Protokół ćwiczenia

OCENA SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

1. OCENA SKŁADU CIAŁA

1. BMI - indeks masy ciała (Body Mass Index)

Cel: ze względu na łatwość pomiaru BMI jest często stosowanym wskaźnikiem poziomu ryzyka zachorowań związanych z otyłością. U osób ze znaczną masą mięśniową może jednak błędnie wskazywać na otyłość.

U 9 osób dokonano pomiaru masy ciała z dokładnością 100 g oraz wzrostu z dokładnością do 0,5cm. Masę ciała podzielono przez kwadrat wzrostu w metrach.

Wyniki:

	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
Masa ciała (kg)	69	75,5	79,5	63	76,0	65	66,5	107	85,0
Wzrost (m)	1,65	1,80	1,85	1,79	1,84	1,88	1,75	1,91	1,86
BMI (kg/m^2)	25	23,6	23,2	19,6	22,45	18,4	21,3	28,7	24,5
Ocena	prawidł.	prawidł.	prawidł.	niedo-waga	prawidł.	niedo-waga	prawidł.	nad- waga	prawidł.

2. Stosunek obwodu talii do obwodu biodrowego

Cel: ocena ryzyka choroby wieńcowej serca związanego z otyłością, ponieważ otyłość brzuszna oznacza większe ryzyko niż otyłość w innych partiach ciała.

9 osobom mierzono taśmą mierniczą ułożoną poziomo obwód w talii - powyżej grzebieni biodrowych oraz obwód biodrowy mierzony poniżej grzebieni biodrowych. Następnie podzielono wynik pomiaru obwodu w talii przez wynik pomiaru obwodu biodrowego.

	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
Obwód talii/obwód biodrowy	0,96	0,91	0,90	0,96	0,89	0,97	0,95	0,99	0,96
Ocena	wysoki	przecię-tny	przecię-tny	wysoki	dobry	wysoki	wysoki	wysoki	wysoki

Wnioski:

1. Podwyższone ryzyko choroby wieńcowej związanej z otyłością występuje u badanych nr 1, 4, 6, 7, 8 i 9.

3. Pomiar grubości fałdów skórnych

Cel: informuje o ilości i rozkładzie tkanki tłuszczowej podskórnej i pozwala ocenić procentowy udział tkanki tłuszczowej w całkowitej masie ciała.

9 osobom wykonano pomiar grubości fałdów skórno-tłuszczowych fałdomierzem o sile ucisku 10g/mm². Każdy pomiar pojedynczego fałdu trwał 2 sekundy. Pierwszym i drugim palcem ręki odciągano fałd skórny wraz z podściółką tłuszczową od powierzchni ciała i mierzono jego grubość fałdomierzem.

Obliczono gęstość tkanki tłuszczowej ze wzoru:

1,1704-0,0731*log₁₀Σ(fałdów skórnych: podłopatkowego, nad tricepsem, nad kolcem biodrowym przednim)

oraz procentową zawartość tkanki tłuszczowej ze wzoru:

% tkanki tłuszczowej = (4,95/gęstość - 4,5)*100

	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
Grubość fałdów abdomen, triceps, subscapula (mm)	52	43	52	29	22	20	25	75	59
Gęstość tkanki tłuszczowej	1,045	1,05	1,045	1,063	1,072	1,075	1,068	1,033	1,041
% tkanki tłuszczowej	23,68%	21,43%	23,68%	15,66%	11,75%	10,46%	13,48%	29,18%	25,5%
Ocena	umiark. otyły	umiark. otyły	umiark. otyły	prawi-dłowy	szczu-pły	szczu-pły	prawi-dłowy	otyły	umiark. otyły

2. OCENA SPRAWNOŚCI KRĄŻENIOWO-ODDECHOWEJ

1. Test Åstranda-Ryhminga

Cel: ocena wydolności krążeniowo-oddechowej poprzez określenie pułapu tlenowego (maksymalnego pochłaniania tlenu przez ustrój, VO₂max) metodą pośrednią.

Przebadano grupę 9 osób, które kolejno wykonywały dwa trzyminutowe wysiłki na ergometrze rowerowym „Monark” pedałując w tempie 50 obrotów na minutę. Obciążenie w pierwszej próbie wynosiło 1 kg, a w drugiej 2 kg. Po każdej minucie 10-minutowego badania mierzona była częstość skurczów serca.

Wyniki:

Obciążenie (W)	Czas	Wyniki pomiaru HR dla badanych nr 1. - 9.
				1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
	50 W	1 min	105	120	96	113	82	127	127	104	107
		2 min	117	125	100	112	101	151	122	101	114
		3 min	117	126	105	118	104	160	123	102	120
	Przerwa	R1	97	98	76	97	95	134	92	75	92
		R2	90	104	73	98	93	129	81	76	86
	100 W	1 min	128	140	117	129	120	174	122	116	121
		2 min	136	147	118	142	124	185	143	125	134
		3 min	135	149	124	142	131	193	145	126	145
	Przerwa	R1	105	113	99	114	107	169	107	87	109
		R2	91	113	70	106	92	162	95	79	86

Pułap tlenowy	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
L/min	2,73	2,34	3,25	2,55	2,95	1,58	2,46	3,16	2,46
ml/min/kg	39,56	30,99	40,88	40,47	38,81	24,3	36,99	29,53	28,94

Wnioski:

1. Częstość skurczów serca wzrasta stopniowo podczas zwiększonego zapotrzebowania ustroju na tlen - podczas wysiłku fizycznego.

2. Częstość skurczów serca zmniejsza się stopniowo w okresie obniżonego zapotrzebowania na tlen - podczas odpoczynku po wysiłku fizycznym.

3. Większe obciążenie podczas wysiłku łączące się z wyższym wydatkiem energetycznym ustroju bardziej podwyższa częstość skurczów serca niż mniejsze obciążenie.

4. Średnia wartość pułapu tlenowego (norma populacyjna) wśród badanych osób wynosi VO₂max = 2,635.

5. Spośród badanych osób najwyższą wydolność krążeniowo-oddechową ma badany nr 3 (VO₂max = 3,25), a najniższą badany nr 6 (VO₂max = 1,58). Potwierdza się to także po przeliczeniu pułapu tlenowego na masę ciała. Dokonywany przez pacjenta nr 3 wysiłek fizyczny łączy się więc ze stosunkowo najmniejszym zmęczeniem.

2. Test PWC-170

Cel: ocena wydolności krążeniowo-oddechowej poprzez określenie mocy osiąganej przy częstości skurczów serca wynoszącej 170 uderzeń na minutę.

Wyniki:

PWC170	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.
W	197,22	145,65	221,05	158,33	172,22	65,15	156,82	191,66	150
W/kg	2,86	1,93	2,80	2,51	2,26	1,00	2,36	1,82	1,76

Wnioski:

1. Średnia wartość PWC-170 (norma populacyjna) wśród przebadanych osób wynosi ok. 161,88 W.

2. Najwyższą wydolność krążeniowo-oddechową ma pacjent nr 3. Osiąga on przy częstości skurczów 170 na minutę moc około 221 W.

3. Najniższą wydolność krążeniowo-oddechową ma pacjent nr 6(PWC₁₇₀=ok. 65 W).

---