Testy osobowości:

- kwestionariusz osobowości - Eysencka

- testy projekcyjne (zdjęcie, obrazek - opowiedz historię)

- test plam atramentowych

PSYCHOTERIAPIA

-specjalistyczna metoda

- celowe, świadome, programowe

-oddziaływanie psychologiczne na celu usunięcia/ zmniejszenia zaburzeń zachowania i objawów somatycznych oraz ich przyczyn psychospołecznych

PSYCHOANALIZA - terapia psychodynamiczna; uzyskiwanie wglądu, odreagowywanie nieświadomych

PSYCHOLOGIA W PSYCHIATRII

1. Diagnoza psychologiczna - zaburzenia osobowości

- zaburzenia lękowe

- funkcjonowanie intelektualne (ocena)

- psychozy endogenne (schizofrenia/ afektywna)

2. Rodzaje:

- różnicowa (tylko klasyfikacja)

- funkcjonalna (szersza)

- negatywna - opisanie + wyjaśnienie przyczyn

- pozytywna - opis zasobów pacjenta, które mogą być wykorzystane w terapii

- interakcyjna - włącza dialog z osobami z otoczenia

3. Psychozy krążeniowe - najczęściej przewlekła niewydolność krążeniowa - pobudzenie, wylęknienie, halucynacje, charakter falujący

4. Psychozy endokrynologiczne: tarczyca, nadnercza, cukrzyca (hipo/hiperglikemia)

5. Psychozy w przebiegu bezgorączkowego zapalenia płuc

6. Mocznica

7. niewydolność wątroby

ORGANICZNE ZABURZENIA PSYCHICZNE

1. otępienia - ch. Alzheimera, otępienia naczyniowe

2. majaczenia nie wywołane alkoholem

3. inne zaburzenia (halucynoza alkoholowa, organiczna - padaczki, udar, guz OUN)

4. katatonia organiczna

5. organiczne zaburzenia urojeniowe (podobne do schizofrenii) :

Zespół Otella (zazdrość, obsesja okradania)

6. organiczne zaburzenia nastroju: depresje, stany maniakalne, lękowe, labilność emocjonalna

7. organiczne zaburzenia osobowości - charakteropatie

ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE

1. Endogenne - uwarunkowane genetycznie (schizo, 2- biegunowa)

2. psychogenne /wcześniej nerwice/ - uwarunkowane czynnikami zewnętrznymi

3. somatogenne - wywołane choroba OUN lub schorzeniami ogólnoustrojowymi (organiczny zespół psychosomatyczny); terapie lekowe nie przynoszą skutku lub działają paradoksalnie

- reakcja egzogenne typu Benhoffer'a - halucynacje, obj. Psychiczne wywołane zaburzeniami metabolicznymi niesprecyzowanymi (szczególnie podatne osoby starsze)

a/ zaburzenia nastroju

b/ zaburzenia psychotyczne - zaburzenia spostrzegania (halucynacje) lub zaburzenia myślenia

NEUROLEPTYK - znosi objawy psychotyczne, w większości przypadków sprawdzają się klasyczne:

- haloperidol

- chloropromazyna

Dobrze tolerowane przez osoby starsze z zaburzeniami krążenia.

Atypowe: (II generacji) - działają na objawy negatywne ( osłabione są pamięć i uwaga), obniżony próg drgawkowy

Leczenie biologiczne w psychiatrii:

• wszczepienie malarii - leczenie kiły III-rzedowej (1917)

• insulina - wprowadzenie w śpiączkę hipoglikemiczną (1920)

• wstrząsy elektryczne -ciężka depresja, stany katatoniczne (lata '30)

• neurochirurgia - lobotomia czołowa (lata '40)

• ablacja - selektywne uszkodzenie danych struktur mózgu; stymulacja

• psychofarmakoterapia (lata '50)

• lit (pobudzenia w stanie maniakalnym)

• chloropromazyna (urojenia, omamy)

LEKI NEUROLEPTYCZNE - p-psychotyczne - urojenia, omamy

TYMOLEPTYCZNE - p- depresyjne

ANKSJOLITYCZNE - p-lękowe

NOMOTYMICZNE - stabilizujące nastrój (2-biegunowe zab. Nastroju)

PROKOGNITYWNE - poprawiają funkcje poznawcze (hamują Ach-E )

LECZENIE SCHIZOFRENII

Koncepcja dwubiegunowa dopaminowa:

Objawy wytwórcze - nadczynność dopaminergiczna w ukł limbicznym - NEUROLEPTYKI przeciw D2

Objawy deficytowe - niedoczynność dopaminergiczna w korze przedczołowej - prodopaminergiczne

Sulpiryd (Sulpiryd) , amisulpiryd, aripiprazol

Typowe leki neuroleptyczne:

Chloropromazyna (Fenactil) - p/wymiotny, nerwobóle, bole fantomowe

Lewomepromazyna (Tisercin)

Flufenazyna (Mirenil)

Perazyna (Perazin)

Haloperidol,

Flupentyksol (Fluanoxol)

Zuklopentiksol (Clopixol)

Atypowe leki neuroleptyczne:

• działające wieloreceptorowo D2 / 5HT2

• klozapina (Klozapol)

• risperidon (Rispolept)

• Olanzapina ( Zarasta, Zolafren)

• Kwetiapina ( Seroquel)

• Zyprazydon ( Zeldox)

• Działające p- dopaminergiczne D2

• Sulpiryd (Sulpiryd)

• Amisulpiryd (Sollan)

• Aripiprazol

Działają na szerokie spektrum objawów, mająmniej objawów ubocznych

Objawy uboczne: 1. pozapiramidowe - parkinsonizm, akatyzja, dyskinezy późne

2. metaboliczne - wzrost masy ciała, zab. Gosp węglanowo - lipidowej

Hiperprolaktynemia, leukopenia (klozapina),

3. nasilenie depresji i deficytu psychicznego

Złośliwy zespół poneuroleptyczny - wysoka gorączka, sztywność mięśni, stupor (zab. Świadomości)

Uogólniona blokada dopaminergiczna, politerapia

Leczenie: bromokryptyna (śr. Dopaminergiczny)

Benzodiazepiny (śr. Miorelaksacyjne)

Elektrowstrząsy

ODSTAWIĆ NEUROLEPTYK

LECZENIE DEPRESJI

1. biologiczne - farmakoterapia, wstrząsy, fototerapia

2. psychoterapia - wspomagająca , specyficzna

3. 3- pierścieniowe (obj. Uboczne: antycholinergiczne, kardiotoksyczne)

Imipramina (Imipramin)

Amitryptylina (Amitryptylinum)

Doksepina

Klomipramina (Anafranil)

4. 4- pierścieniowe:

Maprotylina

Mianseryna (Lerivon)

halucynacje

prawdziwe

krytyczne (chory zdaje sobie sprawę z ich absurdalności i związku z chorobą - np. w padaczce)

(chsgsgory zdaje sobie sprawę z ich absurdalności i związku z chorobą, np. w padaczce)

---