Różnorodność masażu, część 1

Różnorodność technik i metod masażu sprawia, że czasem mamy problemy z podjęciem właściwej decyzji co do wyboru konkretnej metody. Dotyczy to nie tylko pacjentów, ale paradoksalnie także samych terapeutów. Obecnie według wielu źródeł, opisanych jest około 30 metod masażu. Choć sama definicja masażu zmienia się diametralnie, to dla przeciętnej osoby która z niego korzysta, wiele nazw jest bardzo enigmatycznych, a swobodne pisanie o masażu w popularnych artykułach powoduje jeszcze większe zamieszanie.

Tak więc możemy podzielić masaże na klasyczne, alternatywne czy naturalne, na wschodnie tradycje i zachodnie. Obecnie coraz częściej mówi się o podziale ze względu na zastosowanie, czyli są masaże: lecznicze, relaksacyjne, kosmetyczne i sportowy. Jakiego by nie przyjąć podziału, zawsze będzie on uproszczony, sztuczny i nienaturalny. Zostawmy naukowcom definicje i badania socjologiczne.

W krajach europejskich lekarze i sami terapeuci odnoszą się sceptycznie do wielu dalekowschodnich metod, ale szanują je pod warunkiem, że wykonują je odpowiednio przeszkolone osoby. Natomiast w Australii i USA zauroczonych medycyną wschodnią, dystansowanie się do alternatywnych metod jest nie na miejscu i coraz częściej świadczy po prostu o ignorancji nie tylko w towarzystwie, ale w samych kręgach medycznych. Studenci wielu kierunków medycznych mają w programie przynajmniej podstawy medycyny chińskiej czy hinduskiej ayurwedy. Nie wyobrażam sobie poważnej prywatnej szkoły masażu bez takich programów. Osobiście miałem okazje się o tym przekonać.

Wszystko odbywa się zgodnie z zasadą:

Możesz nie mieć przekonania do danej metody,
ale powinieneś wiedzieć jak ona działa.

Choć wiele się zmienia na dobre także w naszym kraju, takie podejście do tematu pozostawia sobie jeszcze wiele do życzenia, no ale czas pokaże.

Najważniejsze dla pacjenta jest to, aby wiedział czego się może po danej metodzie spodziewać. Proponuje więc taki właśnie porządek rzeczy. Nie twórzmy sztucznych podziałów, a za to popatrzmy na różnorodność metod masażu przez pryzmat zastosowania.

Ufam, iż takie podejście będzie dla Państwa bardziej zrozumiałe i pomoże w podjęciu decyzji co do wyboru metody.

Przedtem jeszcze jedna uwaga, niektóre metody wymagają medycznego wykształcenia (technik masażu leczniczego, fizjoterapeuta, rehabilitant), inne predyspozycji i odpowiedniej percepcji. Większość metod specjalistycznych uczy się na kursach, ale w każdym wypadku warto zapytać o stosowny certyfikat lub dyplom.

Masaże klasyczne.

Najbardziej rozpowszechniony w Europie jest masaż klasyczny, najczęściej pojmowany jako tradycja i kontynuacja masażu szwedzkiego, łączony z ćwiczeniami rehabilitacyjnymi. W większości wykonywany jako masaż częściowy, np. kręgosłupa, kończyn, a w kosmetyce twarzy i dekoltu. Rzadziej jest stosowany jako masaż całościowy.

Główne zastosowanie: rehabilitacja, sport, odnowa biologiczna, pewne elementy można zastosować w masażu relaksacyjnym, ale będzie on bardzo ograniczony.

Dostępność: Ogólnie dostępny w większości gabinetów i państwowych przychodni.

Edukacja: Większość szkół masażu i kierunków medycznych. Masaż klasyczny jest podstawą nauki masażu.

Masaż segmentarny.

Główne zastosowanie: terapia, lecznictwo, rehabilitacja. Często łączony z masażem klasycznym i masażem tkanki łącznej. Masaż segmentarny ma główne zastosowanie w leczeniu konkretnych dolegliwości, neurologicznych, ortopedycznych, w traumatologii a czasem w endokrynologii. Masaż wymaga dużej wiedzy medycznej i praktyki, w krajach: Wielkiej Brytanii, USA, Australii, część technik jest włączona do praktyki technik neuro-mięśniowych, TP trigger points, myofascial-release.

Dostępność: Dostępny w większości wyspecjalizowanych gabinetów masażu i rehabilitacji, w praktyce wykonywany w ramach masażu klasycznego-leczniczego także na zlecenia lekarskie.

Edukacja: Podstawy masażu segmentarnego w kilku szkołach, ale tak naprawdę uczą go w szkołach medycznych, np. MSZ Wydział Masażu Leczniczego w Krakowie.

Drenaż limfatyczny.

Składa się na niego: manualny drenaż limfatyczny, bandażowanie oraz specjalne ćwiczenia, wspomagany bywa także urządzeniami do pressoterapii, np. mankiety, komory.

Główne zastosowanie to leczenie obrzęków, w niektórych schorzeniach układu krążenia w tym limfatycznego, pod nadzorem lekarskim drenaż manualny ma zastosowanie w leczeniu niektórych łagodnych schorzeń onkologicznych.
Dodatkowe zastosowanie: coraz częściej w celu wzmocnienia organizmu, układu odpornościowego po przebytych chorobach. Zważywszy na spokojny i bezbolesny przebieg drenażu, masaż ten może być odbierany jako relaksacyjny. Poza tym manualny drenaż limfatyczny jest bardzo często stosowany w kosmetyce oraz w medycynie estetycznej jako jej integralna część. W kosmetyce ponadto stosuje się elementy drenażu limfatycznego, który bardziej przypomina masaż odprowadzający niż właściwy drenaż limfatyczny, tym bardziej że łączony bywa z technikami uciskowymi. Ponadto drenaż jest wykorzystywany jako część terapii cellulit oraz jako wspomaganie w masażu wyszczuplającym wraz z innymi masażami, z tym że w jednej sesji nie powinien być łączony z innymi metodami masażu.

Dostępność: Większość wyspecjalizowanych gabinetów masażu i rehabilitacji oraz niektóre gabinety kosmetyczne. W tym przypadku warto stwierdzić czy terapeuta ma jakikolwiek certyfikat.

Edukacja: Niektóre szkoły medyczne oraz specjalistyczne kursy lub wyspecjalizowane szkoły w drenażu limfatycznym.

Masaż izometryczny.

Masaż czynny i bierny, wykonywany przy współpracy z pacjentem. Część masażu odbywa się w fazach podczas izometrycznego skurczu.

Główne zastosowanie: stany po częściowym unieruchomieniu kończyn, tam gdzie nastąpił częściowy zanik lub osłabienie mięśnia z nieczynności, najczęściej po urazach, złamaniach lub dłuższej rekonwalescencji z powodu innych schorzeń.
Czasem wykorzystywany jest masaż izometryczny we wspomaganiu modelowania sylwetki, np. przy osłabionych mięśniach pośladkowych oraz górnej i tylno-bocznej części ud. Nadmierne wykonywanie masażu izometrycznego może spowodować jednak przemęczenia mięśni i doprowadzić do kontuzji.

Dostępność: Specjalistyczne gabinety masażu, rehabilitacja, odnowa biologiczna.

Edukacja: W ramach programu niektórych szkół medycznych, czasem na kursach.

---