09.06.2011

Wykład 15

1. Akty prawne obowiązujące do egzaminu:

• Ustawa o działalności ubezpieczeniowej

• Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych

• Ustawa Kodeks cywilny - część związana z ubezpieczeniami

Podział umów reasekuracyjnych według metody podziału ryzyka:

• Umowy reasekuracji proporcjonalnej - umowy historycznie starsze, tradycyjne, stosowane powszechnie do końca XIX wieku - udział reasekuratora w każdym oddanym mu do pokrycia ryzyku jest ustalany w umówionym stosunku do udziału cedenta. Udział reasekuratora w składkach oraz w szkodach ustala się w takim samym stosunku, w jakim został ustalony jego udział w ryzyku. Zasada: reasekurator dzieli los cedenta.

• Umowy kwotowe - cedent zobowiązuje się do przekazania reasekuratorowi udziałów we wszystkich ryzykach danego rodzaju, a reasekurator zobowiązuje się do przyjęcia tych udziałów. Udział reasekuratora jest taki sam w każdym ryzyku danego rodzaju i zazwyczaj jest określany w procencie sumy ich ubezpieczenia. Udział jest ustalany w sposób procentowy! Bardzo rzadko w sposób kwotowy. Na życzenie reasekuratora mogą być ustalane jego limity odpowiedzialności, dla różnych klas ryzyka.

• Przykład: 20% udział w ryzyku - każda składka zostanie pomnożona przez 20% i ta wielkość zostanie przekazana reasekuratorowi, jeśli wystąpi natomiast szkoda, to reasekurator będzie musiał przekazać cedentowi 20% odszkodowania.

• Umowy mało pracochłonne dla cedenta, który w porozumieniu z reasekuratorem może sporządzać zbiorcze zestawienie ryzyk i w ustalonych terminach przekazywać je reasekuratorowi.

• Rozliczenia z tytułu szkody są również mało pracochłonne

• Wady umowy reasekuracji kwotowej:

• Ta forma reasekuracji nie spełnia w całości celów techniczno-ubezpieczeniowych a także kalkulacyjnych, jakie cedent chciałby osiągnąć decydując się na reasekurację.

• Reasekuracja kwotowa zmniejsza ryzyko, które pozostaje na udziale cedenta, ale nie prowadzi do dostatecznego wyrównania jego portfela.

• Nie daje wystarczającego wyrównania portfela ryzyk cedenta.

• Zalety umowy reasekuracji kwotowej:

• Dobra dla portfela jednolitego - cesję taką powinny stosować, zatem te firmy ubezpieczeniowe, w których portfelach dominuje jeden rodzaj ryzyka Np. ubezpieczenia komunikacyjne

• Dobra dla firm rozpoczynających swoją działalność

• Dobra dla małych zakładów ubezpieczeń

• Przykład: ryzyka na sumy 400 000, 625 000, 800 000 założenie: że, równowaga operacji ubezpieczeniowych zostanie zachowane jeżeli suma ubezpieczenia nie przekroczy 500 000. Podejmuje decyzję o reasekuracji 20%.

• I ryzyko 320 000 zostanie na udziale cedenta (też musiało być reasekurowane zgodnie z umową reasekuracji kwotowej - reasekuracja nie spełniła swojego zadania)

• II ryzyko 500 000 zostanie na udziale cedenta (reasekuracja spełniła swoje zadanie)

• III ryzyko 640 000 zostanie na udziale cedenta (nadal na udziale cedenta jest ryzyko, które zagraża)

• Rodzaje ryzyka najczęściej przyjmowane:

• Ubezpieczenia gradowe

• Ubezpieczenia transportowe

• Ubezpieczenia samochodowe

• Umowy ekscedentowe - polegają na zatrzymaniu przez cedenta kalkulowanego udziału własnego w każdym rodzaju ryzyka. Udział własny cedenta określany jest mianem zachowka własnego, natomiast reasekuracji podlegają nadwyżki sum ubezpieczenia ponad poziom zachowka. Nadwyżka ubezpieczenia ponad sumę zachowka to ekscedent.

• Reasekuratorzy określają swoją odpowiedzialność jako wielokrotność udziału własnego w ryzyku. Jeśli Np. odpowiedzialność reasekuratora jest równa 9 zachowkom cedenta, to oznacza, że umowa reasekuracyjna przewiduje pokrycie 9 linii/poziomów, albo też 9 maksimów reasekuracyjnych. Wszystkie ryzyka, które mieszczą się w zachowku nie podlegają reasekuracji, natomiast podlegają reasekuracji nadwyżki ponad poziom zachowka i ryzyko jest w tym większym stopniu reasekurowane im wyższa jest suma ubezpieczenia




• I ryzyko nie będzie w ogóle reasekurowane

• II ryzyko będzie w 50% reasekurowane

• III ryzyko - cedent zostawi sobie 5 mln, a 10 mln będzie reasekurowane w 67%

• Im wyższa jest suma ubezpieczenia w tym wyższym stopniu następuje reasekuracja

• Ustalanie wysokości zachowka:

• Decyzję podejmuje cedent po odpowiedzi na 2 pytania:

• Na jaką maksymalną realną stratę może sobie cedent pozwolić?

• Z jaką szkodowością należy się liczyć w poszczególnych rodzajach ubezpieczeń.

• W praktyce zachowki cedenta są zwykle stopniowane w zależności od stopnia zagrożenia. Im wyższy jest stopień zagrożenia, tym niżej ustalana jest wysokość zachowka.

• Obsługa umów:

• Czasochłonna, skomplikowana, ponieważ cedent musi dokonywać kalkulacji odnośnie wysokości zachowka w każdym rodzaju ryzyka.

• Umowy te są szeroko stosowane, ponieważ ostatecznie są korzystniejsze dla cedentów niż umowy kwotowe:

• Prowadzą one do maksymalnie możliwego wyrównania portfela cedenta - optymalizuje się udziały własne cedenta w każdym rodzaju ryzyka

• Mniejsza część składek jest przekazywana reasekuratorom.

• Reasekuracja ekscedentowa znakomicie nadaje się do zyskania pojemności przez cedenta.

• Umowy kwotowo-ekscedentowe - składają się z dwóch części:

• Portfel ryzyk danego rodzaju jest reasekurowany głównie kwotowo,

• Nadwyżka sum ubezpieczenia ponad wyznaczoną sumę ubezpieczenia jest reasekurowana według zasad reasekuracji ekscedentowej.

• W praktyce te umowy są rzadko wykorzystywane

• Umowy reasekuracji nieproporcjonalnej - stały się popularne w XX wieku. Ich nazwa bierze się stąd, że inna jest metoda reasekuracji, która odrywa się od podziału ryzyka. Nie ma udziału w ryzyku. Przedmiotem reasekuracji nieproporcjonalnej jest szkoda albo szkodowość. W zamian za udział w szkodzie/szkodowości reasekurator otrzymuje zapłatę, którą też określa się składką, ale niewiele ma ona wspólnego ze składka ubezpieczeniową. Ustala się udział własny cedenta w szkodzie, albo w szkodowości. Ten udział własny jest określany mianem priorytetu, natomiast zakres pokrycia, reasekuracyjnego określany jest jako warstwa szkodowa.

• Umowy reasekuracji nadwyżki szkody - chodzi nie o wyrównanie różnych rodzajów ryzyka, ale o bezpośrednie zabezpieczenie równowagi finansowej operacji ubezpieczeniowych. Równowaga może być, bowiem zachwiana na skutek dużych szkód.

• Reasekurator jest zobowiązany do pokrycia tej części szkód, które są wyższe od ustalonej sumy udziału własnego cedenta w szkodzie i niższe od sumy określającej górną granicę odpowiedzialności reasekuratora.

• Rodzaje:

• Jednowarstwowa:

• Wielowarstwowa

• Przykład: Priorytet 100 000zł, 2 umowy reasekuracyjne - I reasekurator będzie pokrywał szkody wyższe, niż 100 000, ale jego odpowiedzialność wynosi tylko 100 000 zł, II reasekurator pokrywa następne 100 000 powyżej 200 000.

• Szkoda 250 tys., 100 tys. - pokrywa cedent, 100 tys. pokrywa I reasekurator, 50 tys. pokrywa II reasekurator

• W przypadku małych szkód reasekuratorzy zarabiają.

• Ustalanie skałki:

• Na zasadach handlowych: im niższy jest priorytet i im wyższy jest limit pokrycia reasekuracyjnego tym wyższa jest składka reasekuracyjna.

• Jeśli umowa jest wielowarstwowa, to ta I warstwa zaraz po priorytecie nazywana jest:

• Warstwą pracującą, pokryciem pracującym i ta warstwa jest najbardziej kosztowna.

• Umowy:

• Cedent ma obowiązek zawiadomienia reasekuratora o każdej szkodzie, która może spowodować powstanie roszczenia reasekuracyjnego.

• Reasekurator przeprowadza odpowiednie dochodzenie, mające na celu ustalenie wysokości roszczeń i ustalenie, czy reasekurator jest faktycznie odpowiedzialny.

• Po zakończeniu dochodzenia reasekurator przekazuje cedentowi swój udział w szkodzie.

• Umowy reasekuracyjne chętnie są przyjmowane przez zawodowych reasekuratorów, bo jeśli nie nastąpią zbyt wysokie szkody to taka umowa reasekuracyjna może przynieś reasekuratorowi znaczne zyski.

• Umowy reasekuracji nadwyżki szkodowości - dotyczy całego portfela ubezpieczeń danego rodzaju. Ma ona na celu zabezpieczenie interesów finansowych cedenta na wypadek wystąpienia dużej szkodowości, która może być skutkiem wystąpienia:

• Bardzo wysokich szkód

• Dużej koncentracji małych czy średnich - normalnych szkód

• Reasekurator zobowiązuje się do wyrównania cedentowi nadwyżki szkodowości ponad wyznaczony limit.

• Szkodowość = odszkodowania / wysokość składki

• Jeśli limit szkodowości zostanie ustalony Np. na poziomie 105%, to będzie oznaczało, że cedent we własnym zakresie będzie pokrywał szkody tak długo dopóki odszkodowanie nie przekroczy o 5% przypisu jego składki. Szkodowość została zatrzymana na poziomie 105%

• Umowy typu stop loss - szkodowość została zatrzymana

• Gdyby w umowie reasekuracyjnej nie było więcej ustaleń po przekroczeniu szkodowości cedent straciłby już zainteresowanie zmniejszaniem szkodowości, żeby do tego nie dopuścić reasekuratorzy ustalają swoje limity odpowiedzialności.

• Dlaczego szkodowość nie jest zatrzymywana na poziomie niższym - cedent powinien pokrywać szkody do wysokości 100% składki oraz tworzyć rezerwy do pokrycia szkodowości ponad limit.

• Składka reasekuracyjna:

• Ustala się ją zwykle jako procent składki ubezpieczeniowej w danym dziale ryzyka.

• Umowy reasekuracji nadwyżki szkód najczęściej stosowane są w ubezpieczeniach od gradobicia.

Rok akademicki 2010/2011

Semestr IV, dr H. Ogrodnik

Przedmiot: Ubezpieczenia (wykłady)

4

---