Rola społeczna

Rola społeczna - spójny system zachowań wynikający z przynależności do określonych grup i innych zbiorowości.

Na rolę składa się:

• odpowiednie prawa i obowiązki;

• przywileje i powinności.

Realizacja powyższych przedsięwzięć jest pełnieniem roli.

Rolę społeczną można wykonywać:

• dobrze;

• połowicznie;

• nie wypełnia się /nawet w elementarnym zakresie/

Realizacja roli zależy od wielu czynników:

1. Właściwości anatomiczno - psychicznych danej jednostki;

2. Wzoru osobowego akceptowanego w określonej grupie czy w innym typie zbiorowości ludzkiej;

3. Sposobu zdefiniowania danej roli zarówno przez jej nosiciela jak i zbiorowość, z którą dana rola się kojarzy;

4. Struktury i organizacji grupy oraz sankcji jakimi dysponuje wobec swoich członków zasługujących na pozytywne lub negatywne wyróżnienia.

Role społeczne mamy sformalizowane i nie sformalizowane, np. rola kobiety i mężczyzny w małżeństwie. Wypełnianie roli może odbiegać od norm - jeżeli to następuje to rodzina staje się dysfunkcjonalna.

Pełnimy różne role, np.:

• dziecka;

• rodzeństwa;

• siostrzeńca, bratanka;

• kolegi, przyjaciela;

• ucznia /studenta, przedszkolaka/;

• narzeczonego;

• męża;

• ojca;

• zięcia /inne stosunki powinowactwa/;

• rola pracownika;

• rola społeczne /np. organizacje/.

Za dużo ról powoduje „napięcie roli” - nie wywiązujemy się ze zbyt wielu ról społecznych. Może też wystąpić konflikt ról, gdy wobec tej samej roli są sprzeczne oczekiwania.

Postawy

Postawa - to pewien względnie trwały stosunek emocjonalny lub oceniający do przedmiotów (osób, grup społecznych, problemów itp.) bądź dyspozycje do takiego stosunku wyrażające się w kategoriach pozytywnych, negatywnych lub neutralnych. Postawy mają związek z opiniami i poglądami danego człowieka.

Każda postawa i opinia ma różną siłę /emocjonalną/. Mówi się, że postawy negatywne mają największą siłę. Postawa neutralna nie jest silna.

Mogą one mieć różny stopień trwałości.

Czynniki wpływające na postawy:

1. zewnętrzne;

2. wewnętrzne

Ad a - środowisko rodzinne, grupy rówieśnicze, szersze kręgi społeczne, instytucje wychowawcze.

Ad b - potrzeby, zainteresowania, cechy emocjonalne, temperament, charakter, sposób życia.

Każda postawa zawiera trzy czynniki:

• myślenie /wyrażanie poglądu/;

• uczucie /przejawia się w zachowaniu wobec przedmiotu/;

• działanie /musi iść w parze z uczuciem/

Postawy intrapersonalne:

1. Postawa osobistej godności - uznawanie samego siebie za wartość ze względu na swoje ludzkie i społeczne powołanie i zarazem pragnienie, aby temu powołaniu sprostać w związku z tym wymaganie dla siebie szacunku i uznania takiego jakie jest należne każdemu człowiekowi.

2. Postawa samokontroli - dyspozycja do poznania i oceniania własnego życia psychicznego i panowania nad własnymi dążeniami czy impulsami.

3. Postawa perfekcjonisty - trwała tendencja do doskonalenia własnej osobowości, posiada ja ten, kto żywi aspiracje w kierunku samozadowolenia, kto rozwija w sobie wartościowy ideał własnej osoby i kto z własnej woli, własnym wysiłkiem dąży do jego realizacji.

4. Postawa samodzielności - polega na skłonności do kierowania własnym postępowaniem i posiada umiejętności takiego kierowania, stawiania sobie celów i zadań, obierania własnych dróg i sposobów działania, podejmowanie decyzji dotyczących własnej osoby /trzeba mieć zaufanie do własnych możliwości/.

1

---