Szczepionki.

Są to preparaty biologiczne zawierające antygeny bakteryjne lub wirusowe o silnych właściwościach immunologicznych.

I. Podział szczepionek:

1. W zależności od postaci antygenu:

1. Żywe (atenuowane) - żywe drobnoustroje pozbawione właściwości chorobotwórczych.

2. Inaktywowane - zawierające drobnoustroje zabite.

3. Rekombinowane - zawierają antygeny drobnoustrojów wytwarzane przez inne drobnoustroje.

2. Według ich swoistości:

1. Monowalentne (pojedyńcze) - jeden drobnoustrój.

2. Poliwalentne - mają więcej niż jeden drobnoustrój.

3. W zależności od postaci preparatu:

1. Płynne (gotowe do podania):

- nieadsorbowane (antygen zawieszony w płynie; odporność powstaje po upływie kilku dni.

Powstające przeciwciała utrzymują się krótko, lecz dłużej niż po uodpornieniu biernym;

- adsorbowane (antygen jest adsorbowany na powierzchni adsorbenta - najczęściej jest nim

wodorotlenek glinu. Po wprowadzeniu do organizmu odłączenie się antygenu od adsorbenta jest

wolne. Pozwala to na jego oddziaływanie na cały układ siateczkowo - śródbłonkowy.

Odporność po upływie 2 tygodni lub dłużej i utrzymuje się długo.

Uwaga! Przed nabraniem zmieszać.

2. Wysuszone (proszek + rozpuszczalnik).

Wysuszenie ze stanu zamrożenia to liofilizacja. Są wytrzymałe na czynniki zewnętrzne. Po

rozpuszczeniu muszą być zużyte w krótkim czasie (max. 8 godzin).

II. Szczepionki są stosowane kilkakrotnie w następujących cyklach:

1. Szczepienie pierwotne - 2 lub 3 dawki podane co 4 - 6 tygodni;

2. Szczepienie podstawowe - cykl składający się ze szczepienia pierwotnego i dawki uzupełniającej. Czas 0 - 1 miesiąc - 6 miesięcy lub 0 - 1 miesiąc - 2 miesiące - 12 miesięcy.

3. Dawki przypominające - podawane są po upływie kilku lat od szczepienia podstawowego.

Za jednoczasowe zastosowanie szczepionki uważa się podanie co najmniej dwóch dawek różnych preparatów w odstępie mniejszym niż 24 godziny. Szczepionki powinny być podane w różnych wstrzyknięciach w odległe miejsca ciała. Jeżeli dawki dwóch szczepionek nie zostały podane jednocześnie to obowiązuje 6 tygodniowy okres między drugimi dawkami szczepionek żywych i 4 tygodniowy między dawkami wszystkich innych.

III. Przeciwwskazania do szczepień:

1. Ostra choroba zwłaszcza z gorączką.

2. Odczyny poszczepienne po poprzednim podaniu tej samej szczepionki.

3. Niedobory odporności (szczególnie szczepionki żywe).

IV. Niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) są wynikiem:

1. Działania szczepionki jako preparatu biologicznego.

2. Błędu w przechowywaniu lub podaniu.

V. Preparaty:

1. DTP - szczepionka błoniczo - tężcowo - krztuścowa; stosowana u dzieci 3 x 1ml w odstępach 4 - 6 tygodniowych, a następnie po 1 roku 1ml.

2. IMOVAX RABIES VERO - przeciw wściekliźnie (i.m.; s.c.).

3. TRIMOVAX R.O.R. - przeciwko odrze, śwince, różyczce (i.m.; s.c.).

4. IMOVAX POLIO - przeciwko poliomyelitis (Heinego - Medine).

5. ENGERIX B - przeciwko WZW„B”.

6. FLUARIX (INFLUVAC, VAXIGRIP) - przeciwko grypie.

7. HAVRIX - przeciwko WZW„A”.

8. BCH - przeciwko gruźlicy.

9. AT - anatoksyna tężcowa.

10. SOLCOTRICHOVAC - przeciwko zapaleniu pochwy.

---