Konto księgowe to podstawowe urządzenie księgowe służące do rejestrowania operacji gospodarczych. Jest to zbiór danych liczbowych
o określonej treści ekonomicznej.

Każde konto zawiera następujące elementy:

1. symbol cyfrowy i nazwę

2. 2 przeciwstawne strony:

• strona lewa - Winien (Wn) lub Debet (Dt)

• strona prawa - Ma lub Credit (Ct)

Czynność zapisywania na koncie Nazywamy księgowaniem

• Wn, Dt Nazwa konta Ma, Ct

• debetowanie konta kredytowanie konta

• zapisywanie w ciężar konta zapisanie na dobro konta

• obciążenie konta uznanie konta

• zapisanie po stronie Wn Dtzapisanie po stronie Ma, Ct

Na kontach liczy się obroty i salda.

Obrót konta to suma kwot operacji zapisanych na danej stronie konta.
Wyróżniamy obroty Wn (Dt) i Ma (Ct)

Saldo konta to różnica między obrotami stron konta.
Wyróżniamy salda Wn i Ma
obroty Wn > obroty Ma saldo Wn
obroty Wn < obroty Ma saldo Ma

W zależności od sposobu funkcjonowania kont, stosowanych metod zapisu i rodzaju ewidencjonowanych tam operacji konta dzielimy na

Rodzaje kont księgowych

• bolansowe

• syntetyczne (ogólne)

• podstawowe

• pozabilansowe

• niebilansowe( wynikowe)

• analityczne (szczegółowe)

• pomocnicze( korygujące)

FORMY KONT KSIĘGOWYCH

• teowa, stosowana głównie w nauce rachunkowości

• jednostronicowa (pagina)

• dwustronicowa (folio)

Konta bilansowe

• Aktywne A

• Pasywne P

• Mieszane A-P

Zasady podwójnego zapisu

Każda operacja gospodarcza rejestrowana jest:

- na dwóch odpowiednich kontach,

- po ich przeciwnych stronach,

- w tej samej kwocie, zgodnie z dowodem na

podstawie, którego jest rejestrowana

Równość obrotów i sald

- Σ Sp debetowych = Σ Sp kredytowych

- Σ obrotów debetowych = Σ obrotów kredytowych

- Σ Sk debetowych = Σ Sk kredytowych

Korespondencja kont jest to związek jaki występuje pomiędzy kontami, na których jest księgowana dana operacja gospodarcza.

Konta korespondujące przeciwstawne są to konta, które uczestniczą w podwójnym zapisie operacji gospodarczej.

Zestawienie obrotów i sald

Sprawdza:

• Poprawność otwarcia kont saldami początkowymi

• Zgodność ewidencji operacji gospodarczych z zasadą podwójnego zapisu

• Prawidłowość ustalania sald końcowych

Sporządzanie zestawienia obrotów i sald

1. Ustalenie obrotów Dt i Ct na wszystkich kontach przez sumowanie zapisów księgowych

2. Wpisanie nazw kont, ich sald początkowych oraz obrotów do odpowiednich kolumn zestawienia

3. Zsumowanie i uzgodnienie ogólnych sum obrotów Dt i Ct

4. Obliczenie i wpisanie obrotów narastająco od początku roku

5. Obliczenie i wpisanie sald końcowych poszczególnych kont

6. Zsumowanie i uzgodnienie ogólnych sum sald Dt i Ct

Błędy wykrywane przez zestawienie obrotów i sald

• zaksięgowanie operacji tylko na jednym koncie

• zaksięgowanie operacji na dwóch kontach, ale po tych samych stronach

• Zaksięgowanie innej kwoty na jednym koncie i innej na drugim

• błędne sumowanie obrotów na kontach

Błędy nie wykrywane przez zestawienie obrotów i sald

• Zaksięgowanie operacji na niewłaściwych kontach

• Zaksięgowanie operacji po przeciwnych stronach niż należało

• zaksięgowanie operacji w niewłaściwej kwocie, ale równej na obu kontach

• Zaksięgowanie tej samej operacji wielokrotnie lub jej pominięcie

Poprawienie błędnych zapisów księgowych

Błędy mogą być poprawiane na dwa sposoby:

• Korekta - skreślenie zapisu błędnego i umieszczenie nad nim zapisu prawidłowego

• Storno księgowe - technika poprawiania błędnego zapisu zgodnie z regułą podwójnego zapisu (bez dokonywania skreśleń).

Zastosowanie któregoś z nich zależy od rodzaju błędu oraz od momentu jego ujawnienia

Rodzaje Strona Księgowego

• Storno czarne - polega na wyksięgowaniu błędnego zapisu po przeciwnych stronach kont, a następnie dokonaniu zapisu poprawnego

• Storno czerwone - polega na powtórzeniu zapisu błędnego, ale ze znakiem minus

Storno czarne zwiększa obroty konta

Dzielenie i łączenie kont

Kształtowanie układu kont racjonalnie dostosowanego do potrzeb jednostki następuje w efekcie dzielenia i łączenia kont

Dzielenie kont polega na rozszerzeniu zbioru kont, co umożliwia uzyskanie szczegółowych informacji w przypadku, gdy ewidencja danego składnika bilansowego nie na jednym koncie nie zapewnia dostatecznej informacji o jego stanie i zmianach.

Łączenie kont polega na zmniejszeniu liczby kont, w przypadku, gdy liczba operacji księgowych na danym koncie jest niewielka, a ponadto kontrola danego składnika na odrębnym koncie jest zbędna ze względu na jego małe znaczenie w gospodarce jednostki

Dwa rodzaje podzielności:

• podzielność pozioma

• podzielność pionowa

Poziomy podział konta

Polega na wprowadzeniu do ewidencji w miejsce dotychczas stosowanego jednego konta dwóch lub większej liczby kont szczegółowych.

Dwa warianty podziału:

1. konto dzielone po podziale przestaje funkcjonować (zanika), a jego miejsce zajmują nowe konta utworzone w wyniku podziału

2. konto dzielone po podziale funkcjonuje nadal (jako konto syntetyczne), a konta uzyskane z podziału są prowadzone obok niego jako konta analityczne (szczegółowe), tworzące zwarty system ewidencji księgowej.

II wariant podziału konta poziomego

Konto dzielone funkcjonuje nadal, do którego jest prowadzony zespół kont analitycznych

Konta syntetyczne to konta ujmujące w zbiorczych zapisach operacje dotyczące całych grup aktywów i pasywów.

Konta analityczne są wykorzystywane do uszczegółowienia zapisów na kontach syntetycznych

zapis podwójny różnica zapis powtarzany

Zasada Zapisu Powtarzanego

Księgowanie na danym koncie analitycznym jest dokonywane:

• po tej samej stronie

• w tej samej kwocie

• na podstawie tego samego dowodu

co na koncie syntetycznym, do którego prowadzona jest analityka

Konsekwencje zasady zapisu powtarzanego

• Obrót Dt konta syntetycznego = Σ obrotów Dt wszystkich prowadzonych do niego kont analitycznych

• Obrót Ct konta syntetycznego = Σ obrotów Ct wszystkich prowadzonych do niego kont analitycznych

• Saldo Dt (lub Ct) konta syntetycznego = Σ sald Dt (lub Ct) wszystkich kont analitycznych

Podział pionowy konta

Podzielność pionowa konta polega na wyodrębnieniu z jednej strony konta dzielonego określonej części zapisów i przeniesieniu ich na konta powstałe w wyniku dzielenia.

Podział pionowy stosowany jest:

- w celu uzyskania większej przejrzystości zapisów na kontach (np. „Wynik finansowy”)

- gdy ewidencję danego składnika prowadzi się wg wartości umownych, różniących się od jego wartości bilansowej (np. „Środki trwałe”)

• bilansowe - korygujące nie reprezentują odrębnych, realnych aktywów czy pasywów, lecz są jedynie poprawkami do sum wykazywanych przez konta główne (funkcjonują razem z kontem głównym (podstawowym)

• zwiększające wartość określonego składnika bilansowego, wykazują zawsze takie same saldo jakim jest saldo konta podstawowego

• zmniejszające wartość określonego składnika, wykazują saldo przeciwne do salda konta podstawowego

• wynikowe - niebilansowe, bezsaldowe (rejestrujące procesy gospodarcze związane z przychodami, kosztami, wynikami nadzwyczajnymi)

Środki trwałe

Środki trwałe są to środki pracy oraz inne przedmioty długotrwałego użytkowania, które w toku działalności gospodarczej ulęgają stopniowemu zużyciu.

Umorzenie jest to korygowanie wartości początkowej środków trwałych w ciągu całego okresu użytkowania, in. Zmniejszenie wartości początkowej środków trwałych

Amortyzacja in. koszt zużycia środków trwałych, czyli przenoszenie części wartości środków trwałych na nowo wytworzone produktu, co znajduje swój wyraz w zaliczeniu tego zużycia do kosztów działalności.

Ewidencja umorzenia na koncie korygującym pozwala na:

• ustalenie wartości początkowej (inwentarzowej) posiadanych środków trwałych - jest to saldo konta „Środki trwałe”

• ustalenie dotychczasowego zużycia środków trwałych - jest to saldo konta umorzenie „Środków trwałych”

Ustalenie wartości netto (bilansowej) oraz wartości początkowej brutto środków trwałych

- Wartość netto środków trwałych =

wartość początkowa brutto - umorzenie środków trwałych

- Wartość początkowa brutto środków trwałych =

wartość netto + umorzenie środków trwałych

Konta powstałe z podziału konta wynik finansowy

• Konta wyodrębnione ze strony Ct (strony zwiększeń „Wyniku finansowego”)

• „Przychody” Konta przychodów

• „Zyski nadzwyczajne”

• Konta wyodrębnione ze strony Dt (strony zmniejszeń „Wyniku finansowego”)

• „koszty”

• „Straty nadzwyczajne” Konta kosztów

• „Podatek dochodowy”

Konta wynikowe to:

• Konta bezsaldowe

• Otwierane są w każdym roku obrotowym wraz z pierwszą operacją gospodarczą (wynikową)

• Na koniec roku ich obroty w całości przenoszone są na konto „Wynik finansowy”

• Nie są to konta bilansowe, gdyż nie są wykazywane w bilansie

Łączenie kont

Łączenie jest procesem odwrotnym do podzielności. W wyniku łączenia liczba kont ulega zmniejszeniu, ale zawartość ewidencyjna takich kont rozszerzeniu.

Możliwości łączenia kont:

• Łączenie kont aktywnych - otrzymujemy konto aktywne

• Łączenie kont pasywnych - otrzymujemy konto pasywne

• Łączenie kont aktywnych i pasywnych: MAMY DWA ROZWIĄZANIA:

• Konto aktywno-pasywne - jednocześnie mogą wystąpić dwa salda końcowe - debetowe i kredytowe

• Konto aktywne lub pasywne - zadecyduje saldo końcowe konta

Sposób dokonywania zapisów ewidencyjnych na koncie otrzymanym z połączenia odpowiada ewidencji na kontach poddanych łączeniu

---