NEUROLOGIA

3. Postępowanie fizjoterapeutyczne po uraz kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia kręgowego

a) na wysokości C₅

b) na wysokości Th₁₀

c) na wysokości L₁ -L₃

Istotną rolę odgrywa wczesna rehabilitacja pourazowa i pielęgnacja pacjenta.

3 etapy:

1. Hospitalizacja - chory znajduje się w pozycji leżącej. Trwa od momentu przyjęcia chorego do szpitala, do chwili rozpoczęcia przyjmowania przez chorego pozycji pionowej.

Rehabilitacja obejmuje:

• Profilaktykę przeciwodleżynową i przeciwprzykurczową

• Ćw oddechowe: bardzo ważne, gdyż pacjent pozostaje przez dłuższy czas w pozycji leżącej, co zwiększa ryzyko powstania powikłań płucnych (zalegań śluzu, nacieków, bądź w najgorszych przypadkach ciężkiej niewydolności oddechowej); dodatkowo stosuje się sprężynowanie, oklepywanie, odksztuszanie, nauka efektywnego kaszlu

• Ćw bierne: odgrywają ważną rolę podczas walki z przykurczami, spastyką; doprowadzają bodźce do receptorów położonych głęboko jak i powierzchownych

• Ćw czynne mięsni nieporażonych: utrzymują pełen zakres ruchomości i siłę mięśniową nieporażonej kończyny; stosuje się również ćw kontrlateralne z gr ćw synergistycznych, co ma również wpływ na stan ogólny kończyny porażonej.

Stosuje się również:

• Masaż limfatyczny

• Sollux (w cieple szybciej regenerują się nerwy)

• Magnetostymulację

• Elektrostymulacja FES

• Ćw izometryczne

2. rozpoczyna się po uzyskaniu pełnej stabilizacji uszkodzonego odc kręgosłupa, co umożliwia pionizację chorego.

Reh obejmuje:

• Ćw oddechowe: zapobiegają powikłaniom płucnym, na które szczególnie narażony jest pacjent bez możliwości poruszania się, dodatkowo utrzymują w miarę możliwości optymalną wydolność ukł oddechowego

• Ćw bierne: zapobiegają powstawania przykurczów mięśni oraz struktur okołostawowych; pozwalają sukcesywnie zwiększać zakres ruchu w przykurczonych stawach, zapobiegają grożącej mięśniom spastyce, stale pobudzają receptory czucia powierzchownego i głębokiego

• Ćw czynne: pozwalają zwiększać siłę osłabionych niedowładem mięśni i podobnie jak ćw bierne nadal odgrywają dużą rolę w utrzymaniu pełnego zakresu ruchu w stawach

• Pionizacja: przyzwyczaja pacjenta i jego organizm stopniowo do pozycji pionowej oraz przygotowuje do chodzenia (w zal od poziomu uszkodzenia)

• Ćw kondycyjne: poprawiają ogólną wydolność ustroju, zwiększają siłę mięśni tułowia oraz obręczy barkowej, co pozwala na uzyskanie prawidłowej oraz stabilnej postawy

• Samodzielna zmiana pozycji w łóżku, aby przeciwdziałać odleżynom, które są bardzo trudne do pielęgnacji jak również trudno się goją, dlatego też są miejscem, poprzez które bardzo łatwo wdzierają się infekcje i zakażenia

• Ćw samoobsługi i lokomocji: przygotowują pacjenta do samodzielnego życia oraz poprawiają komfort życia.

3. Rozpoczyna się po wypisaniu ze szpitala, kiedy stan pacjenta jest już stabilny.

Celem jest podtrzymanie uzyskanych efektów i rozwiązywanie problemów społeczno - zawodowych.

Poziom uszkodzenia:

• C5 - wózek z napęden elektrycznym dostosowanym indywidualnie

• Th10 - wózek z niskim oparciem

• L1 - L3 - nauka chodzenia krokiem kangurowym

6. Postępowanie fizjoterapeutyczne po porażeniu nerwu twarzowego

Nerw twarzowy (n. facialis), VII, jest jednym z dwunastu par nerwów czaszkowych. Jest nerwem mieszanym, choć w przeważającej części składa się z włókien ruchowych. Łączy się ściśle w przewodzie słuchowym z nerwem pośrednim (n. intermedius), zawierającym włókna smakowe i przywspółczulne. Niekiedy uważa się, iż nerw pośredni stanowi cześć mniejsza nerwu twarzowego lub czuciowy jego korzeń.

Podział:

1. PORAŻENIE WRODZONE

2. INFEKCJE, ZAKAŻENIA, ATRUCIA

3. GRZYBICE I CHOROBY PASOŻYTNICZE

4. URAZY

5. NOWOTWORY

6. CHOROBY KOŚCI

7. CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO

8. NEUROPATIE METABOLICZNE

9. SAMOISTNE PORAŻENIE BELLA - czynnik patogenetyczny tej jednostki chorobowej nie jest do końca poznany

10. ZESPÓŁ MELKERSSONA-ROZENTHALA - rzadki zespół chorobowy, objawy: obrzęk zapalny twarzy, najczęściej wargi górnej lub dolnej, porażenie nerwu VII, język pobruzdowany;etiologia jest niejasna, przyjmuje się, że chodzi o bliżej nieznane zakażenie z odczynem alergicznym

11. ZABURZENIA CZYNNOŚCIOWE NARZĄDU ŻUCIA

OBJAW BELLA- przy zamykaniu powiek gałka oczna fizjologicznie wywraca się ku górze, a przy niedomkniętej powiece dolnej widoczna jest białkówka oka

Kinezyterapia:

- bierna, ręczna stymulacja

- ćwiczenia wspomagane, reedukacja ruchów czynnych

- masaż wykonany techniką wibracyjna (wzdłuż przebiegu gałęzi nerwu)

# unoszenie brwi # marszczenie czoła (poprzeczne i pionowe) # marszczenie nosa # zaciskanie powiek # rozszerzanie nozdrzy # unoszenie górnej wargi # obniżanie dolnej wargi # wciąganie, napinanie dolnej wargi # wyszczerzanie zębów # zaciskanie warg # robienie "dzióbka", gwizdanie # nadmuchiwanie policzków # wciąganie policzków # wypychanie językiem policzków # ruchy żuchwy (wysuwanie, cofanie, przesuwanie w prawo i w lewo) # żucie gumy po stronie porażonej # szerokie otwieranie ust #

Fizykoterapia:

a) termoterapia (ciepłolecznictwo)

- okłady parafinowe lub borowinowe

- lampa Sollux

b) elektrostymulacja

-wykorzystuje się prąd zmienny o parametrach dobranych na podstawie badania elektrodiagnostycznego

c) galwanizacja katodowa

d) jonoforeza

e) magnetoterapia

- wolnozmienne pole magnetyczne (B=5-20 [Gs]; f=10-20 [Hz]; sin)

- impulsowe pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości

f) laseroterapia

1. Proces leczenia porażenia nerwu twarzowego, kończy się wraz z momentem powrotu funkcji mięśni twarzy. Przypadki w których utrzymuje się niedowład mięśni mimicznych twarzy, uważa się za niepowodzenia i są one leczone operacyjnie.

2. Wczesne podjęcie leczenia fizykalnego warunkuje korzystne wyniki, jednakże powrót funkcji nerwowo-mięśniowej nie jest zależny od liczby przyjętych zabiegów.

3. Czynny udział chorego ma dodatni wpływ na przebieg procesu leczenia.

4. W monitorowaniu efektów leczenia wykorzystuje się testy topodiagnostyczne, których wyniki szybciej sygnalizują powrót funkcji nerwu twarzowego.

5. Skuteczną metodą leczenia po ustąpieniu ostrej fazy porażenia nerwu twarzowego są zabiegi elektroterapeutyczne.

6. Zastosowanie steroidów w leczeniu chorych z jednoczesnym podawaniem leków poprawiających ukrwienie przyśpiesza powrót funkcji uszkodzonego nerwu..

7. W 75-80% obwodowych porażeń nerwu twarzowego następuje całkowita poprawa, a tylko w małym odsetku (około 5%) rokowanie jest niepomyślne.

10. Postępowanie fizjoterapeutyczne w stanach przeciążeniowych stawu łokciowego (łokieć golfisty i tenisisty)

Łokieć golfisty - zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego k ramiennej; zaspół bólowy tk miękkich położonych bocznie w stosunku do stawu łokciowego, związany najczęściej z uszkodzeniem przyczepów mięśnia nawrotnego obłego lub mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka. Do uszkodzenia dochodzi najczęściej z przyczyn przeciążeniowych (powtarzalne ruchu nadgarstka wbrew oporowi, np. gra w golfa, rzucanie piłki baseballową).

Obszar bólu

Leczenie:

• Unikać obciążeń prowadzących do bólu

• Stosowanie stabilizatorów

• Masaż poprzeczny

• Diateria krótkofalowa

• Ćw ipsilateralne dla prostowników mięśni przedramienia

• Metoda Cyriax, Mulligana

• Kinezjotaping.

Łokieć tenisisty - zapalenie nadkłykcia bocznego; na nadkłykciu tym znajdują się mięśnie zawiadujące prostowaniem nadgarstka; pojawia się problem z całkowitym wyprostowaniem stawu łokciowego i tendencja do powolnego „nadrywania” przyczepu prostowników przez nadmierne napięte, niedostatecznie rozciągnięte zginacze. Dolegliwości pojawiają się zazwyczaj w stanach przewlekłego przeciążenia nadgarstka, np. u tenisistów, gdyż podczas gry nadgarstek ciężko pracuje.

Badanie i objawy:

• Ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej

• Nasilanie się bólu podczas odwracania przedramienia oraz wyprostu stawu łokciowego (zwłaszcza z oporem)

• Osłabienie nadgarstka i problemy z prostymi czynnościami jak: przywitanie z podaniem ręki, otwieranie drzwi samochodu, unoszenie filiżanki

• Nasilenie bólu po zgięciu ręki w nadgarstku w str jej grzbietu, przy skręcaniu przedramienia na zew, prostowaniu zgiętych palców (zwłaszcza przeciw oporowi)

Leczenie:

• Ćw przywracające prawidłową elastyczność zginaczy i prostowników: streching prostowników i zginaczy palców, nadgarstka.

• Unikać obciążeń prowadzących do bólu

• Stosowanie stabilizatorów

• Unieruchomienie w szysnie ramiennej w zgięciu w stawie łokciowym w 90 stopniach (ok. 14dni) znoszące subiektywne dolegliwości bólowe

• Ćw mięśni przedramienia (opór na dłoni)

• Miejscowe podawanie sterydów

• Zimne lub ciepłe okłady

• Fizykoterapia (diatermia, ultradźwięki, jonoforeza)

• Masaże

• Metoda Cyriax, Mulligana

• Kinezjotaping

• Masaż poprzeczny

• Masaż sportowy

• Leczenie operacyjne

---