17.02.2011
Wykład 1
Temat: Zagadnienia organizacyjne:
Program zajęć:
Związki występujące pomiędzy ryzykiem a ubezpieczeniami (definicja ryzyka w ubezpieczeniach, rodzaje ryzyka, które można ubezpieczyć)
Zarządzanie ryzykiem
Miejsce ubezpieczenia wśród różnych metod
Definicja ubezpieczenia, wady, zalety
Sposoby zarządzania ryzykiem
Funkcje ubezpieczeń (nie ma tutaj jedności podglądów)
Zasady działania ubezpieczeń (bezwzględnie obowiązujące, Np. realności ochrony ubezpieczeniowej, zasady o charakterze postulatywnym, - jeśli będą przestrzegane wystąpią lub będą większe korzyści, Np. Zasada powszechności)
Klasyfikacja ubezpieczeń (działy, rodzaje, grupy ubezpieczeń)
Cechy charakterystyczne tych zbiorowości (charakterystyka produktów ubezpieczeniowych)
Umowa ubezpieczenia, stosunki ubezpieczenia - jak zawierana jest umowa, w jakim trybie, rodzaje polis
Reasekuracja (ubezpieczenie ubezpieczenia albo ubezpieczenie ubezpieczyciela, umowa reasekuracji i inne umowy)
Rynek ubezpieczeniowy (rozwiązania Polskie zostały w pełni dostosowane do rozwiązań unijnych)
Literatura podstawowa:
„Ubezpieczenia”, praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Handszke oraz Jana Monkiewicz, Poltex, Warszawa 2010
„Podstawy ubezpieczeń”, praca zbiorowa pod redakcją Jana Monkiewicza (Tom I (mechanizmy funkcje) - literatura podstawowa, Tom II (produkty) i Tom III (przedsiębiorstwo) - literatura uzupełniająca
„Ubezpieczenia gospodarcze”, praca zbiorowa pod redakcją T. Sangowskiego
„Ubezpieczenia non life”, praca zbiorowa pod redakcją Ewy Wierzbickiej, 2010, CDW sp. z o.o.
Akty prawne:
Pakiet ustaw ubezpieczeniowych z 2003 roku (ustawa o nadzorze nad rynkiem ubezpieczeniowym straciła aktualność):
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej,
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych
Kodeks Cywilny (ubezpieczenia majątkowe i osobowe)
ISA - Internetowy System Aktów Prawnych
Literatura uzupełniająca:
„Wstęp do nauki o ubezpieczeniach”, Łazowski
„Reasekuracja”, Montalbetti (w zakresie reasekuracji)
„Ubezpieczenia w gospodarce narodowej”, praca zbiorowa pod redakcją A. Wąsiewicza
Egzamin:
Test wielokrotnego wyboru
Trzeba mieć zaliczenie
Temat: Ryzyko
Alan Dealer wyłożył ekonomiczną definicję ryzyka, a najważniejsza teza jego pracy sprowadzała się do spojrzenia, że ryzyko jest czymś obiektywnym skorelowanym z subiektywną niepewnością.
2 rodzaje niepewności:
subiektywna
obiektywna - nazwał ją ryzykiem
Night stwierdził, że jeśli znany jest stopień niepewności przestaje ona być niepewnością a staje się ryzykiem, podzielił niepewność na:
Mierzalną - nazwał ją ryzykiem
Niemierzalną
Ryzyko - szczególny rodzaj niepewności, taki rodzaj niepewności, który daje się zmierzyć przy użyciu metod statystycznych, w szczególności zaś przy wykorzystaniu rachunku prawdopodobieństwa.
Jeśli jesteśmy w stanie powiedzieć, jakie sytuacje w przyszłości wystąpią i jesteśmy w stanie dopasować stopień prawdopodobieństwa wystąpienia tej sytuacji - mamy do czynienia z ryzykiem, w przeciwnym razie mówimy o niepewności. Np. rzucamy monetą - jest prawdopodobieństwo wystąpienia orła, albo reszki - mamy do czynienia z wystąpieniem ryzyka
Definicje ryzyka, ryzykiem w ubezpieczeniach określa się:
Możliwość wystąpienia zdarzenia powodującego stratę.
Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia
Przedmiot lub grupę przedmiotów, które są narażone na straty (ryzykiem jest, więc budynek, zwierze, urządzenie, kredyt)
Zdarzenie, które tę stratę wyrządza (pożar, huragan, powódź, gradobicie, nieszczęsny wypadek, bankructwo)
Możliwość lub prawdopodobieństwo subiektywnego poniesienia straty wynikającej z jakiegoś niebezpieczeństwa (hazard)
Możliwa wielkość straty, na którą narażone są osoby lub mienie
Zróżnicowanie (fluktuacja możliwych strat oraz)
Niepewność dotycząca strat (niepewność lub wątpliwość, co do możliwości przewidzenia przyszłości)
Nie ma jednej definicji ryzyka, zostały wprowadzone dwie oficjalne definicje ryzyka:
Ryzykiem - określa się niepewność, co do nastąpienia określonego zdarzenia w warunkach istnienia dwóch lub więcej możliwości.
Ryzykiem - określa się ubezpieczoną osobę lub przedmiot.
Rodzaje ryzyka:
Finansowe - taki rodzaj ryzyka, którego konsekwencje realizacji można określić przy pomocy parametrów finansowych.
Niefinansowe, - jeśli ryzyka nie da się ująć za pomocą parametrów finansowych.
Statyczne - nie wynika z żadnych zmian, występowałoby nawet wtedy, gdyby zmian nie było Np. ryzyko uderzenia pioruna
Dynamiczne- ryzyko związane ze zmianami Np. cen, gustów, mody, jeśli nastąpi zmiana ktoś może ponieść stratę, ryzyko będące pochodną zmian
Czynne - ryzyko, które występuje z natury rzeczy, konsekwencją jego wystąpienia jest strata (jest ryzyko - jest strata, nie ma ryzyka - nie ma straty) Np. pożar
Spekulatywne - konsekwencją jego realizacji może być albo poniesienie straty, albo osiągnięcie zysku, albo nie osiągnięcie zysku Np. gra na giełdzie
3 kryteria: ilościowe - zasięg oddziaływania ryzyka, jakościowe - możliwość kontroli ryzyka, źródło ryzyka, wyodrębniają ryzyko:
Fundamentalne - ma wpływ na dużą liczbę podmiotów (często na całe społeczeństwa), pozostaje poza kontrolą nawet częściowych, pojedynczych podmiotów, źródłami ryzyka fundamentalnego mogą być przyczyny ekonomiczne, polityczne, społeczne, może być też rezultatem działania sił przyrody. Przykład: ryzyko inflacji
Partykularne - takie, które powoduje straty w stanie indywidualnym, jest to ryzyko, które można częściowo kontrolować, a jego źródła tkwią najczęściej w aktywności poszczególnych jednostek, chociaż mogą również wynikać z przyczyn od jednostek niezależnych. Przykład: kradzież, oszustwo, zatonięcie statku
Osobowe - powodujące uszczerbek w dobrach osobistych człowieka (zdrowie, życie, zdolność do pracy)
Majątkowe - dotyczy majątku, może mieć różny charakter:
Rzeczowe - polega na zniszczeniu, uszkodzeniu lub utracie rzeczy,
Związane z prawami majątkowymi, należnościami, aktywami
Związane z pasywami, zobowiązaniami
Rok akademicki 2010/2011
Semestr IV, dr H. Ogrodnik
Przedmiot: Ubezpieczenia (wykłady)
3