Temat: Dźwięk. Aparaty mowy.

4.04.2009

GŁOS jest dźwiękiem, najszlachetniejszym instrumentem muzycznym.

4 indywidualne cechy fizyczne dźwięku:

• natężenie (przekraczamy możliwości natężenia głosu, dlatego też n-le chorują na gardło);

• wysokość (szczególnie kobiety)- pogłębiony oddech;

• czas trwania (tempo);

• barwa (decyduje o naszej indywidualności).

INTONACJA- operowanie głosem na skali naszej indywidualnej wysokości.

MODULACJA- operowanie głosem na skali jego indywidualnej barwy i natężenia.

EMISJA GŁOSU to czynność złożona, której rezultatem jest mowa dźwiękowa, składająca się z czynności:

• oddychania;

• fonacji;

• artykulacji;

• rezonacyjny.

Czynności te następują automatycznie- jedna po drugiej.

• aparat oddechowy

Człowiek posługuje się oddechem statycznym (to ten, którym oddychamy na co dzień, wdech = wydech) i oddechem dynamicznym (to taki przy którym coś robimy, wydech dłuższy od wdechu).

Pojemność płuc człowieka = 3000 cm ³ powietrza.

1 oddech = 500 cm ³ powietrza.

1500 cm ³ = to powietrze zalegane, które zostaje w płucach (rezerwa powietrza).

Aparat oddechowy człowieka to:

• płuca (mięśnie między żebrowe wdechowe i wydechowe);

• przepona (NAJWAŻNIEJSZA, rozdziela jamę klatki piersiowej od jamy klatki brzusznej);

• mięśnie tłoczni brzusznej (najsilniejsze).

Aparat oddechowy człowieka dostarcza strumienia powietrza!!!

• aparat fonacyjny

Główny narząd głosotwórczy to KRTAŃ (jest najsilniejszym i najdelikatniejszym

narządem człowieka). Aparat fonacyjny zamienia strumień powietrza w falę głosową!!!

• aparat artykulacyjny

Najbardziej złożony aparat:

• części nieruchome- podniebienie twarde, zęby;

• części ruchome- żuchwa, podniebienie miękkie, usta, policzki, język.

Aparat artykulacyjny zamienia falę głosową w dźwięczną, artykułowaną mowę!!!

• aparat rezonacyjny

Rezonatory (wzmacniacze)

W organizmie człowieka występują 2 rezonatory:

• rezonator główny (nasady, głowy)- wysokie tony.

• rezonator dolny (klatki piersiowej)- wszelkie pęcherzyki powietrza w klatce piersiowej, niskie tony.

Aparat rezonacyjny tę dźwięczną artykułowaną mowę wzmacnia!!!

Zaburzenie w jednym aparacie powoduje zaburzenie w emisji głosu.

Temat: Rozwój mowy i jego etapy.

5.04.2009

Rozwój mowy:

1. OKRES MELODII (0- 1 roku).

W I okresie melodii tworzą się przypadkowe dźwięki (górzenie). W II okresie melodii- gaworzenie.

2. OKRES WYRAZU (1- 2 lat).

Rzeczowniki. Kończy się ok. 30 słowami (własny słownik dziecka).

3. OKRES ZDANIA (2-3 r.ż).

Najważniejszy rozwój psychiczny. Rozwija się pamięć, koncentracja, uwaga. Tworzą się czasowniki u dziecka.

4. OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECKA (3- 7 r.ż.)

Okres intensywnej pracy rodziców nad korektą mowy dziecka!!!

• Ośrodek Broka- odpowiada za ruchowy wymiar mowy.

• Ośrodek Wernickiego- odpowiada za słuchowy wymiar mowy.

• Ośrodek pisma

Temat: Głos (mowa) w aspekcie komunikacyjnym, zawodowym, towarzyskim.

5.04.2009

1. Głos w aspekcie towarzyskim

Nie różnicuje nas ze względu na wykształcenie, czy wykonywany zawód.

2. Głos w aspekcie zawodowym

Innym słownictwem operują nauczyciele, innym fizycy, innym lekarze, prawnicy, ekonomiści itd.

Każda grupa zawodowa ma swój specyficzny język.

3. Głos w aspekcie komunikacyjnym

1. elementy kultury komunikacyjnej człowieka:

• kultura słowa;

• umiejętność aktywnego słuchania;

• umiejętność logicznego myślenia i mówienia;

• umiejętność wyrażania opinii (przez siebie) pozytywnych i negatywnych;

• właściwe reagowanie na krytykę;

• umiejętność prowadzenia rozmowy (im więcej wiemy tym swobodniej rozmawiamy);

• empatia (umiejętność współ odczuwania) wyraża się ją i odczuwa tonem głosu, mową ciała, wyrazem twarzy (gest, mimika);

• umiejętność i znajomość komunikacji niewerbalnej (mimika, gest, mowa ciała);

• umiejętność wyczuwania potrzeb innych ludzi;

• umiejętność i stosowanie komunikacji zasad savoir- vivre;

• aktywne uczestnictwo w zebraniach, spotkaniach, naradach.

1. językowe formy komunikacji człowieka:

• forma egocentryczna (sporządzanie notatek, analizowanie myśli w głowie);

• zadawanie pytań i udzielanie odp.;

• udzielanie informacji;

• nakazy, zakazy, polecenia;

• performatywy (zdania twierdzące, które dzielimy na ilokucyjne (np. TAK na ślubie, głosowaniu) i perlokucyjne (np. Idę z koleżanką kupić sobie sukienkę);

• typowe zwroty towarzyskie (Dzień dobry, Co słychać?, Stara bieda);

• nieoficjalne kontakty towarzyskie;

• ukryte przekazy.

Temat: Rady dla mówcy.

24.04.2009

1. kanał niewerbalny (przeszło 90% przekazu jest w tym kanale- mowa, mimika, gesty itp.)

Elementy:

• postawa ciała (sylwetka wyprostowana);

• na prostych nogach w lekkim rozkroku, prosta głowa;

• ręce (zgięte w łokciach, albo jedna wyprostowana; nigdy 2 wyprostowane);

• dłonie złączone (aby kciuki były ukryte, gdyż inaczej bezie nimi kręcić);

• oczy (ani nie po suficie, ani nie po podłodze, patrzeć na osoby);

• strój (schludny, bez mini, bez dużego dekoldu);

• zapach;

• uśmiech (pogodny wyraz twarzy);

• wcześniejsze przygotowanie tekstu do wypowiedzi !!!

2. kanał werbalny

Elementy:

• oddech (spokojny, odbiorca po oddechu odbiera nasz stan);

• kontrolowanie uchem wyrazistości wymawianej słowa;

• „włączone uszy” (słuchać siebie);

• kontrolowanie intonacji i modulacji;

• dykcja/ kolorystyka/ przejrzystość mowy;

• nagłos, wygłos, śródgłos (dbać o dykcję, wyrazistość, przejrzystość słowa);

• prozodia mowy (melodia, rytm akcent);

• wypełniacze słowne (yyyy, eeeee, nieprawda itp.).

Temat: Praca nad głosem (odpowiedzi na elementy kanału werbalnego).

24.04.2009

1. praca nad pogłębieniem oddechu;

2. praca nad poprawą czytelności, przejrzystości wypowiedzi;

3. praca nad kontrolowaniem tempa mowy;

4. praca nad intonacją i modulacją głosu;

5. praca nad dykcją;

6. praca nad wyrazistością, dokładnością, precyzją słowa;

7. praca nad poprawą melodyki, rytmiki;

8. praca nad likwidowaniem wypełniaczy słownych.

Emisja głosu idzie w kierunku:

• zmiany zdrowia człowieka;

• zmiany świadomości mowy;

• zmiany kondycji głosowej człowieka.

---