FINANSE

Finanse- zasoby pieniężne wykorzystywane przez podmioty gospodarcze, zgromadzone zasoby pieniężne.

Ziemia, praca, kapitał- czynniki wytwórcze

Stosunki finansowe

Ujęcie:

• Podmiotowe (bank, gospodarstwo domowe, państwowe instytucje, które dysponują środkami pieniężnymi)

• Przedmiotowe(zjawiska ekwiwalentne, transfery, pożyczki)

• Instrumentalne (do obsługi środków pieniężnych; instrumenty: papiery wartościowe i pozostałe instrumenty finansowe)

• Funduszowe

Transakcja kupna-sprzedaży - bezpośredni przepływ gotówki

W przypadku podatków- transfer w jedną stronę, otrzymujemy usługę w późniejszym terminie lub wcale .

Kategorie finansowe:

• Przychodowe (cena, przychód pieniężny)

• Dochodowe (dochody, zyski, procent, renta pieniężno-ekonomiczna z kapitału społecznego)

• Wydatkowo-kosztowe (wydatek, koszt, amortyzacja)

• Podatkowe, dłużne (pożyczka pieniężna, kredyt bankowy, deficyt finansowy bilansu płatniczego, budżetowy, kasowy i memoriałowy, ekonomiczny przedsiębiorstwa, ponadto dług finansowy)

KATEGORIE FINANSOWE

PRZYCHODOWE	Cena Przychód pieniężny	Pieniężne wyrażenie wartości towaru, usługi, innego pieniądza, czynników wytwórczych. Zewnętrzny wyraz efektów działalności - wpływy pieniężne.
DOCHODOWE	Dochód Zysk Procent Renta pieniężna - ekonomiczna - z kapitału - społeczna	Dodatni rezultat zastosowanych w procesie gospodarczym czynników wytwórczych ( ziemi, pracy, kapitału rzeczowego i finansowego). Nadwyżka przychodów nad kosztami , powiększona o koszt alternatywnego wykorzystania kapitału i ryzyko związane z utratą zaangażowanego kapitału. Dochód z kapitału pożyczkowego występujący w formie odsetek i dyskonta. Dochód otrzymywany w długim okresie, regularnie, z różnych tytułów (ulokowanego kapitału finansowego, wydzierżawionej ziemi). Nadwyżka, którą właściciel osiąga z tytułu zastosowania zasobów ponad alternatywny koszt ich zastosowania Rodzaj stałego dochodu, realizowany przez właściciela tego kapitału głównie w formie odsetek. Dożywotne świadczenie należne pracownikowi po przepracowaniu określonej ustawowo liczby lat i po osiągnięciu wymaganego wieku.
WYDATKOWO-KOSZTOWE	Wydatek - w ujęciu ekonomicznym - w ujęciu rachunkowym Koszt Amortyzacja	Nabycie cząstki dochodu narodowego. Kwota pieniędzy rozdysponowana w związku z różnymi transakcjami. Utożsamiany z pojęciem kosztu alternatywnego, zwanym kosztem utraconych możliwości. Koszty w krótkim okresie dzieli się na koszty stałe (ich wielkość nie zmienia się wraz ze zmianą wielkości produkcji) i koszty zmienne (podlegają zmianom wraz ze zmianą rozmiaru produkcji). Wszystkie koszty w długim okresie są kosztami zmiennymi. Suma kosztów stałych i zmiennych stanowi koszt całkowity, który podzielony przez ilość wyrobów, informuje o wysokości kosztu jednostkowego. Koszt krańcowy informuje, o ile zmienią się koszty całkowite w przypadku zmniejszenia lub zwiększenia produkcji o jednostkę. Amortyzacja jest uogólnieniem ruchu okrężnego wartości środka trwałego i kosztu, który nie stanowi wydatku pieniężnego. Spełnia funkcje: przychodową, kosztową, odtworzeniową, umorzeniową.
DŁUŻNE	Pożyczka pieniężna Kredyt Deficyt finansowy Dług finansowy	Kategoria oznaczająca przełamywanie bariery ograniczoności pieniądza warunkująca krążenie dóbr i pieniądza, co warunkuje wzrost gospodarczy i ogólny rozwój. Szczególna formą pożyczki, zarezerwowana wyłącznie dla kapitałów uzyskiwanych przejściowo od banków tylko ze środków pieniężnych przez nie wyemitowanych i wykreowanych i spełniająca funkcję: emisyjną, kreacji pieniądza, dochodową, lokacyjną i kontrolną Ujemne saldo pieniężne jakiegokolwiek bilansu w okresie najwyżej jednego roku. Do najważniejszych należy deficyt sektora finansów publicznych - ekonomiczny i formalny wynik działalności władzy publicznej w sferze finansów oraz bilansu płatniczego - ujemny wynik przepływów związanych z transakcjami monetarnymi kraju, z wyjątkiem przelewów międzynarodowych rezerw monetarnych. Stanowi pieniężne zobowiązanie jakiegoś podmiotu do zapłaty tego długu w określonych wielkościach oraz terminach. Źródłem długu są przede wszystkim zaciągnięte pożyczki lub skumulowane deficyty z poprzednich okresów. Dług publiczny - zobowiązania finansowe władz publicznych oraz innych związków i instytucji publiczno - prawnych, powstałe głównie z tytułu pożyczek i kredytów zaciągniętych u różnych podmiotów krajowych oraz zagranicznych. Podstawową przyczyną powstawania są deficyty budżetowe i zaciągnięte w związku z nimi pożyczki, które ulegają kumulacji i przekształcają się w dług publiczny.
PUBLICZNOPRAWNE	Podatek Opłata	Pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publiczno - prawnych np. samorządów. Pieniężne, przymusowe, szczególne, odpłatne i bezzwrotne świadczenie na rzecz państwa lub innych związków publiczno - prawnych np. samorządów.

Zadania finansów:

• Finanse pozytywne (deskryptywne i eksplanacyjne) - opis zjawisk i procesów finansowych z wykorzystaniem kategorii finansowych, objaśnianie przyczyn, poszukiwanie praw i tendencji, budowanie teorii.

• Finanse normatywne ( „formalistyka finansowa” )-poszukiwanie wzorców i norm, konstruowanie zasad

• Finanse stosowane (polityka finansowa)- konstruowanie prognoz, tworzenie scenariuszy, tworzenie programów finansowych

Pieniądz jest prawnie określonym i powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym, mogącym wyrażać, przenosić i przechowywać wartość.

Funkcje pieniądza:

• środek wymiany

• środek płatniczy

• miernik wartości

• środek przechowywania wartości

• międzynarodowy środek płatniczy

Kurs walutowy- jest to cena waluty krajowej wyrażona w walucie obcej, określająca ile jednostek pieniądza krajowego płaci się za jednostkę (niekiedy za 100 jednostek) waluty obcej

Dewizy są to należności zagraniczne opiewające na walutę obcą (weksle, czeki, akredytywy, polecenie wpłat), które mogą być wykorzystane jako międzynarodowe środki płatnicze.

Zjawiska ekonomiczne:

Dewaluacja- polega na obniżeniu kursu danej waluty ( obniżenie wartości) względem waluty innego kraju w celu utrzymania systemu stałego kursu waluty, obrony kursu w systemie kursu płynnego i zmniejszeniu deficytu bilansu płatniczego.

Deprecjacja- to obniżenie się kursu walutowego w wyniku gry popytu i podaży na rynku walutowym ( czyli np. w wyniku pojawienia się na rynku krajowym nadwyżki popytu na walutę obcą nad jej podażą)

Rewaluacja- polega na podwyższeniu kursu danej waluty przez władze monetarne, a tym samym na obniżeniu kursu walut obcych. Prowadzi do eliminacji niedoszacowania waluty krajowej. W wyniku rewaluacji eksport staje się mniej opłacalny, za to zwiększa się opłacalność importu.

Aprecjacja- oznacza wzrost wartości waluty danego kraju w stosunku do walut innych krajów na skutek działań rynkowych (np. jeśli podaż waluty obcej na krajowym rynku walutowym przewyższa popyt na tą walutę)

Standardy wymienialności walut:

• wymienialność zewnętrzna- wymienialność wg standardu Międzynarodowego Funduszu Walutowego

• wymienialność całkowita

System finansowy:

Definicja wg Bodi`ego i Mertona

System finansowy obejmuje rynki pośredników finansowych, firmy usługowe oraz inne instytucje wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji finansowych przez osoby fizyczne, firmy oraz rządy państw.

20.02.2009

Bank i system bankowy

Definicje banku:

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym (Prawo bankowe).

Bank krajowy- bank mający siedzibę na terenie RP

Bank zagraniczny- bank mający siedzibę za granicą RP na terenie państwa nie będącego członkiem UE.

Bank jest instytucja zaufania publicznego.

1. Bank jest jednym z najważniejszych elementów systemu gospodarczego. Z jednej strony jest niezbędny do poprawnego działania obiegu finansowego państwa a z drugiej jest uczestnikiem powszechnej sfery usług.

2. bank jest „biznesem szczególnym”: zarabia na pożyczonych pieniądzach, jednocześnie ma obowiązek oddać powierzone pieniądze w ustalonym czasie.

Role banków:

• Banki są przedsiębiorstwami, które przejmują szereg czynności finansowych z jednostek gospodarczych, gospodarstw domowych;

• Banki są instytucjami do transformacji ryzyka oraz terminu przy przyjmowaniu wkładów oraz udzielaniu kredytów.

Do podstawowych dziedzin działalności banków należą:

• Gromadzenie środków pieniężnych

• Udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych

• Przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych.

Działalność NBP

NBP jest bankiem centralnym RP. Jego zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o NBP i ustawie Prawo bankowe.

Do głównych obszarów działalności NBP należą:

1. polityka pieniężna

2. działalność emisyjna

3. wykonywanie nadzoru bankowego

4. działania na rzecz systemu płatniczego

5. zarządzanie rezerwami dewizowymi

6. działalność edukacyjna i informacyjna

7. obsługa Skarbu Państwa

Organy NBP:

• Prezes NBP

• Rada Polityki Pieniężnej

• Zarząd NBP

Prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP, na 6-letnią kadencję. Jest on przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej i Zarządu NBP.

W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzi Prezes jako przewodniczący, dziewięciu członków, powoływanych po trzech przez Prezydenta, Sejm i Senat.

Zadania Rady Polityki Pieniężnej:

• Coroczne ustalenia założeń polityki pieniężnej oraz podstawa zasad jej realizacji

• Ustalenie wysokości podstawowych stóp procentowych

• Określenie zasad operacji otwartego rynku

• Ustalenie zasad i trybu naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej.

• Zatwierdzenie planu finansowego banku centralnego oraz sprawozdań z działalności NBP.

Zadania Zarządu:

• Kierowaniu działalnością NBP

• Realizacja uchwał Rady Polityki Pieniężnej

• Uchwalenie i realizowanie planu działalności NBP

• Wykonywanie zatwierdzonego przez Radę planu finansowego

• Realizacja zadań z zakresu polityki kursowej i systemu płatniczego

Funkcje banku centralnego:

1. Bank emisyjny

2. Bank banków

3. bank centralny

4. bank państwa

W skład polskiego systemu bankowego wchodzą:

1. NBP

2. oraz trzy podstawowe rodzaje banków:

• Banki komercyjne ( w formie sp. akcyjnej, również banki państwowe) o charakterze uniwersalnym (świadczenie pełnego zakresu usług o określonych w prawie bankowym) zorientowane na maksymalizacje zysku

• Banki spółdzielcze ( zapewniają właścicielom- spółdzielcom dostęp do usług bankowych

• Banki hipoteczne (funkcjonujące na podstawie odrębnej ustawy, udzielające kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz emitujące listy zastawne)

Polityka pieniężna:

• Operacje otwartego rynku

• Rezerwa obowiązkowa

• Operacja kredytowo-depozytowe

Instrumenty rynku pieniężnego

Operacje otwartego rynku:

-zakup papierów wartościowych-powiększa aktywa banku centralnego i zwiększa obieg pieniądza

-sprzedaż papierów wartościowych z własnego portfela- zmniejsza aktywa banku centralnego i obieg pieniądza.

W Polsce operacje otwartego rynku mają charakter:

-ilościowy-bank centralny podaje stała stawkę zakupu a banki podają kwoty jakie chciałyby za tą stawkę bankowi sprzedać

-procentowy- banki komercyjne podają stawki procentowe za jakie chciałyby zawrzeć transakcje, a bank centralny w ramach ustalonej przez siebie kwoty przyznaje możliwość sprzedaży zaczynając od banków, które zaproponowały najwyższą stawkę.

Bilans banku centralnego

Aktywa	Pasywa
Kupione od banków waluty obce	Płynne rezerwy banków
Udzielane bankom kredyty refinansowane	Gotówka w obiegu
Papiery wartościowe

Komisja nadzoru finansowego

• Cele i zadania nadzoru są realizowane poprzez prowadzenie polityki nadzorczej ( w tym polityki licencyjnej) oraz sprawowanie nadzoru analitycznego i inspekcyjnego nad sektorem bankowym

• Tworzone są regulacje prawne

• Polityka licencyjna

• Stała analiza sektora bankowego oraz poszczególnych banków

06.03.2009

System bankowy to ogół instytucji bankowych funkcjonujących w danym kraju wraz ze wzajemnymi powiązaniami i relacjami z otoczeniem (rynkami pieniężnymi)

System bankowy to suma banków funkcjonujących w danym państwie, tworzących logiczną, zwartą całość.

Ukształtował się dwupoziomowy system bankowy: bank centralny oraz banki komercyjne.

Funkcje systemu bankowego:

• wykreowanie mechanizmów akumulacji środków pieniężnych oraz ich inwestowania

• zagwarantowanie możliwości płatności między podmiotami gospodarczymi

• zapewnienie rozwiązań w zarządzaniu ryzykiem bankowym

• dostarczanie informacji cenowej o usługach bankowych

• stworzenie warunków do transformacji środków pieniężnych i ich inwestowania w czasie

Modele systemów finansowych:

1. anglosaski-zwany również angloamerykańskim

sektory:

• inwestycyjny

• ubezpieczeniowy

• bankowy

Państwa reprezentujące ten typ systemu finansowego to USA, Kanada, Wlk. Brytania, Australia.

2. niemiecko-japoński- zwany również reńskim lub kontynentalnym

Państwa reprezentujące ten typ systemu finansowego to Niemcy, Japonia, Hiszpania, Francja, Szwajcaria, Austria.

Modele systemów finansowych.

Modele sektora finansowego

Anglosaski (Amerykański) USA, Kanada		Niemiecko-japoński (reński) Niemcy, Japonia, Szwajcaria
Wyraźny podział na sektor inwestycyjny, ubezpieczeniowy i bankowy		Główną rolę w sektorze finansowym pełni system bankowy

Różnice między systemem niemiecko-japońskim a systemem anglosaskim.

Cechy charakterystyczne	Model niemiecko-japoński	Model anglosaski
koncentracja kapitału	wysoka	niska
cel inwestycyjny	kontrola nad podmiotem	inwestycje portfelowe
stopień rozwoju rynków finansowych	średni	wysoki
znaczenie notowanych przedsiębiorstw	średnie	wysokie
znaczenie rynku jako systemu kontroli	ograniczone	wysokie

BANKI KOMERCYJNE

Banki uniwersalne:

• bank ograniczeń w zakresie działalności

• rozbudowana sieć dystrybucji

• łączenie i wzajemne przenikanie się rodzajów bankowości w ramach jednego banku

Banki specjalistyczne:

• działalność skupiona wokół wysokiego zakresu usług handlowych

• zmodyfikowana i ograniczona sieć dystrybucji

Banki inwestycyjne:

• działalność skupiona wokół rynku kapitałowego

• brak sieci dystrybucji

Banki komercyjne (operacyjne, uniwersalne oraz specjalistyczne) to najbardziej rozpowszechniona forma instytucji bankowych.

Świadczą one różnorodne usługi finansowe specyficzne dla ich działalności.

Banki komercyjne zajmują się przede wszystkim przyjmowaniem depozytów i kreowaniem wkładów w postacie udzielenia kredytów oraz dokonywaniem na ich podstawie rozliczeń bezgotówkowych. Na zlecenie klientów, wykonują różne operacje pośredniczące i świadczą inne usługi bankowe.

Są to instytucje finansowe zajmujące się pozyskiwaniem nadwyżek finansowych i czasowym przekazywaniem tych nadwyżek podmiotom, które potrzebują środków finansowych.

Banki specjalistyczne (inwestycyjne, hipoteczne etc.) ograniczają swą działalność do wąskiego zakresu operacji- finansują wykonywanie specjalnych zadań wymagających szczególnego rodzaju fachowej obsługi bankowej

Wśród banków specjalistycznych można wyróżnić np.:

• banki inwestycyjne dokonujące bezpośredniego transferu oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy

• banki obsługujące handel zagraniczny

• banki budownictwa mieszkaniowego-hipoteczne

• banki finansowania określonych gałęzi gospodarczych

• banki obsługujące giełdy itp.

Banki uniwersalne (universal banks) www.PolbankEFG.pl

Banki uniwersalne prowadzą całą gamę usług komercyjnych, inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowych.

Głównymi usługami banku uniwersalnego jest pośrednictwo finansowe, handel instrumentami finansowymi, emisja nowych papierów wartościowych, prowadzenie działalności maklerskiej, a także w zakresie funduszy inwestycyjnych, gwarancji, operacji rozliczeniowych, zarządzanie powierzonymi aktywami, doradztwo korporacyjne oraz działalność ubezpieczeniowa.

Banki inwestycyjne (investment banks) zajmują się koncentracją środków na finansowanie inwestycji oraz bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Kapitał gromadzony jest nie tylko poprzez kumulowanie wkładów klientów, lecz również w drodze emisji własnych obligacji.

Świadczone usługi finansowe:

• działalność depozytowo-kredytowa

• usługi związane z operacjami papierami wartościowymi

• współdziałają w tworzeniu nowych przedsiębiorstw lub rozbudowaniu istniejących

• gromadzą środki o charakterze długoterminowym

• emitują długoterminowe papiery wartościowe

• przyjmują lokaty długoterminowe

Banki hipoteczne to typ banków specjalistycznych

działalność:

• udzielanie pożyczek zabezpieczonych hipoteką na nieruchomość

• udzielanie kredytów hipotecznych refinansowane jest sprzedażą specjalnych papierów wartościowych-listów zastawnych

13.03.2009 r.

Banki spółdzielcze- nie są bankami komercyjnymi

Instytucje parabankowe działają na rynku pośrednictwa finansowego, nie posiadając licencji bankowej, na mocy odrębnych przepisów; nie podlegają nadzorowi bankowemu; świadczą takie usługi jak banki NBP, komercyjne i uniwersalne.
Najbardziej znane to Szkolne Kasy Oszczędnościowe (SKO) oraz Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK).

Bank działa na podstawie licencji a instytucje parabankowe nie.

Operacje bankowe:

• pasywne są to operacje pozyskiwania pieniędzy przez bank w bilansie będą ujmowane jako pasywa (źródło finansowania majątku);

Operacje pasywne są o tyle niezbędne, że w oparciu o nie bank pozyskuje na rynku środki pieniężne służące mu do przeprowadzania operacji aktywnych.

• operacje aktywne- szeroko rozumiane inwestowanie pieniędzy, pozyskiwanie majątku;

Na operacjach aktywnych bank zarabia - pobiera oprocentowanie i prowizje. Operacje te są głównym źródłem dochodów banku. W bilansie banku umieszczane po stronie aktywnej.

Możemy je podzielić na sześć grup:

I operacje zwiększające majątek trwały banku oraz wartości niematerialne i prawne (np. budynki, środki transportu, nieruchomości)

II przechowywanie środków pieniężnych należących do banku, głównie gotówka znajdująca się w skarbcu bankowym

III działalność kredytowa

IV operacje lokat międzybankowych czynnych

V inwestycje w papiery wartościowe

IV inne operacje aktywne i w tym rozliczenia międzyokresowe

Aktywa pracujące i niepracujące

kredyty

Aktywa pracujące papiery wartościowe

lokaty międzybankowe

aktywa

gotówka (kasa i NBP)

aktywa niepracujące środki trwałe

inne aktywa

Aktywa pracujące mają za zadanie generowanie zysków.

Różnice struktury bilansów przedsiębiorstw produkcyjnych i banków.

Banki
aktywa	Środki własne
niepracujące	Środki obce (zobowiązania)
Aktywa pracujące

Przedsiębiorstwo produkcyjne
Środki trwałe	Środki własne
	Środki obce (zobowiązania)
Środki obrotowe

• operacje pośredniczące- polegają na pośrednictwie banku w przepływie środków pieniężnych pomiędzy klientami tego samego bądź różnych banków

kapitał akcyjny

kapitał zapasowy i rezerwowy

kapitał własny niepodzielny zysk z lat ubiegłych

zysk z roku bieżącego

rezerwy celowe

pasywa

depozyty klientów

zobowiązania wobec NBP i sektora budżetowego

kapitały obce lokaty międzybankowe bierne

papiery wartościowe dłużne

inne pasywa

gotówka w kasie

gotówka

środki NBP

środki trwałe

należności od sektora niefinansowego

kredyty

aktywa należności od sektora budżetowego

papiery wartościowe dłużne

papiery wartościowe udziały i akcje

inne papiery wartościowe

lokaty międzybankowe

inne aktywa

W bilansie opracowanym wg wzoru zalecanego przez NBP przedstawia się następująco:

Kategorie funduszy	Rodzaje funduszy
I fundusze własne podstawowe	Kapitał (fundusz) podstawowy Kapitał (fundusz) zapasowy Kapitały (fundusze) rezerwowe Fundusz majątku trwałego Niepodzielny zysk z roku ubiegłego
II fundusze uzupełniające II kategorii	Rezerwa na ryzyko i wydatki Fundusz inwestycyjny Fundusz postępu techniczno-ekonomicznego Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Rezerwa rewaluacyjna
III zasoby stałe III kategorii	Pasywa podporządkowane lub przyswojone

Podstawowe składniki kapitałów własnych banku

kapitał akcyjny

Fundusze podstawowe kapitały zapasowe i rezerwowe

niepodzielny zysk z lat ubiegłych

Kapitały własne banku

zysk za rok bieżący

Fundusze uzupełniające rezerwy celowe

pożyczki podporządkowane

Funkcja finansowa kapitałów własnych polega na tym, że bank stara się tak kształtować……..? aby kapitały własne pozwoliły na sfinansowanie operacji nie przynoszących zysków

Zabezpieczenie części depozytów tzw. normami ostrożnościowymi

„Suma wierzytelności banku oraz udzielonych przez bank zobowiązań pozabilansowych obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie nie może przekroczyć limitu koncentracji wierzytelności, który wynosi

1. 20% funduszy własnych banku w przypadku którykolwiek z tych podmiotów jest w stosunku do banku podmiotem dominującym lub zależnym

2. 25% funduszy własnych banku w przypadku, gdy podmioty te nie są podmiotami powiązanymi z bankiem

Kapitał podstawowy odnosi się do wszystkich banków

Większość banków ma formę spółek akcyjnych (kapitał podstawowy 100.000 zł)

Komisja Nadzoru Finansowego

Zadania

Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz nad instytucjami pieniądza elektronicznego. Do zadań Komisji należy ponadto:

a. podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego;
b. podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności;
c. podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego;
d. udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym;
e. stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty;
f. wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku.

Nadzór nad działalnością KNF sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Finanse publiczne

Finanse publiczne - (to proces dynamiczny) nazywam procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowywaniem środków publicznych, tzn. pobieraniem dochodów, wydatkowaniem środków publicznych finansowaniem deficytu zaciąganiem zobowiązań, zarządzanie długiem publicznym zarządzaniem środkami publicznymi.

Art. 3. (Ustawa z dn. 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych)

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych

oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

6) zarządzanie środkami publicznymi;

7) zarządzanie długiem publicznym;

8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Budżet- roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów, uchwalony jest w formie uchwały budżetowej na okres jednego roku.

Zasady budżetowe:

1. zasada jedności budżetowej- głosi o tym, że wszystkie dochody i wydatki powinny być objęte jednym planem budżetowym.

• Zasada jedności formalnej- osiągnięta jest dzięki skonsolidowanemu budowaniu systemu finansów publicznych (oznacza sporządzanie budżetu państwa w postaci jednego dokumentu prawnego obejmującego ogół dochodów i wydatków obrazującego całości gospodarki budżetowej państwa)

• Zasada jedności materialnej- dochody tworzące fundusz budżetowy mają przeznaczenie ogólne, z góry nie są związane z określonymi celami z budżetu

2. zasada powszechności budżetowej- zwana również zasadą zupełności oznacza , że wszelkie przejawy działalności państwa powinny znajdować stosowny wyraz w dochodach i wydatkach budżetowych . Zasada ta wymaga ujęcia w budżecie wszystkich dochodów i wydatków państwa.

3. zasada równowagi budżetowej- określa konieczność dostosowania ogólnej kwoty wydatków budżetowych do ogólnej kwoty dochodów budżetowych (wydatki muszą znaleźć pokrycie w dochodach)

4. zasada specjalizacji (szczegółowości) budżetowej- ma charakter złożony, dochody i wydatki powinny być ujmowane w sumach ogólnych lecz z dokładnym określeniem źródeł dochodów oraz przeznaczeniem wydatku.

5. zasada przejrzystości budżetowej-mówi o tym, że układ budżetu powinien być tak przejrzysty co pozwala na rozpoznanie procesów zachodzących w budżecie

6. zasada realności budżetowej- postuluje maksymalną precyzję w planowaniu dochodów i wydatków budżetowych.

7. zasada gospodarności budżetowej-wymaga racjonalnego, oszczędnego wydatkowania środków budżetowych

8. zasada jawności budżetowej-konieczność prezentowania dochodów i wydatków różnym ciałom (społeczeństwu)

9. zasada operatywności budżetowej-wymaga opracowania budżetu w układzie podmiotowym, czyli wskazanie zadań w zakresie gromadzenia dochodów oraz realizację wydatków dla konkretnych podmiotów

10. zasada jednorodności budżetowej- budżet powinien być zrealizowany w ciągu jednego roku budżetowego

Dochody- daniny publiczne, publiczne środki UE, podatki dochodowe, VAT, akcyza, podatki lokalne, parapodatki, składki na ubezpieczenia, opłaty, dochody z mienia, sprzedaż rzeczy i praw, świadczenia usług, spadki, zapasy, darowizny, zysk NBP, cło

Przychody-nadwyżka z lat ubiegłych

15

---