Cele:

1)doraźne

2)długoterminowe

3)fundamentalne

FILOZOFIA

-poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o SENS w możliwie najogólniejszym wymiarze

-pytanie szczegółowe o sens prowadzą do działów filozofii

Podstawowa metoda badań filozofii to poszukiwanie wyjaśnień racjonalnych!

PROBLEM WIEDZY

”wiem, że p” gdzie p jest jakimś sądem

Co znaczy „wiem, ze p”? (jakie warunki muszą być spełnione, by zdanie było sensowne)

1)p jest sądem prawdziwym

2)potrafię uzasadnić, że p

3)jestem przekonany, że p

PRAWDA RZECZOWA

Jeżeli X jest nieprawdziwym Y to w ogóle nie jest Y, czyli „prawdziwe Y” to po prostu Y, czyli określenie „prawdziwy” nie opisuje jakiejś dodatkowej cechy Y, ale pełni inne funkcje

np. X-obrączka jest nieprawdziwym Y-wyrobem ze złota- mimo że posiada pewne cechy Y-jest pozłacana- ale nie jest Y-wyrobem ze złota

PRAWDA W SENSIE WŁAŚCIWYM?

KLASYCZNA DEFINICJA PRAWDY (relacyjna) -pewien sąd jest sądem prawdziwym, jeśli w rzeczywistości jest tak, jak mówi sąd p, czyli zachodzi relacja zgodności pomiędzy sądem p a odpowiadającym mu stanem rzeczy F . Zachodzi relacja T(p,F), gdzie T-relacja prawdziwości

SCEPTYZM- nie ma możliwości zweryfikowania prawdziwości żadnego sądu

Jakie właściwości musi posiadać sąd, by mógł być uznany za prawdziwy?

-teoria zgodności powszechnej(większość ludzi uznaje go za prawdziwy)

-jest oczywisty- oczywistościowa teoria prawdy( nie jestem w stanie sobie wyobrazić, że ta prawda jest inna)

-jest zgodny (spójny, koherencyjny) z innymi sądami prawdziwymi

-można skutecznie w oparciu o ten sąd działać- pragmatyczna def. Prawdy

Oczywistościowa def. Prawdy:

Kartezjusz: Jak w sposób niezawodny uzasadnić naszą wiedzę?

1)Sceptyzm metodologiczny:

żaden sąd nie może być uznany za prawdziwy, jeśli możemy wyobrazić sobie, że jest inaczej niż stwierdza ten sąd

2)Hipoteza złego demona:

założenie: Zły demon nas cały czas oszukuje->cała nasza wiedza staje się złudzeniem np.Matrix

Kartezjusz: Nawet jeśli istnieje Zły demon to jest przynajmniej jeden sąd, który w oczywisty sposób jest prawdziwy: „Cogito ergo sum”. Nawet jeśli wszystko co mi się wydaje jest nieprawdą to istnieje jakieś JA które myśli (nawet jeśli myśli błędnie)

UMYSŁ I CIAŁO:

1)dualizm-niezależne ale skoordynowane

2)menizm:

a)materializm-umysł jest wytworem materii

b)idealizm-materia wytworem umysłu

• solipsyzm-wszystko jest wytworem wyobraźni, nie ma materii

• heglizm-istnieją procesy myślowe, a procesy materialne są zdeterminowane przez procesy myślowe

Koherencyjna def. Prawdy:

Pewien sąd p jest sądem prawdziwym jeśli pozostaje w logicznej zgodności z innymi sądami prawdziwymi

Konsekwencje:

1)proces weryfikacji jest procesem nieskończonym

2)jeśli sąd p jest niezgodny z sądem q uznawanym za prawdziwy to mamy dwie możliwości:

-odrzucić sąd p

-uznać, że to sąd q jest nieprawdziwy a nie sąd p

(przykład: przejście od teorii geocentrycznej do teorii heliocentrycznej)

Pragmatyczna def. Prawdy:

Pewien sąd jest sądem prawdziwym, jeśli podjęcie działania w oparciu o ten sąd prowadzi do osiągnięcia zamierzonego calu. Filozofia pragmatyzmu: William James

ROZUMOWANIE:

Wypowiedź argumentacyjna-wypowiedź, w której za pomocą sądów (przesłanek) uzasadnia się sądy (konkluzje), których prawdziwość nie jest oczywista

Standaryzacja argumentu- wyodrębnienie z wypowiedzi przesłanek i konkluzji i ich przedstawienie w postaci jasnych i emocjonalnie neutralnych zdań

Materialna poprawność argumentu- argument jest materialnie poprawny jeśli każda z jego przesłanek jest prawdziwa lub dostatecznie wiarygodna

Formalna poprawność argumentu- argument jest formalnie poprawny, jeśli z jego przesłanek w sposób logiczny wynika konkluzja

Argumentacja złożona:

-część przesłanek służy do uzasadnienia innej przesłanki (podargument)

-występuje kilka przesłanek, które są:

a)niezależne

b)zależne

Typowe błędy argumentowania: (z internetu a nie notatek, ale na wykładzie było coś takiego podobnego)

-wadliwa generalizacja-polega na objęciu konkluzją terenu obszerniejszego niż pozwalają na to informację zawarte w przesłankach

-brak związku logicznego

-błędy związku przyczynowego

-równia pochyła-przyjęcie takich rozumowań, w których dowodzi się, że przyjęcie pierwszego kroku zmusza do uczynienia drugiego, a to z kolei do trzeciego itd

-argumentum ad verecundiam

-niejasność i wieloznaczność

-błędne koło-dowodzona teza jest jednocześnie zakłada jako przesłanka

PERSWAZJA?

Argumentacja perswazyjna-(z internetu) Uznać za nią możemy takie ciągi wypowiedzi, które mogą (choć nie muszą) przybierać formy rozumowań, a które na celu mają zmianę postaw emocjonalnych u odbiorcy.

Zasady wywierania wpływu: (od 4 pkt z internetu)

1)wzajemność-ludzie są bardziej skłonni ulegać prośbom, jeśli osoba prosząca wcześniej sama wyświadczyła im jakąś przysługę (np. darmowe próbki towaru)

2)zaangażowanie-ludzie chętniej robią rzeczy, które postrzegają jako zgodne z podjętymi już wcześniej zobowiązaniami

3)społeczny dowód słuszności- ludzie chętniej stosują się do zaleceń jeśli widzą, jak wiele innych osób się też do nich stosuje

4)kontrastu-jeżeli druga z pokazywanych rzeczy różni się od pierwszej to widzimy ją jako bardziej różną niż byśmy spostrzegali nie widząc tej pierwszej

5)niedostępności-człowiek pożąda najbardziej tego, co niedostępne

6)lubienia i sympatii- chętniej spełniamy prośby ludzi, których lubimy

7)autorytetu-polega na posłuszeństwu ludziom, których uznajemy za autorytet

Rozumowanie nieinferencyjne - odwołuje się do podobieństwa (między wnioskiem a przesłanką nie ma wynikania logicznego).

Rozumowanie inferencyjne - dochodzi się do uznania jakiegoś stwierdzenia. Dzielimy je na:

A)Rozumowania dedukcyjne - takie, w których dana jest racja, a kierunek rozumowania jest zgodny z kierunkiem wynikania. Rozumowania dedukcyjne dzielą się na:

a)wnioskowania - takie rozumowania dedukcyjne, w których dana racja jest zdaniem pewnym. b)dowodzenie - takie rozumowania dedukcyjne, w których dana racja nie jest zdaniem pewnym, ale pewne jest jej następstwo.

B) Rozumowania redukcyjne - takie, w których dane jest następstwo, a kierunek rozumowania jest przeciwny do kierunku wynikania, czyli poszukuje się racji. Rozumowania redukcyjne dzielą się na:

a)tłumaczenie - dobieranie racji dla zdania pewnego. Szczególnym typem tłumaczenia jest indukcja niezupełna.

b)sprawdzanie - dobieranie racji pewnej do zdania niepewnego.

Naiwny Indukcjonizm:

-nauka wychodzi od obserwacji,

-nauka jest obiektywna,

-wiedza naukowa jest pewna i niezawodna (duża liczba zadań obserwacyjnych, różnorodne warunki obserwacji, brak kontrprzykładów).

Model:

Fakt → Eksperyment, obserwacja → dane → stałe zależności → teoria naukowa → przewidywania i wyjaśniania.

Wady indukcjonizmu naiwnego:

-zasada indukcji nie jest zasadą logiki (nie jest tautologią),

-sądy o faktach nie są niezmienne,

-nie istnieją czyste fakty - obserwacje zależą od przyjętej teorii.

Falsyfikacjonizm K.Poppera:

założenia:

1)teoria jest pierwotna w stosunku do obserwacji

2)teorie to hipotezy, które muszą być sprawdzane przez obserwacje i eksperymenty

3)żadna teoria nie jest ostateczna

Według Poppera, aby teorię uznać za poprawnie sformułowaną teorię naukową, teoria ta musi być falsyfikowalna.

FALSYFIKACJA: zasada indukcji jest fałszywa, ale jej negacja jest prawdziwa. Wniosek: należy koncentrować się na obalaniu, a nie na potwierdzaniu, bo dobra teoria naukowa to teoria, którą (hipotetycznie) można obalić (sfalsyfikować).

Model: Problem → Teoria → Kolejne próby → Falsyfikacja

Problem Falsyfikacjonizmu: Skoro nie ma czystych zdań obserwacyjnych to zdanie obserwacyjne które falsyfikuje teorię też zależy od teorii - nie musi być rozstrzygające

Modyfikacje ad hoc - zabronione jeśli zmodyfikowana teoria ma mniejszy stopień falsyfikacji niż teoria wyjściowa.

Modyfikacje „śmiałe” - postawienie nowej śmiałej hipotezy o wysokim stopniu falsyfikacji, w pierwszym kroku dążenie do potwierdzenia, w drugim do falsyfikacji.

Teoria rewolucji naukowej Tomasza Kuhna: Tomasz Kuhn w swoich badaniach nad regułami rządzącymi postępem naukowym wprowadził pojęcie „paradygmatu”.

Model: Pre-nauka → nauka normalna → kryzys → rewolucja → nowa nauka → nowy kryzys → rewolucja.

Nauka normalna - określenie obowiązywania jednego paradygmatu (ogólne założenia teoretyczne, zbiór praw, techniki badawcze, zasady metodologiczne itp. przyjmowane przez dana społeczność naukową w danym okresie). Paradygmat ustala standardy właściwej pracy naukowej, ale jest historycznie zmienny.

Relatywizm naukowy-w pewnych sytuacjach nauka stwierdza o rzeczywistości, ale nie należy wierzyć we wszystko co mówi nauka.

Demon Laplace'a- hipotetyczna istota dysponująca kompletną wiedzą o położeniu wszystkich cząstek elementarnych Wszechświata oraz wszelkich siłach działających na nie; dzięki analizie tych danych zdolna do odtworzenia całej przeszłości i przewidzenia całej przyszłości ruchów wszystkich obiektów we wszechświecie. Koncepcja demona Laplace'a reprezentuje filozofię determinizmu oraz fatalizmu .

Zasada Haisenberg'a- wynika z niej, że jest coś co jest niepojęte dla rozumu

Twierdzenie Godla- nie da się niesprzeczności systemu wykazać za pomocą środków tego systemu (Jeśli w systemie istnieje możliwość udowodnienia prawdziwości zdania "a", którego zaprzeczenie "A" również jest prawdziwe to system albo jest sprzeczny wewnętrznie, albo istnieją zdania, których prawdziwości nie da się dowieść z aksjomatów danego systemu.)

---