SEKULARYZACJA MAŁŻEŃSTWA I
RODZINY JAKO INSTYTUCJI RELIGIJNEJ :
Sekularyzacja, czyli inaczej zeświecczenie -
przejęcie majątku, urzędów lub innych sfer życia
publicznego spod władzy lub kontroli władzy kościelnej
na rzecz władz świeckich. Termin sekularyzacja odnosi się
także do sfer niematerialnych (jak kultura), rozumiany jako
wyjęcie spod dominującego wpływu religii i kościoła i
poddanie wpływom świeckim.
Termin pochodzi od łac. saecularis - świecki.
MODEL CHRZEŚCIJAŃSKI :
- Wymogi religijne wobec chrześcijańskich małżeństw
zostały sprowadzone do minimum : czystości i wierności,
które obok nierozerwalności stanowiły istotę chrześcijańskiej
nauki o małżeństwie.
- Prądy społeczne akcentują wymiar SPOŁECZNY
małżeństwa i jego kulturowy kształt zewnętrzny.
- MODEL CHRZEŚCIJAŃSKI MAŁŻEŃSTWA jest
dopracowany w najdrobniejszych szczegółach i integralnie
związany z moralną i prawną doktryna Kościoła.
Nadrzędna pozycja męża w rodzinie, posłuszeństwo
dzieci wobec rodziców.
- RODZINA pełni funkcje socjalizacyjne i wytwarza
ogólnospołeczne wartości, normy i idee wychowawcze.
KOŚCIÓŁ również spełnia tą funkcję, dodatkowo
integrując społeczeństwo w ramach wspólnoty religijnej.
Rodzina poprzez małżeństwo staje się WSPÓLNOTĄ
DUCHOWĄ symbolizująca nierozerwalny związek
miłości między Chrystusem, Kościołem a Ciałem
Mistycznym.
- RODZINA pojmowana jako łańcuch pokoleń,
który należy zachowywać i przedłużać w czasie.
Była suwerenną grupą i instytucją społeczną, w ramach
której syn dziedziczył po ojcu własność i władzę w
rodzinie, podtrzymując tradycję patriarchatu.
- RODZINA opierała się na trwałym i podbudowanym
sankcją religijno - prawną małżeństwie, wsparcie
znajdując w religii chrześcijańskiej [ jako podstawowa
komórka społeczna jest zakorzeniona w ludzkiej
naturze jako 1 ma indoktrynować religijnie dzieci,
które są potencjalnie nowymi członkami wspólnoty
religijnej ].
- Duża liczba dzieci uznawana za przejaw łaski bożej.
- MAŁŻEŃSTWO CHRZEŚCIJAŃSKIE propaguje
współżycie seksualne tylko w obrębie małżeństwa, a
dzieci są dobrem nienaruszalnym od chwili poczęcia,
stąd też aborcja jest traktowana w kategoriach zabójstwa.
Nie dopuszcza możliwości ROZWODU, jeśli decyzja
o unieważnieniu małżeństwa nie jest poparta
„przeszkodami zrywającymi”. ODPOWIEDZIALNE I
ŚWIADOME RODZICIELSTWO obrazuje, że akt
seksualny ukierunkowany jest na poczęcie potomstwa.
RODZINA nadrzędna wobec PAŃSTWA.
- 2 cele MAŁŻEŃSTWA : 1.zrodzenie i wychowanie dzieci
2. wzajemna pomoc małżonków i zaspokajanie potrzeb
seksualnych wyłącznie w obrębie małżeństwa.
MODEL LAICKI :
- MAŁŻEŃSTWO jako instytucja świecka, co oznacza,
że prawnie skuteczną formę jego zawarcia stanowi
jedynie ślub cywilny zawarty przed organami
państwowymi do tego celu powołanymi. Podstawą
zawarcia związku małżeńskiego jest obopólna zgoda
i oświadczenie stron. Małżeństwo podlega ludzkiej
woli, a nie boskiej.
- MAŁŻEŃSTWO ma służyć osobistemu dobru
każdego z partnerów, które wynika z ich wzajemnej
miłości. Osiągając pełnię rozwoju w szczęśliwym
małżeństwie małżonkowie realizują cele osobiste.
- ŁĄCZNOŚĆ FIZYCZNA sprowadza się do współżycia
płciowego o sensie społecznym ( zapewnia społeczeństwu
przetrwanie i rozwój liczebny ) i wspólnego zamieszkania,
będącego wynikiem zawartej umowy małżeńskiej.
- Wartość DZIECKA wynika z jego przyszłego
członkostwa w grupie społecznej i państwowej.
Państwo kształtuje politykę populacyjną zgodnie z
istniejącymi warunkami społeczno-gospodarczymi i
potrzebami rozwojowymi kraju.
- ŚWIADOME RODZICIELSTWO integruje interesy
obojga małżonków i ich rodziny z interesami
społeczeństwa. Dzieci nie powinny rodzić się wbrew
woli i bez świadomej decyzji rodziców. Polityka
populacyjna ma upowszechniać znajomość i dostępność
środków antykoncepcyjnych oraz możliwość
dokonywania zabiegów aborcji ( ograniczone normami
prawnymi ).
- RÓWNOUPRAWNIENIE MĘŻA I ŻONY ma być
odbiciem ogólnego ładu społecznego, a polityczna,
prawna i społeczna równość obywateli ma służyć za
model stosunków rodzinnych i wewnątrz małżeńskich.
[ A. Bebel - równość praw kobiety wyprowadzona z jej
funkcji macierzyńskich. Kobieta, rodząc dzieci oddaje
społeczeństwu takie same usługi jak mężczyzna. ]
- obowiązek wzajemnej pomocy realizuje się głównie
dzięki pracy zawodowej, która jest tak samo dostępna
dla kobiety i mężczyzny, a kobieta dzięki niej uniezależnia
się od męża.
- STOSUNKI RPAWNE MIĘDZY RODZICAMI
A DZIEĆMI opierają się na 3 zasadach : całkowitym
zrównaniu uprawnień rodzicielskich matki i ojca,
całkowitym zrównaniu uprawnień dzieci z małżeństwa
z dziećmi pozamałżeńskimi oraz jednakowym
kształtowaniu tych stosunków bez względu na to,
czy rodzice pozostają w związku małżeńskim.
Rodzice mają prawo do karcenia swoich dzieci w
razie potrzeby, jednak nie mogą tego nadmiernie
stosować, ponieważ może to stanowić nadużycie
władzy rodzicielskiej. DOBRO MATERIALNE I
DUCHOWE DZIECI powinno zawsze zajmować
nadrzędne miejsce w społecznej hierarchii wartości
( życie w rodzinie, która ulega rozpadowi może mieć
niezdrowy wpływ ma rozwój dziecka ).
- TRWAŁOŚĆ MAŁŻEŃSTWA ma charakter
względny, ze względu na to, że miłość będąca
korelatem tego związku, nie zawsze jest trwała.
-\ KONCEPCJA LAICKIEGO MAŁŻEŃSTWA
dopuszcza możliwość ROZWODU i ABORCJI jako
element świadomego planowania urodzeń. Współżycie
seksualne wyłączone ze sfery wartościowania
moralnego, służy przyjemności partnerów, a nie
poczęciu dziecka, co jest efektem ich dojrzałości
wiekowej i społecznej. WYŻSZOŚĆ PAŃSTWA NAD
RODZINĄ, a cele małżeństwa i rodziny muszą być
zgodne z celami instytucji państwa laickiego.
W okresie INDUSTRIALIZACJI i URBANIZACJI
RODZINA uległa głębokim przemianom, a jej
poszczególne funkcje i role społeczne w niej
realizowane uległy zmianom. Ruchliwość geograficzna i
społeczna narastała wraz z rozwojem gospodarki i systemu
pracy najemnej. Zanika poczucie wspólnoty i silnej
więzi rodzinnej w wyniku migracji ludności ze wsi do miast.
INDUSTRIALIZACJA spowodowała oddzielenie
życia rodzinnego od pracy zawodowej wykonywanej
dotąd w domu. Oddzielenie tych dwóch środowisk
przyczyniło się do podziału między pokoleniami w
rodzinie i wprowadza ich w odrębne sfery
rzeczywistości społecznej. Każdy zaczyna dbać o
„własny interes” ( nastawienie na konsumpcyjny styl
życia ; umiłowanie ciała, które powinno być w pełni
dostępne i kontrolowane według uznania jednostki ),
członkowie rodziny koncentrują się na materialnym
zabezpieczeniu rodziny i zagwarantowaniu sobie
odpowiedniej pozycji życiowej. PROKREACYJNA
FUNKCJA RODZINY zostaje ograniczona dwutorowo :
= każde dziecko obniża standard ekonomiczny rodziny
= rodzenie dzieci utrudnia lub przekreśla „samorealizację”
kobiety poza domem.
RELIGIA jest eliminowana z życia indywidualnego
i społecznego przez SEKULARYZACJĘ [ desakralizacja,
dechrystianizacja, laicyzacja ] i RACJONALIZACJĘ
ludzkich zachowań. Im większa jest wiedza ludzi na
temat otaczającej ich rzeczywistości, tym częściej
odwracają się oni od religii.
1.Agnostycyzm ("nieznany, niepoznawalny") - pogląd,
według którego nigdy nikomu nie uda się dowieść
istnienia lub nieistnienia boga, bądź negujący
całkowicie lub częściowo możliwość poznania
bytu. Thomas Henry Huxley wprowadził termin
agnostycyzm, wykluczając możliwość poznawczą
człowieka na polu „istoty” rzeczy jak i „istoty”
związków przyczynowo-skutkowych. W swym
stanowisku przeciwstawia się ateizmowi i teizmowi.
Agnostycyzm przybiera różne formy.
2.Sekularyzacja, czyli inaczej zeświecczenie -
przejęcie majątku, urzędów lub innych sfer życia
publicznego spod władzy lub kontroli władzy kościelnej
na rzecz władz świeckich. Termin sekularyzacja odnosi
się także do sfer niematerialnych (jak kultura), rozumiany
jako wyjęcie spod dominującego wpływu religii i
kościoła i poddanie wpływom świeckim.
Termin pochodzi od łac. saecularis - świecki.
3.Protestantyzm — jedna z głównych gałęzi
chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na
którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek
ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła
rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem
Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów
przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań
protestanckich w kolejnych stuleciach.
Podstawowe założenia teologii protestanckiej zostały
wyrażone w pięciu zasadach protestantyzmu, które
obowiązują we wszystkich kościołach chrześcijańskich
należących do tej gałęzi chrześcijaństwa. Są to:
· sola scriptura - jedynie Pismo Święte stanowi autorytet
w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej,
· solus Christus - jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy
Bóg i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem między
nimi obojga,
· sola gratia et sola fide - jedynie łaska Boża jest
podstawą usprawiedliwienia grzesznika poprzez
wiarę i niezależnie od jego uczynków,
· soli Deo gloria - jedynie Bóg jest godzien oddania
mu czci przez stworzenie.
Podstawowa różnica pomiędzy protestantyzmem
a katolicyzmem wynika z odmiennego podejścia do
rozumienia Pisma Świętego.
Oba wyznania zgodnie twierdzą, iż Pismo Święte jest
zbiorem ksiąg natchnionych przez Boga a spisanych
przez ludzi: proroków, apostołów oraz innych
redaktorów. Podobnie też, oba wyznania jednakowo
uznają, iż właściwe rozumienie Słowa Bożego posiada
jedynie lud Boży, Kościół, składający się z ludzi
wypełnionych Duchem Świętym.
Dla odmiany, w protestantyzmie, osobiste rozumienie
Słowa Bożego jest ważniejsze od nauczania
jakiegokolwiek człowieka czy kościoła, jeżeli
spełnia ono określone warunki:
· własne pojmowanie Pisma Świętego jest wynikiem
szczerych poszukiwań prawdy,
· nie pochodzi jedynie z intelektualnych przemyśleń,
lecz z modlitw do Boga o właściwe rozumienie
Jego Słowa,
· nie jest sprzeczne z innymi naukami zawartymi
w Biblii,
· opiera się na licznych i jednoznacznych wersetach
a nie na pojedynczych, niejednoznacznych lub
wyrwanych z kontekstu fragmentach,
· jest zgodne z zasadą wyższości Nowego Przymierza
nad Starym Przymierzem,
· jest ono oczywiste w Słowie Bożym i nie wzbudza
wątpliwości w sercu wierzącego w świetle Pisma Świętego.
Protestantyzm można podzielić na dwie
zasadnicze grupy: Ewangelicyzm i
Ewangelikalizm
Ewangelicyzm :
· Kalwinizm
· Luteranizm
· Metodyzm
· Husytyzm
· Waldensi
Ewangelikalizm :
· Kościoły Chrystusowe
· Adwentyzm
· Baptyzm
· Kwakrzy
· Mennonici
· Pentakostalizm (zielonoświątkowcy)
· Salwacjonizm
Laicyzacja to zeświecczenie różnych poziomów
życia społecznego.
W sensie socjologicznym laicyzacja przejawia się
słabnięciem więzi religijnych wśród wyznawców, a
zwłaszcza spadkiem uczestnictwa w praktykach
religijnych, odchodzeniem od norm etycznych i
obyczajowych głoszonych przez kościoły,
wyznania itp. Rozdział państwa od kościoła ew.
rozdział kościoła od państwa - doktryna
zakładająca rozdzielenie działalności organizacji
religijnych i państwowych. Koncepcja ta była
przedmiotem długiej debaty w historii. Termin
"Kościół" odnosi się do różnych dominujących
wyznań chrześcijańskich w Europie, lub innych
wyznań na innych kontynentach.