ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W razie śmierci człowieka obowiązujące przepisy przewidują dokonanie następujących czynności:

• stwierdzenie w sposób niewątpliwy zgonu,

• podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu,

• wystawienie karty zgonu,

• przygotowanie zwłok do pochówku lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem,

• pochówek zwłok,

• ekshumacja.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przepisy, regulujące sposób dokonywania powyższych czynności to:

Ustawa z dnia 31 stycznia l959 r o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jednolity (Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

Ustawa z dnia 20 czerwca l997 r o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 1997 r, nr. 107, poz.661).

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Ustawa z dnia 5 grudnia l996 r o zawodzie lekarza (Dz. U.1997 r poz. 152).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 03.08.1961 roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny (Dz. U. 1961 r . nr. 39, poz. 202.).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. 2001 r, nr. 153, poz. 1783).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania (Dz. U. 2001 r, nr. 153, poz. 1782).

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Realizacja czynności, związanych ze śmiercią człowieka uzależniona jest od miejsca i okoliczności, a także przyczyny śmierci.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Stwierdzenie zgonu:

Zgon człowieka może stwierdzić osobiście lekarz, na podstawie „osobiście wykonanych badań i ustaleń” (art. 43 ustawy - poz.4). Dokonuje tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc „wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania” (paragraf 3. Rozporz. - poz. 5). Dopuszczalne jest także w szczególnych przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego felczera lub felczera oraz położnej. Położna może stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. (Rozporz. - jak wyżej).

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Stwierdzenie zgonu:

Obowiązek stwierdzenia śmierci nie łączy się automatycznie z uprawnieniami do wystawienia karty zgonu. Lekarz w większości przypadków, zwłaszcza po stwierdzeniu zgonu wskutek działania gwałtownego (samobójstwo, zabójstwo, nieszczęśliwy wypadek) względnie stwierdzeniu zgonu w domu, na ulicy itp. ma natomiast obowiązek wystawienia Protokołu stwierdzenia zgonu.

W razie śmierci człowieka w szpitalu - potencjalnego dawcy narządów - śmierć pnia mózgu rozpoznaje komisja lekarska, której działanie, tak jak i całość postępowania transplantacyjnego regulują szczegółowe przepisy.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

• w pierwszym rzędzie po stwierdzeniu śmierci człowieka lekarz musi dokonać analizy okoliczności śmierci w celu wykluczenia , choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć ta może mieć związek z działaniem gwałtownym, a zwłaszcza może być spowodowana działaniem przestępnym,

• jeżeli takiego podejrzenia nie może wykluczyć, obowiązany jest zawiadomić o przypadku prokuraturę lub Policję.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

• także w razie śmierci chorego w szpitalu i zgłaszaniu przez rodzinę zmarłego zarzutów co do prawidłowości leczenia, ordynator oddziału winien o przypadku powiadomić prokuraturę i jej pozostawić decyzję co do dalszego postępowania. Jeżeli tego nie uczyni, a tak się dzieje najczęściej w praktyce, uczyni to rodzina, niekoniecznie w sposób obiektywny.

• prokurator (lub sąd, jak to określa k.p.k. - poz. 3) ma bowiem „największe prawo” do decydowania o postępowaniu ze zwłokami. Jeżeli prokurator, po zawiadomieniu go o okolicznościach śmierci, odstąpi od zarządzenia sekcji sądowo-lekarskiej, dalsze decyzje należą do lekarza.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

- przy decyzji o sekcji sądowo-lekarskiej, lekarz nie powinien wystawić karty zgonu, lecz wypełnić Protokół stwierdzenia zgonu a w szpitalu sporządzić epikryzę (prokurator może zadecydować o zabezpieczeniu całej dokumentacji lekarskiej),

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Postępowanie w razie śmierci chorego w szpitalu jest szczegółowo uregulowane przez ustawę (art. 24 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Ustawa podtrzymuje, obowiązująca już wcześniej zasadę, że decyzja o wykonaniu sekcji patomorfologicznej należy do lekarza. Mimo jednoznaczności ustaleń prawnych, ciągle lekarze uzależniają wykonanie tej sekcji od zgody rodziny, pytają ją o zgodę, żądają stosownych oświadczeń o braku zgody. Zdanie rodziny i oświadczenia na piśmie nie mają żadnej wartości prawnej, a opisane zachowanie lekarza świadczy o nieznajomości podstaw prawa medycznego.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przywołany artykuł (24) nadał pacjentom nowe prawo: przy przyjęciu do szpitala pacjent może złożyć pisemne oświadczenie o braku zgody na wykonanie patomorfologicznej sekcji zwłok w razie jego śmierci. Oświadczenie to traci ważność, gdy:

• przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób jednoznaczny,

• zgon pacjenta nastąpił przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala,

• zgon pacjenta może pozostawać w kręgu zainteresowania prokuratury.

W takich przypadkach wykonanie sekcji patomorfologicznej jest obligatoryjne.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W ostatnich latach obserwuje się jednakże coraz rzadsze kierowanie zwłok zmarłych w szpitalach chorych na sekcję. Przestrzegane jest w większości przypadków wskazanie co do czasu pobytu w szpitalu (choć jest ono kontrowersyjne, przyczynę śmierci chorego w sposób niewątpliwy ustalić można w oparciu o trwające kilka minut badanie np. EKG), natomiast oficjalne przyznanie się, zwłaszcza w przypadku dłuższego pobytu chorego we szpitalu, do niepewności co do przyczyny jego śmierci, sprawia lekarzom trudności.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wielokrotnie w sprawach tzw. przeciwko lekarzom, analiza dokumentacji lekarskiej i samego przypadku wskazuje na konieczność dokonania sekcji zwłok, sekcja taka nie jest jednak zlecana, a przyjęta przyczyna zgonu niezbyt uzasadniona lub wręcz nieprawdziwa. Niestety, trudności finansowe szpitali mają także wpływ na ograniczanie wydatków, związanych z badaniami pośmiertnymi.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W razie śmierci człowieka w domu, na ulicy i innych miejscach decyzja lekarza zależy od znajomości jego stanu zdrowia. Lekarz, wezwany do takiego zgonu jest obowiązany, nie później niż w ciągu 2 godzin do ustalenia:

*tożsamości zwłok, *okoliczności, w których nastąpił zgon na podstawie wywiadu przeprowadzonego wśród osób z otoczenia, *stanu zdrowia w okresie poprzedzającym zgon w oparciu o przedłożoną dokumentacje lekarską.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ponadto jest obowiązany do osobistego dokonania oględzin zwłok. Jeżeli człowiek ten leczył się na schorzenia tłumaczące jego zgon a nic nie wskazuje na śmierć gwałtowną nie ma wskazań do badań pośmiertnych. Natomiast, gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się, lekarz może zażądać wykonania sekcji zwłok „administracyjnej”. Taką możliwość wprowadziła ustawa (art. 43. 2. Ustawy o zawodzie lekarza), jednakże nie zapowiedziała rozporządzenia wykonawczego do realizacji tego zapisu. W związku z tym w wielu miastach (także we Wrocławiu) brak jest reguł postępowania w takich przypadkach - nie wiadomo gdzie, przez kogo, na czyje zlecenie i na czyj koszt mają takie sekcje być wykonywane. Stan ten długo może nie ulegać zmianie wobec możliwości wystawienia karty zgonu bez znajomości przyczyny śmierci o czym mowa poniżej.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wystawienie karty zgonu:

Do wystawienia karty zgonu niezbędna jest znajomość przyczyny śmierci, aczkolwiek i od tej zasady możliwe są odstępstwa. Podstawowe reguły zawarte w przepisach to:

• zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie (art. 11 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych),

• wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed zgonem udzielał świadczeń zdrowotnych (Rozporządzenie w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny),

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wystawienie karty zgonu:

• w razie sekcji sądowo - lekarskiej kartę zgonu wystawia obducent, a w razie sekcji patomorfologicznej lekarz leczący po zapoznaniu się z protokołem sekcji (Rozporządzenie jw.),

• w uzasadnionych przypadkach lekarz może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok (art. 43 ustawy o zawodzie lekarza).

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Według obowiązującego rozporządzenia (w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania) karta zgonu jest wypełniana dla osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych na wniosek osób uprawnionych do ich pochowania.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W karcie poza wypełnieniem części formalnej, podać należy:

• przyczynę zgonu wyjściową albo przyczynę „zewnętrzną urazu lub zatrucia”, które zapoczątkowały łańcuch zdarzeń chorobowych , prowadzących bezpośrednio do zgonu lub „okoliczności wypadku lub użycia przemocy, które spowodowały uraz śmiertelny”,

• przyczynę zgonu wtórną tj. chorobę, która rozwinęła się „jako skutek choroby, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących wyjściową przyczyną zgonu”,

• przyczynę zgonu bezpośrednią tj. chorobę, która „stała się ostateczną przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących przyczynami zgonu, wyjściową i wtórną”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W zasadzie bezpośrednią przyczyną zgonu, niezależnie od przyczyny wyjściowej jest ostra niewydolność krążeniowo - oddechowa i taka przyczyna jest najczęściej wpisywana. Jednakże zdarza się, że jest ona wpisywana jak przyczyna wyjściowa, wtórna i ostateczna i z takiej karty zgonu nie wynika, co było przyczyną śmierci. Dotyczy to zazwyczaj zgonów osób starszych, leczących się na schorzenia układu krążenia, nadciśnienie, cukrzycę itp. W takich też przypadkach, jako przyczyna wyjściowa zgony przyjmowane są bardzo często zawał mięśnia sercowego lub udar mózgowy, w zależności od objawów poprzedzających zgon albo wręcz od „przeczucia” lekarza. Ustalenia takie nie mają oczywiście obiektywnych podstaw, jednakże tworzą statystyki co do przyczyn umieralności Polaków.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Rozporządzenie (jw.) dopuszcza - niestety - wystawienie karty zgonu bez ustalenia przyczyny zgonu. Stanowi bowiem: „Jeżeli osoba stwierdzająca zgon, po wyczerpaniu wszystkich stosownych środków, nie może ustalić przyczyny zgonu oraz gdy nie ma podstaw do podejrzewania zabójstwa lub samobójstwa, osoba ta wpisuje w karcie zgonu, w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyn zgonu, adnotacje „przyczyna zgonu nieustalona”. Nie wiadomo jednakże, co oznaczają „stosowne środki?” W rozporządzeniu poprzednim środkiem takim były oględziny zewnętrzne, oczywiście niewystarczające do ustalenia przyczyny zgonu. Tym środkiem w obecnej sytuacji prawnej jest oczywiście sekcja „administracyjna” zwłok, ale przepis o niej nie jest realizowany. Jego realizacja spowodowała by, że określanie przyczyny śmierci jako nieznanej byłoby rzadkością i dotyczyłoby wyłącznie tzw. białych sekcji.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przygotowanie zwłok do pochówku lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem:

• po sporządzeniu karty zgonu pochówek poprzedzić musi dokonanie formalności administracyjnych,

• w razie sekcji sądowo-lekarskiej zezwolenie na wydanie zwłok do pochówku musi wydać na piśmie prokurator.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Do czasu ukazania się rozporządzenia, dotyczącego postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Rozporz. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi), brak było jakichkolwiek rozwiązań dotyczących akceptowanych przez prawo czynności dokonywanych na zwłokach. Obecnie regulacje są klarowne, aczkolwiek nie wyczerpujące problemów.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przywoływane rozporządzenie, jako pierwsze tego typu w prawie polskim, zasługuje na dokładniejsze omówienie. Określa ono pojęcie zwłok, sposób postępowania ze zwłokami, warunki ekshumacji oraz przewozu zwłok i szczątków.

Oto najważniejsze zapisy rozporządzenia:

„Za zwłoki uważa się ciała osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Szczątki ludzkie to:

• popioły, powstałe w wyniku spopielenia zwłok

• pozostałości zwłok, wydobyte przy kopaniu grobu lub w innych okolicznościach, np. przy wykopywaniu fundamentów. We Wrocławiu wykopywanie kości ludzkich przy różnego rodzaju wykopach jest bardzo częste i szczątki takie dostarczane są w bardzo dużej ilości do Zakładu Medycyny Sądowej,

• części ciała ludzkiego, odłączonymi od całości. Takie części powstają przy zbrodniczych lub wypadkowych (pojazdy szynowe, śruby statków, maszyny) rozkawałkowaniach zwłok.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W celu wstrzymania rozkładu zwłok dozwolone jest stosowanie zabiegów utrwalających - jest to prawna akceptacja zabiegów tanatopraksji i balsamowania, które w Polsce przeprowadzane były i są bardzo rzadko. Tłumaczyć to można brakiem tradycji i nieznajomość możliwości w zakresie działań pośmiertnych na zwłokach.

Dopuszczalne jest spopielenie zwłok i szczątków ludzkich.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

„Po złożeniu zwłok w trumnie i przymocowaniu wieka trumny nie wolno otwierać”.

Sposób używania trumien jest także ściśle określony: wolno złożyć w niej zwłoki tylko jednej dorosłej osoby, matkę z dzieckiem nowonarodzonym lub zwłoki dwojga dzieci w wieku do lat 6.

Uregulowany został sposób transportowania zwłok w zależności od odległości oraz sposób postępowania ze zwłokami osób zmarłych na choroby zakaźne.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Również stosowna ustawa (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych) reguluje sposób postępowania ze zwłokami. Stanowi m.in., że włoki osób zmarłych nie mogą być pochowane przed upływem 24 godzin od chwili zgonu, za wyjątkiem zmarłych na choroby zakaźne. W mieszkaniach zwłoki mogą przebywać najdłużej do 72 godzin, a „od chwili zgonu aż do pochowania powinny być przechowywane w taki sposób, aby nie mogły powodować szkodliwego wpływu na otoczenie”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Pochówek:

Ustawa (o cmentarzach i chowaniu zmarłych) stanowi, że prawo (a nie obowiązek) pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa „pozostała” rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

• pozostały małżonek,

• krewni zstępni,

• krewni wstępni,

• krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa, powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Prawo do pochówku mają także w określonych sytuacjach organa państwowe, wojskowe, instytucje i organizacje społeczne. Zwłoki nie pochowane przez rodzinę lub wymienione organa, mogą być przekazane szkołom wyższym do celów naukowych, w pozostałych przypadkach powinny być „pochowane przez ośrodek pomocy społecznej miejsca zgonu”. Nie może zatem zdarzyć się sytuacja, że zwłoki pozostają nie pochowane np. w razie odmowy pochówku przez nawet najbliższą rodzinę. Takie przypadki zdarzają się, dotyczy to zazwyczaj zgonów mężów i ojców, którzy przed wieloma laty porzucili najbliższych i pierwszą wiadomością o nich po nieraz bardzo wielu latach jest zawiadomienie o śmierci i konieczności pochowania.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W Polsce zwłoki mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach murowanych na cmentarzach lub katakumbach i zatopione w morzu, zgodnie ze zwyczajami morskimi. Popioły, po spopieleniu zwłok lub szczątków ludzkich umieszcza się w urnach i postępuje tak samo jak ze zwłokami. Nie wolno zatem, w Polsce pochować urny w ogrodzie, przechowywać w mieszkaniu, rozsypać itp. i w tym zakresie nasze prawo odstępuje od standardów światowych.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ekshumacja:

Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych):

• na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego,

• na zarządzenie prokuratora lub sądu,

• na podstawie właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia tereny cmentarza na inny cel.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ekshumacja jest dopuszczalna (Rozporz. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi) w okresie od 16 października do 15 kwietnia, we wczesnych godzinach rannych, aczkolwiek dopuszczalne są i inne terminy z zastrzeżeniem zachowania szczególnych „środków ostrożności”.

W ekshumacjach ze wskazań prokuratorskich lub sądowych biorą udział medycy sądowi. Udział w takich czynnościach jest zawsze nowym doświadczeniem zawodowym i dużym przeżyciem psychicznym, które zasługują na oddzielne opracowanie.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przedstawione powyżej uregulowania prawne dotyczące wszelkich czynności prawnych, podejmowanych zwłaszcza przez lekarzy, dotyczących śmierci człowieka i postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi są - moim zdaniem - jednoznaczne i nie budzące wątpliwości. Być może, w przyszłości, dojdzie do zmian w przepisach w związku z rozpowszechnieniem spopielania zwłok oraz wykonywania zabiegów tanatopraksji i balsamowania zwłok.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie rodzajów dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej, sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania - Dz. U. Nr. 88 poz. 966.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 16.

Historia Choroby w razie zgonu pacjenta zawiera:

• datę zgonu pacjenta - ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty,

• przyczyny zgonu i ich numery statystyczne,

• protokół komisji stwierdzającej śmierć mózgową, jeżeli taka sytuacja miała miejsce,

• adnotację o wykonaniu lub niewykonaniu sekcji zwłok wraz z uzasadnieniem podjętej decyzji,

• adnotację o pobraniu ze zwłok komórek, tkanek lub narządów.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 18.

1. W razie podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji zwłok, historię choroby po wypełnieniu części dotyczącej wypisu przekazuje się lekarzowi mającemu wykonać sekcję.

2. Lekarz wykonujący sekcję zwłok wystawia w dwóch egzemplarzach protokół badania sekcyjnego z ustalonym rozpoznaniem anatomopatologicznym. Jeden egzemplarz protokołu badania sekcyjnego pozostaje u lekarza wykonującego sekcję.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 18.

3. Historię choroby wraz z oryginałem protokołu sekcyjnego przekazuje się lekarzowi prowadzącemu lub wyznaczonemu przez ordynatora, który porównuje rozpoznanie kliniczne i epikryzę z rozpoznaniem anatomopatologicznym. W razie rozbieżności między rozpoznaniem klinicznym i rozpoznaniem anatomopatologicznym lekarz dokonuje zwięzłej oceny przyczyn rozbieżności oraz ustala ostateczne rozpoznanie choroby zasadniczej, chorób współistniejących i powikłań.

4. Lekarz prowadzący lub wyznaczony przez ordynatora przedstawia zakończoną i podpisaną przez siebie historię choroby do akceptacji i podpisu ordynatorowi oddziału.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W praktyce lekarze patomorfolodzy wyjątkowo rzadko sporządzają po wykonaniu sekcji pełne protokoły sekcyjne, mimo jednoznacznego w/w przepisu. Najczęściej sporządzają bardzo skrótowe „karty sekcyjne” bądź ograniczają się wyłącznie do rozpoznania patomorfologicznego. Coraz częściej, w związku z oszczędnościami odstępują od wykonywania badań histopatologicznych, które są przecież podstawowe do oceny stanu narządów. W tzw. sprawach „przeciwko lekarzom” w przypadkach śmierci chorego w szpitalu, medyk sądowy musi korzystać z dokumentacji patomorfologicznej. Wówczas żąda pełnego protokołu sekcji zwłok i jestem przekonana, że niejednokrotnie są one tworzone, czasem po upływie znacznego czasu w oparciu o rozpoznanie patomorfologiczne.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Również w sprawach „przeciwko lekarzom” wyjątkowo często, mimo istnienia pełnych do tego wskazań, ordynator odstępuje od wykonania sekcji patomorfologicznej. Wówczas bardzo często nie można w sposób pewny ustalić nie tylko przyczyny śmierci ale także prawidłowości postępowania lekarskiego wobec niemożności obiektywnego ustalenia stanu narządów wewnętrznych.

Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu i podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji patomorfologicznej jest szczegółowo uregulowany w w/w rozporządzeniu. Tryb ten nie jest przestrzegany z powodu nieznajomości przepisów przez lekarzy.

---