WYKŁAD 1

 

 

Znaczenie postępowania w sensie prawnym

-to zorganizowana działalność określona prawem ,organów, która zmierza do zrealizowania

determinowanych przez prawo działań.

 

W zależności od przyjętego kryterium rozmaicie to postep.sie dzieli :

kryterium podmiotowe przesadza o tym jakimi organami postep w sensie prawnym się toczy

kryterium przedmiotowe rodzaj spraw rozpoznawanych,rozstrzyganych w danym rodzaju postępowania- można mówić o postep.karnym,cywilnym,administracsadowoadministrac.,

postęp ogólne czy szczególne(celne,podatkowe)

 

Istota postępowania cywilnego

-działalność organów procesowych prowadzona w określonych formach oraz działalność stron

występujących przed organem procesowym a także innych podmiotów zainteresowanych jego

wynikiem(uczestnicy postępowania)

-działalność organu procesowego nakierowana jest na rozpoznanie i rozstrzygniecie sprawy cywilnej poprzez wybranie w tym zakresie normy o charakterze indywidualnym i konkretnym

-celem tak rozumianego postep.cyw.jest realizacja i ochrona praw podmiotowych wynikających

ze stosunków prawa cywilnego,prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy

 

Czym jest sprawa cywilna

-o tym rozstrzyga art.1 Kpc(nie wymagają znajomości numeracji,poza pewnymi kanonami,jak ten!)

zawiera definicje legalna: to sprawa wynikająca ze stosunków postępowania cywilnego,ale zakres

sprawy cywilnej to nie tylko sprawy wynikające ze stosunków cywilnych,a także wynikające ze

stosunków prawa rodzinnego,opiekuńczego i prawa pracy

-wyodrębniając sprawę cywilna ,wyróżniamy 2 kryteria:

1.materialnoprawne - przesadza charakter prawny ,mowimy o sprawie cywilnej co do jej istoty,

natury,ale sa takie ktore

co do swojej istoty nie sa sprawami cywilnymi np.sprawy administracyjne ,ktore zostaly przez

ustawodawce zaliczone do kategorii spraw cywilnych - przesadzaja o tym ustawy szczegolne

Zawazaja wzgledy celowosciowe.

 

Pojecie sprawy gospodarczej

-pojawia sie w postepowaniach odrebnych w sprawach gospodarczych;wynika ze stosunkow

cywilnych pomiedzy przedsiebiorcami w ramach prowadzonej dzialalnosci gospodarczej

-kryterium podmiotowe i przedmiotowe,zakres sprawy jest wezszy anizeli sprawy cywilnej

-ma swoje definicje w kpc(bedzie przy postepowaniach odrebnych)

 

Rodzaje postepowania cywilnego

1.sadowe

a.rozpoznawcze

-moze toczyc sie w dwoch rownorzednych typach :

 

procesowym

najwczesniej wyodrebnil sie tryb procesowy,ktory często utozsamiamy z calym postep.cywilnym

istota: takie dzialanie,w ktorym sad jako organ procesowy rozstrzyga istniejacy pomiedzy stronami spor prawny poprzez wydanie w tym zakresie okreslonego rozstrzygniecia,ktore przyjmuje podstawe wyroku,chodzi o rozstrzygniecie sporu o istnienie okreslonego prawa podmiotowego,

które wynika z okreslonego stosunku prawnego

cecha zasadnicza: ów spór o prawo ,ktory jest na tyle szeroki co do zakresu,ze obejmuje spory

o fakty,z kotych to dana strona procesowa wyprowadza dla siebie uprawnienia a dla strony przeciwnej okreslone obowiazki

proces jest glownym zasadniczym modelem postepowania cywilnego,bo w tym postep.organ

procesowy rozpozanje sprawy co do zasad!

Wynika to wprost z art.13.konsekwencje tego przepisu:

-kwestia,ze sprawy cyw.rozpoznawane w procesie,inne postepowanie-tylko gdy przepis wyraznie o tym stanowi

-jego modelowy charakter wobec innych rodzajow postepowania,uregulowany w sposob calosciowy,zupelny ;inne rodzaje postep.uregulowane jedynie fragmentarycznie,determinowane

specyfika i ich charakterem.w zakresie nieokreslonym-przepisy ogolne o procesie(subsydiarny)

ogolne przepisy beda stosowane albo wprost np.dot.czynnosci procesowych,doreczen,terminow

albo odpowiedni(uwzgledniajacy specyfike danej instytucji,do ktorej beda sie odnosily np.

stron procesowych do uczestnikow postepowania

albo nie beda mialy zastosowania np.interwencja uboczna

-tryb procesowy nie jest postep.o jednolitym charakterze, w jego ramach: postep.ogolne i szereg

postepowan szczegolnych,ktore nasza ustawa okresla postep.odrebnym

ODREBNE to postep. W spr. Malzenskich,ze stos.pomiedzy rodzicami a dziecmi,postep z zkresu

pr.pracy i ubezp.spolecznych, w spr.o naruszenie posiadania,w spr.gospodarczych , X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) postep.upominawcze i uproszczone

 

oraz nieprocesowym

-to postep.niesporne,istota : charakter represyjny,funkcje prewencyjne,ktore mialy zapobiegac

naruszaniu praw,tym kryterium-kryterium zawodu,poniewaz w procesie sad także spelnia

funkcje prewencyjna np.rozpoznaje powodztwa o ustalenie istnienia badz nieistnienie prawa

badz stosunku prawnego,a zatem nie ma klarownego podzialu,obszar procesowego i nieprocesoweg

zazebiaja sie.

Inne kryterium: w procesie-orzeczenia potwierdzajace stan prawny ,natomist w postep.nieprocesowym-maja charakter prawnotworczy,prawo ksztaltujacy,ale i tutaj w procesowym

zapadaja orzeczenia konstytutywne(zmieniajace stan prawny)np.stwiedzajace rozwod,nieistnienie

malzenstwa.

Inne kryterium(w Korzanie):to kryterium funkcji,zadan,celow szczegolnie spolecznego w sprawach

z zakresu opieki,kurateli,o ubezwlasnowolnienie,gdzie jest wyrazisty interes spoleczny(odmienna

funkcja od tej ktora realizuje w procesie)

Najwiecej zwolennikow za teza:odroznienie to brak sporu prawnego(to istota postep.nieproces.)

-mamy do czynienia z wieloscia podmiotow-tle podmiotow ile osob zaintersowanych rozstrzygnieciem

-kompetencje sadu-proces tylko na wniosek (ktorym jest powodztwo,a jego uzewnetrznieniem jest

pozew)-to sad wstrzyna postepowanie na wniosek!!!

w nieprocesowym-mozliwe wszczecie z urzedu ,szczegolnie w zakresie opieki prawnej z racji

akcentowanego interesu spolecznego,

w procesowym-wydaje wyrok,a w nieprocesowym-w formie postanowienia, nie znajduje zasada

kontradyktoryjnosci a wiec sad moze sprawe zalatwic bez koniecznosci przeprowadzania rozprawy.

 

b.pomocnicze

c.wykonawcze

2.pozasadowe

 

 

Wykład2

 

POSTEPOWANIE POMOCNICZE

-zawsze odbywa sie poza ramami postep.rozpoznawczego

-rodzaje:

1.zabezpieczajace

-ma na celu umozliwienie wytoczenia powodztwa

-ks.I cz.2 kpc.

-to postep.pomocnicze w odniesieniu do rozpoznawczego

-moze toczyc sie jednoczesnie z postep.rozpoznawczym albo je wyprzedzac

-celem tego postep.jest udzielenie tymczasowej ochrony prawnej podmiotom jej po-

szukujacym w zakresie roszczen,ktorych można dochodzic przed sadem powszechnym

lub polubownym

-postanowienie w sprawie zarzadzenia tymczasowego powinno byc wydane mozliwie

szybko, a wiec aby zgodnie z celem i istota postep.zabezpieczajacego moglo ono zape

wnic skutecznosc realizacji orzeczenia co do istoty sprawy

-cecha nadrzedna tego postep.jest jego szybkosc, w celu jej zapewnienia i zapewnienia

skutecznosci ustawodawca uregulowal to postep.specyficznie:np.udowodnienie zastapil

uprawdopodobnieniem przy wniosku o zabezpieczenie

-postanowienie o zabezpieczenie podlega zaskarzeniu w drodze zazalenia,zeby bylo

skuteczne jest wyposazone w rygor natychmiastowej wykonalnosci

-zabezpieczenie można podzielic na konserwacyjne(utrzymanie istniejacego stanu rzeczy na czas okreslony w zarzadzeniu,istotna jest zakaz rozporzadzania konkretna rzecza na czas

okreslony w zarzadzeniu tymczas.;wiekszosc ma taki charakter) i nowacyjne(tymczasowe unormo

wanie stosunkow pomiedzy wierzycielem a dluznikiem zazwyczaj wg przewidywanej tresci maja

cego zapasc orzeczenia;to zabezpieczenie stwarza nowa sytuacje prowizoryczna na czas okreslony

zarzadzeniem tymczasowym;np.zabezpieczenie roszczen alimentacyjnych poprzez zobowiazanie

dluznika do uiszczania wierzycielowi w ratach kwoty pienieznej, zobowiazanie do sprzedazy rze

czy ,ktore moga ulec zepsuciu)

Przedmiot zabezpieczenia:

zabezpieczenie roszczen pienieznych(nastepuje przez zarzadzenie zajecia nieruchomosci,obciazenia

nieruchomosci hipoteka przymusowa albo zastawem wpisanym do rejestru okrętu)zakaz zbywania

lub obciazania nieruchomosci,kt nie ma urzadzonej ksiegi wieczystej!

oraz inne wypadki zabezpieczenia

 

Warunki wydania zabezpieczenia:

1.dopuszczalnosc drogi krajowej i jurysdykci sadowej i mozliwosc dochodzenia roszczen przed

sadem powszechnym

2.uprawdopodobnienie wiarygodnosci roszczenia

3.roszczenie musi byc X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) wymagalne

4.istnienie uzasadnionej obawy,ze brak zabezpieczenia moglby pozbawic wierzyciela zaspokojenia

art.731 kpc -zarzadzenie tymczas.nie moze zmierzac do zaspokojenia roszczenia

Zabezpieczenie nie jest dopuszczalne w stosunku do Skarbu Panstwa.

Nie moze obejmowac rzeczy i praw co do ktoych egzekucja jest niedopuszczalna np.rzeczy niez

bedne dluznikowi i jego rodzinie oraz praw niezbywalnych

 

2.pojednawcze

 

3.o zwolnienie z kosztow sadowych

 

4.o zabezpieczenie dowodow

 

5.rekwizycyjne

 

6.o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt

 

7.klauzulowe(o nadanie klauzuli wykonalnosci)

 

 

POSTEPOWANIE WYKONAWCZE

-obejmuje:

1.sadowe postep.egzekucyjne zwane egzekucja singularna

-skierowane do poszczegolnych skladnikow majatku dluznika

-podstawa:kpc

-podstawa:tytul wykonawczy zgodnie 786 kpc jest to tytul egzekucyjny zaopatrzony

w klauzule wykonalnosci, mozliwe tytuly w 787 kpc

-stronami postepowania sa wierzyciel i dluznik ,wymienione w tytule wykonawczym

zazwyczaj wierzyciel bedzie powodem a dluznik pozwanym

-organy postep.:sad rejonowy i komornik dzialajacy przy sadzie rejonowym wykonujacy wszystkie czynnosci niezastrzezone dla czynnosci sadu, sad wykonuje czynnnosci nadzorcze w stosunku do komornika

 

2.upadlosciowe i naprawcze zwane egzekucja uniwersalna

-obejmuje calosc majatku dluznika i zmierza do eliminacji takiego X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) podmiotu badz

sanacji jego przedsiebiorstwa

-regulowane odrebna ustawa

-przeslanka ogloszenia upadlosci:niewyplacalnosc

-strona dluznik upadly(przedsiebiorca) i sad upadlosciowy jako obligatoryjny organ

tego postepowania zazwyczaj rejonowy albo okregowy(bank,ubezpieczyciel) plus sedzia komisarz

wzglednie nadzorca sadowy, dalszym organem bedzie syndyk masy upadlosci,ktory z mocy prawa

obejmuje zarzad mieniem upadlego,

dalszymi organami beda rada wierzycieli i zgromadzenie wierzycieli(fakutlatywne)

 

POSTEP.MIEDZYNARODOWE

-element zagraniczny w sprawach przesadzajacy o miedzynarodowym charakterze tego postepow

-toczy sie ono nie przed sadem panstwowym,nie przed organami wymiaru sprawiedliwosci

-jest rozpoznawane przez sad polubowny

 

NORMY POSTEPOWANIA CYWILNEGO

-obejmuje prawo procesowe, zespol norm okreslajacych wlasciwosc organow i postepowanie w sprawach cywilnych a także uczestnikow wystepujacych w postep.cywilnym

-pr.procesowe obejmuje poza normami proces. normy kompetencyjneo właściwości organow

sadu

-normy procesowe jak kompetencyjne stanowia jedna grupe norm formalnych,ich przeciwienstwem

sa normy materialne(zawarte w kc) ,zwiazek pomiedzy nimi odbija sie na zwiazku miedzy prawem

mateialnym cywilnym a procesowym cywilnym,ktore nie moze istniec bez pr.materialnego cyw!

-pr.formalne pelni sluzebna role ,pozwala wprowadzic w zycie normy materialne

-normy materialnoprmaja na ogol charakter dyspozytywny,tak formalne maja charakter norm

imperatywnych

-strony stosunku cywilnopr.ksztaltuja dowolnie swoje stosunki,w sprawach nieokreslonych normy

kc

-normy formalne bezwzglednie wiaza uczestnikow postepowania np.warunki formalne apelacji

ich niezachowanie pociaga za soba odrzucenie apelacji

ale np.wlasciwosc przemienna sadu -to przepisy majace charakter dyspozytywny!

 

 

Zasieg terytorialny i czasowy norm prawa procesowego

-obowiazuje zasada terytorialnosci :organ procesowy lub inny powolany do przeprowadzenia

postepowania stosuje pr.procesowe cywilne,ktore obowiazuje w jego siedzibie czyli pr.krajowe

lex fori processualis ,ta zasada obowiazuje niezaleznie od tego wg jakiego prawa materialnego

krajowego czy obcego nalezy oceniac dany stosunek prawny bedacy przedmiotem postepowania,

od tej zasady moga byc wyjatki wylacznie przewidziane na podstawie przepisow prawa miedzyna

rodowego,traktakto i mow miedzynarodowych ratyfikowanych z Polska -gdy zachodzic bedzie

koniecznosc czynnosci przez sad w zakresie pomocy prawnej

-zasad lez fori procesualis obowiazuje do postep.rozpoznawczego jak i innych rodzajow postep.

które wchodza w sklad postep.cywilnego

 

czasowy zasieg norm

-kazda ustawa zawiera przepisy normujace stosunek nowej ustawy do starej,okreslaja ktora ma byc

stosowana we wszczetym postepowaniu

-obowiazuje ta ustawa ,kt.jest obowiazujaca w trakcie dokonywania okreslonych czynosci proceso

wych

 

Źrodla prawa procesowego cywilnego

1.kodeks postep.cywilnego 17.11.1964 roku obowiazujacy od 1965 ,do chwili obecnej 10 zmian

-Systematyka kpc

-5 czesci (rozpoznawcze(proces,postep.nieprocesowe,w razie zaginiecia lub znisczenia akt),

zabezpieczajace, egzekucyjne ,miedzynarodowe, przepisy o sadzie plubownym

2.ustawy ustrojowe

-regulujace ustroj sadow powszechnych i Sadu Najwyzszego, ustawy regulujace

ustroj adwokatury,notaraitu,o radcach prawnych,prokuratorii generalnej,o kosztach sadowych,

rozporzadzenie MS w sprawie doreczen w sprawach cywilnych,o prawie pomocy w postep. cywil

nym, ustawy okolokodeksowe

 

 

NACZELNE ZASADY PRAWA CYWILNEGO

-powstaly na wskutek stosowania norm procesowych w praktyce orzeczniczej

-ich znaczenie przejawia sie w tym,ze wywieraja one wplyw na poszczegolne instytucje procesowe

-przenikaja z natezeniem roznym do calego prawa cywilnego

-kazda z zasad przejawia sie w procesie inaczej i ma wlasciwy dla siebie zakres oddzialywania

wszystkie jednak sa ze soba powiazane harmonijnie i wzajemnie sie

-kolejnosc dominowana jest stopniem i waznoscia!

 

Zasada prawdy

-jej urzeczywistnienie ma sie przejawiac w wydaniu przez sad rozstrzygniecia w konkretnej spra

wie,to rozstrzygniecie (norma indywidualna konkretna) musi powstawac w pewnym stopniu spojnosci z rzeczywistym stanem prawnym

-zewnetrznym wyrazem tej prawdy obiektywnej byla nadopiekunczosc panstwa (przed transformacja),w wyniku czego sad stawal sie strona postepowania(zastepowal strone)

-w tej chwili oparcie materialne przy zas.prawdy jest w ograniczonym zakresie

Zasada prawdy formalnej

-sad respektujac zasady prawdy materialnej wydaje wyrok w oparciu o material dowodowy zawnio

skowany przez strone

-dazenie do prawdy nie moze zmierzac do zastepowania czynnosci stron,zwlaszcza jesli sad reprez

entowane przez fachowych pelnomocnikow

-organ procesowy ma wylacznie ocenic zgodnie z zas.swobodnej oceny dowodow

-ma byc rzetelna,oparta na posiadanej przez sad wiedzy ,doswiadczenia,etyki wobec prawa,

przy udziale czynnika spolecznego(ograniczony w znacznym stopniu;sad rozpoznaje sprawe w I instancji w skladzie jednoosob.)-sprawy rodzinne np.sprawy o alimenty

 

-wyrazem normatywnym zasady prawdy jest art.3,organ nie powinien wyreczac stron w gromadze

niu materialu dowodowego

-rozstrzygniecie na podstawie okolicznosci faktycznych

 

Prawda materialna

-sad nie bedzie przeprowadzal postep.dowodowego co do tych okolicznosci,ktore zostaly przyznane

przez strony w toku postepowania, zadanie uznania pozwu-jezeli jest sprzeczne z prawem,z zasadami wspolzycia spolecznego lub zmierza do obejscia prawa-sad nie jest zwiazany uznaniem

zadania i w tym zakresie bedzie prowadzil postepowanie

-zas prawdy znajduje swoje zastosowanie w postep.rozpoznawczym oraz w innych rodzajach

postep. Zwlaszcza w zabezpieczajacym czy egzekucyjnym i klauzulowym

-dociekanie do jej odkrycia powinno sie ograniczac do pewnych informacji :

1.do przeprowadzania dowodow zglaszanych przez strony

2.udzielanie stronom potrzebnych wskazowek do czynnosci procesowych,jesli sa reprezentowane

przez fachowych pelnomocnkiow(art.5) ,jesli nie-sad udzieli informacji co do terminow wniesienia

srodkow odwolawczych

sad powinien wyjatkowo tylko dzialac z urzedu,w szczegolnosci gdy sprawa jest prawnie i faktycznie zawila,zas jedna ze stron przejawia nieporadnosc w postepowaniu

 

Zasada kontradyktoryjnosci

-zwana zas.spornosci

-w mysl tej zasady przygotowanie,gromadzenie i dostarczanie materialu dowodowego nalezy do stron procesowych a sad jedynie ocenia i wydaje stosowne rozstrzygniecia

-zasade te przeciwstawia sie zas.inkwizycyjnosci,kt panuje w procesie karnym

-doznaje pewnych ograniczen na rzecz zas.inkwizycyjnosci -wowczas gdy sad wszczyna postepowanie z urzedu np.w sprawach opiekunczych oraz wówczas gdy zdanie 2 art 2.

-jezeli sad podejmuje czynnosci zmierzajace do uzupelnienia materialu dowodowego

 

Zasada rozporzadzalnosci

-zwana dyspozytywna

-przejawia sie w 2 wypadkach:

1.sad nie wstrzyna postepowania z urzedu ,ale tylko na wniosek

2.przedmiotem rozpoznania przez sad sa tylko zadania zgloszone przez strony(wyplywa

z 331 kpc,w granicach zadania,precyzyjne okreslenie zadania-w sparwach majatkowych bedzie determinowalo wysokosc wpisu sadowego!)

-rozstrzyga o kosztach postepowania w formie postanowienia w wyroku konczacym postepowanie

w danej instancji

-w doktrynie rozporzadzalnosc w sensie materialnym-oznacza mozliwosc dysponowania przez

strony i uczestnikow postepowania swoimi roszczeniami,prawami dochodzonymi w procesie,

np.powod moze cofnac pozew w kazdym czasie,gdy jest to polaczone ze zrzeczeniem sie roszczenia;zwykle cofniecie-niemozliwe,uwaza sie za niebyłe,

 

w sensie formalnym-oznacza,ze strony,uczetnicy moga dysponowac czynnosciami procesowymi,

decydowac o calym toku postepowania np.cofniecie przez powoda pozwu(do chwili rozpoczecia

rozprawy moze cofnac bez zgody pozwanego;po rozpoczeciu za zgoda),powod w kazdym czasie moze wystapic z nowym powodztwem.

-sad bada pod pewnym kontem sprawe i moze uznac czynność jak cofniecie pozwu za niedopuszczalna,jezeli z okolicznosci sprawy wynika,ze jest sprzeczne z zas.wspolzycia albo

zmierza do obejscia prawa,bada również gdy pozwany uznaje roszczenie,zawarta ugoda sadowa-art.203,213 par.2,233 par2

-ograniczanie prawa strony do dysponowania swoimi prawami i roszczeniami w procesie powinno byc tylko miarkowane przez sad w wyjatkowych sytuacjach(wyjatki: postepowania odrebne

w szczegolnosci w sprawach z zakresu prawa pracy np.art.439 albo w sprawach gospodarczych

489 znaczek 13.

-w sensie materilanym i formalnym doznaje ograniczen w postepowaniu nieprocesowym-sad

w pewnych sytuacjach moze dzialac z urzedu;cofniecie wniosku o wszczecie postep.dopuszczalne

tylko wówczas gdy sprawa nie podlega wszczeciu z urzedu;niestawiennictwo uczestnika postepo

wania nie tamuje drogi do rozpoznania sprawy(nie ma wplywu);postanowienia,kt.sa wydawane

w sprawie,kt.moze zostac wszczeta z urzedu,rowniez z urzedu podlegaja wykonaniu

 

Zasada rownouprawnienia stron( w procesie)

-odnosi sie wylacznie do trybu procesowego

-odnosi sie do stron ,kt intersy sa z zasady sprzeczne-mozliwosci przedstawiania wnioskow dowo

dowych,w zakresie podejmowania obrony-powod nie moze miec wiekszych uprawnien niz pozwa

ny= zasada rownosci srodkow procesowych

-sad nie moze wydac orzeczenia co do istoty sprawy bez wysluchania strony przeciwnej,kt. Musi

miec mozliwosc przedstawienia swoich twierdzen - zas.wysluchania wyplywa z art.210kpc,

-wystepuje tylko w procesie,znajdzie odpowiednie zastosowanie do uczestnikow na mocy art.13!

-konsekwencje naruszenia zasady:

1.prowadzi do nie waznosci postepowania,poniewaz jedna ze stron zostaje pozbawiona mozliwosci

obrony swoich praw oraz dzialania w procesie -owa niewaznosc postepowania jest podstawa do

wniesienia srodka odwolawczego oraz do wniesienia srodkow nadzwyczajnych (skarga kasacyjna,

skarga o wznowienie postepowania-mozna ja oprzec na dwoch grupach przyczyn:

I restytutywne

II niewaznosci

 

 

 

Zasada ustnosci i bezposredniosci

-postep.cywilne w gruncie toczy sie ustnie,to umozliwia sadowi bezposrednie zetkniecie sie osobis

te ze stronami czy uczestnikami postepowania

-celem zasady bezposredniosci jest to,aby sad jako organ procesowy,kt ma wydac orzeczenie w dan

ej sprawie osobiscie zetknal sie z calym materialem dowodowym ,

istotne spostrzezenia: 1.zgodnie z art.323 kpc wyrok moze byc wydany jedynie przez sedziow przed

ktorymi odbyla sie rozprawa bezposrednio poprzedzajaca wydanie wyroku;2.postepowanie dowodowe odbywa sie przed sadem orzekajacym - od pierwszej sytuacji nie ma wyjatkow ,w dru

gim sa,poniewaz sad moze zlecic przeprowadzenie okreslonego dowodu czy postepowania sadowi

wezwanemu lub na zlecenie sadu czynnosci te dokona sedzia wyznaczony inny niz ten orzekajacy

w sprawie glowny

-z zas.bezposredniosci wiaze sie kwestia rodzaju dowodow, szereg kwalifikacji dowodow w zale

znosci od kryterium

posrednie i bezposrednie(kontakt z materialem dowodowym)np.dowod z dokumentu

(bezposredni),zeznania swiadka(posredni I lub III stopnia)

-nie wystepuje zasada ustn i bezp. w postep egzekucyjnym,gdzie chodzi jedynie o wykonanie orzeczenia,o urzeczywistnienie ostateczne normy prawnej,ktorej obowiazywanie w konkretnym wypadku zostalo ustalone

 

Zasada jawnosci

-swoje umocowanie znajduje w Konstytucji w art.63-rozpoznawanie spraw przed wszystkimi sada

mi odbywa sie jawnie a ustawa tylko moze od tej zasady okreslac X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.00.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) wyjatki

-stanowi ona gwarancje bezstronnosci sedziego i sadu a w konsekwencji rzetelnego procesu

-nalezy rozumiec ja w 2 plaszczyznach

wobec uczestnikow - art.9 kpc stanowi,ze rozpr.odbywa sie jawnie,chyba ze ustawa

stanowi inaczej,ograniczenie tej zasady sad posiedzenie niejawne na ktorym strony

uczestnicy nie moga byc obecni-wstep tylko osoby wezwane przez sad,

w postepowaniiu nieprocesowym sad czesciej wyznacza postep.niejawne

ogolnej(publicznosci posiedzen)- odnosi sie wylacznie do posiedzen jawnych,poza

stronami maja pr.wejscia osoby pelnoletnie

 

-naruszenie tej zasady moze prowadzic do niewaznosci postepowania,gdyz na skutek jej zlamania

strona byla pozbawiona mozliwosci obrony swych praw, moze stanowic podstawe do zaskarzenia

orzeczenia,jezeli mialo istotny wplyw na wynik sprawy

 

Zasada kierownictwa nad postepowaniem sadowym

-formalne(polega na zewnetrznym kierownictwie-wyznaczaniu terminow rozpraw sadowych,

doreczaniu pism,przewodniczeniu w rozprawie i materialne,nad porzadkiem sadowym)

-materialne(rozciaga sie na przedmiot postepowania i ma za zadanie doprowadzenie do rozstrzyg

niecia sprawy)

 

Zasada KONCENTRACJI

-skupienia procesowego

-najwazniejszy sposob przyspieszenia postepowania bedacego wymogiem rzetelnego procesu

-celem przeciwdzialanie przewlekaniu postepowania, dazy do tego,aby na pierwszym posiedzeniu

zostalo wydane rozstrzygniecie co do istoty sprawy bez szkody dla jej wyjasnienia

-art.6 kpc wyraz postulat szybkosci postepowania(bo rzadko udaje sie szybko sprawe zalatwic)

-kpc zna dwa systemy koncentracji materialu procesowego:

1.system prekluzji- przytaczanie faktow i dowodow

-na stronach ciazy obowiazek pod rygorem utraty mozliwosci pozniejszego przytacza

nia przytaczania faktow i dowodow, w ramach tego systemu jednym z najbardziej dyscyplinujacych srodkow moze stac sie koniecznosc zlozenia odpowiedzialnosci,ponadto w jego ramach dalszym

srodkiem dyscyplinujacym jest uprawnienie zawarte w art.103 ,kt stanowi,ze niezaleznie od wyniku postepowania sad moze nalozyc na strony badz interwenienta obowiazek zwrotu kosztow,ktore zostaly wywolane niesumiennie lub w oczywiscie niewlasciwym postepowaniu

2.system dyskrecjonalnej wladzy sedziego

-pozostawione jest decyzji sadu czy uwzgledni fakty i dowody,kt strony nie przytoczyly od razu mimo mozliwosci,po uplywie terminu ,ktory sad zakreslil,

-znajduje silniejszy wyraz w postepowaniu nieprocesowym

-postep.nieprocesowe nie zna instytucji zaocznosci

-w sadowym postep.egzekucyjnym realizuje sie ta zasada tak,ze z X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.00.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) poszczegolnych skaldnikow

majatkowych egzekucja moze byc tylko jedna,chociazby chodzilo o zaspokojenie wielu wierzycieli

 

Zasada FORMALIZMU PROCESOWEGO

-polega na zorganizowaniu pod wzgledem formalnym postepowania cywilnego oraz czynnosci proc

esowych podejmowanych przez strony i uczestnikow postepowania,w szczegolnosci kodeks p c

okresla ogolne warunki jakie winno spelniac kazde pismo procesowe kierowane do sadu, a ponadto

ustawa w sposob szczegolowy okresla warunki kwalifikowane do wpisu

art.126 zawiera katalog warunkow ogolnych dotyczacych pisma procesowego, braki w tym zakresie

rodza okreslone skutki procesowe dla strony,uczesntika postep - sad wzywa do uzupelnienia tych

brakow ,po bezskutecznym uplywie terminu pismo zwraca i traktuje jakby nigdy nie bylo wniesione

dalej ida skutki niezachowania warunkow formalnych przez profesjonalnych pelnomocnikow:

strona reprezent.przez adwokata lub radce pr. I ten nie zachowa war.form.-sad bez zwracania sie

do okreslonych podmiotow zwroci,wzglednie srodek odwolawczy odrzuci plus powiadomi odpow

iednia izbe,co rodzi postepowanie dyscyplinarne

-szczegolny wyraz znajduje w postep.w sprawach gospodarczych, tam owe odrebnosci najbardziej

przejawiaja sie w bardzo rozbudowanym formalizmie procesowym

 

Przesłanki postepowania cywilnego

-to okreslone przez kpc warunki,ktore musza zostac spelnione,aby moglo zostac wszczete postep.

Odnosza sie do toczacego postepowania i odnosza sie do jego zakonczenia

-mozliwe rodzaje:

I .formalne zwane procesowymi

-warunkuja wszczecie i przeprowadzenie postepowania zgodnie z prawem

-brak -nie jest oddaleniepowodztwa czy wniosku ale -prowadzi do innych nastepst okreslonych prawem np.odrzucenia pozwu,wniosku czy przekazania sprawy do innego wlasciwego trybu lub wlasciwego sadu

-nie dotyczy bezpośrednio przedmiotu postepowania cywilnego a jedynie samego

postepowania a zatem sad w razie stwierdzenia braku przeslanki procesowej orzeka

o postepowaniu-nie orzeka co do istoty sprawy!

 

Pierwszy podzial przeslanek procesowych:

1.ogolne – np.jurysdykcja krajowa , dopuszczalnosc drogi sadowej

2.szczególne – np. własciwosc sadu, wlasciwy tryb postepowania , dopuszczalnosc drogi procesu

cywilnego

 

Drugi podział

1.dodatnie – okolicznosci ,ktore powinny istniec dla prawidlowego toku postepowania np. dopuszczalnosc drogi sadowej, zdolnosc sadowa, zdolnosc X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) procesowa

2.ujemne - przeszkody procesowe, okolicznosci kt nie powinny zajsc a ich wystapienie stanowi

istotna przeszkode dla prawidlowego toku postepowania np.zawiśnięcie sprawy, res iudicata,

zapis na sad polubowny

 

Trzeci podział

1.bezwzgledne – brak powoduje zawsze niewaznosc postepowania , sad jej brak bierze z urzedu

pod uwage w kazdym etapie postepowania

 

bezwzgledne dodatnie: dopuszczalnosc drogi sadowej , jurysdykcja krajowa, zdolnosc sadowa

stron, zdolnosc procesowa stron(brak zd.-zastepstwo przez przedstawiciela

ustawowego a jesli strona jest osoba prawna lub inna jedn.posiad.zd.sadowa-dzialanie organu upra

wnionego do reprezentowania takiej osoby), reprezentacja

 

bezwgledne ujemne: zawisniecie sporu, powaga rzeczy osadzonej, sklad sadu sprzeczny z przepisa-

mi prawa, udzial w postepowaniu sedziego,ktory podlega wylaczeniu z ustawy(art.48),

pozbawienie strony mozliwosci obrony swoich praw, niewlasciwosc sadu rejonowego w sprawie

nalezacej do właściwości sadu okregowego bez wzgledu na wartosc przedmiotu sporu

 

2.wzgledne – rodzi inne nastepstwa okreslone ustawa z wyjatkiem niewaznosci postepowania

 

wzgledne dodatnie: wlasciwy tryb postepowania, wlasciwosc sadu poza wyjatkiem w art.359 pkt 6,

 

wzgledne ujemne: istnienie zapisu na sad polubowny, niezlozenie kaucji aktorycznej(na zabezpie

czenie kosztow procesu przez powoda cudzoziemca, niezlozenie kaucji na zabezpiecze

nie kosztow przez powoda bedace wspolnikiem spolki z o.o.lub akcyjnej,

w postepowaniu nieprocesowym obowiazuja te same bezwgledne i wzgledne przeslanki z tym,ze zakres niektorych z nich jest inaczej okreslony (nie ma tam zapisu na sad polubowny-katalog prze

slanek wezszy)

 

 

II materialne zw.merytorycznymi

-warunkuja skutecznosc postepowania w konkretnych wypadkach,osiagniecie celu dla

ktorego w konkretnej sprawie postepowanie zostalo wszczete

-nastepstwem braku tej przeslanki bedzie zazwyczaj oddalenie przez organ procesowy

żądania zawartego w pozwie czy wniosku,

 

Rozumienie 3 terminów:

1.zwrot – pisma ,art.30 : problem niezachowania warunkow formalnych

2.oddalenie – odnosi sie do powodztwa,w ktorym zawarte jest zadanie strony, sad oddala powodzt

wo gdy jest ono oczywiscie bezzasadne

3.odrzucenie - sad odrzuci pozew lub wniosek gdy brak przeslanki procesowej art.199!

 

 

 

 

 

MOZLIWE REAKCJE POMIEDZY POSTEP KARNYM,SPRAWA KARNA,ROZSTRZYGNIECIEM SPRAWY KARNEJ I ICH WPLYW NA PRZEBIEG POSTEP.CYWILNEGO I SPRAWY CYWILNEJ

Pomiedzy sprawami cywilnymi i karnymi wystepuje zwiazek faktyczny i prawny

-wtedy gdy ten sam czyn wywoluje skutki w sferze karnoprawnej oraz w sferze stosunkow prawa

cywilnego np. bigamia

Mozliwy wplyw post.karnego na postep.cywilne

-determinowany fazą postep.karnego, uzaleznione od tego czy:

1.postep.karne zakonczylo sie przed wszczeciem postep.cywilnego

-         w takim wypadku wyrok prawomocny i skazujacy wydany w postepowaniu karnym bedzie mial

-         moc wiarzaca w postepowaniu cywilnym,zatem mocy takiej nie bedzie mialo orzeczenie do

-         konca wyroku np. postanowienie,

-         wyrok karny bedzie mial moc prejudycjalna w postep.cywilnym ,

-         wyrok uniewinniajcy bedzie podlegac regulowm wykladni jako dokument urzedowy korzystaja

-         cy z domienm.autentycznosci i prawdziwosci,

-         sad cywilny jest zwiazany tylko ustaleniami sadu karnego co do faktow popelnienia przestep

-         stwa-czyli pozwany w postep.cyw.nie bedzie mogl sie bronic podnoszac zarzut,ze przestepstwa

-         nie popelnil i wszelkie jego wnioski w tym zakresie sad oddali z powolaniem sie na zwiazanie

-         z art.11 kpc. Zwiazanie to dotyczy ustalonych sentencji ,znamion przestepstwa i okolicznosci

-         jego popelnienia co do czasu i co do miejsca popeln.przestepstwa, co do poczytalnosci spraw

-         cy i wszelkie inne ustalenia poczynione przez sad karny wychodzace poza elementy stanu fakty

-         cznego nie maja mocy wiarzacej dla sadu cywilnego,

-         istotna dla praktyki sadowej kwesita zwiaznia sadu cywilnego ustalenia wysokosci szkody po

-         winna byc rozstrzygana w zaleznosci od tego czy ustalona wysokosc szkody stanowi niezbedny

-         element stanu faktycznego a wiec sad cywilny nie bedzie zwiazany ustaleniami co do wysokos.

-         Szkody kiedy: nie jest el.st.fakt. i jest elem.st.fakt.,ale ma charakter jedynie ocenny,

-         Sad bedzie zwiazany tymi ustaleniami,gdy ustalenie dotyczy szkody wyrzadzonej zaborem w

-         celu przywlasczenia lub przywlasczenie konkretnej rzeczy lub sumy pienieznej oraz

-         gdy ustalenie wysokosci szkody przesadza o granicy miedzy przestepstwem a wykroczeniem.

-         Przyczynienie sie poszkodowanego do powstania szkody nalezy do kognicji sadu cywilnego.

-         Sad dokonujac wlasnej oceny moze dojsc do ocen mniej korzystnych.

-         Zakres winy:

-         -kwalifikacja przyjeta prawomocnym wyrokiem karnym

-         -2 stanowiska SN:

-         1.uchwala SN z 1983r w skladzie 7 sedziow,kt ma moc zasady prawnej:prawomocny wyrok

-         skazujacy za przestepstwo nieumyslne nie wylacza w swietle art.11 ustalen w postep. cywil

-         nym,ze sprawca dzialal umyslnie

-         2.uchwala SN z 1984 ma moc zas.prawnej: prawomocne skazanie za przestepstwo umyslne

-         wylacza w swietle art.12 mozliwosc ustalania ,ze sprawca dzialal nieumyslnie

 

2. gdy oba postepowania tocza sie rownolegle

-sad cywilny po rozwazeniu wszystkich okolicznosci sprawy ma prawo na mocy art.177 par.1 pkt4 zawiesic postepowanie

3. postep.karne wszczete po zakonczeniu X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) postep.cywilnego

Wszczecie postep.karnego po zakonczeniu sprawy cywilnej

-w tym wypadku dwie mozliwe sytuacje:

1.prawomocny wyrok skazujacy wydany przez sad karny, wszczety po zakoncz postep.cywilnego bedzie stanowil podstawe do wznowienia postep.cywilnego z przyczyn restytucyjnych

2.jezeli wyrok w sprawie cywilnej zostal oparty na prawomocnym wyroku skazujacym,nastepnie

uchylony wskutek wznowienia postepowania lub uwzglednienia skargi kasacyjnej,żądanie wznowie

nia postep. bedzie również uzasadnione

 

Okolicznosci wylaczajace prejudycjalnosc skazujacych wyrokow karnych

-w stosunku do osoby,ktora jest strona w procesie cywilnym a nie byla oskarzona w procesie kar

nym,zasada zwiazania nie ma zastosowania-zazwyczaj bedzie to dotyczyc osob,ktore ponosza odpo

wiedzialnosc z tytulu ryzyka lub za cudze czyny,osoby te nie bedac oskarzonymi w procesie karnym

nie maily wplywu na jego przebieg i ostateczny wynik,moga zatem w postep cywilnym powolywac

sie na okolicznosci wylaczajace ich odpowiedzialnosc cywilna,chociazby wskazywane przez te oso

by okolicznosci przeczyly ustaleniom sadu karnego(wynika to wprost z art.11 zdanie 2)

 

WŁAŚCIWOŚĆ sadu

-zajmuje zasadnicze miejsce wsrod przeslanek procesowych dopuszczajaca mozliwosc wytoczenia

powodztwa,jezeli powodztwo wytoczone przed sadem niewlasciwym to sad ten nie powinien podej

mowac zadnych czynnosci procesowych,ale jedynie powinien ograniczyc sie do wydania postano

wienia,ktorego przedmiotem bedzie stwierdzenie swojej niewlasciwosci-powinien przekazac sprawe

sadowi wlasciwemu

-sad z urzedu bada wszystkie rodzaje swojej właściwości

rodzaje sa determinowane źrodlem,z ktorego wyplywaja,mozemy wówczas mowic o

-wlasciwosc ustawowa

rzeczowa,miejscowa i funkcjonalna

 

-wl.umowna(strony w umowie prorogacyjnej w formie pismnej moga umowic sie co do tego,ze do rozpoznania sporu juz wyniklego lub mogacego wyniknac z laczacego je stosunku prawnego wlasciwy bedzie miejscowo inny sad niz ten okreslony w przepisach o właściwości ogolnej lub przemien

nnej; sad wskazany w tej umowie bedzie sadem wylacznie wlasciwym;

wytoczenie sprawy przed sad niewskazany w umowie stwarza stan niewlasci

wosci usuwalnej,ktora da sie usunac za pomoca umowy, jednakze ta niewlas

ciwosc sad bierze pod uwage tylko na zarzut pozwanego zgloszony i X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) nalezy

cie uzasadniony przed zlozeniem pozwu;po rozpoczeciu rozprawy jest zarzu

tem spoznionym i powinien ulec odrzuceniu)

 

-wl.delegacyjna

 

-niewłasciwosc:

 

usuwalna(jak wyzej)

 

nieusuwalna(nie da sie usunac za pomoca umowy stron,sad bierze ja pod uwage w kazd

ym stanie posteopwania;jesli stwierdzi swoja niewlasciwosc-wydaje postanowienie w

tym zakresie i przekazuje sprawe sadowi wlasciwemu;postanowienie moze zapasc na

rozprawie jak i na posiedzeniu niejawnym ;w wypadku stwierdzenia niewlasciwosci spr

awa zostaje przekazana innemu sadowi rownorzednemu lub nizszej instanci;postanowie

nie,gdy podjete na rozprawie-wydane pisemnie;gdy na postep.niejawnym-winne dorecz

one stronom; oznacza to,ze sad na podstawie prawomocnego orzeczenia nie moze stwier

dzic swojej niewlasciwosci nawet gdyby to postanowienie bylo wadliwe!wyjatek:

 

gdy sad nizszego rzedu przekazal sprawe sadowi wyzszego rzedu(okregowemu),takim

postanowieniem sad nie jest zwiazany i przekaze sprawe innemu sadowi,niewylaczajac

sadu przekazujacego;art.200 nie ma zastosowania do sytuacji gdy wniosek,pozew przeka

zywane pomiedzy wydzialami tego samego sadu)

 

-art.15 -zasada utrwalenia właściwości sadu- zgodnie z ta zas.jezeli w chwili wniesienia pozwu sad jest wlasciwy wg przepisow ustawy to niezaleznie od pozniejszych zmian,ktore te wlasciwosc okreslaja pozostaje wlasciwe az do zakonczenia postepowania;

jezeli pozwany w toku postepowania zmieni miejsce zamieszkania,to ta okolicznosc nie moze uzasa

dniac wniosku przekazania wniosku do innego sadu-ewentualny taki wniosek musi byc w drodze po

stanowienia oddalony!

 

Wyjatki od zasady utrwalenia wlasciwosci:

1.jezeli w sadzie rejonowym nastapi zmiana powodztwa majaca wplyw na jego wlasciwosc rzecz.

wówczas cale zmienione powodztwo nalezy przekazac do rozpoznania sadowi okregowemu

2.jezeli przy rozpoznaniu sprawy w sadzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzace powa

zne watpliwosci,wowczas sad rejonowy moze przekazac do rozpoznania sprawe sadowi okregow.,

postanowienie o przekazaniu sprawy sadowi okreg.wymaga uzasadnienia

3.sytuacje gdy sad wlasciwy nie moze rozpoznac sprawy(czy jakiejkolwiek czynnosci procesowej) z powodu przeszkody- w takiej sytuacji sad przelozony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sad

 

przeszkodą taką moze byc: wylaczenie wszystkich sedziow danego sadu od rozpoznania sprawy ,

utrudniony dojazd pracownikow sadu na skutek kleski zywiol.

Sadem przelozonym sadu rej-sad okregowy

sadu okreg.-sad apelacyjny

sadu apelacyjnego-Sad Najwyzszy

 

4.gdy przemawiaja za tym wzgledy celowosci,to sad wlasciwy w postep.odrebnym w sprawach z za

kresu prawa pracy i ubezpieczen spolecznych moze na zgodny wniosek stron przekazac sprawe inne

mu sadowi rownorzednemu rozpoznajacemu takie sprawy

5.w postepowaniu nieprocesowym ze wzgledow celowosciowych lub z powodu przeszkody uniemoz

liwiajacej rozpoznanie sprawy sad wlasciwy wyznaczy sad nad nim X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.00.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) przelozony inny do rozpoznania

sprawy;na postanowienie sadu o wyznaczeniu innego sadu nie przysluguje zazalenie!

 

Właściwość RZECZOWA

-sprawy cywilne rozpoznawane sa w I instancji zarowno przez sad rejonowy jak sady okregowe;

przepsiy o właściwości rzeczowej wyznaczaja zakres spraw,ktore rozpoznaja sady pierwszej instan

cji, zasada jest ,ze dla spraw cywilnych sensu stricte(z istoty sprawy cywilne),ktore sa rozpoznawane

w postep.procesowym jak nieprocesowym-wlasciwe sa sady rejonowe - w sprawach tych sad okreg

owy jest sadem I instancji tylko w wypadkach szczegolowo wskazanych w ustawie, przede wszystk

im art.17 kpc!44 ,544, 567 ze znaczkiem 1, 691 ze znaczkiem 1 parag.2!;

zasada ta obowiazuje także w sprawach z zakresu prawa pracy;

poza tymi przepisami sad okregowy orzeka także w I instancji w sprawach:

z protestu przeciwko wyborom do rad gmin,rad powiatu i sejmikow wojewodzkich,

w sprawach rejestracji dziennikow lub czasopism,

w sprawie o wydanie wypisu aktu notarialnego i innym osobom niz wymienione w tym akcie,

rozpoznaje zażalenie na odmowe dokonania czynnosci notarialnych.

 

Istniejace watpliwosci w sprawach o uchylenie uchwaly stowarzyszenia-SN orzekl,ze sprawy te rozp

oznaje sad rejonowy.

W sprawach gospodarczych-odwrotna zasada! W I instancji - rozpoznaja sady okregowe!a sady re

jonowe tylko,jezeli przepis ustawy tak stanowi.

 

W sprawach z akresu ubezpieczne spolecznych - tak jak w sprawach gospodarczych(jw).

 

Rozpoznanie sprawy przez sad rejonowy,kt z uwagi na wartosc przedmiotu sporu nalezy do wlasciw

osci sadu okregowego nie prowadzi do niewaznosci postep!

Niewaznosc taka zachodzi wowczas,gdy sad rejonowy orzekl w sprawie ,w ktorej sad okregowy jest

wlasciwy bez wzgledu na wartosc przedmiotu sporu.Jest to zatem uchybienie procesowe,ktore moze

stanowic skuteczny zarzut apelacyjny – jezeli zostanie wykazane,ze moglo ono miec wplyw na wy

nik sprawy.

 

Nieważność postępowania

-w przepisach regulujacych wlasciwosc rzeczowa sadu ustawodawca posluzyl sie dwoma kryteriami:

1.przedmiotu sprawy

2.wartosci,przedmiotu sporu - w sprawach o roszczenia pieniezne to dochodzona pozwem kwota

w innych sprawach majatkowych bedzie to kwota,ktora ma obowiazek powod podac w pozwie kier

ujac sie regulami wskazanymi w art.20 - 24 kpc.

W sprawach majatkowych nieoznaczenie wartosci przedmiotu sporu jest brakiem formalnym pozwu

art.187 kpc,ktory wskazuje na kwalifikowane wymogi pozwu stwierdza,ze pozew zawiera

dokladnie okreslone żądanie

okolicznosci uzasadniajace żądanie

w sprawach majatkowych wartosc przedmiotu sporu

Niezachowanie tych wymogow uzasadnia ich uzupelnienie w trybie art.130!

 

W praktyce sadowej pojecie 'sprawa majatkowa' i 'niemajatkowa' nierzadko mylnie rozumiane

-pamietac,ze o majtkowym lub niemajatkowym charakterze sprawy rozstrzyga tylko PRZEDMIOT

sporu- a wiec majatkowy lub niemajatkowy charakter dobra,ktorego ochrony domaga sie powod.

 

W postepowaniu nieprocesowym zgodnie z dyspozycja art.507 kpc wlasciwosc rzeczowa sadow co

do zasady przypisana jest sadom rejonowym a wyjatkowo sadom okregowym.

(sad okregowy bedzie sadem I instancji - np.art544 (ubezwlasnowolnienie) albo waznosc wyborów)

 

KPC wykład 6

Właściwość miejscowa sądu

Określa zakres kompetencji sądów tego samego rzędu. Mówiąc o właściwości miejscowej poszukujemy odpowiedzi na pytanie który z sądów rzeczowo właściwych jest uprawniony do rozpoznania konkretnej sprawy.

Możemy dokonać rozróżnienia:

- właściwość ogólna

- wł. szczególna, która przybiera postać właściwości przemiennej i wyłącznej.

Podstawę do określenia właściwości ogólnej stanowi miejsce zamieszkania pozwanego, względnie wnioskodawcy.

W postępowaniu nieprocesowym, jeśli właściwość miejscowa nie została określona przepisem szczególnym, właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, względnie miejsca jego pobytu. Gdy postępowanie nieprocesowe wszczynane jest z urzędu właściwym będzie sąd miejsca zdarzenia, będącego podstawą do wszczęcia postępowania. Właściwość miejscową sądu w sporach przeciwko skarbowi państwa wytacza się zgodnie z art. 29 k.p.c.

Właściwością szczególną przemienną mamy do czynienia gdy powód w granicach wskazanych przepisami prawa ma uprawnienie do dokonania wyboru sądu. Zgodnie z punktem 2 par. 1 art. 187 powód powinien w pozwie przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające właściwość sądu. Taka potrzeba zachodzi w przypadku gdy powód chce skorzystać z uprawnienia wyboru właściwego sądu.

Jeżeli takie okoliczności w pozwie się nie znajdą wówczas sąd powinien stwierdzić swoją niewłaściwość i przekazać sprawę sądowi właściwemu zgodnie z właściwością ogólną.

Właściwość szczególna wyłączna polega na tym, że powództwo należy wytoczyć wyłącznie przed sąd wskazany. Jest ona przewidziana również w postępowaniu nieprocesowym.

Właściwość umowna dotyczy wyłącznie właściwości miejscowej, jak również dotyczy tylko spraw rozpatrywanych w trybie procesowym, nie dotyczy postępowania nieprocesowego.

Zwana jest również właściwością prorogacyjną. Zgodnie z przepisami kpc strony mogą się umówić na piśmie, że określony spór wynikły między nimi, lub spór mogący powstać w przyszłości oddają do rozstrzygnięcia sądowi, który nie jest właściwy z uwagi na właściwość miejscową ogólną. Warunkiem koniecznym dojścia do realizacji umowy prorogacyjnej jest forma pisemna, a także zgodny przejaw woli. Żeby umowa doszła do skutku, nie musi być sporządzona w odrębnym akcie, może być zawarta w umowie. Umowa prorogacyjna nie może dotyczyć spraw nie należących do drogi sądowej oraz do drogi procesowej. Nie jest również dopuszczalna umowa o ogólnym charakterze z której wynikałoby, że strony wykluczają we wszystkich sprawach ustawową właściwość sądu.

Skutek procesowy umowy prorogacyjnej:

- stwarza zobowiązanie dla stron do wytoczenia powództwa zgodnie z jej treścią.

 

Właściwość delegacyjna

Polega na przydzieleniu pewnych spraw przez sąd przełożony. Owo przydzielenie nastąpi albo ze względów konieczności, albo celowości.

K.p.c. przewiduje w zasadzie właściwość delegacyjną ze względów konieczności.

Wypadki stosowania wł. del.:

- jeżeli na podst. okoliczności sprawy nie da się ustalić właściwości miejscowej sądu

- jeżeli sąd właściwy z powodu przeszkód nie może rozpoznać sprawy

- w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych sąd właściwy może na zgodny wniosek stron, może przekazać sprawę do rozpoznania innemu równorzędnemu sądowi

- gdy SN w razie uwzględnia skargi kasacyjnej uchyla w całości, lub w części zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał zaskarżone orzeczenie, lub innemu sądowi równorzędnemu.

 

 

 

Właściwość funkcjonalna

Polega na podziale funkcji oraz poszczególnych czynności procesowych pomiędzy sądami równego szczebla lub sądami równorzędnymi. Zasadniczą cechą owej właściwości jest rozgraniczenie funkcji sądu I i II instancji. Określa ona również, który z sądów jest uprawniony do dokonywania poszczególnych czynności procesowych.

Podstawowe funkcje sądu rejonowego w postępowaniu rozpoznawczym:

- rozpoznawanie spraw cywilnych w I instancji w granicach właściwości rzeczowej i rzeczowej

- przyjmowanie środków odwoławczych od własnych orzeczeń i kontrola ich pod kątem dochowania warunków formalnych

- rozpoznawanie zażaleń na własne postanowienia

- dokonywanie czynności związanych z pomocą sądową

- funkcja sądu opiekuńczego

- w ramach postępowań odrębnych wydaje nakazy zapłaty, a także w ramach postępowania odrębnego prowadzi postępowanie uproszczone

- w postępowaniu egzekucyjnym rozpoznaje składane przez skarżących skargi na czynności komornika

- sprawowanie funkcji organu egzekucyjnego czy sądu egzekucyjnego

- nadawanie orzeczeniom klauzul wykonalności

 

Funkcje sądu okręgowego:

- rozpoznawanie spraw jako sąd I instancji w wypadkach przewidzianych w ustawie

- przyjmowanie środków odwoławczych od własnych orzeczeń

- wydawanie nakazu zapłaty

- nadawanie tytułom egzekucyjnym klauzul wykonalności

- orzeka o wyłączeniu sędziego sądów rejonowych

 

Funkcje S.A.:

- rozpoznawanie środków odwoławczych od orzeczeń sądów okręgowych jako sądów I instancji

 

Funkcje S.N.:

- rozpoznawanie skarg kasacyjnych

- rozpoznawanie skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

- podejmowanie uchwał w drodze których są rozstrzygane zagadnienia prawne

- wskazywanie sądu właściwego do rozstrzygnięcia sprawy, gdy nie da się tego ustalić

 

 

 

SĄD JAKO ORGAN PROCESOWY

 

Skład

Rozpoznawanie w składzie niezgodnym z ustawą powoduje nieważność postępowania. Co do zasady w sądzie I instancji sprawy są rozpatrywane w składzie jednego sędziego. Natomiast sprawy kolegialne (1 sędzia + 2 ławników) w sprawach z zakresu prawa pracy oraz w sprawach ze stosunków rodzinnych ( z wył. spraw o alimenty). W postępowaniu nieprocesowym skład kolegialny w sprawach wymienionych w konkretnych przepisach i w sprawach pozakodeksowych.

Skład 3 sędziów:

- w sprawach o ubezwłasnowolnienie

- gdy prezes sądu tak zarządzi z uwagi na zawiłość sprawy lub jej precedensowy charakter

- gdy sąd rozstrzyga o wyłączeniu sędziego

- gdy sąd okręgowy odmawia przyjęcia sprawy przekazanej mu przez sąd rejonowy

 

W II instancji sprawy rozpoznaje 3 sędziów zawodowych niezależnie od rzędu sądu oraz rodzaju posiedzenia.

Jeden sędzia będzie rozpoznawał sprawę gdy podejmuje postanowienie o zwolnieniu od kosztów sądowych.

Zgodnie z art. 45 konstytucji każdy ma prawo do bezstronnego sądu. Gwarancją bezstronności jest instytucja wyłączenia sędziego.

Kodeks wprowadza dwie kategorie przyczyn wyłączenia sędziego:

- z mocy ustawy

- z mocy postanowienia, na żądanie samego sędziego, lub na wniosek uczestnika postępowania

Przyczyny wyłączenia z mocy ustawy znajduje się w art. 48 k.p.c. par. 1 i 3.

Odnoszą się one również do wyłączenia ławnika i prokuratora (protokolanta nie). Udział w postępowaniu sędziego wyłączonego prowadzi do nieważności procesu. W wypadku uprawomocnienia orzeczenia stanowi podstawę skargi o wznowienie postępowania.

Przyczyny wyłączenia sędziego na jego żądanie lub wniosek nie zostały skatalogowane. Przesłanką jest wystąpienie między sędzia a jedną ze stron takiego stosunku osobistego, który mógłby wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności.

Art. 49 k.p.c. nie przewiduje wyłączenia całego sądu. Wniosek o wyłączenie sędziego powinien odpowiadać wymaganiom stawianym pismom procesowym. O wyłączeniu orzeka skład 3 sędziów zawodowych. Gdy wniosek składa strona, sędzia jest zobowiązany do złożenia wyjaśnień (pisemnych lub ustnych).

 

Możliwe formy udziału prokuratora w postępowaniu cywilnym

Zadania prokuratora zostały określone w ustawie o prokuraturze. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych i brać udział w tych postępowaniach. Może żądać wszczęcia w każdej sprawie jeżeli wg jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, obywateli lub ochrona interesu społecznego. Ocena tego należy wyłącznie do prokuratora.

Udział prokuratora przejawia się w dwóch formach:

1. może żądać wszczęcia

2. może brać udział w toczącym się postępowaniu

Ad. 1. Musi w pozwie wskazać konkretną osobę na rzecz które wytacza postępowanie. Osoba na rzecz której prokurator wytoczył powództwo może wstąpić do procesu w każdym jego stadium w charakterze powoda.

Ad. 2. Prawo procesowe nie stawia prokuratorowi żadnych ograniczeń.

W postępowaniu nieprocesowym prokurator żądając wszczęcia postępowania nie wskazuje nigdy podmiotu na rzecz którego wszczyna postępowanie.

W innych rodzajach postępowania do prokuratora należy stosować przepisy zawarte w art. 7 k.p.c.

 

Udział innych podmiotów

Regulacje dotyczące prokuratora stosuje się odpowiednio.

Cechą charakterystyczną trybu procesowego jest jego dwustronność. W charakterze stron mogą występować podmiotu stosunku materialno prawnego. Powództwo na rzecz obywatela może wytoczyć prokurator.

 

Strona

Strona – podmiot, który w imieniu własnym, na własną rzecz dochodzi ochrony prawnej, albo w imieniu którego, i na rzecz którego postępowanie się toczy.

Strona procesowa – to każdy podmiot z którym ustawa wiąże taki przymiot.

 

KPC wykład 7

 

Międzynarodowe postępowanie cywilne

Międzynarodowe postępowanie cywilne reguluje czynności stron, uczestników postępowania oraz sądu w wypadku gdy w sprawie wystąpi tzw. element zagraniczny. Ponadto sądy polskie ustalają jurysdykcję krajową (stosują normy jurysdykcyjne) w każdej sprawie niezależnie od istnienia elementu zagranicznego. Podstawowe znaczenie w Polsce ma k.p.c. , również umowy międzynarodowe, prawo europejskie.

Najważniejsze źródła prawa europejskiego:

- Rozporządzenie nr 44/2001 z 22.12.2000 o jurysdykcji oraz uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych

- Rozporządzenie nr 805/204 z 21.04.2004 o ustanowieniu europejskiego tytułu egzekucyjnego

- Rozporządzenie nr 2201/2003 z 27.11.2003 dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i sprawach dotyczących odpowiedzialności małżeńskiej

Relacja między prawem europejskim a umowami międzynarodowymi:

Jeżeli umowa międzynarodowa obowiązuje między państwami członkowskimi i reguluje ten sam zakres spraw co rozporządzenie-pierwszeństwo ma rozporządzenie.

Zarówno umowy jak i prawo europejskie regulują jedynie wycinek postępowania międzynarodowego dlatego konieczne jest stosowanie k.p.c. w taki sposób, sposób ażeby osiągnąć cel umowy międzynarodowej lub rozporządzenia. Ponadto niejednokrotnie zarówno w prawie europejskim oraz umowach znajdują się normy kolizyjne które wprost odsyłają do prawa krajowego.

 

Jurysdykcja krajowa

 

Właściwość miejscowa - podział zadań orzeczniczych między sądy tego samego kraju (państwa).

 

Jurysdykcja krajowa – odnosi się do władzy publicznej i stanowi przymiot suwerennego państwa. Oznacza ona podział zadań orzeczniczych między sądownictwa różnych państw. O tym jakie sprawy będzie orzekało sądownictwo danego państwa arbitralnie decyduje organ legislacyjny tego państwa.

Rodzaje jurysdykcji krajowej:

- właściwość wyłączna – ustawodawca arbitralnie ustanawia wyłączność jurysdykcji własnych sądów

- przemienna – mamy z nią do czynienia wtedy, gdy w tej samej sprawie mogą orzekać na podstawie własnej normy jurysdykcyjnej sądy różnych państw

- konieczna (ratunkowa) - mamy z nią do czynienia wtedy, gdy sprawa wykazuje na tyle silne powiązanie z danym państwem, że mimo braku normy jurysdykcyjnej sądownictwo tego państwa rozpozna sprawę

- umowna (k.p.c . art. 1104) – strony na podstawie umowy mogą wyłączyć jurysdykcję sądów polskich i wyznaczyć jurysdykcję sądów zagranicznych (albo odwrotnie). Derogować jurysdykcję sądów polskich mogą tylko przedsiębiorcy w sprawach wynikających z zobowiązań umownych (105 §.1 k.p.c. , tylko forma pisemna). Derogacja jurysdykcji sądów polskich jest skuteczna o ile skuteczna jest prorogacja sądów zagranicznych. Prorogacja sądów polskich jest dopuszczalna przez każdy podmiot w formie pisemnej. Jeżeli strony derogowały jurysdykcje sądów polskich a mimo to powód wytoczył powództwo w sądzie polskim pozwany może bronić się zarzutem braku jurysdykcji który powinien być podniesiony najpóźniej przed wdaniem się w spór co do istoty. Jeżeli pozwany nie podniesie tego zarzutu, wówczas upada skutek derogacyjny.

- bezpośrednia – jurysdykcja do wydawania orzeczeń, bezpośrednio reguluje kiedy sądy danego państwa mogą orzekać w sprawie

- pośrednia- określa się ją jako jurysdykcje niezbędną dla uznania lub wykonania zagranicznego orzeczenia. Sąd polski bada czy z punktu widzenia polskich przepisów sąd zagraniczny miał jurysdykcję.

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

Zdefiniuj jurysdykcję pośrednią:

Odpowiedź

Jurysdykcja pośrednia polega na badaniu czy sąd zagraniczny miał jurysdykcję z punktu widzenia polskich przepisów jurysdykcyjnych. Przykład: jurysdykcja wyłączna sądów polskich

 

Uznawanie i wykonywanie orzeczeń zagranicznych

 

Władza sądownicza wynika wprost z suwerenności państwa. Skutki wydania wyroku kończą się na granicy danego państwa. Kiedy orzeczenie zagraniczne może mieć skutki w Polsce? Decyduje o tym Polski suweren.

Wyrok zagraniczny może być skuteczny na dwóch poziomach:

- uznania

- wykonania

Kryterium podziału jest przymusowe wykonanie. Każdy wyrok który nie nadaje się do przymusowego wykonania podlega uznaniu. Każdy wyrok który dla realizacji normy indywidualno- konkretnej wymaga przymusu państwowego wymaga dodatkowo orzeczenia sądu polskiego (sąd okręgowy wydaje takie orzeczenie w składzie 3-osobowym).

Jeżeli chodzi o uznanie zagranicznych orzeczeń to orzeczenia zagraniczne, w sprawach niemajątkowych obywateli obcych wywołują automatycznie skutki w Polsce, nie jest konieczne przeprowadzenie procedury uznaniowej. Jeżeli jednak taki wyrok jest podstawą wpisu do stosownego rejestru lub jest podstawą zawarcia związku małżeńskiego konieczne jest przeprowadzenie procedury o uznanie. Każde inne orzeczenie wydane w sprawie podlega w Polsce bezwarunkowo uznaniu lub wykonaniu. Niektóre wyroki zagraniczne wywołują skutki ex lege inne wymagają przejścia procedury sprawdzającej (procedury uznaniowej albo stwierdzenia wykonalności).

W prawie europejskim każde orzeczenie które nie jest wykonalne jest automatycznie skuteczne w każdym państwie członkowskim o ile zostało wydane w sprawie cywilnej lub handlowej.

 

Lex fori processualis

Lex fori processualis – oznacza iż sąd stosuje przepisy obowiązujące w jego siedzibie. Uważa się, że jest to jednostronna procesowa norma kolizyjna. Wyznacza ona właściwość wyłączność polskiego prawa albo żadnego. Mamy z nią do czynienia w polskim k.p.c.

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

 

Czy są sytuacje gdy sąd polski weźmie pod uwagę prawo innego państwa?

TAK. Przykład: art. 1105 k.p.c.

 

 

Terminy

 

Podział terminów dla czynności stron:

- sądowy

- ustawowy

Są to terminy dla czynności stron!

Terminy dla czynności sądu są terminami instrukcyjnymi. Nie podlegają one skróceniu, wydłużeniu ani przywróceniu.

Instrumentem wymuszającym na stronie dokonania czynności jest prekluzja procesowa. Przez prekluzję procesową rozumiemy albo bezskuteczność czynności dokonanej przez strony po terminie albo utrwalenie skutków procesowych względnie powstanie takich skutków w wyniku nie działania strony.

Terminy ustawowe nie mogą być ani przedłużane ani skracane. Mogą być przywracane.

Terminy sądowe mogą być skracane, przedłużane oraz przywracane.

Warunki przywrócenia:

- strona nie dokonała czynności bez swojej winy

- uchybienie pociąga za sobą ujemne skutki procesowe dla strony

- wniosek o przywrócenie terminu musi zostać złożony w ciągu tygodnia od ustania przyczyny uchybienia z równoczesnym dokonaniem czynności uchybionej

 

KPC Wykład 8

 

Pozasądowe postępowania cywilne (Alternative dispute resolution-alternatywne rozstrzyganie sporów (ADR))

 

 

Charakterystyką postępowania sądowego jest to, że toczą się one przed sądem.

Rodzaje postępowań:

- postępowanie mediacyjne

- postępowanie przed sądem polubownym (arbitrażowe)

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

Wymień postępowania pozasądowe.

Odpowiedź:

- mediacyjne

- przed sądem polubownym (arbitrażowe)

 

Istota postępowania arbitrażowego jest rozstrzyganie przez arbitrów spraw spornych , istotą postępowania mediacyjnego jest godzenie stron w formie ugody mediacyjnej. Również w postępowaniu arbitrażowym istnieje możliwość zawarcia ugody ale tym kryterium typowym dla arbitrażu jest rozstrzyganie spraw spornych dlatego też jeżeli strony zawierają umowę arbitrażową w której postanawiają iż celem arbitrażu ma być zawarta umowa to wówczas taka umowa arbitrażowa jest bezskuteczna. Ugoda jest jedną z możliwości zakończenia sporu. Zarówno postępowanie arbitrażowe jak i mediacyjne wszczynane jest na podstawie zgodnego oświadczenia stron. Zarówno jedno jak i drugie może być ukształtowane wolą stron. Granicą ukształtowania są obowiązujące przepisy. Istnieje zgodność opinii, że wymienione postępowania mają charakter postępowań o charakterze prywatnym w których realizowana jest funkcja wymiaru sprawiedliwości. Ani arbiter ani mediator nie są organa mi państwa, nie sprawują wymiaru X-AntiVirus: checked by AntiVir MailGuard (Version: 8.0.0.16; AVE: 8.1.0.64; VDF: 7.0.5.53) sprawiedliwości-nie działają z mocy delegacji udzielonej przez ustawodawcę a jedynie realizują funkcję sądu państwowego.

Ugoda zawarta przed mediatorem ma takie same skutki jak zawarta przed sądem powszechnym (powaga rzeczy ugodzonej) natomiast wyrok sądu polubownego jakby ów wyrok wydał sąd powszechny.

Aby ugoda mediacyjna wywołała skutki ugody sądowej musi być zatwierdzona przez sąd powszechny (art. 183’15 par.1 kp.c.), aby wyrok sądu polubownego wywołał skutki takie jak wyrok sądu powszechnego wymagane jest wydanie postanowienia przed sąd powszechny w przedmiocie uznania bądź stwierdzenia wykonalności takiego wyroku. Również ugoda zawarta w sądzie polubownym wymaga uznania bądź stwierdzenia wykonalności.

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

 

 

1. Czy można przeprowadzić postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu egzekucyjnego nie wydanego przed sąd?

2. Czy ugoda cywilnoprawna może być podstawą egzekucji?

NIE

3. Czy ugoda pozasądowa może być podstawą egzekucji?

TAK, jeśli jest to ugoda mediacyjna bądź arbitrażowa.

 

 

Ugoda może być zawarta przed sądem powszechnym, przed mediatorem lub przed sądem polubownym. Nie są one tożsame z ugodami cywilnoprawnymi. Żadna ugoda cywilnoprawna nie ma powagi rzeczy ugodzonej. Jest to szczególny rodzaj czynności prawnej.

Postępowania pojednawcze

Postępowania pojednawczego nie można zaliczyć do ADR. Postępowanie to jest wszczynane przed postępowaniem rozpoznawczym. Celem jego jest zawarcie ugody przed sędzią sadu rejonowego w składzie jednoosobowym. Do wszczęcia postępowania pojednawczego wystarczy wniosek jednej ze stron przyszłego postępowania rozpoznawczego. Druga strona może ale nie musi brać w nim udziału. Jeżeli strona nie weźmie udziału to jedynym skutkiem pasywności jest poniesienie kosztów postępowania ale tylko w razie przegrania postępowania. Jeżeli strony zawarły ugodę wywołuje to skutek powagi rzeczy ugodzonej.

Postępowanie pojednawcze jest postępowaniem które przerywa bieg przedawnienia.

 

Wszczęcie postępowania cywilnego

 

W doktrynie rozróżnia się wszczęcie postępowania cywilnego od wszczęcia procesu. Dopiero wtedy gdy pojawia się druga strona mamy do czynienia z wszczęciem procesu. Należy odróżnić odmienne skutki wszczęcia procesu i wszczęcia postępowania. O wszczęciu postępowania decyduje wyłącznie sąd (art.506 k.p.c.). Wytoczenie powództwa nie musi nastąpić wyłącznie w formie pozwu.

Skutki wytoczenia powództwa:

- materialno prawne

- procesowe

Czynność procesowa strony- czynność dokonana przed podmiot procesowy w formie przewidzianej przez prawo procesowe w postępowaniu cywilnym i rodząca skutki procesowe. W pewnych sytuacjach czynność procesowa może również wywoływać skutki materialno prawne. Nie staje się przez to czynnością materialno prawną.

Jeżeli z czynnością prawną wiąże się skutek materialno prawny to nie określa on natury prawnej tej czynności, zawsze jest to skutek wtórny od skutku procesowego. Tylko wystąpienia skutku procesowego decyduje o powstaniu skutku materialno prawnego.

Skutki procesowe:

- perpetuatio fori – ciągłość właściwości miejscowej

Jeżeli w chwili wytoczenia powództwa określony sąd był właściwy zarówno rzeczowo jak i miejscowo to wszelkie zmiany okoliczności po dacie wytoczenia powództwa nie mają wpływu na właściwość sądu

- perpetuatio iurisdictionis – ciągłość (stabilizacja) jurysdykcji krajowej

- bezpośrednie – powstanie obowiązku sądu do nadania sprawie dalszego biegu (jeżeli zostaje wytoczone powództwo sąd musi podjąć określoną aktywność)

Skutki materialno prawne:

- przerwa biegu przedawnienia

- przerwa biegu zasiedzenia

- możliwość korzystania z anatocyzmu

Skutki materialno prawne mają charakter wtórny. Oznacza to, że jeżeli wystąpi skutek procesowy będzie również skutek materialno prawny. Powództwo rodzi skutek procesowy gdy mamy do czynienia z istniejąca czynnością procesową oraz spełniająca wymogi formalne i właściwie opłaconą.

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

 

1.Czy czynność procesowa może być nieważna?

NIE

 

Skutki niezachowania warunków formalnych:

- zwrot pozwu poprzez wydanie zarządzenia. Na zarządzenie przysługuje zażalenie.

W razie bezskutecznego upływu terminu następuje zwrot pozwu. W wypadku gdy strona jest reprezentowana przez adwokata lub radcę i nie opłaciła pozwu następuje zwrot pozwu. Strona w terminie tygodniowym może uzupełnić brakująca opłatę.

 

Doręczenie pozwu

 

Doręczenie pozwu doprowadza do zawisłości sprawy. Następuje wyłącznie za pośrednictwem sądu.

Skutki doręczenia pozwu:

- materialno prawne

- procesowe

Procesowe:

- zawisłość sprawy (sporu) - nie można wszcząć sporu między samymi stronami w tej samej sprawie (lis pendens, lis pendens internationalis)

- możliwość wytoczenia powództwa wzajemnego

- zbycie toku sprawy (utrwalenie stanu procesowego)

Zbycie rzeczy lub prawa majątkowego o który sprawa się toczy nie ma wpływu na postępowanie. W razie zbycia rzeczy lub prawa strony dalej są właściwe w procesie.

Rozszerzona prawomocność - wyrok jest skuteczny wobec podmiotu który nabył prawo lub rzecz w czasie toczącego się postępowania.

Materialno prawne:

- w wypadku gdy powództwo wytoczył jeden z wierzycieli solidarnych dłużnik ma obowiązek tylko temu wierzycielowi

- obowiązek powiadomienia określonej strony stosunku materialno prawnego o fakcie wytoczenia powództwa

 

Pasywność pozwanego

 

Jedyna korzyść pasywności jest taka, że pozwany który nie broni się doprowadza do obniżenia kosztów poprzez szybkie zakończenie postępowania.

 

Lex fori processualis – oznacza iż sąd stosuje przepisy obowiązujące w jego siedzibie. Uważa się, że jest to jednostronna procesowa norma kolizyjna. Wyznacza ona właściwość wyłączność polskiego prawa albo żadnego. Mamy z nią do czynienia w polskim k.p.c.

 

Przykładowe pytanie na egzaminie:

 

Czy są sytuacje gdy sąd polski weźmie pod uwagę prawo innego państwa?

TAK. Przykład: art. 1105 k.p.c.

 

Wykład 9- 15.03.08r.

 

PYT: Co decyduje o tym (jakie jest kryterium główne) że postępowanie polubowne wliczamy do postępowania cywilnego?

odp. Wyrok sądu polubownego ma identyczne skutki jak wyrok sądu państwowego(powszechnego).

 

OBRONA POZWANEGO W PROCESIE

Odróżniamy:

-obronę swoich praw w procesie która dotyczy zarówno strony pozwanej i powodowej od obrony pozwanego w procesie. Wniosek- obrona pozwanego w procesie jest kategorią węższą od szeroko rozumianej obrony swoich praw przez strony procesowe.

PYT: Jaki jest skutek ograniczenia lub pozbawienia możliwości obrony swych praw?

odp. nieważność postępowania (379 pkt5) ponadto pozbawienie możliwości obrony jest podstawą do żądania wznowienia postępowania.

 

Postępowania cywilne jest nastawione na inicjatywę stron postępowania zatem od aktywności stron postępowania zależy ukształtowania materiału procesowego czyli podstawy faktycznej przyszłego orzeczenia kończącego spór. Aby pozwany mógł realizować obronę ma w prawie procesowym określone instrumentarium. Niektórzy do obrony pozwanego w procesie zaliczają pasywność - przynosi walor że pozwany nie podejmując obrony ogranicza koszty postępowania (teza karkołomna).

 

*Obrona pozwanego w procesie- jak pozwany może się bronić?

Aktywność pozwanego w procesie:

- strony postępowania, czasem pozwany mogą kształtować bieg postępowania jak i treść przyszłego wyroku tylko za pośrednictwem czynności procesowych. Tym samym klasyfikacja instrumentarium obronnego tych środków obrony jest klasyfikacją czynności procesowych, które oddziaływują na bieg postępowania lub treść orzeczenia.

CZYNNOŚCI PROCESOWE(kategorie):

1.zarzut procesowy

2.zaprzeczenie (oświadczenie procesowe)

3.powództwo wzajemne

 

Ad1) Zarzuty procesowe dzielimy na: a)zarzuty proces. formalne i b)zarzuty proces. merytoryczne.

Zarzuty formalne- odnoszą się do strony formalnej postępowania - biegu postępowania (wszczęcia, kontynuowania, zakończenia).

Zarzuty merytoryczne-odnoszą się to orzeczenia in meriti czyli orzeczenia merytorycznego- inaczej do zasadności powództwa.

Dolecki pisze również o podziale na: peremptoryjne i delatoryjne - podział ten odnosi do zarzutów formalnych i merytorycznych. Jednak wg Torbusa ten podział odnosi się wyłącznie do zarzutów formalnych. Zarzut dylatoryjny- wstrzymujący względnie zawieszający nie doprowadza on do zakończenia postępowania z przyczyn formalnych ale wyłącznie do wstrzymania jego biegu.

Zarzut peremptoryjny- zwany niweczącym, doprowadza do zakończenia postępowania z przyczyn formalnych.

Zarzut formalny nie dotyczy merytorycznej strony postępowania a zatem jego uwzględnienie nie prowadzi do zakończenia sporu prawnego co za tym idzie- gdy upadają podstawy zarzutu formalnego zawsze można ponownie wytoczyć powództwo między tymi samymi stronami w tej samej sprawie.

Np: # 12-latek zatrudnił się na budowie( czyli wbrew prawu) nie otrzymał wynagrodzenia, udaje się więc do sądu ale jego pozew nie zostaje rozpatrzony bo brak mu zdolności procesowej. Gdy będzie miał 18 teoretycznie może ponownie pozwać osobę na rzecz której świadczył coś w rodzaju pracy- zarzut braku zdolności proces.- prowadzi do zakończenia postępowania..

# Pozywamy konsula ale ten ma immunitet więc sądy polskie nie mają jurysdykcji krajowej. Gdy państwo wysyłające konsula zrzeknie się immunitetu lub osoba konsula przestanie być konsulem wówczas można go ponownie pozwać- to zarzut braku jurysdykcji krajowej- prowadzi do zakończenia postępowania.

#art.202 KPC zarzut formalny, dylatoryjny- niewłaściwość miejscowa sądu. Uwzględnienie zarzutu prowadzi wyłącznie do tego że następuje wstrzymanie biegu postępowania. Sąd niewłaściwy przekaże sprawę do sądu właściwego.

 

#W jaki sposób sąd rozstrzyga o zarzutach formalnych?

*Gdy chodzi o nie uwzględnienie zarzutu sąd albo:

1.wydaje postanowienie oddalające zarzuty ale tylko wtedy gdy chodzi o zarzuty odnoszące się do nieważności postępowania, np: zarzut braku drogi sądowej, zarzut braku jurysdykcji. Chodzi o takie sytuacje dla których ustawodawca przewidział odrzucenie pozwu - jeżeli sędzia błędnie by nie odrzucił pozwu wówczas zachodzi nieważność postępowania.

2.W pozostałych wypadkach w razie nie uwzględnienia zarzutu formalnego sąd nie wydaje oddzielnego postanowienia - sąd ,,rozstrzyga" o zarzucie w uzasadnieniu.

 

Jeżeli chodzi o uwzględnienie zarzutu formalnego sąd rozstrzyga o tych zarzutach co do zasady w drodze postanowienia, zawsze gdy chodzi o zarzut peremptoryjny. W wypadku zarzutu dylatoryjnego wyjątkowo także w drodze zarządzenia ( zarządzenie o przekazanie sprawy między wydziałami tego samego sądu).

REASUMUJĄC

Jeżeli chodzi o formę rozstrzygania to co do zasady sąd nie wydaje żadnego orzeczenia w wypadku nie uwzględ. zarzutu- wyjątek to zarzuty które odnoszą się do nieważności postępowania i odrzucenia pozwu. Jeżeli chodzi o uwzględnienie zarzutu to co do zasady zawsze postanowienie, w wypadku zarzutów dylatoryjnych wyjątkowo zarządzenie.

 

#Zarzuty merytoryczne- dotyczą one orzeczenia merytorycznego, zawsze uwzględnienie zarzutu merytorycznego prowadzi do wydania wyroku- czyli orzeczenia kończącego definitywnie spór między stronami. Prawomocny wyrok merytoryczny ( jak każde inne orzeczenie merytoryczne) wydane w postępowaniu procesowym rodzi skutek ne bis in idem (nie 2 razy o to samo między tymi samymi stronami, res iudicata). Wyjątkowo ową zasadę przełamuje zarzut przedwczesności powództwa, wtedy gdy powód dochodzi roszczenia (wierzytelności) niewymagalnego to wówczas uwzględnienie zarzutu prowadzi do wydania wyroku. Jednak gdy roszczenie stanie się wymagalne powód może ponownie wytoczyć powództwo. Np: Zarzut przedwczesności powództwa ma jakoby uzasadniać że zarzut taki jest zarzutem dylatoryjnym. Jeżeli jednak wnikliwie przyjrzymy się temu zarzutowi to okaże się że uwzględnienie tak iego zarzutu nie prowadzi do wstrzymania biegu postępowania tylko kończy postępowania w sprawie.

Możliwość ponownego wytoczenia powództwa nie ma żadnego wpływu na już zakończone postępowania. Dlatego podział zarzutów merytorycznych na peremptoryjne i dylatoryjne( jak u Doleckiego) nie wydaje się trafny bo mają one co do zasady zawsze charakter peremptoryjny (niweczący).

Jeżeli chodzi o nie uwzględnienie zarzutu merytorycznego sąd nigdy nie wydaje oddzielnego orzeczenia (jak w wypadku zarzutu formalnego).

O przyczynach nie uwzględnienia zarzutu merytorycznego sąd informuje w uzasadnieniu.

Gdy sąd uwzględnia zarzut merytoryczny wydaje wyrok którym oddala powództwo w całości lub w części

Przykład zarzutów merytorycznych:

-zarzut przedawnienia

-zarzut potrącenia

-zarzut przedwczesności powództwa( czyli nie wymagalności dochodzonego roszczenia)

Ad2) ZAPRZECZENIA jako środek obrony wiążą się one z tzw. ciężarem składania oświadczeń procesowych, onus proferendi--> ciężar dowodów to okoliczność powoływania faktów a zaprzeczenie to kwestionowanie owych faktów. Niektórzy autorzy na marginesie zarzutów oświadczeń wskazują jeszcze jeden środek obrony:

wnioski - jako środek obrony ( niejasna kwestia bo wnioski procesowe to ujęcie bardzo szerokie często związane jest subsydiarnie z innymi środkami obrony)

Ktoś kto podnosi przedawnienie może jednocześnie złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodu na fakt przedawnienia.

Biorąc pod uwagę szerokie rozumienie wniosków proc. pozwala wyłączyć jako samodzielny środek obrony. W odpowiedzi na egzaminie należy napisać- niektóre wnioski procesowe.

Z zarzutami procesowymi, oświadczeniami i jak też z niektórymi wnioskami procesowymi wiąże się tzw. prekluzja procesowa. Aby przyspieszyć postępowanie zaostrza się wymogi formalne. Oznacza to że czynność nie dokonana w odpowiedniej formie nie wywoła skutków procesowych.

Od formalizmu procesowego należy odróżnić prekluzję procesową. Pojęcie termin prekluzyjny występ. w pr. cywilnym czy postęp. admin. Prekluzja procesowa nakłada na stronę postępowania ciężar dokonania czynności w odpowiednim czasie. Jej nie dokonanie w odpowiednim czasie powoduje:

1.utrwalenie niekorzystnych skutków procesowych

2.powstanie niekorzystnych skutków procesowych.

Np: #Jeżeli sprawę wszczęto przez niewłaściwym miejscowo sądem pozwany który najpóęniej do wdania się w spór na 1-ym posiedzeniu doprowadza do powstania skutku procesowego w postaci uzyskania właściwości miejscowej przez sąd który jej nie posiadał.

#Jeżeli postępowanie przed sądem gospodarczym- pozwany w odpowiedzi na pozew nie podniesie wszelkich zarzutów to wówczas traci możliwość ich podniesienia w późniejszym czasie.

Zasada formalizmu procesowego i prekluzji procesowej prowadzi do tego że jeżeli strona w odpowiedniej formie, miejscu i czasie nie dokona czynności procesowej to wówczas nie może powoływać się na fakty w dalszym toku postępowania.

Sąd z urzędu bada wyłącznie okoliczności które mogą spowodować nieważność postępowania. Np: strona może podnieść zarzut braku drogi sądowej ale nawet jeśli samodzielnie tego nie zrobi to sąd zawsze może (oznacza powinność a nie fakultatywność) takich ustaleń dokonać.

Zarzuty które odnoszą się do nieważności postępowania nie są objęte prekluzją procesową w danej instancji.

Przykłady na terminy dokonywania czynności obrony:

W postępowaniu zwykłym - co do zasady strona może podnieść zarzuty, składać oświadczenia, wnioski procesowe do zakończenie rozprawy przed sądem I instancji(art217&1) pod rygorem pominięcia ich w postępowaniu II-go instancyjnym (art.381KPC)

Powyższa zasada nie dotyczy tych czynności procesowych dla których ustawa przewiduje oddzielne terminy prekluzyjne. np: zarzut zapisu na sąd polubowny, zarzut derogacji jurysdykcji sądów polskich.

Te 2 przykładowe zarzuty można wnieść najpóźniej przed wdaniem się w spór na 1 posiedzeniu wyznaczonym na rozprawie.

Kolejny wyjątek w postępowaniu zwykłym to sytuacja gdy strona jest reprezentowana przez adwokata i radcę prawnego wówczas sąd może zarządzić- udzielenie odpowiedzi na pozew w terminie sądowym pod rygorem pominięcia czynności procesowych w dalszym toku postępowania.

 

Jeżeli chodzi o inne postępowania niż postępowanie zwykłe to w niektórych postępowaniach znacznie rozszerzono znaczenie prekluzji.

Postępowanie przed sądem gospodarczym- co do zasady pozwany powinien podnieść wszelkie zarzuty, wskazać wszelkie okoliczności, wszelkie oświadczenia i wnioski procesowe w odpowiedzi na pozew.

 

Ad3) POWÓDZTWO WZAJEMNE- tradycyjnie zaliczane do środka defensywno-ofensywnego-->

bo uwzględnienie powództwa wzajemnego prowadzi do:

a) oddalenia powództwa powoda głównego

b) uwzględnienia powództwa powoda wzajemnego

Nie każde powództwo wzajemne da się tak dwutorowo zaklasyfikować.

W swej istocie powództwo wzajemne realizuje 2 cele:

I - cel ekonomi procesowej

II- harmonię orzeczeń

Ad.I. Wiadomo jest że strony mogą łączyć wzajemnie uwikłane skutki prawne. Z tej samej sytuacji prawnej mogą wynikać wzajemnie powiązane roszczenia. Możliwość rozpoznania w jednej sprawie roszczenia głównego i roszczenie wzajemnego jest oszczędnością czasu i nakładów na wymiar sprawiedliwości.

Ad.II. Gdy roszczenia stron są ze sobą powiązane to pożądane jest aby sądy nie wydawały sprzecznych orzeczeń a rozpoznanie 2 roszczeń przez ten sam sąd gwarantuje że wydany wyrok będzie spójny.

Funkcja ofensywno-defensywna powództwa wzajemnego ma znaczenie uzupełniające a wynika z 2 powyższych celów.

Wniosek:

Każde powództwo wzajemne jest środkiem ofensywnym nie każde natomiast jest środkiem defensywnym.

 

Powództwo wzajemne powinno spełniać wszystkie cechy samodzielnego powództwa czyli:

-formę pisemną 126 i n.; 187 i n.

-obowiązek uiszczenia opłaty sądowej

 

Kryteria dopuszczalności wytoczenia powództwa wzajemnego (gdy ma być wytoczone wspólnie z powództwem głównym):

1. Kryterium podmiotowe - wyłącznie strona pozwana może pozwać stronę powodową (dotychczasowy pozwany staje się powodem wzajemnym a dotychczasowy powód staje się pozwanym wzajemnym).

2. Przesłanki przedmiotowe - roszczenia muszą pozostawać we wzajemnym związku albo nadawać się do potrącenia. Przesłanka przedmiotowa dopuszczalności powództwa wzajemnego wyróżnia zatem 2 podstawy- *wzajemny związek albo *nadawanie się do potrącenia.

* Wzajemny związek roszczeń może polegać na:

1. dotyczyć tego samego przedmiotu (Np: powód główny żąda wydania nieruchomości a powód wzajemny wytacza powództwo wzajemne o ustalenie istnienia stosunku prawnego, dzierżawy tejże nieruchomości - przykład na defensywno-ofensywną funkcję powództwa wzajemnego).

2.wspólne okoliczności faktyczne (Np: strona żąda wydania rzeczy na podstawie umowy sprzedaży a 2-a strona stwierdza iż nie zostało spełnione rzeczowe świadczenie wzajemne).

*Nadawanie się do potrącenia:

Potocznie -kompensacja, kompensata- wg Torbusa niesłuszne. Potrącenie to instytucja prawa materialnego. W polskim prawie to art.498 i n. KC. Zgodnie z tymi art. jeżeli spełnione zostały przesłanki potrącalności wymienione pozytywnie w art498 oraz negatywnie w art.505KC oświadczenie woli o potrąceniu jeżeli doszło do adresata powoduje umorzenie wzajem. wierzytelności, tym samym nastąpi unicestwienie wzajemnej wierzytelności.

Czy zatem zwrot zawarty w 204&1- wzajemne roszczenia nadają się do potrącenia- należy rozumieć tak iż: wytaczając powództwo wzajemne należy powołać się na już dokonane potrącenie czy też na możliwość (potencjalność) potrącenia?

odp: Nadawanie się do potrącenia oznacza iż wzajemne roszczenie jeszcze nie zostało potrącone, są potrącalne, mają przymiot potrącalności.

Dlaczego nie można w powództwie powołać się na oświadczenie o potrąceniu? roszczenia by się umorzyły, nie można dochodzić czegoś co nie istnieje.

PYT: Jak zaklasyfikować powództwo wzajemne w oparciu o przedmiotową przesłankę nadawania się do potrącenia, czy jako powództwo defensywno-ofensywne czy jako powództwo ofensywne?

odp: wyłącznie ofensywne--> załóżmy że strony zawarły 2 oddzielne umowy, jedną um. sprzedaży a 2-ą um. o dzieło. Obojgu przysługuje uzasadnione roszczenie w tej samej wysokości z powodu nie wykonania umów. Sąd wyda wyrok : w 1.pkt zasądzi roszczenie powoda głównego a w 2.pkt zasądzi roszczenie powoda wzajemnego. Więc brak elementu defensywnego ( on by był gdyby sąd oddaliłby w części lub całości powództwo główne i uwzględnił powództwo wzajemne).

Powództwo oparte na przesłance przedmiotowej nadawania się roszczenia do potrącenia jest klasycznym przykładem powództwa wzajemnego jako środek ofensywny.

Zarzut potrącenia składa się z:

1. żądanie (treści, jest żądanie powództwa)

2. uzasadnienie

Strona mając do wyboru w sądzie- zarzut potrącenia a powództwo wzajemne, przesłanki nadawania się do potrącenia wybierze zarzut potrącenia.

Zarzut potrącenia- powołujemy się na umorzenie, na akt potrącenia, na oświadczenie woli o potrąceniu. sąd oddala powództwo bo jak zasądzić coś czego nie ma - tak to wygląda najczęściej w praktyce. Zarzuty procesowe są bezpłatne, brak rygorów formy w postępowaniu zwykłym.

Na przesłanki nadawania się do potrącenia powołujemy się rzadko, powołujemy się na potencjalność potrącenia.

 

wykład 10 - 15.03.08r

c.d. powództwa wzajemnego

Przesłanki:

1.WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU- właściwość miejscowa -powództwo wzajemne zawsze wytaczamy w sądzie powództwa głównego- niezależnie czy dla powództwa wzajemnego właściwy miejscowo jest inny sąd albo gdy właściwy rzeczowo jest również inny sąd. W wypadku gdy dla powództwa głównego właściwy jest sąd rejonowy a powództwa wzajemnego sąd okręgowy to wówczas sąd rejonowy w którym wytoczono powództwo wzajemne przekazuje sprawę sądowi okręgowemu. Ale gdy dla pow. głównego właściwy jest s. okręgowy a pow. wzajemnego s. rejonowy to wtedy te 2 powództwa rozpoznaje s. okręgowy.

2.TOŻSAMOŚĆ TRYBÓW POSTĘPOWANIA- postępowanie główne i wzajemne muszą być rozpoznane w tym samym trybie. W tym szczególnym przypadku kwestie formalno-procesowe mają pierwszeństwo przed celem ekonomi procesowej i harmonią orzeczeń. Np: powód domaga się wydania nieruchomości. Pozwany by chciał by orzeczono zasiedzenie ale sąd nie może bo o zasiedzeniu się rozstrzyga w trybie nieprocesowym

3.FORMA- pisemna

4.PRZESŁANKA ZWIĄZANA Z PREKLUZJĄ PROCESOWĄ-powództwo wzajemne można wytoczyć jednocześnie z odpowiedzią na pozew nie później jednak niż na 1-ym posiedzeniu wyznaczonym na rozprawie albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego. W niektórych postępowaniach w ogóle wyłączona jest możliwość wytoczenia powództwa wzajemnego, np: w postępowaniu nakazowym.

 

W sytuacji gdy brak jest którejś z powyższych przesłanek powództwo uznane przez pozwanego za wzajemne nie podlega ani odrzuceniu ani oddaleniu jest traktowane jako samodzielne powództwo.

 

Rozstrzygnięcia sądu co do powództwa głównego i wzajemnego:

Sąd może rozstrzygnąć w jednym wyroku lub w dwóch wyrokach. Pierwszy jako częściowy, sąd orzeknie w nim o jednym z powództw i wyrok końcowy w którym sąd orzeknie o drugim z powództw.

 

OPIS ROZPRAWY

W praktyce mówi się często o odroczeniu rozprawy, wyznaczeniu rozprawy- ale nie mamy kilku rozpraw tylko jedną podzieloną na kilka posiedzeń.

Rozprawa wiąże się z realizacją podstawowych zasad postępowania takich jak: z. bezpośredniości, z. kontradyktoryjności, z. jawności.

Rozprawę dzieli się na kilka stadiów:

1.wywołanie sprawy(inicjacja rozprawy)- sąd informuje strony że przystąpił do rozpoznania sprawy i wzywa strony do obecności na rozprawie.

2.przedstawienie stanowisk stron

3.postępowanie dowodowe

4.rozstrząsanie wyników postępowania dowodowego

5.zamknięcie rozprawy

Na 1 posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę i ile strony nie miały wcześniej obowiązku pr. pisemnie przedstawić swojego stanowiska powinno nastąpić wdanie się w spór co do istoty ( czyli zajęcie stanowiska w odniesieniu do zasadności powództwa-meritum sprawy). Łatwo zdekodować istotę wdania się w spór powołując się na:

-zarzut formalny- dotyczy samej strony biegu postępowania

-zarzut materialny- odnosi się do zasadności powództwa.

Już na 1 posiedzeniu sąd POWINIEN nakłaniać strony do zawarcia ugody, którą strony mogą zawrzeć aż do zakończenia postępowania przed sądem II instancji.

 

Ugoda sądowa nie jest tożsama z ugodą cywilno-pr. Skutki ugody sądowej są dalej idące i mają naturę procesową :

a)umorzenie postępowania- w skutek zawarcia ugody

b)skutek powagi rzeczy ugodzonej - res transacta. Jest to zarzut merytoryczny tzn. że jeżeli w innym postępowaniu strona podniesie zarzut zawarcia ugody sądowej to wówczas powództwo zostaje oddalone.

c)wykonalność ugody sądowej- ugoda sądowa jest tytułem egzekucyjnym.

PYT: Wymień tytuł egzekucyjny który nie jest wyrokiem lub innym orzeczeniem?

odp. ugoda sądowa

Z ugodą sądową zrównane są ugoda arbitrażowa i ugoda mediacyjna więc i one nie są tożsame z ugodą cywilno-pr.

Różnice między ugodą sądową co do skutków a ugodą mediacyjną czy arbitrażową?- zawarcie ugody mediacyjnej względnie arbitr. nie musi prowadzić do umorzenia postępowania czy zakończenie postępowania w inny sposób.

Ugodę sądową można również zawrzeć przed wszczęciem postępowania proc. a mianowicie w postępowaniu pojednawczym który jest postępowaniem sądowym (nie mylić z postępowaniem mediacyjnym!)

 

ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA

Cechą charakterystyczną postępowania cywilnego jest jego dynamika umiejscowiona w określonym miejscu i czasie. W trakcie postępowania jako złożonego aktu dynamicznego mogą zaistnieć zdarzenia uniemożliwiające kontynuowanie postępowania i wtedy dochodzi do przerwy biegu postępowania zwanej zawieszeniem postępowania.

(spoczywanie procesu określenie na jedną z przyczyn zawieszenia postępowania)

 

Rodzaje zawieszenia postępowania:

1. Zawieszenie ex lege( z mocy prawa) - nie jest konieczne wydanie orzeczenia aby doszło do zawieszenia. W KPC brak katalogu przyczyn tylko w art.183 KPC- vis maior- z powodu siły wyższej zaprzestanie czynności przez sąd- wtedy następuje zawieszenie. Ostatnia czynność przed zaistnieniem siły wyższej jest tym momentem dla oceny kiedy następuje zawieszenie.

 

2. Zawieszenie z urzędu -ex officio- gdy nastąpią przesłanki przewidziane przez ustawę sąd musi wydać stosowne postanowienie- czyli to wymaga wydania postanowienia.. Sąd nie może oceniać czy określone zdarzenia mają wpływ czy nie na bieg postępowania . art174&1 Np: zdarzenia takie jak śmierć strony, ogłoszenie upadłości likwidacyjnej, niemożność komunikacji stron z sądem w wyniku nadz. zdarzeń.

Trzeba podać 2, 3 przykłady zawieszenia z urzędu.

Gdy sąd nie zawiesi postępowania do którego jest zobowiązany z urzędu to ustawa bezpośrednio nie przewiduje żadnych skutków ale może to prowadzić do nieważności postępowania- w wyniku braku możliwości obrony przez stronę.

 

3.Zawieszenie z przyczyn prejudycjalnych (czy to też- kwestia dyskusyjna)

Prejudykat- orzeczenie sądu lub organu władzy publicznej wiążący inny sąd. gdy taki prejudykat został wydany przed wszczęciem postępowania to nie ma co zawieszać bo on już jest. Ale można gdy w trakcie trwającego postępowania zajdzie konieczność wydania prejudykatu przez inny sąd lub inny organ (inny niż ten co sprawę rozpoznaje).

Kwestia prejudycjalna (kwestia wstępna) w trwającym postępowaniu rozstrzygnięcie co do przedmiotu postępowania (roszczenie procesowe) uzależnione jest od rozstrzygnięcia kwestii zwanej właśnie wstępną, przednią, prejudycjalną. Jeżeli sąd jest uprawniony do samodzielnego rozstrzygania owych kwestii wstępnych to nigdy nie dojdzie do zawieszenia postępowania. Np: #Pozwany wniósł zarzut potrącenia. Sąd musi zbadać czy wierzytelność pozwanego istnieje, w jakiej kwocie jeśli jest pieniężna, czy jest wymagalna, zaskarżalna. Gdy to sąd zbada czyli rozstrzygnie tę kwestię prejudycjalną , wstępną to wtedy może przystąpić do badania roszczenia procesowego powoda.

Sąd nie musi zawieszać postępowania gdy inny sąd zbadał istnienie, wysokość, wymagalność, zaskarżalność roszczenia pozwanego. Jeżeli sąd uzna że nie może lub też jest niecelowe rozstrzygnięcie kwestii wstępnej to wówczas musi być ona rozstrz. przez inny sąd lub organ. Zatem kwestia wstępna powinna przekształcić się w prejudykat.

# kiedy jest konieczność istnienia prejudykatu a więc dochodzi do zawieszenia postępowania?

-dla orzeczenia w sprawach cywilnych np. o odszkodowanie, konieczność jest orzeczenia co do popełnienia przestępstwa przez sąd karny,

-odpowiedzialność dyscyplinarna lekarzy. Sąd może uznać że rozstrzygnięcie sądu dyscyplinarnego będzie prejudykatem dla toczącego się postępowania. Zawiesi postępowania.

 

4. Zawieszenie na zgodny wniosek stron- strony mogą chcieć zawieszenia z różnych przyczyn. Np: ze względu na negocjacje sądowe ( typowy przykład), czasami strony zawierają umowy odpłatne na co pr. polskie nie zezwala.

Nie chodzi o jeden wspólny wniosek tylko to są 2 osobne wnioski o identycznej treści Tych wniosków o zawieszenie postępowania nie należy traktować jako umowy. Niektórzy traktują to wspólne działanie stron jako taki układ procesowy jednak jest to oświadczenie woli składane wobec sądu który nie jest stroną umowy a nie wobec stron. Strony mogą we wniosku określić czas, okres zawieszenia. Nie powinien być krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 1rok.

 

5. Zawieszenie fakultatywne ( klasyfikowane jako spoczywanie procesu- z tradycji austro-węgierskiej)- wtedy gdy następuje zawieszenie z powodu braku działania stron lub nieprawidłowego działania stron.

Sąd samodzielnie decyduje gdy: jedna lub obie strony nie stawiły się na rozprawie (sąd samodzielnie uznaje czy są potrzebne obie strony). Art. 187- nie jest prawidłowo wymieniony przez powoda bądź jego adres, bądź adres pozwanego i problem z doręczeniem zarządzeń sądu.

 

SKUTKI ZAWIESZENIA

1.Sąd nie może podejmować żadnych działań co do zasady ,ale czynności nie cierpiące zwłoki może.

2.Oddziaływanie na terminy procesowe( sądowe, ustawowe, instrukcyjne). Określone czynności procesowe mogą wywoływać różne skutki i procesowe i materialno-prawne. Np: wytoczenie powództwa, wszczęcie postępowania to skutek procesowy a skutek materialno-pr to - przerwa biegu przedawnienia.

Skutek odnosi się wyłącznie do terminów procesowych.

W zależności od rodzaju zawieszenia jest również różny wpływ na terminy procesowe. Jeżeli zawieszenie nastąpiło na zgodny wniosek stron lub z przyczyn fakultatywnych (spoczywanie procesu), to wówczas zawieszenie postępowania wpływa wyłącznie na bieg terminów sądowych. Np: wyznaczony przez sąd termin na przedstawienie przez jedną ze stron oryginału dokumentu. Zawieszenie wpływa wyłącznie na przerwanie zatem jednego rodzaju terminu, pozostałe terminy biegną dalej.

A zatem gdy doszło do wniosku do zawieszenie postępowania i doszło do wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania a stronie przysługuje np: tygodniowy termin na wniesienie zażalenia to musi owe zażalenie złożyć. W pozostałych przypadkach, rodzajach zawieszenia następuje wstrzymanie biegu wszystkich terminów procesowych.

Przyczyny fakultatywne(spoczywanie procesu) - nie biegnie tylko termin sądowy jeżeli zawieszenie nastąpiło z innych przyczyn, inny rodzaj zawieszenia to wszystkie terminy procesowe nie biegną. Gdy mówimy o zawieszeniu postęp. to mamy tu przeszkody o charakterze czasowym które się skończą. Ustawodawca zatem przewidział zasady, reguły odwieszania postępowania zw. podjęcie zawieszonego postępowania.

 

Sąd odwiesza postępowanie z urzędu albo na wniosek jednej ze stron albo na wniosek dwóch stron gdy doszło do umownego zawieszenia. Gdy brak możliwości podjęcia zawieszonego postępowania (śmierć strony a brak zastępcy proc.) to wówczas sąd umarza postępowanie ( jest to nie merytoryczny sposób jego zakończenia więc nie jest przeszkodą do ponownego wytoczenia powództwa)

 

NIEMERYTORYCZNE ZAKOŃCZENIE POSTĘ. CYWILNEGO:

1.Zwrot pozwu........................................ zarządzenie

2. Odrzucenie pozwu..............................postanowienie

3. Umorzenie postępowania...................postanowienie

Wszystkie one wymagają orzeczenia(1) lub postanowienia(2,3) sądu.

 

Ad 1. Zwrot pozwu następuje gdy pismo procesowe zwane pozwem nie spełnia niezbędnych warunków formalnych, zarówno co do formy jak i co do treści albo nie zostały prawidłowo opłacone. Zarządzenie o zwrocie pozwu powoduje że przyjmuje się fikcję prawną iż pozew nie wywołał żadnych skutków prawnych.

Ad 2.(Przesłanki procesowe to pewne niezbędne fundamentalne okoliczności)Ustawodawca określa warunki dopuszczalności powództw. Fundamentalne okoliczności niezbędne dla rozpoznania sprawy to przesłanki procesowe. Jeżeli nie zajdzie któraś z tych okoliczności, przesłanek procesowych to ze względu na to czy przesłankę zakwalifikowano jako bezwzględną lub względną, dojdzie do odrzucenia pozwu lub innych skutków procesowych. Gdy brak jest bezwzględnej przesłanki proc. to odrzucenie pozwu, sąd mówi że powództwo jest niedopuszczalne. Przyczyny odrzucenia wymienia art.199, art.1099 - zarzut zawisłości sprawy, zarzut prawomocności materialnej czyli res iudicata, brak jurysdykcji krajowej, brak zdolności sądowej

 

Ad 3. W toku postępowania mogą zajść przyczyny uniemożliwiające kontynuowanie postępowania.

Co odróżnia przyczyny odrzucenia pozwu od przyczyn umorzenia postępowania?

Przyczyny odrzucenia pozwu mają charakter pierwotny muszą istnieć w chwili wszczęcia postępowania a przyczyny umorzenia mają charakter następczy czyli pojawiają się w trakcie postępowania. Ta sama przyczyna może być powodem odrzucenia pozwu lub umorzenia ale o tym która z nich rozstrzyga natomiast chwila kiedy się pojawia.

Gdy w chwili wniesienia pozwu (lub doręczenia pozwu) sąd polski nie miał jurysdykcji to odrzuci pozew a gdy w trakcie jedna ze stron zostaje objęta immunitetem dypl. to brak jurysdykcji w trakcie postępowania powoduje umorzenie postępowania- przyczyna następcza.

 

Umorzenie następuje nie tylko z przyczyn które są przyczynami odrzucenia ale i z innych przyczyn. Np: nie złożenie przez strony wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania na wniosek, cofnięcie pozwu, nie zgłoszenie się następców prawnych w ciągu 5 lat od zawieszenia z powodu śmierci strony albo w sprawach w których nie ma następcy prawnego ze względu na śmierć - więc momentalnie umorzenie postępowania a nie zawieszenie. Sprawy o charakterze osobistym (np. sprawa o rozwód).

W pewnych wyjątkowych sytuacjach może dojść do odrzucenia pozwu i umorzenia postępowania jednocześnie (wtedy gdy kumulacja kwestii pierwotnych i następczych.

 

COFNIĘCIE POZWU

Przykład na rozporządzalność procesową - strony samodzielnie decydują o skorzystaniu z uprawnień procesowych (dokonanie 2 czynności procesowych) a skoro mogą samodzielnie decydować o ich dokonaniu to i mogą samodzielnie decydować o ich cofnięciu .

Cofnięcie pozwu może być ale nie musi połączone z zrzeczeniem się roszczenia procesowego. Do chwili rozpoczęcia rozprawy powód może bez zgody pozwanego cofnąć pozew bez zrzeczenia się roszczenia.

Po rozpoczęciu 1-ego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę powód może cofnąć pozew bez zrzeczenia się roszczenia tylko za zgodą pozwanego.

Wg dominującego stanowiska nie ma możliwości zawarcia umowy w której jedna ze stron odpłatnie zobowiązuje się do cofnięcia pozwu względnie wniosku w postępowaniu procesowym- ale w praktyce często to występuje.

 

Wykład 11 -05.04.08r

 

POSTĘPOWANIE DOWODOWE: najważniejsze są 3 pojęcia :

1.Dowód

2.Źródło dowodowe

3.Środek dowodowy

Ad1) Jest to informacja o fakcie mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy

Ad2) Jest to nośnik takiej informacji - np: świadek, dokument

Ad3) Jest to sposób uzyskania informacji(dowodu) - np: zeznanie świadka, przesłuchanie stron

 

ZASADY WYSTĘPUJĄCE W POSTĘPOWANIU DOWODOWYM:

1. Zasada kontradyktoryjności - strony mogą powoływać się na sprzeczne fakty

2. Zasada równości - każda ze stron ma uprawnienie do wskazywania faktów, źródeł dowodowych

3. Zasada bezpośredniości

4. Zasada koncentracji materiału dowodowego - sąd powinien wyjaśnić wszystkie okoliczności faktyczne na rozprawie

 

Panem postępowania dowodowego jest SĘDZIA bo to on na podstawie stanu fakytycznego i podstawie prawnej wydaje orzeczenie w którym konkretyzuje (urzeczywistnia) normy prawa materialnego.

O dominującej roli sędziego przekonuje art.236 zgodnie z którym to sędzia nie strona wyznacza fakty podlegające udowodnieniu oraz środek dowodowy. Postanowienie sądu nie jest zaskarżalne. Co do zasady uchybienia sądu w postępowaniu dowodowym strona może podnieść dopiero w środku zaskrżenia od orzeczenia kończącego postępowanie.

 

Co rozumiemy przez fakt ? - W postępowaniu dowodowym interesują nas tylko fakty które wchodzą w zakres hipotezy normy prawnej. Fakty te nie muszą mieć jednorodnego charakteru tym nie mniej mamy doczynienia ze zjawiskiem rozłącznym ( to co jest podstawą prawną orzeczenia niejest podstawą faktyczną i na odwrót).

Zgodnie z art 6 K.C. i 232KPC - fakty, żródła dowodowe oraz środki dowodowe powinna wskazywać strona postępowania. W wypadku podstawy prawnej zgodnie z regułą iura novit curia -,,sąd zna prawo".

Sąd samodzielnie ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie czy chodzi o krajową czy zagraniczną normę. Jeżeli sędzia ma zastosować zagraniczną normę to czyni to za pośrednictwem normy kolizyjnej. W wypadku prawa zagranicznego na podstawie art.1143 sędzia może powołać biegłego w celu stwierdzenia treści obcego prawa i obcej praktyki. W tym wypadku nie przeprowadza się dowodu na istnienie normy prawnej ale tylko co do jej treści lub realiów stosowania.

W określonych wypadkach sąd uznaje określone fakty za podstawę orzeczenia bez przeprowadzenia dowodów. Które to są fakty decyduje reguła wyrażona przez normę prawną.

Należy odróżnić:

a) notoryjność urzędową i

b) domniemanie faktyczne

Ad.a) N.u. polega na tym że o określonych faktach dowiedział się (powziął informację o nich) sąd w trakcie wykonywania czynności urzędowych. Np: sędzia w innym postępowaniu orzekł o ogłoszeniu upadłości więc nie domaga się przedstawienia mu postanowienia w tym przedmiocie. Zna fakt z urzędu.

Ad.b)D.f. polega na tym że na podstawie doświadczenia życiowego można bez trudu uznać związek przyczynowy między dwoma faktami. Np:jeżeli pada deszcz to szosa jest mokra- więc w przypadku kolizji nie trzeba udowadniać zmniejszonej przyczepności nawierzchni.

Notoryjność faktyczna:

- fakty powszechnie znane (fakty notoryjne) to fakty które zna każdy przeciętny człowiek. Np: stolicą Polski jest Warszawa. Dotyczy m.in. *grupy: narodowe, społeczne; *podgrupy:regionalne, zawodowe.

-przyznanie faktów przez drugą stronę - sąd nie przeprowadza postępowania dowodowego chyba że takie przyznanie budzi wątpliwości

- art. 230, gdy strona nie wypowiada się chociaż mogła co do faktów na które powołuje się druga strona wówczas sąd uznaje takie fakty za udowodnione ale bierze pod uwagę całokształt materiału procesowego.

Wszystkie te fakty czyli ustalane bez dowodowoich istnienie zostać może zakwestionowane--> strona zawsze może zarządać przeprowadzenia dowodu przeciwnego tym faktom.

CIĘŻAR TWIERDZENIA (inaczej ONUS PROFERENDI) I CIĘŻAR DOWODZENIA

Ciężar dowodzenia ma dwojakie znaczenia:

1.Strona ma obowiązek przedstawić sądowi twierdzenie o fakcie (może ono być niekorzystne dla 2-ej strony). Gdy druga strona kwestionuje takie twierdzenie to spoczywa na drugiej stronie ciężar oświadczenia.Jeżeli uaktywnia się ta druga strona twierdzenia. Np:Powód domaga się zasądzenia 20 tys z tytułu umowy sprzedaży. Pozwany realizuje ciężar twierdzenia- twierdzi, iż wręczył powodowi 20 tysFakt. Wówczas na powodzie spoczywa ciężar oświadczenia- nie, nie wręczył 20 tys. Gdy ktoś twierdzi coś o fakcie to realizuje ciężar twierdzenia a gdy ktoś zaprzecza temu twierdzeniu to realizuje ciężar oświadczenia.

Onus probandi czyli ciężar dowodu- art.6 K.C., art.232 KPC te artykuły mają zbliżony sens. Jaka jest między nimi relacja?

art 232- wyraża on ciężar dowodu w znaczeniu procesowym. Chodzi o regułę iż to strony mają obowiązek wskazywania na fakty (twierdzenia o faktach) oraz mają wskazać źródła dowodowe i środki dowodowe w celu uzyskania informacji o tych faktach - więc to nic innego jak równy rozkład obowiązku pomiędzy strony postępowania.

Wyjątkowo od ciężaru dowodu w zn. proc. może odstąpić sąd przeprowadzając dowód z urzędu art.232 zd.2.

S.Najw.-->sędzia przeprwadza dowód z urzędu wyjątkowo gdy w grę w chodzi ochrona interesu publicznego. Np: sędzia podejrzewa że jest smowa stron, gdy jedna ze stron w ogóle nie radzi sobie.

W postępowaniu przed sądem gospodarczym- sędzia w uzasadnieniu do wyroku musi uzasadnić dlaczego przeprowadził dowód z urzędu - brak uzasadnienia prowadzi do nieważności pstępowania.

Art.6 K.C.- Ciężar dowodu w znaczeniu materialno-prawnym; na stronie spoczywa ciężar udowodnienia faktów z których wywodzi skutki prawne. Sporne jest mimo że art6 jest ulokowany w K.C. to czy ma charakter proc. czy materialno-pr. Wg. Doleckiego- z jednej strony stwierdza że jest to przepis materialno-pr. a z 2-ej że ma zn. dla postępowania jurysdykcyjnego a czasami nie zajmuje żadnego stanowiska . Gdy jest to przepis materialno-pr. to stosuje się go wtedy gdy właściwe jest pr. polskie wskazane przez normy kolizyjne pr. prywatnego a gdy proces. charakter to stosuje się ten przepis na podstawie jednostronnej normy kolizyjnej procesowej- lex fori processualis.

 

Niezależnie od powyższych klasyfikacji, strony mogą ustalić umownie na kim spoczywa ciężar udowodnienia określonego faktu.

Od lat 30-ych zeszłego wieku nieustannie utrzymuje się teza iż w polskim prawie wykluczone są tzw. umowy dowodowe. --strony w nich ustalają że na określoną okoliczność nie będzie przeprowadzany dowód albo nie będzie przeprowadzany określony dowód.( taka umowa dowodowa jest dla sędziego niewiążąca).

 

DOMNIEMANIA PRAWNE- w doktrynie ich charakter jest sporny.

Ustawodawca w określonych sytuacjach z istnieniem określonej normy wiąże stan faktyczny podporządkowany innej normie. Np: art62KRiOp.- domniemanie prawne zw. z relacją między normami prawnymi- ojcostwa- męża matki. Wszystkie domniemania prawne są wzruszalne.

Może istnieć ograniczenie dla kwestionowania faktu w oparciu o domniemanie prawne a nie wpływa to na samą uwagę o obalalności domniemań ale odnosi się wyłącznie do realizacji obalenia domniemań, tylko ogr. co do sposobu realizacji. (ojciec dziecka ur. w małżeństwie może domagać się obalenia w terminie 6 mies. od urodzenia się dziecka.)

 

DOWÓD PRIMA FACIE- KPC nie zna tego pojęcia.

Konstrukt pochodzący z trad. anglo-saskiej i jego zaleta ujawnia się szczególnie w obrocie konsumenckim czy też w sprawach w których wpływ na roszczenie mają skomplikowane okoliczności natury technicznej.

Prima, facere, facio- coś co jest jasne przy pierwszej czynności przy na 1-ym rzucie oka, dowód oczywisty, ustalony na pierwszy rzut oka.

Analizujemy ten dowód na dwóch poziomach:

1.poziom doświadczenia życiowego - gdy strona wykaże że na podstawie doświadczenia życiowego wynika że istnieje pewien fakt to wówczas zwolniona jest od ciężaru dowodzenia.

2.wówczas ciężardowodzenia przechodzi na przeciwnika.

 

Dowód Diaboliczny-strona musi udowodnić coś co jest nieudowadnialne wówczas jest zwolniona z dowodu. Np: dochodzone są kwestie spadkowe i tzreba wykazać nabycie nieruchomości przez przodka. ale to było w małym mieście z sądem które uległo zagładzie np pożar więc nie ma ks.w..

 

RODZAJE DOWODÓW:

1. osobowe i rzeczowe

2.rodzaje nominalnie wymienione w KPC:

dowód z dokumentu, dowód z zeznań świadków, dowód z opinii biegłego, oględziny(sporne jest czy w przypadku oględzin człowieka; ciało to dowód osobowy czy rzeczowy)

3. dowód z przesłuchania stron

4. inne środki dowodowe nie wymienione w powyższych grupach, np: odczytanie twardego dysku, dowód kserokopii, dowód dna.

 

KPC-wykład 12, 05.04.2008r.

DOKUMENTY- podstawowy podział:

1. dowód urzędowy

2. dowód prywatny

CHARAKTERYSTYKA DOKUMENTU:

Cechy przedmiotowe- posłużenie się określonymi znakami za pomocą których wystawca dokumentu przekazuje określoną treść. Mogą być to znaki pisemne, graficzne, np:rysunek techniczny.

Cecha podmiotowa to wystawca dokumentu. Zatem z dokumentem mamy do czynienia wtedy gdy jesteśmy w stanie zidentyfikować jego twórcę.

Kwestia klasyfikacji notatki prasowej czy artykułu prasowego: było takie orzeczenie S.N. który uznał że dokumentem jest artykuł prasowy ponieważ ma podpis i można zidentyfikować wystawcę. Jest to kwestia sporna czy podpis ma być złożony własnoręcznie czy też może mieć charakter mechaniczny-tutaj wydruk i co najmniej wydruk nazwiska jego twórcy.

 

Od dokumentu oddzielamy jego nośnik. Dokument powstały na papierze bądź jakimś innym trwałym nośniku - jest przyjmowany za dokument intuicyjnie, również gdy powstaje w wersji elektronicznej o ile podpis został złożony zgodnie z ,,ustawą o kwalifikowanym podpisie elektr."

 

Różnica między dok. urzędowym a dok. prywatnym?

-Kwestia domniemań-dok. urzęd.korzysta z domniemania autentyczności i domniemania zgodności z prawdą.

Domniemanie autentyczności-polega na tym że domniemuje się że miała miejsce czynność prawna objęta dokumentem.

Domniemanie zgodności z prawdą - oznacza że treść dokumentu jest zgoda z prawdą.

Kto może sporządzać dokument urzędowy?

Prawnik jest w stanie je odróżnić bo umie wyodrębnić organy władzy publicznej( kto jest organem wł. publ. decydują o tym przepisy ustrojowe). Przepisy szczególne również podmioty które nie są organami wł. publ. mogą być wystawcami dok. urzędowych np: notariusz, określone dokumenty bankowe jak również dokumenty wystawiane przez podmioty które realizują zadania zlecone z zakresu administr.. Np: dokument o przyjęciu na aplikację adwokacką albo radcowską jest takim dokumentem. Postępowanie o przyjęcie na aplikację ma chrakter postępowania administracyjno-prawnego.

Gdy chodzi o urzędowe dokumenty zagraniczne to jeżeli w obrocie między Polską a państwem w którym został wystawiony dokument nie stosuje się przepisów pr. europejskiego które zwalniają od wymogu uwierzytelnienia to wówczas w myśl art.1138 KPC konieczne jest uwierzytelnienie przez odpowiedni organ państwa polskiego.

Dokument urzędowy objęty jest tymi 2-a domniemaniami ale domniemania te są jednak obalalne( są sprawy podważania dokumentów, podważanie kompetencji-likwiduje domniemanie i wymaga przeprowadzenia przeciw dowodu).

Dowody prywatne korzystają z 1 domniemania iż czynność objęta dokumentem została dokonana.

K.C. rozróżnia formy czynności prawnej: ad solemnitatem, ad probationem, ed eventum, bez zbędnych wahań można powiedzieć że znaczenie dla postępowania dowodowego ma forma zastrzeżona dla celów dowodowych-art 74. Jeżeli przepis prawny lub umowa stron wymaga dla czynności formy dla celów dowodowych i strony nie zachowały tej formy to wykluczony jest dowód z zeznań świadka, przesłuchania stron chyba że w postęp. cyw. strony bądź uczestnicy zgodzą się na to. Szczególne obostrzenie zawiera art. 247 odnoszący się do dokumentów dokonanych w formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności . Mianowicie niedopuszczalny jest dowód z zeznań świadków lub przesłuchania stron przeciwko treści(osnowie) lub ponad treść(ponad osnowę) tego dokumentu. Np: Sprzedana została nieruchomość. W akcie notar. wpisana jest kwota 50 tys. zł. Strony nie mogą udowadniać że zapłacono kwotę 80tys.- byłoby to ponad treść(osnowę) dokumentu. Jeżeli w tymże dokumencie została ozn. działka, nr. taki i taki, Ks.w. nr. taki i taki np 25 a strona - że kupiła 18, to dowód na to że kupiła 28 byłby przeciwko osnowie(treści) dokumentu. Chodzi o zabezpieczenie samego obrotu prawnego niestety kosztem dociekania prawdy w postęp. cyw.

 

ZEZNANIA ŚWIADKÓW

Kto nie może być świadkiem?

1. przedstawiciel ustawowy osoby- strony

2. osoba wchodząca w skład organu osoby prawnej

PYT:Czy prezesa spółki z o.o. można przesłuchać w charakterze świadka jeśli spółka z o.o. jest stroną w postępowaniu?

odp. Nie, nie można ponieważ traktuje się członka zarządu spółki z o.o. czy innej osoby pr. jako stronę.

3. art. 259- nie może być osoba niezdolna do spostrzegania oraz komunikacji.

PYT:Czy świadkiem może być osoba ubezwłasnowolniona?

odp. Tak- oczywiście co do zasady ubezwłasnowalnia się osoby które mają problem ze spostrzeganiem czy komunikacją, ale osoba taka może znaleźć się w trakcie tzw. reemisji czyli powrotu do normalnego stanu psycho-fizycznego.

4.małoletni mogą być za wyjątkiem rozpraw małżeńskich.

 

Od kwestii kto może być swiadkiem należy odróżnić- kto ma prawo bądź odmowy zeznań bądź odmowy na pytania.

PYT:Czy małżonek strony może być świadkiem?

odp. Tak

PYT:Czy może odmówić zeznań?

odp. Tak

Można tylko raz w procesie odmówić zeznań.

Kto ma prwo odmowy zeznań reguluje art. 261.

Polskie prawo nie przewiduje odmowy zeznań dla tego kto pozostaje w rzeczywistym a nie w prawnym związku.( czyli np. osoby żyjące w konkubinacie nie korzystają z tego przywileju. Istnieje problem z tzw. związkami partnerskimi- stadium pośrednim między konkubinatem a zw. małżeńskim.

W postępowaniu przed sądem polskim jest problem czy potraktować związek homoseks. za odpowiednik małżeństwa skoro Polska nie zna tego rodzaju więzi prawnej- poprzez techniki kolizyjno-pr. należałoby uznać iż taki związek partnerski na potzreby postępowania dowodowego jest równorzędny z małżeństwem. Sąd który odmówi uznania takiej równorzędności naraża się na odzew takich środowisk ale przede wszystkim na kwestię nierównego traktowania mieszkańców innych państw europ. -[ Gdy związek partnerski jest zarejestrowany w państwie członk. Unii Europ.] Kwestie aksjologiczne, moralne, estetyczne tutaj prawnika nie interesują.

Ten sam problem będą mieć urzędnicy zajmujący się świadczeniami socjalnymi. )

5.osoby duchowne( nie pisać księża katoliccy)

KPC daje możliwość odmowy zeznań co do faktów o których duchowny uzyskał wiedzę podczas spowiedzi ale jeżeli jakakolwiek konfesja, wyznanie zna instytucję spowiedzi to bez względu na to czy jest to duchowny katolicki czy niekatolicki ma prawo odmowy zeznań. jest spór czy musi to być konfesja, związek religijny który w jakiś sposób jest zarejestrowany czy nie.

 

Każdy świadek jest uprzedzany o pr. do odmowy zeznań i pr. do odmowy odpowiedzi na poszcz. pytanie jak również od świadka odbiera się przyrzeczenie- wymaga tego KPC- ma być odebrane przed rozpoczęciem zeznań świadka. Przyrzeczenie odbiera się tylko raz(jeśli świadek zeznaje na kilku posiedzeniach to wówczas przy każdym kolejnym posiedz. przypomina mu się o przyrzeczeniu.)

Jaki jest skutek odebrania przyrzeczenia? Kwestia sporna. Część twierdzi iż zeznania świadka nie mają wtedy mocy dowodowej(należy powtórzyć całą procedurę przesłuchania).

Za zgodą stron sąd może zwolnić z przyrzeczenia ponadto pewne osoby nie mogą składać przyrzeczenia.Np: małoletni który nie ukończył 17 lat. oraz osoby skazane za składanie fałszywych zeznań.

 

OPINIA BIEGŁYCH

Dowód z opinii biegłego ma znaczenie oczywiste ze względu na komplikację świata technicznego ect...konieczność posiadania specjalistycznej wiedzy - o tym czy ta wiedza jest potrzebna decyduje sąd który również sam może taką wiedzę posiadać.

Dowód z opinii biegłego może polegać na:

-odczytaniu opinii biegłego

-na uzyskaniu ustnych info. od biegłego

 

PRZESŁUCHANIE STRON

-nie jest obligatorjne. Dochodzi do niego bądź na wniosek jednej ze stron lub sąd może z urzędu wydać postanowienie w przedmiocie przesłuchania stron.

PYT:Jak zakwalifikować kserokopię w systemie dowodu?

odp.to nie odpowiadamy że jest dokumentem. Przez dokument rozumiemy oryginał lub jego uwierzytelnioną kopię. Natomiast kserokopia. skan, fotokopia nie jest ani oryginałem ani uwierzyt. kopią. Odczytanie treści kserokopii klasyfikuje się do innych źródeł dowodowych. Kserokopia nie jest dokumentem.

PYT:Cz strona może w postęp. cyw. być zobowiązana do przedstawiania źródeł dowodowych niekorzystnych dla niej samej?

odp.Co do zasady, NIE za wyjątkiem art. 248$2-jeżeli strona postępowania dysponuje dokumentemnie może odmówić jego wydania nawet jeżeli szkoda na którą byłaby narażona polegałaby na przegraniu procesu.( ale w praktyce nie ma możliwości zmuszenia strony do przedstawienia takiego dokumentu i po 2-ie strona może zaprzeczyć że go ma)

PYT:Jakie jest ograniczenie w zakresie zasady swobodnej oceny dowodów?

odp.domniemania prawne

 

[brak czasu by mówić o wydrukach komputer., dane informat., zmieniających się technikach uzyskiwania infor.]

ORZECZENIA

dzielimy je na:

1. )Kończące( np: wyrok końcowy) i niekończące postępowania(np:postanow. o przeprowadzeniu dowodu)

2.) a: merytoryczne b: niemerytoryczne(zw. formalnymi lub proceduralnymi)

Ad.a) to orzeczenia odnoszące się do zasadności lub bezzasadności powódźtwa w postęp. procesowym lub wniosku w postęp. nieprocesowym.

Ad b) odnoszą sie tylko do zagadnień formalnych dopuszczalności postępowania lub określonych czynności procesowych. Np: postanowienie o umorzeniu postępowania z powodu braku jurysdykcji.

3.)Deklaratywne i konstytutywne- ten podział odnosi się tylko do orzeczeń merytorycznych czyli wyroków wydanych w postęp. proces. i postanowień merytorycznych wydanych w postęp. nieprocesowym.

4.)podział the nomine- czyli podział wg nazw wymienionych w KPC. Czyli wg. tego za orzeczenia uznaje się:

-wyroki

-postanowienia

-nakaz zapłaty > często na egz.

-uchwały S.N.

-zarządzenie referendarza

-zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu

 

 

ZASADY ORZEKANIA W POSTĘP. CYWILNYM- 3 zasady:

1. Zasada co do przedmiotu orzekania

2. zasada co do czasu orzekania

3. Zasada co do podstaw orzekania

ad1.] odnosi się do przedmiotu postępowania czyli do roszczenia procesowego. Zgodnie z art 321 sąd nie może orzekać co do przedmiotu który nie był objęty żądaniem(roszczenie procesowe składa się z żądania i uzasadnienia- sąd nie może wyjść poza żądanie)- NE EAT IUDEX ULTRA PETITA PARTITUM

Są jednak wyjątki-art. 477(ze znaczkiem 1) jeżeli pracownik dokonał wyboru 1 z alternatywnych roszczeń a roszczenie to jest nieuzasadnione to sąd z urzędu uwzglądnia inne roszczenie. Jak ktoś żąda przywrócenia do pracy a roszczenie to jest nie uzasadnione to wówczas sąd może zsądzić od pracodawcy odpowiednie odszkodowanie. Pracownik nie musi żądać albo, albo. Sąd z urzędu orzeka co do przedmiotu który nie był objęty żądaniem.

Odstępstwo od tej łac. zasady jest w art58 kodeksu rodzinnego. Innym odstępstwem jest art 57$1 KR na mocy którego sąd powinien orzec o tym który z małżonków ponosi winę względnie że żaden nie ponosi winy za rozkład pożycia małż.

 

Szczególne znaczenie przy określaniu przedmiotu orzeczenia odgrywa rozstrzyganie o kosztach. Należy oddzielić naturę poszczególnych roszczeń. I tak kwestie związane z obciążeniem za dokonanie określonej czynności czyli opłaty sądowej jesteśmy zobowiązani jako powód do uiszczenia określonej kwoty wobec sądu a ściślej Skarbu Państwa. ,,Ustawa o kosztach sądowych" reguluje kwestie związane z należnościami publiczno-prawnymi. O tych należnościach sąd rozstrzyga z urzędu, tymi kosztami obciąża stronę przegrywającą.

Gdy chodzi o koszty świadków, koszty jakie poniosła strona, koszty zastępstwa procesowego należności te mają charakter prywatno-prawny. Aby sąd mógł o nich orzec potrzebna jest inicjatywa podmiotu który owe koszty poniósł. Szczególnie wyraźne w przypadku orzekania o kosztach zastępstwa proc. gdyż adwokat lub radca prawny który chciałby aby strona przegrywająca poniosła również koszty zastępstwa proces. musi złożyć stosowny wniosek do zamknięcia rozprawy. Jeżeli tego nie zrobi to wówczas roszczenie takie o charakterze prywatno-pr., sąd o nim nie orzeknie.(niektórzy twierdzą że opłata, wpis ma chcrakter fiskalny ale w ścisłym tego słowa zn. podatkiem nie jest)

Ad2.)Kodeks nie formułuje czasu w znaczeniu podania konkretnej jednostki czasu. Sąd może wydać orzeczenie w myśl art316&1 po zamknięciu rozprawy

PYT: Czy oznacza to że moment zamknięcia rozprawy jest miarodajny dla oceny wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych?

NIE. Moment zamknięcia rozprawy oznacza tylko że do procesu nie mogą być wprowadzone nowe fakty, nowe dowody. Jeżeli takie nowe fakty bądź dowody pojawią się to sąd powinien ponownie otworzyć rozprawę. Od zamknięcia rozprawy do wydania wyroku zawsze upływa określony czas.(rzadko się zdarza że na tym samym posiedzeniuna którym sąd zamyka rozprawę jednocześnie ogłasza wyrok)

A zatem między zamknięciem rozprawy a ogłoszeniem wyroku wówczas sędzia ocenia okoliczności faktyczne i prawne z chwili orzekania a nie z chwili zamknięcia rozprawy. Jeżeli np: sędzia ma dokonać jakiejś waloryzacji świadczenia wg. sztywnych reguł to bierze pod uwagę reguły nie istniejące w chwili wszczęcia postępowania nie w chwili zamknięcia rozprawy tylko z chwili wydania wyroku.

Jaki przepis należy zastosować jaki przepis jest właściwy tu decydują przy zmianach prawa w czasie reguły temporalne.

Z braku czasu pomijamy naradę sędziowską, votum separatum- należy tylko wspomnieć że aby być w zgodzie z KPC należy odróżnić pewne podstawowe pojęcia. I tak:

SENTENCJA-wbrew pozorom sentencja wyroku nie dotyczy samego rozstrzygnięcia o żadaniu. Sentencja ma szersze znaczenie bo obejmuje zarówno rozstrzygnięcie o żądaniach stron(y) ale zawiera również wymienienie sądu, sędziów.

W treści wyroku tam gdzie następuje ustanowienie normy indywidualno-konkretnej zwie się TENOREMalbo FORMUŁĄ SENTENCJI.

Np: Sąd zasądza od X na rzecz Y 200 tys- to jest tenor.

 

Gdy chodzi o pisemne uzasadnienie wyroku to w postępowaniu przed sądem I instancji wyrok co do zasady uzasadnia się wyłącznie na żądanie strony. Chodzi o uzasadnienie w formie pisemnej. Wniosek o uzasadnienie składa się w terminie tygodniowym. Jeżeli wyrok został ogłoszony to wówczas termin tygodniowy biegnie od dn. ogłoszenia. Jeżeli w myśl art327&2 strona nie miała adwokata, radcy pr., rzecznika patentowego i na skutek pozbawienia wolności nie mogła być przy ogłoszeniu wyroku, wyrok taki jest jej doręczany. Wówczas termin tygodniowy do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku biegnie od dn. doręczenia wyroku.

Uzasadnienie wyroku powinno być sporządzone w terminie 2-tygodniowym. Jest to termin instrukcyjny- czyli termin dla czynn. sądu, ma charakter techniczno-pr. i jego przekroczenie nie powoduje żadnych skutków procesowych dla postępowania.(gdyby okres między wnioskiem o uzasadnienie wyroku a jego uzasadnieniem był znacząco długi wówczas stronie przysługuje skarga na przewlekłość postępowania, co nie zmienia istoty terminu instrukcyjnego).

 

Kwestie podpisu wyroku- wyrok jako dokument gdy nie jest podpisany nie jest dokumentem bo brak tego elementu konstytutywnego czyli podpisu i tym samym niemożność rozpoznania wystawcy.

 

WYROKI:

I. Wyroki deklaratywne

II. Wyroki konstutywne(kształtujące)

Ad.I.) Nic nie zmieniają w sytuacji prawnej stron postępowania a jedynie potwierdzają istniejący stan prawny.

Wyroki te dzielimy na 2 grupy:

a)wyroki zasądzające świadczenie

b)wyroki ustalające istnienie prawa lub stosunku prawnego.

Ad.II.)Wyrok konst. tworzy nowy stan prawny. To ukształtowanie, stworzenie nowego stanu prawnego może polegać na:

a)unicestwienie dotychczasowego stanu prawnego

b)zmiana dotychczasowego stanu prawnego

c)utworzenie nowego stanu prawnego

Przykład wyroku kons.- wyrok rozwodowy, wyrok unieważniający małżeństwo, wyrok ustalający ojcostwo(wyrok ten kształtuje, ustanawia nową więź między dzieckiem a jego biol. ojcem.)

 

Wyroki konstyt. mogą mieć skutki ex tunc jak i ex nunc. Wyrok rozwodowy skutek-ex nunc; wyrok unieważniający małżeństwo- ex tunc.

Zgodnie się przyjmuje że aby sąd mógł wydać wyrok konst. musi być podstawa prawna która jest w ustawie. Strony mocą umowy nie mogą zatem zadecydować czy wyrok będzie miał charakter konst. czy deklar. Nie oznacza to jednak że w drodze czynn. prawnej w okreś. sytuacjach strony nie mogą doprowadzić do sytuacji identycznych z wydaniem wyroku(:(?)Inną kwestą jest ustawowa podstawa dla wydania wyroku a czym innym jest dany przez ustawodawcę wybór czy określony stan prawny uzyskać za pomocą wyroku konstyt. czy za pomocą czynn. pr. Np: Rozwiązanie umowyspółki z o.o. w razie konfliktu wspólników.

Co do zasady wyrok konstyt. jest niewykonalny czyli wywołuje skutki prawne co do zasady w chwili jego uprawomocnienia się natomiast nie jest możliwe przymusowe wykonanie takiego wyroku(np: trudno sobie wyobrazić żw komornik egzekwuje rozwód)

Wyrok dekl.- wykonaniu podlegają wyroki zasądzające świadczenie(świadczenie to zachowanie się facere, non facere-przypomnienie)

 

PODZIAŁ WYROKÓW ZE WZG. NA ZAKRES ORZEKANIA:

1.Wyrok wstępny

2.W. częściowy

3.W. łączny

4.W. końcowy

Ad1) W Komentarzu prof. T. Jasińskiego do art 318KPC mowa jest o tym że wyrok wstępny wydawany jest zarówno w przypadku dochodzenia roszczenia w powództwie o ustalenie, jak i w wypadku wytoczenia powództwa o zasądzenie. I jakkolwiek przykłady dot. powódz. ustalającego w kontekście wyroku wstępnego są słuszne ale dotyczą one wyjątku od zasady. Te zasady to:

-wyrok wstępny jest wydawany w sprawach o świadczenie. Jest wydawany wtedy gdy roszczenie jest ,,usprawiedliwione w zasadzie".(Np: załóżmy że ktoś dochodzi odszkodowania za wypadek komunikacyjny. Ktoś poniósł szkodę na zdrowiu podczas jazdy koleją państwową. Domaga się 200tys odszkodowania. Wysokość żądania-200tys a u podstaw wysokości żądania znajduje sie odpowiedzialność sprawcy wypadku-osoby odpowiedzialnej majątkowo. Zatem usprawiedliwione w zasadzie oznacza nic innego jak kwestię odnoszącą się do podstaw odpowiedzialnościa nie do wysokości roszcz. wynikającej z odpowiedzialności.)

Wyroki wstępne mają znaczenie szczególnie w sprawach dotyczących:

-wypadków drogowych

-błędów lekarskich

Gdy ktoś jest ubezpieczony to zazwyczaj ubezpieczyciel żąda aby wypłacić ubezpieczenie orzeczenia w którym jest wskazany odpowiedzialny za szkodę. W razie uszczerbku na zdrowiu, jego oszacowanie może być trudne, kwestia ekspertyz itp. ale wiadomo kto jest odpowiedzialny za szkodę wówczas wydawany jest wyrok wstępny.

Ad3) Wyrok łączny- dotyczy sytuacjiszczególnych wydaje się go wtedy gdy sąd łączy pierwotnie kilka oddzielnych spraw.

Ad2) Jest wydawany gdy sąd może orzec o części roszczenie lub o niektórych roszczeniach lub wydaje wyrok częściowy w odniesieniu do powódźtwa wzajemnego.

Np:roszczenie gdy ktoś w 1-ym postępowaniu dochodzi 2 roszczeń pozostających ze sobą w związku.

 

Zarówno w wyroku wstępnym jak i częściowym:

-sąd nie orzeka o kosztach

-te wyroki podlegają zaskarżeniu-zaś ich nie zaskarżenie prowadzi do uprawomocnienie się wyroku.

Ad4) Wyrok końcowy może być wydany wtedy gdy zostały wydane wyroki nie rozstrzygające co do całości dochodzonego żądania lub żądań. Wyrok końcowy jest wydawany gdy wcześniej był wydany wyrok wstępny lub częściowy. W wyroku końcowym sąd rozstrzyga o kosztach postępowania.

 

Wykład 13 -20.04.08r.

Postępowanie cyw. tym różni sie od postępowania karnego, admin. że jego funkcją co do zasady jest obrona interesu prywatnego. Nie można nikogo zmusić do dokonywania czynności procesowych ale i nie można uniemożliwiać dostępu do sądu. Ustawodawca konstruując postępowanie cyw. ma zapewnić realizację sprawiedliwości proceduralnej.

ISTOTA WYROKU ZAOCZNEGO

Wyrok zaoczny jest właśnie przykładem z jednej strony ochrony interesów proc. a z drugiej jest wyrazem przekazania stronie kompetencji do samodzielnego decydowania czy chce podjąć obronę. Jeżeli strona chce zrezygnować z obrony to sąd nie może jej wyręczyć. Strona która nie korzysta ze swoich uprawnień nie podejmuje ciężarów procesowych naraża się na negatywne skutki. Takim negatywnym skutkiem jest wyrok zaoczny.

Wyrok zaoczny może być wydany jednak tylko wtedy gdy zostały spełnione warunki sprawiedliwości proceduralnej- zapewnienie możliwości obrony.

Zapewnienie obrony-najkrócej-składa się z 2 elementów:

1.doręczenie pozwu

2.doręczenie zarządzenia o rozprawie

Interesy stron, uczestników postępowania są realizowane z urzędu tylko w marginalnych sytuacjach. W postępowaniu nieproces. tylko tam gdzie sąd wszczyna czy może wszcząć postępowanie z urzędu.

Sąd wszczyna postępowanie z urzędu w postęp. nieproc. tylko tam gdzie w grę wchodzi oprócz ochrony interesu prywatnego również ochrona interesu społecznego.

W postęp. proces. sąd podejmuje działania z urzędu tylko tam gdzie w grę wchodzi ochrona interesu społecznego. Np: badanie z urzędu bezwzg. przesłanek procesowych formalnych- te które powodują nieważnośćpostępowania.

 

KIEDY SĄD MOŻE WYDAĆ WYROK ZAOCZNY?

Zgodnie z art.339 pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienie nie bierze w niej udziału.

Skutek pasywności, bierności pozwanego?- Sąd wszystkie okoliczności faktyczne przytoczone przez powoda uznaje za prawdziwe. Wyjątek- gdy budzą one uzasadnione wątpliwości albo zdaniem sądu zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

 

Wpływ pozwanego na dalszy bieg postępowania:

Wydanie wyroku zaocznego wiąże się z pasywnością pozwanego czyli jego postawą, zachowaniem się. Nie mamy doczynienia z czynnością procesową. Pasywność pozwanego nie jest rozpatrywana jako akt woli.

Brak aktywności pozwanego traktuje się jako FAKT PROCESOWY- z którym ustawa wiąże obiektywnie skutek w postaci wyroku zaocznego.

Pozwany może przeciwdziałać wydaniu wyroku zaocznego kiedy podejmuje aktywność procesową.

Ustawa chroni pozwanego przed wydaniem wyroku zaocz. jeżeli ów:

-przed rozprawą złożył jakiekolwiek wyjaśnienia ustne lub pisemne w sprawie. Np:odpowiedział na pozew, brał udział w tzw. przesłuchaniu informacyjnym.

Owa min. aktywnośc pozwanego musi odniesić się do sprawy czyli albo do meritum czyli zasadności powództwa albo do kwestii formalnych czyli dopuszczalności powództwa. Np: pozwany podniósł zarzut braku drogi sądowej, podniósł zarzut przedawnienia.

Owa aktywność nie może jednak dotyczyć tzw. przedpola procesowego. Np:pozwany wnosi o zwolnienie od kosztów proces., pozwany żąda wyłączenia sędziego.

Kolejny instrument chroniący pozwanego:

-wystarczy że pozwany złoży pismo przeprowadzenia rozprawy pod jego nieobecność. Wówczas również nie można wydać wyroku zaocznego.

Reasumując:

Wyrok zaoczny wydaje się gdy druga strona zachowuje się pasywnie. Nie powstaje w ogóle spór między stronami. Pozwany o ile został prawidłowo zawiadomiony samodzielnie decyduje czy chce narazić się na negatywny skutek procesowy. Wyrok zaoczny eliminuje kontradyktoryjność.

 

W międzynarodowym postępowaniu cywilnym taka pasywność oznacza powstanie obowiązku po stronie sądu badania jurysdykcji krajowej z urzędu(art 26 ust1 Rozporządzenia44/2001)

 

Jaki jest dalszy los postępowania po wydaniu wyroku zaocznego?

Jeżeli został wydany wyrok zaoczny nie jest on ogłaszany tylko doręczany obu stronom. Pozwany może zaskarżyć ów wyrok zaoczny o ile w terminie tygodniowym wniesie sprzeciw od wyroku zaocznego.(Czyli może się bronić już po zakończeniu postępowania rozpoznawczego)

Występuje tutaj pewien rodzaj preferowania pozwanego ale skoro przyjmujemy pewien kanon zasad pewien fundament procesu to nie możemy ignorować faktu którego istotą jest sporność, dyspozycyjność, pr. do obrony. Jeżeli zatem pozwany może wnieść sprzeciw od wyroku zaocznegow terminie tygodniowym to jakie spotykają go obostrzenia?

1. W sprzeciwie tym ma obowiązek podniesienia wszystkich okoliczności faktycznych i wszelkich dowodów.

2. Wyrok zaoczny jest nieuzasadnony i nie może być uzasadniony na wniosek pozwanego. Czyli pozwany walczy samą sentencją( w praktyce wygląda to tak że ma jeszcze pozew i jego uzasadnienie)

3.Nawet jeżeli pozwany wygra czyli wyrok zaoczny zostanie uchylony to wówczas ponosi koszty postępowania zaistniałe na etapie między wszczęciem postępowania a wydaniem wyroku zaocznego.

 

Co z powodem?

Powód również może zwalczać wyrok zaoczny:

1. w przeciwieństwie do pozwanego powodowi przysługuje apelacja od wyroku zaocznego.

Termin 2 tygodnie.

2.Tylko na wniosek powoda sąd uzasadnia wyrok zaoczny o ile powództwo zostało oddalone w części lub całości.

Sąd uzasadnia również wyrok zaoczny bez wniosku powoda jeżeli ów złożył apelację.

3.Wyrok zaoczny korzystny dla powoda w myśl art.333&1pnk3 jest zaopatrzony w rygor natychmiastowej wykonalności. (Skutkiem prawomocnego wyroku jest jego wykonalność a wykonalność ozn. że taki wyrok nadaje się do egzekucji. Odstępstwem od tej reguły jest natychmiastowa wykonalność wyroku - czyli wyrok nadaje się do przymusowego wykonania przed jego uprawomocnieniem.)

Powód który uzyskał wyrok zaoczny może wszcząć postępowanie egzekucyjne zanim wyrok stanie się prawomocny.

Pozwany który zgłosi sprzeciw od wyroku zaocznego może tylko prosić o zawieszenie owego rygoru - o ile uprawdopodobni iż jego niestawiennictwo na rozprawie było niezawinione, ponadto uprawdopodobni wątpliwości co do zasadności wyroku zaocznego.

 

PYT:Czy może być przymusowo wykonalne orzeczenie nieprawomocne?

odp:Tak, może. Np: wyrok zaoczny

PYT: Czy wykonalność jest skutkiem prawomoc. wyroku?

odp.Tak (rygor natychmiastowej wykonalności jest odstępstwem od tej reguły)

PYT: Czy dla wszczęcia postępowania egzek. konieczna jest klauzula wykonalności jeżeli wierzyciel posiada wyrok zaopatrzony w rygor natychmiastowej wykonalności?

odp. Tak, zawsze jest potrzebna klauzula.

 

PRAWOMOCNOŚĆ DZIELIMY NA:

1.Prawomocnośc formalna

2.Prawomocnosć materialna

PYT:Kiedy powstaje prawomocność formalna?

odp. Wtedy gdy od orzeczenia (wyroku) nie przysługuje zwyczajny środek zaskarżenia.

PYT:Kiedy więc nie przysługuje?

odp. 1. Gdy ustawodawca w ogóle nie przewidział zaskarżania orzeczenia(absolutny wyjątek od zasady)

Np: postanowienie w przedmiocie wniosku o wyłączeniu sędziego

2 ..Upłynął termin do wniesienia środka zaskarżenia

3. Strona zrzekła się środka zaskarżenia. Tylko 1 przypadek art.505(indeks8)&3KPC

W polskiej doktrynie i orzecznictwie od lat 30-ych utrzymuje się stanowisko że strona może się zrzec uprawnienia proces. tylko wtedy gdy ustawa wprost to przewiduje.

4. Wtedy gdy środek zaskarżenia wniesiono ale został oddalony - więc nie ma możliwości ponownego zaskarżenia orzeczenia.

 

CO JEST ŚRODKIEM ZASKARŻENIA?

Środki zaskarżenia dzielimy na 2 grupy:

I. Środki zaskarżenia

II.Inne środki odwoławcze

Ad.I.) Do nich zaliczamy:

-Apelację

-Zażalenie nieproc.

*Zażalenie-przysługuje na postanowienia sądu (postanowienia formalne), niektóre zarządzenia przewodniczącego (np: zarządzenie o zwrocie pozwu) oraz na postanowienia referendarza.

Ad.II.) Do środków odwoławczych zaliczamy:

a)sprzeciw od wyroku zaocznego(przysługuje tylko pozwanemu)

b)sprzeciw od nakazu zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym

c)zarzuty od nakazu zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym

d)zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym (Np: zarzuty na plan podziału)

e)Skarga na czynności komornika

Do nadzwyczajnych środków zaskarżenia zaliczamy:

1)Skargę kasacyjną

2)Skargę o wznowienie postępowania

3) Skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego(sporne!)

Każde orzeczenie staje się prawomocne formalnie jednak nie każde staje się prawomocne materialnie.

Np:Orzeczenie które jest tylko praw. formal. a mater. nie- postanowienie o uznaniu za zmarłego.

 

Prawomocność formalna orzeczeń zagranicznych - to jeżeli sąd polski ma uznać lub stwierdzić wykonalność zagranicznego orzeczenia to w myśl art1146 stosuje zagraniczne przepisy procesowe- jest to odstępstwo od reguły lex fori processualis( tzn. że sąd stosuje przepisy procesowe obowiązujące w jego siedzibie. Sąd polski stosuje tylko polskie przepisy procesowe)

 

Prawomocność materialna- zwana res iudicata.

Z nią wiąże się łac. paremia- ne bis in idem nie 2 razy o to samo między tymi samymi stronami.

Prawomocność mater. ustalamy biorąc pod uwagę element podmiotowy( strony postęp. względnie uczesticy postępowania) oraz przedmiot.

Występuje tutaj problem techniczno-prawny: wszędzie piszę-

Uzasadnienie nie jest objęte prawomocnością. - Jednak aby określić granice przedmiotowe powagi rzeczy osądzonej należy sięgnąc do tego uzasadnienia. Te elementy uzasadnienia które są niezbędne do ustalenia treści sentencji objęte są prawomocnością.

Konkluzja jest taka że uzasadnienie w całości nie jest objęte prawomocnością ale tylko te fragmenty, elementy uzasadnienia które bezpośrednio odnoszą sie do zrozumienia, ustalenia treści sentencji.

 

ROZSZERZONA PRAWOMOCNOŚĆ

- Stanowi wyjątek od przedstawionej wyżej reguły że element podmiotowy( granice podmiotowe powagi rzeczy osądzonej) wyznacza treść intencji.

Wyjątkowo orzeczenie może również wiązać inne podmioty.

Wyróżnia się rozszerzoną prawomocność typu erga omnes - czyli odnosząca się do wszystkich. Np: wyrok ustlający ojcostwo - wyrok ten nie tylko odnosi sie do ojca i dziecka ale i do innych osób które nie mogą zakwestionować że ojciec nie jest ojcem)

Drugi typ rozszerzonej prawomocności- wtedy gdy odnosi się ona tylko do niektórych osób (oczywiście poza tymi które są wymienione w sentencji)

Np: art 192pnk.3

Np: 2 osoby kłócą się o motor, uwarzając się za właścicieli. W toku postęp. pozwany sprzedaje motor os.3 twierdząc że jest spór ale co z tego jak i tak to właśnie on ma rację. Ta os.3 zgłasza interwencję uboczną(nie jest stroną). Zostaje wydany wyrok i niestety wygrywa powód. Następnie załóżmy że powód wniósł powództwo windykacyjne o wydanie motoru to wówczas w sentencji będzie wymieniony powód i pozwany ale os.3 już nie. Wyrok jednak będzie skuteczny wobec nabywcy motoru - to przykład rozszerzonej prawomocności.

 

Wykład 14 kpc

 

 

Kolejny skutek prawomocnego orzeczenia to tzw. „związanie zwykłe” art.365§1 kpc, zgodnie powołanym artykułem: prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko sąd który je wydał jak i strony, ale również inne sądy i inne organy władzy publicznej

Na czym polega istota tego zwykłego związania.

Należy przypomnieć sobie instytucję prejudycjalności – inaczej kwalifikowane związanie,

 

Różnica między związaniem zwykłym a związaniem kwalifikowanym:

Odpowiedź najlepiej zilustrować treścią art. 11 kpc, zgodnie z tym art. sąd cywilny jest związany (kwalifikowane związanie) tylko prawomocnym wyrokiem sądu karnego i tylko co do faktu popełnienia przestępstwa.

Jak to rozumieć?

Związanie kwalifikowane polega na tym, że prejudykat (orzeczenie innego sądu) wiąże inny sąd w taki sposób iż wykluczone jest powtórne orzekanie. Innym słowy jeżeli jest prawomocny skazujący wyrok sądu karnego (nawet gdyby ten wyrok był absurdalny) sąd cywilny nie może w postępowaniu cywilnym stwierdzić: „nie było popełnionego przestępstwa”, prejudykat go wiąże.

Na czym polega związanie zwykłe o którym mowa w art.365§1kpc?

1.       Nie można negować faktu istnienia orzeczenia;

2.       Sąd który wydał takie orzeczenie nie może go z urzędu zmienić;

 

Związanie zwykłe nie polega na tym, iż inny sąd jest związany treścią tego orzeczenia, np.: wyrok sądu cywilnego wiąże sąd karny tylko wtedy ów wyrok jest wyrokiem konstytutywnym. A zatem w jakiej relacji pozostaje wyrok sądu cywilnego do orzecznictwa sądu karnego:

1.       Jest zawsze związanie zwykłe – sąd karny nie może negować istnienia wyroku sądu cywilnego,

2.       Związanie kwalifikowane występuje tylko wtedy gdy wyrok sądy cywilnego jest wyrokiem konstytutywnym.

 

W relacji między sądami cywilnymi, wyrok jednego sądu zawsze oddziaływuje na orzecznictwo innego sądu, zarówno na płaszczyźnie związania zwykłego jak i kwalifikowanego.

 

Następny skutek prawomocności – wykonalność.

Wykonalność – polega na tym, iż obowiązek pozwanego może zostać zrealizowany z użyciem przymusu państwowego.

Skąd wiemy że dany wyrok jest wykonalny?

Musimy bazować na treści orzeczenia.

Wykonalność nie jest uzależniona od wszczęcia postępowania egzekucyjnego, wyrok może być wykonalny mimo że nie dojdzie do wszczęcia postępowania egzekucyjnego – to jest tylko cecha, możność. Jeżeli z treści wyroku wynika że może być obowiązek pozwanego zrealizowany z użyciem przymusu (ok. wyrok jest wykonalny), czy powód pójdzie do komornika to jest kwestia drugorzędna, np.: powód wygrywa proces, uzyskuje wyrok zasądzający (cecha wykonalności jest), pozwany przegrał, nie chce się narażać na koszty postępowania egzekucyjnego, płaci.

 

Nie zawsze wyrok jest wykonalny po uprawomocnieniu się (była o tym mowa przy natychmiastowej wykonalności), po za wyrokiem zaocznym również natychmiast wykonalne są nakazy zapłaty wydane w postępowaniu nakazowym, o ile ów nakaz został wydany na podstawie weksla, czeku, warrantu, rewersu.

 

 

Rektyfikacja orzeczeń w postępowaniu cywilnym:

 

Rektyfikacja to takie czynności sądu, które odnoszą się do już wydanego wyroku.

 

Rektyfikacja przejawia się w trzech odmianach:

1.       Sprostowanie wyroku;

2.       Uzupełnienie wyroku;

3.       Wykładnia wyroku;

 

 

Sprostowanie wyroku odnosi się tylko do pewnych niedokładności, błędów rachunkowych, omyłek pisarskich, np.: zamiast Jan Nowak napisano Jan Nowicki, zamiast napisać 120 000 zł napisał 12 milionów – to są błędy pisarskie.

Takie niedokładności mogą być sprostowane przez sędziego z urzędu lub na wniosek strony, nie ma terminu dla owego wniosku. Sąd dokonuje sprostowania wyrku w drodze postanowienia. W związku z tym iż sprostowanie nie może doprowadzić do zmiany treści orzeczenia, a każde sprostowanie jest jednak ingerencją w jego treść, ustawodawca wyposażył strony w uprawnienie do wniesienia zażalenia – jest to bariera chroniąca stronę przed nadmierną aktywnością sędziego.

 

Uzupełnienie wyroku dokonuje się wyłącznie z inicjatywy strony, uzupełnienie wyroku jest szczególnym instrumentem pozwalającym eliminować błędy sądu.

Na czym polegają owe błędy sądu np.: sąd nie orzekł o całości żądania, np.: wnosimy o zasądzenie 5 milionów złotych, sąd zasądza milion i oddala 2 miliony, a co do dwóch się nie wypowiada ( nie orzekł o całości) – należy wnieść wniosek o uzupełnienie wyroku o dwa miliony zł, inne sąd nie orzekł o odsetkach. Uzupełnienie wyroku odnosi się do takich sytuacji gdy sąd powinien w ramach wyroku dokonać jeszcze/ wydać inne orzeczenie np.: orzeczenie o kosztach (orzeka w formie postanowienia)

Wniosek o uzupełnienie wyroku wnosi się w terminie tygodniowym, wniesienie wniosku nie tamuje upływu terminu do wniesienia środka zaskarżenia, np.: „jeżeli sąd nam zasądził milion, dwa oddali a o dwóch się nie wypowiedział – składamy wniosek o uzupełnienie wyroku (aby orzekł o dwóch) i oprócz tego wnosimy apelację, dopiero gdy sąd orzekł uzupełnieniu wyroku to możemy rozszerzyć apelację, uzupełnić apelację.

Co w sytuacji gdy nie wniesiemy wniosku o uzupełnienie wyroku? Np. : sąd nie orzekł o kosztach zastępstwa procesowego, a powinien – czy można wówczas wnosząc apelacje jednocześnie domagać się rozstrzygnięcia o tych kosztach – nie, ponieważ jeżeli sąd o czymś nie orzekł (nawet gdy powinien), to nie mamy orzeczenia, nie można skarżyć coś co nie istnieje.

Jeżeli nie wniesiemy wniosku o uzupełnienie to nie ma możliwości dochodzenia jakiegokolwiek odszkodowania od skarbu państwa.

 

Wykładnia wyroku dokonywana jest zarówno z urzędu jak i na wniosek. Jeżeli zostało sporządzone uzasadnienie (elementy uzasadnienia są niezbędne aby zrozumieć treść sentencji ), wykładnia wyroku dotyczy zarówno sentencji jak i uzasadnienia. Wykładni wyroku należy dokonać wtedy gdy wyrok jest niejasny, budzi wątpliwości co do sposobu wykonania lub zakresu powagi rzeczy osądzonej, np.: sąd wydał postanowienie zabezpieczające w postaci zajęcia udziałów w sp. zoo, jęcie udziałów oznacza że te udziały nie mogą być zbyte, a przed zajęciem udziału strona zawarła umowę o ich sprzedaży pyta się sędziego „czy przyjęcie zapłaty za udziały jest dopuszczalne, czy nie”, czy postanowienie o zajęciu wyklucza przyjęcie zapłaty, czy nie wyklucza – skoro skutkiem przyjęcia zapłaty jest przejście udziałów na inną stronę, to czy należy przyjąć taką zapłatę, (sędzia dokonując wykładni powinien odpowiedzieć „nie n ależy przyjmować zapłaty, bo to powoduje skutek rozporządzający i niweczy zajęcie”.

Sąd dokonuje wykładni w drodze postanowienia /podlega zaskarżeniu.

 

 

 

Zaskarżanie orzeczeń:

 

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, jest sporne jak zakwalifikować tą skargę, dlaczego?

Co charakteryzuje każdy środek zaskarżenia:

 

Musi przejawiać jedną z dwóch cech:

uwzględnienie takiego śr. zaskarżenia powinno wywołać skutek:

kasatoryjny (uchylenie w całości lub w części) albo

reformatoryjny (zmiana w całości lub w części zaskarżonego orzeczenia)

 

Każdy śr. zas. zwyczajny czy nadzwyczajny musi jeden tych skutków wywołać

 

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia:

Co jest jej istotą? Czy wywołuje któryś z tych skutków – co do zasady nie.

Uwzględnienie skargi nie prowadzi ani do uchylenia, ani do zmiany prawomocnego orzeczenia.

Brak jest cechy pozwalającej na zaklasyfikowanie owej skargi do nadzwyczajnych śr. zas.

Czym jest owa skarga – szczególnym środkiem prawnym, którego uwzględnienie jest podstawą dla dochodzenia odszkodowania od skarbu państwa.

 

Np.: został wydany wyro który w sposób oczywisty naruszył przepis prawa materialnego (kc), sąd drugiej instancji przeoczył to, wydaje wyrok którym oddala apelację, wyrok się uprawomacnia, pozwany podnosi skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia SN uwzględnia skargę. Jaka jest sytuacja powoda? Jego sytuacja się nie zmienia, dokonał egzekucji na podstawie prawomocnego orzeczenia (on nie popełnił błędu tylko sąd), odpowiedzialność poniesie skarb państwa. Skarga ta nie służy wyeliminowaniu prawomocnego wyroku czy jego zmianie, służy tylko do tego aby skarb państwa poniósł odpowiedzialność odszkodowawczą za błąd organu władzy sądowniczej.

 

Wyjątkowo SN może uchylić prawomocne orzeczenie – art. 424¹¹ §3kpc „wyrok prawomocny podlega uchyleniu tylko wtedy gdy sprawa nie podlegała orzecznictwu sądów polskich”, kiedy sprawa nie podlega orzecznictwu sądów polskich? Np.: gdy wyrok wydano wobec podmiotu objętego immunitetem dyplomatycznym.

 

NA PYTANIE „CZY SKARGA O STWIERDZENIE NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA JEST NADZWYCZAJNYM ŚRODKIEM ZASKARŻENIA” – NIE JEST

 

Istota zaskarżenia:

W Polsce mamy dwie instancje, zarówno skarga o wznowienie jak i skarga kasacyjna są śr. nadzwyczajnymi (nie można mówić o trzech instancjach).

 

Środki odwoławcze klasyfikuje się ze wzg. na cechę suspensywności i dewolutywności.

Suspensywność – środek zaskarżenia wywołuje skutek polegający na wstrzymaniu uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia.

Dewolutywność – środek zaskarżenia jest dewolutywny jeżeli rozpoznaje go sąd nadrzędny.

Przykład na środek który nie jest dewolutywny: zażalenie na postanowienie referendarza sądowego.

 

 

 

 

 

Apelacja:

 

Środek zaskarżenia suspensywny i dewolutywny;

Termin – dwa tygodnie

Forma – pisemna

Przysługuje na:

wyrok w postępowaniu procesowym

postanowienie merytoryczne w postępowaniu nieprocesowym

Przysługuje powodowi lub pozwanemu

W razie wydania wyroku zaocznego tylko powodowi

Bieg początkowy terminu na wniesienie apelacji :

ˇ         Jeżeli strona wniosła o uzasadnienie orzeczenia (1 tydzień) to bieg terminu na wniesienie apelacji oblicza się biorąc pod uwagę dzień doręczenia uzasadnienia

ˇ         Jeżeli strona nie wniosła o uzasadnienie to termin dwutygodniowy rozpoczyna swój bieg po upływie terminu tygodniowego na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku

Apelację składamy do sądu który wydał zaskarżone orzeczenie, za jego pośrednictwem apelacja jest przekazana do sądu wyższej instancji.

 

Apelację może rozpoznać:

Sąd okręgowy jeżeli wyrok wydał sąd rejonowy

Są apelacyjny jeżeli wyrok wydał sąd okręgowy

 

Apelacja podlega odpowiedniej opłacie

Jeżeli apelacja została złożona przez radcę, adwokata, rzecznika patentowego lub przedsiębiorcę w postępowaniu gospodarczym i nie została prawidłowo opłacona to sąd odrzuca apelację bez wezwania do uzupełnienia

Do apelacji stosuje się wymogi pism procesowych art. 126kpc i następne (wymogi ogólne)

 

Apelacja musi zawierać warunki z art.368kpc

 

1.       Wnioski apelacyjne;

2.       Zarzuty apelacyjne;

3.       Podstawa faktyczna;

 

Wnioski apelacyjne – istotą wniosku apelacyjnego jest czy zaskarżamy wyrok w całości czy w części, oraz czy żądamy uchylenia wyroku, czy jego zmiany.

 

Zarzuty apelacyjne ( 3 grupy ):

 

a)      Errores iuris in iudicando – błędy co do prawa materialnego: niezastosowanie, niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego:

 

b)      Errores iuris in procedendo – dotyczy wszelkich uchybień odnoszących się do przepisów procesowych, o ile miały one wpływ na wynik postępowania (wyjątek!!! – te uchybienia procesowe które prowadzą do nieważności postępowania – tu nie rozważa się czy miały wpływ, czy nie – zawsze należy je uwzględniać z urzędu jak i na wniosek);

 

c)       Errores facti in iudicando – odnosi się do niewyjaśnienia okoliczności faktycznych, do błędnej oceny dowodów.

 

Podstawa faktyczna – zgodnie z art.217§1kpc strony mają obowiązek przedstawiania wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych do zakończenia rozprawy przed sądem pierwszej instancji (ogólna reguła), jeżeli strona mogła a nie powołała okoliczności faktycznej wówczas traci taką możliwość w postępowaniu apelacyjnym (art.381kpc), jeżeli strona mogła a nie powołała się na pewne fakty, okoliczności w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji może powołać się przed sądem apelacyjnym tylko wtedy gdy udowodni, że potrzeba powołania się na te fakty wynikła później (jak to rozumieć – bardzo zawężająco, np.: po zakończeniu rozprawy sąd wezwany przesłuchał świadka – to ma być wyjątek od zasady).

 

Sąd apelacyjny jest sądem prawa i faktu – sąd ten kontroluje orzeczenie pierwszej instancji, zarówno co do właściwego zastosowania prawa materialnego, jak i co do właściwego zastosowania prawa procesowego i właściwego ustalenia stanu faktycznego oraz oceny tego stanu faktycznego.

 

Polski system apelacji można określić jako system apelacji pełnej (apelacjo plena), z tym jednak zastrzeżeniem że ograniczone jest wprowadzenie nowych faktów i nowych dowodów w postępowaniu apelacyjnym.

 

W postępowaniu apelacyjnym obowiązuje zakaz reformationis in peius (nie można uchylić lub zmienić wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, chyba że druga strona też wniosła apelację).

 

Zakres orzeczenia apelacyjnego:

 

Strona formułując wniosek apelacyjny określa czy chce skarżyć wyrok w całości czy w części, jeżeli zaskarżyła tylko część wyroku wyrok ów uprawomacnia się w tej części.

„Na pytanie: jeżeli sąd z urzędu stwierdzi nieważność postępowania przed sądem pierwszej instancji, to czy uchyla wyrok w całości – mimo że był zaskarżony tylko w części – NIE”, część nie zaskarżona uprawomocni się i nie może być z urzędu uchylona.

Sąd jest związany wnioskiem apelacyjnym.

W postępowaniu apelacyjnym nie można wprowadzić nowego roszczenia i rozszerzyć już istniejącego (reguła).

 

Wyrok sądu apelacyjnego zawsze podlega uzasadnieniu z urzędu i zawsze jest doręczany, jeżeli od takiego wyroku przysługuje skarga kasacyjna strona jest o tym zawiadomiona.

 

Przed sądem apelacyjnym zawsze można zawrzeć ugodę, można cofnąć pozew i zrzec się roszczenia, zawsze może być zgłoszona interwencja.

 

 

Zażalenie:

Przysługuje od postanowień nie merytorycznych, oraz od niektórych zarządzeń przewodniczącego.

Forma pisemna;

Termin tygodniowy;

Początek biegu terminu – dzień doręczenia, a jeżeli nie było bieg oblicza się z uwzględnieniem dnia w którym nastąpiło głoszenie postanowienia na rozprawie.

Zażalenie jest środkiem zaskarżenia suspensywnym oraz dewolutywnym względnym (dew. względna polega na tym iż w określonych wypadkach sąd który wydał zas. orzeczenie może uwzględnić zażalenie tzn. w tych szczególnych wypadkach zażalenie nie jest rozpoznawane przez sąd wyższej instancji). Art.395§2kpc kiedy zażalenie zarzuca nieważność post. Lub jest z oczywistych względów uzasadniona.

---