienionym poziomie. Ponadto:

· Powstaną linie kontenerowców obsługujących rejsy dookoła świata

· Punkt ciężkości w Europie zostanie przesunięty z północy na południe

· Szczególnego znaczenia nabiorą porty przeładunkowe dla transportu transoceanicznego

· Utrzyma się nadwyżka zdolności przewozowej (subwencjonowana produkcja statków na Dalekim Wschodzie)

· Zmniejszy się znaczenie ceny jako elementu konkurencji, na korzyść częstotliwości, regularności, prędkości i niezawodności

Przewozy lotnicze

· Obserwuje się zmiany w traktowaniu przewozów towarów samolotami (tzw. fracht lotniczy) z działalności ubocznej do roli produktu dodatkowego (przewóz towarów w pomieszczeniach dodatkowych samolotów pasażerskich)

· Wzrost udziału w przewozach samolotów „szerokokadłubowych” zwiększył znacznie zdolności przewozowe frachtu lotniczego

· Spodziewana jest radykalna poprawa obsługi naziemnej, która pochłania znaczną część całkowitego czasu przewozu

Podsumowanie

a) Całkowity rynek przewozów towarowych zwiększy się do 2005 r. o ok. 35%

b) Wzrost udziału dostaw ekspresowych będzie wynosił ok. 5% rocznie

c) Dostawy typu „Just in Time” zwiększą swój udział na rynku z 5% do ok. 15%

d) Transport kombinowany zwiększy się również w podobnej skali

e) Nastąpi silna koncentracja branży spedycyjnej w Europie (utrzyma się jedynie 5 do 15 koncernów obsługujących całą Europę)

f) Czynnikami decydującymi o sukcesie w spedycji będą:

· Wysoko wykwalifikowana kadra

· Łączenie usług transportowych z logistycznymi

· Specjalizacja w określonych kategoriach towarów

· Dostęp do sieci europejskiej

MODELOWANIE I SYMULACJA PROCESÓW LOGISTYCZNYCH

Model - reprezentacja badanego obiektu (systemu, procesu) w postaci innej niż ta, w której występuje w rzeczywistości.

Model matematyczny - skończony zbiór symboli i relacji matematycznych oraz ścisłych zasad operowania nimi, przy czym zawarte w modelu symbole i relacje mają interpretację odnoszącą się do konkretnych elementów modelowanego wycinka rzeczywistości.

Symulacja - odtworzenie systemu wraz z jego własnościami dynamicznymi i towarzyszącymi procesami w postaci modelu, na którym można przeprowadzać eksperymenty prowadzące do wyników, przydatnych do oceny zachowania systemu rzeczywistego.

Zastosowanie symulacji

· W planowaniu:

- kompleksowe badania na modelach projektowanych systemów i procesów,

- modyfikacja i modernizacja istniejących systemów (redesign, tuning),

- wykrywanie „słabych ogniw” systemów i „wąskich gardeł” w procesach,

- optymalizacja wydajności i przepustowości,

- porównanie i ocena form organizacyjnych i strategii zarządzania.

· W realizacji:

- badania maksymalnej wydajności systemów i procesów,

- sprawdzenie możliwych zagrożeń w czasie rozruchu,

- testowanie skuteczności i niezawodności oprogramowania sterującego,

- trenowanie pracowników (operatorów) z uwzględnieniem stanów zakłóceniowych i awaryjnych.

· W eksploatacji:

- ocena różnych możliwych wariantów sterowania,

- ocena skutków różnych decyzji logistycznych (np. obłożenie stanowisk, kolejność realizacji zamówień, zaangażowanie obsługi i kadry kierowniczej itp.),

- sprawdzenie skuteczności działań nadzwyczajnych w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa (np. blokady, zabezpieczenia itp.),

- wstępne kształcenie nowych pracowników obsługi,

- prognozowanie skutków planowanych zmian struktury produkcji, procesu technologicznego, zatrudnienia, parku maszynowego, środków transportu itp.

Zalety symulacji - możliwość badania:

· systemów i procesów jeszcze nie istniejących,

· systemów i procesów istniejących, bez ingerencji w nie,

· wielu możliwych wariantów rozwiązań,

· zachowania się systemów i procesów w długich okresach czasu dzięki kompresji skali czasu,

· stanów przejściowych i zakłóceniowych (w tym awaryjnych).

Fazy realizacji badania symulacyjnego

· Przygotowanie

· decyzje wstępne (kto?, co?, za ile? itp.),

· ustalenie celu głównego i celów podrzędnych,

· przygotowanie bazy danych,

· obliczenia szacunkowe,

· modelowanie (stopniowe),

· implementacja,

· walidacja,

· przeprowadzenie eksperymentów symulacyjnych,

· opracowanie wyników i wyciągnięcie wniosków.

11

|

|

|

|

|
|

|

|

|
|

|

|_

|

|

|

|

|

|

|

|

|

|

|

|
|

|

|

|
|

|

|_

---