• Wstrząs

• Wstrząs jest stanem niedostatecznej perfuzji tkankowej prowadzącym do istotnego spadku dostawy tlenu i substratów do tkanek w stosunku do ich zapotrzebowania

• We wstrząsie dochodzi do niedotlenienia, niewystarczającego odżywienia komórki i usuwania z niej resztek metabolicznych w następstwie załamania się wydolnego przepływu tkankowego.

• 
  Upośledzeniu ulega pompa sercowa, opór obwodowy lub objętość krwi krążącej.

• Zaburzenia w dostarczaniu tlenu są elementem szczególnie krytycznym, ponieważ ustrój nie dysponuje żadną jego rezerwą

• Rozpoznanie wstrząsu

• Monitoring:

• RR i tętno

• Hematokryt

• Pomiar OCŻ

• Pomiar temperatury ciała

• Pomiar diurezy godzinowej

• Pomocne są również badania takie jak:

• gazometria, poziom elektrolitów,badanie ogólne moczu, mocznik, kreatynina, badanie układu krzepnięcia

• Fazy wstrząsu
  (wstrząs to stan potencjalnie śmiertelny)

• Okres zaburzeń wstępnych:

• oliguria, spadek RR, narastająca tachykardia, apatia

• Wstrząs kompensowany:

• blada, pokryta potem skóra, spadek RR, tachykardia, przemiany beztlenowe z narastającą kwasicą metaboliczną

• Wstrząs nieodwracalny:

• załamanie się mechanizmów kompensacyjnych z dalszym zmniejszaniem dostarczania tlenu do tkanek (faza ta kończy się śmiercią)

• Podział wstrząsu
  (kryteria: czynnik wywołujący)

• Hypowolemiczny (np. krwotoczny)

• Urazowy (np. rozległe urazy wielonarządowe)

• Kardiogenny (np. zawał m. sercowego, zaburzenia rytmu serca)

• Septyczny (np. zakażenia krwi)

• Anafilaktyczny (np. uczulenia na leki)

• Wstrząs hipowolemiczny

• Występuję z powodu krwotoku, oparzenia, niedrożności jelit, urazu.

• Jest następstwem zmniejszenia objętości krwi krążącej, osocza lub wody ustrojowej i elektrolitów.

• Objawy:

• bladość, omdlenie, skóra zimna, wilgotna, tachykardia, oliguria, zapaść

• Badania laboratoryjne:

• hematokryt, hemoglobina

• Leczenie:

• kontrola krwawienia, płyny krwiozastępcze, krew

• Wstrząs urazowy

• Powstaje z powodu urazu (w wywiadzie)

• Objawy:

• tachykardia, oliguria, zapaść

• Badania laboratoryjne:

• rtg, usg. CT, MR

• Leczenie:

• chirurgiczne, płyny krwiozastępcze, krew

• Wstrząs kardiogenny

• Jest następstwem osłabienia siły pompującej serca i zmniejszenia minutowej objętości wyrzutowej w następstwie zawału, zaburzeń rytmu, niewydolności serca

• Objawy:

• bladość, omdlenie, skóra zimna, oliguria, zapaść

• Badania laboratoryjne:

• ekg, enzymy

• Leczenie:

• katecholaminy, leki antyarytmiczne, streptokinaza

• Wstrząs septyczny

• Występuje w zapaleniu otrzewnej, opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy.

• Jest następstwem uszkodzenia śródbłonka naczyń, zwiększenia ich przepuszczalności i przenikania płynu z przestrzeni wewnątrz- do pozanaczyniowej.

• Opór naczyń obwodowych jest zwykle zmniejszony z powodu otwarcia połączeń tętniczo-żylnych.

• Wywołują go najczęściej drobnoustroje Gram ujemne.

• Objawy:

• gorączka lub spadek temperatury, skóra gorąca lub zimna, tachykardia, oliguria, zaburzenia świadomości, omdlenie

• Badania laboratoryjne:

• badanie bakteriologiczne

• Leczenie:

• drenaż ropy, antybiotyki, płyny, katecholaminy

• Leczenie wstrząsu

• Leczenie przyczynowe:

• zwiększyć dowóz tlenu do komórek (tlenoterapia)

• wyrównanie wolemii

• podaż płynów

• wyrównanie zaburzeń krążenia obwodowego

• zwiększyć rzutu serca (katecholaminy)

Wstrząs jest stanem niedostatecznej perfuzji tkankowej prowadzącym do istotnego spadku dostawy tlenu i substratów do tkanek w stosunku do ich zapotrzebowania

4

---