ĆWICZENIA FONACYJNE
W czasie gier i zabaw ruchowych aktywizacja dzieci do wydawania odgłosów: śmiechu, niezadowolenia, stękania, zdziwienia, chuchania, cmokania, mruczenia
Wymawiane samogłosek - a o u e i y oraz spółgłosek - m n:
naturalna emisja głoski
długo i płynnie na jednych wydechu
rytmicznie i krótko z przerwami
modulowanie wysokości (wysoko - nisko)
eksperymenty: wypowiadamy słowo wysoko, nisko i pośrednio
modulowanie natężęnia (głośno - cicho)
przedłużanie wymawianych samogłosek
na jednym wydechu z taką samą siłą wymawianie trzech samogłosek: [aou], a następnie [eyi].
wymawiamy oddzielnie: a...o...u...e...y...i oraz płynnie aoueyi
wymawiamy samogłoski a,o,e,u,i,y, kolejno: bezgłośnie, szeptem, półgłosem i głośno
zabawa w echo - głośna i cicha wymowa samogłosek - wymawiamy głośno np. [a] ”echo” powtarza je coraz ciszej a a a …
głoska [a] na wycieczce - jedzie samochodem po asfaltowej, równej powierzchni - wymawiamy ją w sposób ciągły aaaaaa, wchodzi po schodach-a a a a a, płynie łódką aaaaaaaa, jedzie na koniu a a a a.... możemy tu też dołączyć ćwiczenia zmiany wysokości i natężenia głosu
ćwiczenie king kong ( wypowiadanie głoski a i bicie się po klatce jak king kong)
usypiamy lalkę - lalka płacze uuu, dziecko huśta ją i stara się uspokoić - aaaaa, lalka płacze nadal - eeee , podchodzi pajac, dziwi się - oooo, podchodzi myszka, zaczyna śpiewać jej kołysankę - iiiii …
leżąc na wznak kładziemy otwartą dłoń lekko stroną wewnętrzną na twarzy i — nie uciskając dłonią nosa i warg wymawiamy głoskę mmm płynnie, a potem m...m...m...m w sposób przerywany. staramy się zaobserwować wibracje i drżenia, jakie wywołuje głoska m ( to samo z głoską n)
„misie” - dzieci leżą na dywanie naśladując śpiące zimą misie - oddychają nosem, buzia zamknięta. budzą się, ziewają - wdech i wydech ustami. ziewanie łączymy z wymową samogłoski [a] -fonację zaczynamy cicho, łagodnie, na wydechu
zabawa „Wiosna i misie” budzą się wiosną, cieszą się z jej przyjścia, pomrukują z zadowolenia, śpiewają: mmma mmmo mmmu mmme mmmy, potem przedłużamy także samogłoski: mmmmaaaaa,mmmmoooo,mmmuuu,mmmeee,mmmyyy…
dodajemy do głosek m i n samogłoski, pamiętając o utrzymaniu dźwięku na jednym tonie:
ma, mo, me, mu, mi, my,
na, no, ne, nu, ni,ny,
am, om. em, um. im. ym.
an, on, en, un, in, yn,
mówimy krótki wierszyk, każdy inną wysokością
mruczenie piosenki
wymawianie coraz dłuższych zdań na jednym wydechu
Wykorzystanie onaomatopeji
przykładowe onomatopeje które można wykorzystać do ćw. fonacyjnych: iu iu (osiołek), eo eo (karetka), miau (kotek), hau hau (pies)
mały piesek (szczeka cicho, wysoko) duży pies (szczeka głośno, nisko)
ćwiczenia na akcent na onomatopejach: halo halo, kuku kuku, kici kici, pif paf, puk puk, bach, bęc, a psik
ćwiczenia izometryczne: chodzenie „tupu tupu”, klaskanie „tik tak”
swobodnie wymawiamy: mniam, mniam, jakbyśmy delektowali się jakimś smakołykiem
Ćwiczenia na rytm:
logorytmika,
rytmizowanie imion
mówienie rytmiczne (w takt) - wybijanie rytmu wymawianych słów z szeroko otwartymi ustami (mówienie sylabami)
wypowiadanie słów oraz ich wyklaskiwanie,
Ćwiczenia na tempo:
wybijanie tempa na bębenku i wypowiadanie słów zgodnie z nim (szybko, wolno)