COMPARANDUM - tego, co porównujemy
COMPARANS - tego, do czego porównujemy
Tertium comparastionis część wspólna
Punkty widzenia:1) synchroniczny2) diachroniczny3) funkcjonalny
SYNCHRONICZNY - horyzontalnie symultaniczny, geograficzny, internacjonalny. Badacz zainteresowany zjawiskami i faktami edukacyjnymi prowadzi badania porównawcze tych zjawisk i faktów w jednym czasie, badane zjawiska i fakty edukacyjne występują w różnych wybranych przez badacza miejscach
DIACHRONICZNY - wertykalnie chronologiczny, historyczno - rozwojowy. Badacz zainteresowany zjawiskami i faktami edukacyjnymi prowadzi badania porównawcze tych zjawisk i faktów w ujęciu historyczno - rozwojowych.
FUNKCJONALNY - umiejscowiony w szerszym kontekście stosunków i wpływów politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych. Badacz zainteresowany zjawiskami i faktami edukacyjnymi prowadzi badania porównawcze tych zjawisk i faktów biorąc pod uwagę różnego rodzaju okoliczności, które mają wpływ na badane zjawiska i fakty edukacyjne
Przedmiot badań pedagogiki porównawczej
-bada systemy oświatowo - wychowawcze
-bada podobieństwa i różnice
-rozpoznaje i interpretuje systemy oświatowe,
Zadania pedagogiki porównawczej
- opisywanie systemów oświaty i ich funkcjonowanie
- rozwijanie i upowszechnianie wiedzy o ideach, problemach edukacji na świecie
- określenie tendencji rozwojowych występujących na świecie
- wyjaśnienie powiązań między edukacją a społeczeństwem
- wspieranie rozwoju, instytucji oświatowych i praktyki oświatowej
UNESCO - założona 16 listopada 1945r. Program działalności obejmuje dwa zasadnicze działy:1) badania na rzecz rozwoju nauki i kultury 2) udzielanie pomocy materialnej, technicznej, kadrowej w organizowaniu oświaty
OECD - organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju. Celem jest wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli. Zajmuje się też pomocą dla najbiedniejszych państw.
Funkcje pedagogiki porównawczej
1) funkcja teoretyczna2) funkcja praktyczna3) funkcja prognostyczna4) funkcja międzynarodowo-integracyjna5) funkcja propedeutyczna
FUNKCJA TEORETYCZNA - przyczynia się do poszerzenia wiedzy o badanej rzeczywistości, mówi o wniesieniu przez pedagogikę porównawczą wkładu do rozwoju innych nauk
FUNKCJA PRAKTYCZNA - cele prac porównawczych są niezwykle różnorodne mimo tego komparatyści pedagodzy zajmują się pedagogiką porównawczą. Zawsze starali się lepiej zrozumieć pewne zjawiska i fakty
FUNKCJA PROGNOSTYCZNA - dąży do prognozowania przyszłego rozwoju, dlatego zajmuje się wyznaczaniem trendów i tendencji w zakresie kształcenia.
FUNKCJA MIĘDZYNARODOWO - INTERGRACYJNA - Pedagogika porównawcza ma charakter międzynarodowy..
FUNKCJA PROPEDEUTYCZNA - odnosi się ona w szczególności do przygotowania przyszłych nauczycieli i pracowników pedagogicznych.
Etiologia reform edukacyjnych - zespół przyczyn składających się na powstawanie i uprawomocnienie się reform
Opis przyczyn reform edukacyjnycch za pomocą kategorii:
- kryzys- transformacja- integracja- globalizacja
Kreatorzy reform edukacyjnych
- Kreatorzy - autorzy reform: pomysłodawcy, wnioskodawcy, inspiratorzy, inicjatorzy
- Kreatorzy - realizatorzy reform: podejmowanie, wykonywanie, urzeczywistnienie reform edukacyjnych
Kreatorzy - autorzy Politycy, uczeni, eksperci, futurolodzy, elita gospodarcza
kreatorzy - realizatorzy
nauczyciele, rodzice, samorządy, władze publiczne
Typy reform oświatowych:
1.reformy adaptacyjne
- obejmujące się nimi niewielkie zmiany w dotychczasowych systemach edukacyjnych zwłaszcza w strukturach i układach instytucji prowadzących kształcenie
- zmiany te dotyczą takich kwestii, które pozwalają na przystosowanie się do wymogó czasu teraźniejszego
- obejmuje się nimi sposoby zarządzania placówkami, treści nauczania bądź metody i techniki pracy z uczniami itp
- mają one w zamyśle dostosowanie się do zmian, które nastąpiły w środowisku pozaszkolnym, którego częścią jest konretna instytucja oświatowa.
- mają na celu naprawić, usprawnić lub nadać nowy wymiar jakiemuś fragmentowi procesu edukacji aby mógł on nadążać za zmianami, które mają miejsce w innych procesach społecznych
2.reformy radykalne
- uwzględniają zmiany zasadnicze w różnych układach, strukturach, bądź instytucjach, placówkach
- dotyczą zasadniczego funckjonowania placówek. Mają charakter bezkompromisowy, stanowczy, nieodwracalny
- pojawiają się w momencie zmian organizacyjnych i strukturalnych szkolnictwa tworzących jego nowego segmenty (poziom kształcenia elementarnego, gimnazjalnego, licealnego, licencjackiego, akademickiego)
- zmiany w sposób gwałtowny - społeczeństwo musi się do tej zmiany radykalnie przyzwyczaić
- układy (publiczne, niepubliczne)
- instytucje (ogólnokształcące, pozazawodowe, zawodowe)
- połączone są z postanowieniami władzy, ustawodawczej i administracyjnej, do których należy wewnętrzne zarządzanie i kontrola nad systemami i procesami edukacyjnymi
3. reformy parcjalne
- dotyczą bardzo ograniczonego zasięgu w obszarach edukacyjnych
- ich wprowadzenie zależy od woli i decyzji lokalnych władz samorządowych (w zakresie lokalizacji placówek szkolnych, finansowania wskazanej przez nie ....kształceniowej lub innej, dyrekcji szkół, rady pedagogicznej, rady rodziców, samych uczniów
- najczęściej powiązane z reformami adaptacyjnymi
4. reformy holistyczne
- wprowadza się bardzo rzadko, mają charakter kompleksowy, wszechobejmujący cały system edukacji narodowej lub jakiegoś większego obszaru lub typu szkolnictwa
- przeprowadzane są etapowo, koszty związane z ich przedsięwzięciem są znacznie wyższe od kosztów reform typu adaptacyjnego, radykalnego czy parcjalnego. Podejmują je kraje należące do bogatych: Japonia, Kanada, Stany Zjednoczone, Australia, Nowa Zelandia
Zasady wdrażania reform edukacyjnych:
1. Zasada realności - autentyczność, pragmatyczność, prognostyczność.
2. Zasada komplementarności - Dopełnienie, uzupełnienie
3. Zasada akceptacji - uznanie, dialog, negocjacja
4.Zasada wiarygodności - sens, rzetelność, bezstronność
Europejski obszar szkolnictwa wyższego - proces boloński
- 19 czerwca 1999r -podpisanie„deklarację Bolońską”
Cele Procesu Bolońskiego:
W Deklaracji Bolońskiej (1999) - przyjęcie systemu „czytelnych” i porównywalnych dyplomów
- wprowadzanie systemów studiów dwustopniowych, opartego na dwóch cyklach kształcenia (licencjat - magister)
- wprowadzenie punktowego systemu zaliczenia osiągnięć studentów (ECTS)
- rozwój mobilności studentów i pracowników uczelni
- rozwój współpracy europejskiej w zakresie zapewnienia jakości kształcenia
- wzmocnienie wymiaru europejskiego szkolnictwa wyższego
W Komunikacie Praskim (2001) - rozwój kształcenia przez całe życie (lifelong learning)
- zwiększenie zaangażowania studentów na rzecz realizacji Procesu Bolońskiego
- promowanie atrakcyjności Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego poza Europą
W Komunikacie Berlińskim (2003- rozszerzenie systemu studiów o trzeci stopień studia doktoranckie
- współpraca Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego z Europejską Przestrzenią Badawczą.
ECTS- system został wprowadzony w 1989r w ramach programu Erasmus jako system transferu punktów.
Polska Komisja Akredytacyjna - zapewnia jakość kształcenia w obszarze edukacji wyższej
-PKA została utworzona z dniem 1 stycznie 2002r
Rodzaje studiów
- zawodowe - kończą się stopniem licencjata lub inżyniera
- akademickie - kończą się tytułem magistra lub stopniem naukowym doktora
Szkoły wyższe
- uczelnia akademicka - uczelnia, w której przynajmniej jedna jedna jednostka organizacyjna posiada uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora
- uczelnia zawodowa - uczelnia prowadząca studia pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolite studia magisterskie, nieposiadająca uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora
Mechanizmy selekcji (czynniki doboru na studia)
- numerus clausus: Findlandia, Holandia, Szwecja, Słowacja, Wielka Brytania
- egzaminy wstępne\testy: Findlandia, Szwecja, Słowacja, Stany Zjednoczone, Japonia
- rozmowa kwalifikacyjna: Findlandia, Holandia, Słowacja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone
- losowanie: Holandia, Słowacja
- oceny z matury: Findlandia, Szwecja, Słowacja,Wielka Brytania
- oceny ze szkoły średniej: Findlandia, Szwecja, Francja
- pozycja w klasie w szkole średniej: Stany Zjednoczone
- wybór przedmiotów w szkole średniej: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania
- prestiż szkoły średniej: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania
- rekomendacje ze szkoły średniej: Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania , Holandia
- wyniki egzaminów\testów ze szkoły średniej - Stany Zjednoczone, Szwecja, Słowacja
- praktyka: Findlandia, Szwecja, Słowacja
- czas oczekiwania: Słowacja
- w niektórych krajach (głównie w Szwecji) występuje jeszcze jadna cecha specyficzna:
W pewnych przypadkach umożliwia się tutaj rozpoczęcie studió również kandydatom którzy nie ukończyli szkoły średniej
Numerus clausus (zamknięta, ograniczona liczba)
Progi edukacyjne- J. Radziewicz
1. Wertykalny - chodzi o awans edukacyjny, polegający na przechodzeniu ze szkoły do szkoły coraz wyższego stopnia, a w poszczególnych szkołach z klasy do klasy
2. Horyzontalny - często chodzi tutaj najczęściej o trudności wychowawcze (gdy Próg rozumiemy jako trudną do pokonania przeszkodę stojącą na drodze do celu)
Odpad szkolny - to uczniowie, którzy odpadają z systemu edukacyjnego z różnych powodów (nie kontynuują edukacji po obowiązku szkolnym)
Odsiew edukacyjny - to selekcja np. egzamin zewnętrzny - zdolni przechodzą dalej a słabsi mają mniejszy wytwór.
Progi szkolne w ujęciu porównawczym
- w 14 badanych krajach (poza Brazylią, Hiszpanią i Rosją) istnieją 4 progi szkolne:
* na zakończenie szkoły podstawowej
*niższych klas szkoły średniej
*wyższych klas szkoły średniej
*wstępu na wyższą uczelnię
- w Brazylii, Hiszpanii i Rosji istnieją 3 progi (szkoły podstawowe, średnia i wyższa)
obowiązek szkolny- wiek uczniów na progach szkolnych
- 4 lata - Luksemburg, Irlandia Pn
- 4,5 lat - Cypr
- 5 lat - Anglia i Walia, Szkocja, Łotwa, Węgry, Grecja, Malta, Holandia
- 6 lat - Irlandia, Belgia, Dania, Francja, Hiszpania, Niemcy, Austria, Włochy, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja, Polska, Słowenia
-7lat - Rosja, Szwecja, Finlandia, Norwegia, Estonia, Litwa, Bułgaria
Badania osiągnięć szkolnych uczniów PISA
obejmujące 15-latków. Program powstał w 1997r.
Badania realizowane są cyklicznie co 3lata (2000,2003,2006,2009)
1