poeci AWANGARDy KRAKOWSKiej
avant-garde - straż przednia
Tadeusz Pejper, Julian Przyboś
czasopismo „Zwrotnica”
3xM (miasto, masa, maszyna)
metafora teraźniejszości
język rozwija się wraz z technologią
poezja powinna współbrzmieć z rzeczywistością, prezentacja rzeczywistości
fascynacja cywilizacją, urbanizmem
sztuka powinna służyć społeczeństwu
przeciwstawienie się tradycji romantycznej, zerwanie z romantycznym pojęciem natchnienia
poezja ma streszczać świat a nie odtwarzać wnętrze poety
poezja jest wynikiem świadomej pracy intelektualnej, literatura to rzemiosło
nowy typ metafory, która nie byłaby stylistyczną ozdobą ani sposobem odtwarzania rzeczywistości,
jej opisu, porównania
miała być związkiem pojęciowym, miała tworzyć nową rzeczywistość czysto poetycką
język zbliżony do potocznego
Julian Przyboś
„Lipiec"”
„Na świadectwach wzbici w radość, odlecieli uczniowie
Drży powietrze po ich śmigłym zniku”
„Z Tatr”
metaforyczny obraz świata (ruch skał, huk wody)
tragedia zmarłej taterniczki obok krajobrazu Tatrzańskiego
„Notre - Dame”
poczucie przytłoczenia wobec wspaniałości filarów katedry
podmiot liryczny jest przerażony budowlą
została ona wzniesiona ku czci Boga ale stała się miejscem niezbędnym ludziom a nie Bogu
„Ulica Miła”
Wiersz o tematyce społecznej. Jedna z ulic pełna brudu, nędzy cierpienia, śmierci, wywołuje strach. Ulica ta to synonim ubóstwa, cierpienia. Elementy beznadziejnego życia.
„Bar Pod zdechłym psem”
Władysław Broniewski
tworzył poezję proletariacką
poezja ma powiedzieć to, czego nie mogą powiedzieć inni
popierać proletariat
ma być ostra, zagrzewać
poezja jako forma walki o nowy ład społeczny
ma wyrażać problemy robotników
poeta romantyczny
poezja ma agitować, podrywać do czynów
obecność historii
wiara w przeszłość, w jej rolę w życiu człowieka i w życiu całego narodu
jej obecność jest czymś niezbędnym
podejmuje tematy społeczno-polityczne i rewolucyjne
nawiązuje do romantyzmu i do nasycenia wierszy tradycjami rewolucyjnymi
poezja czynna, nawołująca do walki
tworzy między innymi liryki patriotyczne wzywające do walki z wrogami ojczyzny
„Do przyjaciół poetów”
nazwał się Prometeuszem
nie dba o konsekwencje
jest dobroczyńcą
(prometeizm - postawa polegająca na bezinteresownym poświęceniu się dla sprawy, idei, która dotyczy dużej grupy ludności)
„Poezja”
wiersz ma charakter programowy, ukazuje stosunek Broniewskiego do poezji i określa jej zadania
poezja ma towarzyszyć człowiekowi w każdym momencie życia
ma zagrzewać do walki, dawać nadzieję
ma być żywiołowa, odpowiednia do chwili
po walce ma przypominać sławę tych, którzy zginęli
ma dawać ukojenie, uspokojenie, ma wyniszczyć emocje negatywne
„Manlicher”
poezja to sposób walki
to nie walka frontowa ale ideologiczna o prawa
dzięki poezji ma większe możliwości działania, oczekuje nowego ładu
„Zagłębie Dąbrowskie”
treścią jest Zagłębie Dąbrowskie, bieda, nędza
kryzys w przemyśle doprowadza robotników do nędzy
poeta wyraża interesy pokrzywdzonych robotników w sporze z pracodawcami i całym systemem politycznym, który dopuszcza do wyzysku
policjant, który powinien pilnować ładu i porządku w świadomości pokrzywdzonych górników jest wrogiem strzegącym niesprawiedliwości
ponury nastrój i poczucie gniewu ilustruje ekspresjonistyczna kolorystyka -czerń mocy i czerwień krwi
Zagłębie Dąbrowskie zamiast być podstawą dobrobytu państwa, utwierdza nędzę i krzywdę