T: Ciśnienie tętnicze.
CISNIENIE TETNICZE:
- ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic (w największych tętnicach)
- ciśnienie tętna = ciśnienie skurczowe - ciśnienie rozkurczowe
- wyróżniamy takie stany ciśnienia jak:
- normotonia - prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego
- hipotonia - obniżona wartość ciśnienia
- hipertonia - podwyższona wartość ciśnienia
- pomiar ciśnienia tętniczego za pomocą metody Korotkowej, przy użyciu Sfigmomanometru i
słuchawek lekarskich
- udar: ucisk krwi na komórki mózgu
- wylew: wynaczynienie się krwi z naczynia
- wg WHO :
- niedociśnienie: 80 / 60
- nadciśnienie : 145 / 90 mmHG
- ciśnienie w zależności od pozycji ciała:
- do pozycji leżącej - zmniejszone ciśnienie
- pozycja z leżącej na stojącą - wzrost ciśnienia
WARTOŚCI PRAWIDŁOWEGO CIŚNIENIA TĘTNICZEGO:
- u dorosłego : 120 (skurczz) / 80 (rozkurcz)
- u noworodka : 102 / 55
- u dziecka (1-8 lat) : 110 / 75
REGULACJA CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI:
- skurcz lub rozkurcz mięśni w tętniczkach zmienia opór naczyniowy.
skurcz = zwiększa opór naczyniowy (obwodowy) = podwyższa ciśnienie tętnicze
- szerokość tętnic jest kontrolowana przez ośrodek naczynioruchowy (kontroluje wydzielanie hormonów
przez regulację humoralną)
- na opór obwodowy (naczyniowy) wpływają też miejscowo odruchy i czynniki naczyniorozszerzające i
naczyniozwężające
- ośrodek naczynioruchowy = częśc presyjna (zwęża naczynia) i depresyjna (rozszerza naczynia)
neurony presyjne ośrodka naczynioruchowego przekazują pobudzenie do błony
mięśniowej w naczyniach krwionośnych. Uwalniana jest
noradrenalina i mięśnie utrzymane są w skurczu.
neurony depresyjne ośr. naczynioruchowego hamuje impulsy we włóknach
nerwowych naczyniozwężających. Tętniczki rozszerzają się,
zmniejszony opór naczyniowy, obniżenie ciśnienia tętniczego
OPÓR OBWODOWY (NACZYNIOWY) :
- jest to opór, jaki napotyka krew płynąca przez naczynia krwionośne
- najwyższy opór obwodowy jest w tętniczkach, bo opór ten rośnie przy zmniejszaniu się średnicy naczynia
- wielkość oporu jest odwrotnie proporcjonalna do promienia naczynia
- wyrażany jest stosunkiem ciśnienia krwi do jej przepływu (wynosi ok. 20 mmHG/min)
- zmniejsza się z chwilą rozpoczęcia wysiłku fiz, po chwili stabilizując się
- przy zwiększeniu obciążenia wysiłkowego zwiększa się redukcja obwodowego oporu naczyniowego