Podatek VAT

1. WPROWADENIE :

Podatek i usług jest podatkiem od wartości dodanej; ma charakter podatku wielofazowego netto, od towarów dzięki czemu eliminuje kaskadowe narastanie i kumulowanie się należności podatkowych.

Schematycznie i w uproszczeniu przedstawia to poniższy schemat:

100 + 22 150 + 22 + 11 170 + 22 + 11 + 4,40

Producent Konsument Hurtownik Detalista

Producent sprzedaje swój towar według wartości netto (tj. bez podatku) za 100 zł hurtownikowi. Po doliczeniu podatku w wysokości 22% hurtownik zapłaci producentowi 122 zł. Z tych 122 zł producent wpłaci do budżetu 22 zł jako podatek.

Towar przechodzi do następnej fazy obrotu gospodarczego, czyli do hurtownika. Tu zwiększona zostaje wartość netto towaru (np. poprzez jego uszlachetnienie) do wysokości 150 zł. Tak więc tzw. `wartość dodana' w tej fazie obrotu wynosi 50 zł. Obciążeniu podatkiem podlega tylko ta część wartości sprzedaży, o jaką w tej fazie zwiększyła się wartość towaru otrzymana od wcześniejszego uczestnika obrotu, tj. producenta i odpowiednio opodatkowana we wcześniejszej fazie. Przy stawce 22% podatek wyniesie 11 zł.

Przedsiębiorstwo detaliczne kupując towar płaci 150 zł wartości netto plus podatki - 22+11 czyli razem 183 zł.

W wyniku działalności przedsiębiorstwa detalicznego (porcjowanie, pakowanie) wartość towaru wzrosła o 20 zł. Jest to `wartość dodana', tj. nowo powstała w tej fazie obrotu gospodarczego. Podatek przy stawce 22% wyniesie 4,40 zł. Tę kwotę podatku musi zapłacić przedsiębiorstwo detaliczne do budżetu.

W sumie wartość towaru 100+50+20=170 zł plus podatek 22+11+4,40=207 zł i 20 groszy.

Można stwierdzić , ze:

1. Ogólna kwota podatku nie zależy od liczby faz obrotu; decydujące znaczenie ma `wartość dodana' powstająca w każdej fazie działalności gospodarczej. Zatem opodatkowanie zależy od wysokości kwoty dodanej i stawki podatku.

2. Jest to opodatkowanie wartości obrotu netto każdej z faz działalności gospodarczej.

3. Podatek nie jest elementem kosztów; każdy uczestnik obrotu gospodarczego oblicza podatek w momencie sprzedaży i potrąca z tej kwoty podatek zapłacony w poprzedniej fazie.

4. Pomimo pobierania podatku we wszystkich fazach obrotu zapewnia on jednokrotność opodatkowania.

5. Ekonomiczny ciężar podatku ponosi zawsze konsument. Dlatego jest to podatek pośredni.

6. Podatek sprzyja konkurencji; jeżeli działalność prowadzi wiele różnych podmiotów gospodarczych, to ten z nich, który `dodaje' mniej wartości płaci mniejszy podatek. Tym samym sprzedawane przez niego wyroby mogą być tańsze niż wyroby konkurentów.

2. PRZEDMIOT OPODATKOWANIA :

W doktrynie prawa finansowego przyjmuje się, że przedmiotem podatku jest zjawisko, stan prawny lub faktyczny, z którym ustawodawca wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Generalnie w podatku od towarów i usług przedmiotem opodatkowania są czynności, tj. zdarzenia (określające sytuacje prawne lub faktyczne), z których wystąpieniem łączy się obowiązek ponoszenia przez podatnika ciężarów finansowych. Wyjątkiem są sytuacje, w których przedmiotem opodatkowania są niektóre towary. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, muszą być spełnione określone warunki, musi być mianowicie dokonana przez podatnika tego podatku oraz jej przedmiotem muszą być wyłącznie towary i usługi w rozumieniu definicji ustawowych.

Przede wszystkim przedmiotem podatku są czynności polegające na :

• sprzedaży towarów,

• świadczeniu usług,

• eksporcie i imporcie.

Przepisy stosuje się również do:

1. świadczenia usług oraz przekazania lub zużycia towarów na potrzeby reprezentacji albo reklamy,

2. przekazania przez podatnika towarów oraz świadczenia usług na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników,

3. zamiany towarów, zamiany usług oraz zamiany usługi na towar i towaru na usługę,

4) wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za wierzytelności,

5) wydania towarów lub świadczenia usług w miejsce świadczenia pieniężnego,

6) darowizn towarów,

7. wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za czynności nie podlegające opodatkowaniu,

8. świadczenia odpłatnych usług bez pobrania należności,

Istotne jest, że wymienione czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Inaczej mówiąc, niespełnienie pewnych warunków (np. brak koncesji) nie stanowi przeszkody do opodatkowania wykonywanej czynności. Ponadto w wypadku przedmiotu opodatkowania VAT obowiązuje zasada terytorialności, która oznacza, że omawiane czynności mają znaczenie tylko wtedy, gdy są wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jedynym wyjątkiem od zasady terytorialności jest eksport usług.

Przepisów ustawy nie stosuje się do:

1. sprzedaży przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans,

2. wydania towarów na podstawie umowy użyczenia,

3. działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w odrębnej ustawie,

4. czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

Sprzedaż towarów

Podstawową czynnością podlegającą opodatkowaniu jest sprzedaż towarów. Towarami, w rozumieniu ustawy, są rzeczy ruchome, wszelkie postacie energii, budynki lub ich części, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej, tj. w Systematycznym Wykazie Wyrobów lub w Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. Kluczowe znaczenie, czy dane dobro jest towarem w rozumieniu przepisów o VAT, ma wyodrębnienie tego towaru w jednej ze wspomnianych klasyfikacji statystycznych. Zasadą jest, że zainteresowany podmiot, a w szczególności producent, sam klasyfikuje swoje produkty (wyroby i usługi) według zasad metodycznych określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach. W wypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania zainteresowany podmiot może zwrócić się do właściwego dla siedziby podmiotu urzędu statystycznego.

Nie są towarami, w rozumieniu ustawy, i dlatego ich sprzedaż nie podlega podatkowi od towarów i usług, między innymi nieruchomości gruntowe (grunty), prawa majątkowe o charakterze niematerialnym (np. licencje, prawa autorskie, patenty, znaki firmowe, wzory użytkowe itp.). Towarami w rozumieniu ustawy o VAT nie są również pieniądze.

Pojęcie sprzedaży dla potrzeb VAT obejmuje wszelkiego rodzaju sprzedaż, tj. także np. sprzedaż na raty, czyli dokonanie w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w dowolnych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny. Pojęcie sprzedaży towaru w rozumieniu VAT obejmuje również dostawę, czyli umowę, na której podstawie dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

Świadczenie usług

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest również odpłatne świadczenie usług. Usługami w rozumieniu ustawy są usługi wymienione w Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a także roboty budowlano-montażąowe. Jeżeli jakaś usługa nie jest wymieniona w Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a spełnia przesłanki definicji usług określone w Klasyfikacji Wyrobów i Usług, to podlega opodatkowaniu stawką 22%.

Opodatkowaniu podlegają także darowizny. Zgodnie z k.c. przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Istotę darowizny stanowi element bezpłatnego przekazania. Są jednak umowy, które dotyczą nieodpłatnego przekazania towarów, a nie są pomimo tego darowiznami. Zalicza się do nich:

• umowę użyczenia; dotyczy ona zezwolenia na bezpłatne używania rzeczy przez czas oznaczony lub nieoznaczony, oddanej w tym celu przez użyczającego,

• umowę pożyczki, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość np. oznaczonych co do gatunku rzeczy, a biorący zobowiązuje zwrócić tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości,

• umowę przechowania; przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie.

Skoro zatem następuje nieodpłatne przekazanie towarów wynikających z tych umów, to nie podlega ono opodatkowaniu.

Na równi z darowizną prawodawca traktuje czynności zbliżone do darowizn. I tak, jeżeli podatnik prowadzący działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu kupi określony towar, a następnie przeznaczy go na swoje cele osobiste, to będzie to tzw. `czynność przekazania' podlegająca opodatkowaniu. Analogicznie traktowane wyprodukowanie towaru przez podatnika, a następnie przeznaczone na potrzeby osobiste.

Przedmiotem podatku jest również przekazanie towarów oraz świadczenie usług w celu reprezentacji i reklamy firmy.

Zatem opodatkowaniu podlegać będą następujące czynności:

• przekazanie nabytych towarów,

• przekazanie towarów wytworzonych przez przekazującego,

• świadczenie usług własnych,

Sfera działalności podatników VAT obejmuje wykonywanie różnorodnych czynności (usług), stąd pojawiają się problemy interpretacyjne dotyczące zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Problemy te dotyczą w szczególności umów dzierżawy i pożyczki.

Zgodnie z art.4 p.1 ustawy o VAT nie są towarami, w rozumieniu tego przepisu, np. grunty. Sprzedaż gruntu nie podlega zatem opodatkowaniu VAT. Jednak dzierżawa gruntu stanowi usługę i jest to wówczas czynność podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem. Gdy czynszem jest zapłata przez dzierżawcę podatku rolnego, podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowi jego równowartość.

W przypadku pożyczki wszystkie podmioty podatku VAT, nie odpowiadające odpowiednim warunkom, w wypadku udzielenia pożyczek będących odpłatnym świadczeniem usług są zobowiązane do naliczania podatku zgodnie z ustawą. Zgodnie z ustawą podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usługi-odsetki umowne-pomniejszona o kwotę należnego podatku. Należy nadmienić, iż w przypadku usług wykonywanych w sposób ciągły lub bez określenia terminu ich całkowitego wykonania (np. rzeczowe usługi finansowe-pożyczka) obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych. Powstaje on z chwilą częściowego wykonania tych usług, które to wykonanie zostało udokumentowane fakturą lub rachunkiem uproszczonym.

Eksport i import towarów

Przedmiotem opodatkowania VAT jest również eksport i import towarów. Z dniem 1 stycznia 1998 weszła w życie ustawa z dnia 9 stycznia 1997 roku. Nowe przepisy celne wprowadzają wiele zmian w zasadach rozliczeń z tytułu cła, co wywiera bezpośredni wpływ na kwestie dotyczące eksportu i importu towarów, jako czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Nowelizacja ustawy VAT z 31 lipca 1997 r. wprowadziła na 1998 r. zmiany dotyczące nazewnictwa różnych pojęć występujących w handlu zagranicznym oraz uwzględniła procedury celne wynikające z kodeksu celnego. Zgodnie z nowelizacją, eksportem towarów, w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, jest potwierdzony przez graniczny urząd celny wywóz towarów z polskiego obszaru celnego w wykonywaniu czynności określonych w art. 2 ust. 1 i 3 ustawy o VAT.

Jak wynika z przytoczonej definicji, żeby zaistniał eksport towarów, konieczne jest spełnienie następujących warunków:

1. wywóz musi być potwierdzony przez graniczny urząd celny. W myśl art. 166 kodeksu celnego procedurą wywozu mogą być objęte towary krajowe, dopuszczone do wywozu po spełnieniu wymogów określonych w przepisach prawa, tj. nie podlegające ograniczeniom lub zakazom wywozu, wprowadzonym w szczególności przez ustanowione w ramach polityki gospodarczej państwa pozataryfowe środki, takie jak ograniczenie ilościowe i zakazy dotyczące wywozu oraz środki ochrony rynku, określone w odrębnych ustawach (tzn. środki polityki handlowej).

Zgłoszenie towaru do procedury wywozu powinno być złożone w urzędzie celnym właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania zgłaszającego albo ze względu na miejsce , w którym towary zostały zapakowane lub załadowane do transportu wywozowego. Towar zostaje dopuszczony do wywozu pod warunkiem, że opuści polski obszar celny w tym samym stanie, w jakim znajdował się w chwili przyjęcia zgłoszenia wywozowego. Faktyczny wywóz nastąpi zatem wówczas, gdy towar opuści polski obszar celny, co stwierdzi organ celny stosowną adnotacją.

Kodeks celny nie definiuje pojęcia „graniczny urząd celny”. Można przyjąć, że jest to urząd celny rozumiany jako każda jednostka organizacyjna administracji celnej, w której mogą być dokonywane czynności, o których mowa w kodeksie celnym, mająca siedzibę w miejscowości położonej przy granicy państwowej;

2) wywóz musi nastąpić z polskiego obszaru celnego. Polski obszar celny to zgodnie to,

zgodnie z kodeksem celnym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czyli także polskie wody terytorialne. Ponadto utworzone na terytorium Polski wolne obszary celne, składy

wolnocłowe i składy celne są również polskim obszarem celnym.

3) wywóz towarów powinien nastąpić w wykonaniu czynności określonych w art. 2 ust. 1 i 3

ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Na przykład wywozu towaru przez podatnika do składu celnego poza granicami Polski nie uznaje się za eksport towarów, czynność ta nie jest bowiem wymieniona w art. 2 ustawy o VAT. W myśl art. 4 p. 3 ustawy o VAT przez import towarów rozumie się przywóz towarów na polski obszar celny, w tym również w wykonaniu czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych o podobnym charakterze.

W ustawie o VAT przy imporcie towarów nie podaje się sposobu przemieszania towarów przez terytorium RP ( brak odwołania do konkretnej czynności), dlatego importem towarów będzie także przywóz towarów na polski obszar celny, w przypadku objęcia towarów procedurą odprawy czasowej. W stanie prawnym sprzed obowiązywania kodeksu celnego importem towarów objętym opodatkowaniem VAT było również wprowadzenie towarów na polski obszar celny na czas oznaczony.

Eksport i import usług

Czynnościami będącymi przedmiotem opodatkowania VAT są również import i eksport usług. Przez import usług rozumie się usługi spełniające łącznie następujące warunki:

• usługa świadczona jest na terytorium RP,

• należność za usługę przekazywana jest osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą.

Przez import usług rozumie się również usługi turystyki wyjazdowej.

Odnosząc się do importu usług należy zwrócić uwagę, że czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT w dwóch przypadkach:

1. gdy na podstawie odrębnych przepisów (prawa celnego) wartość usługi zwiększa wartość celną importowanego towaru oraz

2. gdy podatek został pobrany od osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, oraz osoby fizycznej - mającej siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu za granicą, jeżeli wykonują czynności będące przedmiotem opodatkowania VAT osobiście lub przez osobę upoważnioną albo przy pomocy pracowników bądź przy wykorzystaniu zakładu lub urządzeń służących działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej.

Import usług to jedyny przypadek, w którym podatnikiem podatku od towarów i usług jest usługobiorca. Podatek obciążający usługobiorcę usług z importu jest ponadto podatkiem należnym, nie zaś naliczonym, a to w konsekwencji powoduje, że nie podlega on odliczeniu. Przyjęcie takiej deklaracji miało na celu wypełnienie jednej z podstawowych zasad podatku VAT - powszechności, zgodnie z którą podatkowi temu podlegają wszystkie przejawy działalności gospodarczej podatnika, także w odniesieniu do handlu zagranicznego, w tym importu towarów i usług.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że brak opodatkowania usług pochodzących z importu prowadziłby do dyskryminacji usług świadczonych przez podmioty krajowe. Zaznaczyć jednak należy, że zasady opodatkowania VAT importu usług budzą kontrowersje i spotykają się z krytyką wielu autorów, którzy wysuwają tezę o negatywnym oddziaływaniu rzeczonego podatku na pozycję usługobiorcy. Z definicji wynika, że jednym z warunków uznania usługi za importowaną jest zasięg terytorialny jej wykonania, tzn. teren Polski. Jednocześnie jest rzeczą oczywistą, iż w wypadku usług o charakterze niematerialnym określenie miejsca wykonania jest niejednokrotnie utrudnione. Jednak zasada terytorialności obowiązuje również w tym przypadku. Przy usługach niematerialnych, np. doradztwa, za które należność jest przekazana osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą - to jednak specyfika tej usługi ( np. oddelegowanie osoby - pracownika do Polski w celu wykonania ekspertyzy do bieżącego doradztwa itp. ) wykazuje, iż jest ona wykonana w kraju, lub też z dokumentów wynika, że miejscem wykonania tej usługi jest terytorium ( miejsce odbywającego się seminarium, konferencji, spotkania itp. )- usługi te są traktowane jako importowane. W przeciwnym wypadku, tzn. jeśli usługi tego typu ą wykonywane poza granicami Polski, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług (nawet bez pobrania należności), w tym import usług na terytorium RP. Przyjęcie opisanej zasady odpowiada ogólnej definicji importu usług i jest konsekwencją stosowanej zasady terytorialności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, która daje możliwość wyraźnego rozgraniczenia tych usług. Generalną zasadą w imporcie tych usług jest to, że podstawę opodatkowania stanowi kwota, którą usługobiorca jest zobowiązany zapłacić.

Jako eksport usług przepisy o podatku od towarów i usług traktują usługi wykonywane przez podatnika poza państwową granicą RP. Ponadto eksportem usług w rozumieniu ustawy są także:

1. usługi transportu międzynarodowego ,

2. usługi zagranicznej turystyki świadczonej na terytorium RP przez podmioty gospodarcze mające swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium RP, pod warunkiem że:

1. turystyka ma charakter zorganizowany,

2. usługi świadczone są osobom zagranicznym w rozumieniu prawa dewizowego (czyli na rzecz oraz zlecenie osoby zagranicznej) . Dokumentem będącym dowodem świadczenia wymienionych usług jest łączna faktura wystawiona w walucie obcej przez podatnika osobie zagranicznej oraz dowód zapłaty;

3. usługi świadczone w kraju, jeżeli są bezpośrednio związane z eksportem towarów, a z zawartych umów wynika, że wartość tych usług jest uwzględniona w cenie eksportowanego towaru, tj. :

• usługi dotyczące towarów eksportowanych, polegające na ich pakowaniu, przewozie do miejsca formowania przesyłek zbiorowych, kontrolowaniu, nadzorowanie bezpieczeństwa przewozu,

• usługi świadczone na podstawie umowy maklerskiej, agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa i komisu dotyczące towarów eksportowanych;

4. usługi remontowe obiektów pływających świadczone na rzecz osób zagranicznych w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, nie będącymi podatnikami podatku od towarów i usług;

5. usługi polegające na naprawie, uszlachetnianiu, przerobie lub przetwarzaniu towarów przywiezionych na polski obszar celny na czas oznaczony i objętych procedurą odprawy czasowej , jeżeli towary te zostaną wywiezione za granicę zgodnie z warunkami określonymi w przepisach celnych.

W kontekście zakresu przedmiotowego przypomnieć należy, że prawodawca ustanowił dwojakiego rodzaju zwolnienia przedmiotowe: po pierwsze, są to zwolnienia z ograniczonym czasem ich stosowania , a po drugie, ograniczenia z nie ograniczonym czasem ich stosowania.

Do grupy pierwszej należą:

1. Czynności podlegające opodatkowaniu, a odnoszące się do takich towarów, jak np.: surowce mleczarskie, miód pszczeli, produkty gospodarki leśnej i łowieckiej, wyroby rękodzieła ludowego i artystycznego.

2. Usługi, a m.in.: usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, usługi związane z rekreacją, sportem i kulturą, usługi w zakresie informacji technicznej i ekonomicznej.

3. Eksport towarów i usług określonych przez prawodawcę. Zalicza się do nich np. usługi związane z łowiectwem, rybołówstwem i rybactwem, usługi w zakresie rolnictwa.

4. Import towarów zwolnionych od cła; są to m.in.: jednostkowe opakowania spełniające funkcje reklamowo-akwizycyjne, znaki firmowe, nalepki, etykietki, a także próbki i materiały nie mające wartości handlowej, a służące do reklamy i akwizycji.

5. Odsprzedaż towarów używanych, pod warunkiem, że jest dokonywana przez podatnika. Ze zwolnienia korzysta także darowizna towarów używanych, pod warunkiem, że jest dokonywana przez podatnika. Ze zwolnienia korzysta także darowizna towarów używanych, pod warunkiem, że towary te nie stanowią bądź nie stanowiły składników majątku związanego z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

6. Działalność z wykonywania pracy osób fizycznych np. dochody ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy, pracy nakładczej.

Do grupy drugiej zalicza się np. import usług telekomunikacyjnych, darowizny składników majątku trwałego na rzecz zakładów pracy chronionej, szkół publicznych i zakładów opieki zdrowotnej.

3. ZAKRES PODMIOTOWY

Prawodawca ujmuje zakres podmiotowy podatku bardzo szeroko, albowiem urzeczywistnia dzięki temu postulat powszechności opodatkowania. Z uwagi na to, że w zasadzie każdy podmiot, jeżeli tylko wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu (art. 2) jest podatnikiem.

Podstawową , a zatem główną grupę podatników tworzą:

• osoby prawne, czyli te jednostki organizacyjne, które mogą być podmiotami praw i obowiązków wynikających z prawa cywilnego. Są to m.in.: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, fundacje, przedsiębiorstwa państwowe, banki, partie polityczne, związki zawodowe, szkoły wyższe;

• jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Zalicza się do nich m.in. spółki cywilne, spółki jawne, spółki komandytowe, jednostki budżetowe w rozumieniu prawa budżetowego, zakłady budżetowe, zakłady opieki zdrowotnej, szkoły i placówki oświatowe,

• osoby fizyczne.

Trzy generalnie określone grupy podatników stają się podatnikami, jeżeli łącznie spełniają trzy warunki:

1. mają siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski;

2. wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności będące przedmiotem opodatkowania;

3. czynności będące przedmiotem opodatkowania wykonywane są w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy (nawet jeżeli zostały wykonane jednorazowo), bądź gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej.

Prawodawca przyjął w ustawie zasadę terytorialności podatku. Polega ona na tym, opodatkowaniu podlegają czynności wykonywane na obszarze Polski niezależnie od tego, czy wykonujący je podmiot ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski czy poza jej granicami. Konstrukcja taka umożliwia rozszerzenie zakresu podmiotowego podatku. Z uwagi na to, podatnikami są także te podmioty, które :

• mają siedzibę, miejsce zamieszkania albo pobytu za granicą,

• czynności podlegające opodatkowaniu wykonują w Polsce osobiście, przez osobę upoważnioną, przy pomocy pracowników, bądź przy wykorzystaniu zakładu lub urządzenia służącego działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej.

Zwraca się uwagę, że do tej grupy podatników nie odnosi się warunek istnienia okoliczności wskazujących na zamiar wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu w sposób częstotliwy.

Do grupy podatników należą także podmioty, które wykonują:

1. czynności maklerskie,

2. czynności wynikające z umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy pośrednictwa, umowy komisu lub inne usługi o podobnym charakterze,

3. czynności wynikające z zarządzania funduszami powierniczymi.

Podatnikiem podatku jest także importer towarów. Nie ma znaczenia to, czy towar jest zwolniony od cła bądź czy cło jest zawieszone.

Nietypowe rozwiązanie zostało przyjęte w odniesieniu do importu usług. Podatnikiem jest bowiem usługobiorca usług pochodzących z importu. Znajduje to swoje uzasadnienie w tym, że nie jest możliwy pobór podatku od działalności usługowej podmiotu mającego siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą. Dlatego prawodawca nakłada obowiązek podatkowy na polski podmiot będący odbiorcą wspomnianych usług.

Wszystkie wymienione dotychczas grupy podmiotów stają się podatnikami ex lege. W jednym przypadku, możliwe jest natomiast uzyskanie statusu podatnika za zgodą urzędu skarbowego. Dotyczy to zakładów ( oddziałów ) osoby prawnej, pod warunkiem, że zakład spełnia dwa warunki

• wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu,

• i jest jednostką samodzielnie sporządzającą bilans

Z zakresem podmiotowym podatku wiąże się zagadnienie zwolnień o charakterze podmiotowym.

Zwolnienie podmiotowe zamyka drogę do potrącenia podatku pobranego we wcześniejszych fazach obrotu. W takiej sytuacji odbiorcy producenta zwolnionego, zobowiązani do zapłacenia podatku, zmuszeni są do ponownego opodatkowania raz już opodatkowanej wartości. W wypadku bowiem zwolnienia od podatku danego producenta, nie podlegający potrąceniu podatek zapłacony już przez jego dostawcę wkalkulowany jest w koszty producenta zwolnionego, a następnie w cenie zbytu przerzucany na kolejnego nabywcę towaru. Tak więc podatek staje się niepotrącalnym elementem ceny, co oczywiście musi oznaczać podwyższenie kosztów odbiorcy producenta zwolnionego. Pomimo stosowania podatku od wartości dodanej może dojść do kumulatywnego obciążenia podatkowego. Z tego niebezpieczeństwa trzeba sobie zdawać sprawę, zwłaszcza, że efekt kumulacji wzrasta w zależności od wysokości sumy podatków zapłaconych przez dostawcę producenta zwolnionego.

Z uwagi na to warunkiem prawidłowego funkcjonowania podatku od towarów i usług jest ograniczenie do minimum wyłączeń od opodatkowania.

Zwolnienie podmiotowe oznacza, że podmiot będący podatnikiem nie oblicza i nie płaci podatku, jeżeli spełnia warunki do korzystania ze zwolnienia.

Wśród podatników uprawnionych do korzystania ze zwolnienia wyodrębnić można dwie grupy, tj. takich, którzy są zwolnieni bezwarunkowo i takich, którym prawodawca daje prawo wyboru zwolnienia.

Do grupy pierwszej należą podatnicy, którzy:

• w roku poprzedzającym rok podatkowy osiągnęli określoną wartość sprzedaży;

• korzystają z opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Do grupy drugiej zalicza się podatników, którzy:

• mają status zakładów pracy chronionej,

• rozpoczynają wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu; z zastrzeżeniem, że przewidywana wartość sprzedaży towarów i usług nie przekroczy określonej kwoty.

4. PODSTAWA OPODATKOWANIA

Jako generalną zasadę prawodawca przyjmuje, że opodatkowany jest obrót. Według ustawowej definicji obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży towarów pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, upustów i uznanych reklamacji ) i o wartość zwróconych towarów oraz zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur lub rachunków uproszczonych. Rabaty pomniejszają obrót, gdy zostały przyznane w ciągu roku od dnia wydania towaru lub świadczenia usługi. Rabaty udzielone z tytułu i w okresie gwarancji lub rękojmi pomniejszają obrót, nawet gdy zostały przyznane po upływie roku od dnia wydania towaru lub świadczenia usługi.

Z punktu widzenia logicznego nie jest to definicja poprawna. Podstawa podatku jest bowiem definiowana przy użyciu pojęcia „kwota podatku należnego”, a przecież „kwota podatku należnego” powinna zostać wyliczona w oparciu o tę podstawę opodatkowania. Jest to zatem szczególna odmiana błędu, określanego w logice - idem per idem.

Z uwagi jednak na zróżnicowany i rozbudowany zakres przedmiotowy, konieczne było dostosowanie do jego specyfiki podstaw opodatkowania, określonych w sposób szczególny. Jest to wyraz konsekwencji prawodawcy, albowiem w przeciwnym razie pewnym czynnościom podlegającym opodatkowaniu nie można by przyporządkować podstawy opodatkowania.

Z uwagi na to można wyróżnić szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania

Obrotem może być kwota otrzymanych przez podatnika zaliczek, zadatków, przedpłat, rat, ale tylko wówczas, gdy ich wysokość stanowi co najmniej połowę ceny.

W odniesieniu do enumertywnie wymienionych czynności (art. 2 ust. 3)_ obrotem jest wartość towarów lub usług obliczona według cen sprzedaży i zmniejszona o kwotę należnego podatku.

W imporcie towarów podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek importowy, a w imporcie usług kwota, którą usługobiorca zobowiązany jest zapłacić zagranicznemu usługodawcy za wykonaną usługę. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy. W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego podstawą opodatkowania jest różnica między wartością towarów wywiezionych czasowo, a wartością produktów kompensacyjnych dopuszczonych do obrotu, powiększona o należne cło. Podstawą obliczania podatku może być kwota prowizji lub innej postaci wynagrodzenia za wykonane usługi, zmniejszona o kwotę podatku. Taka podstawa opodatkowania znajduje zastosowanie m.in. wobec podatnika prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, agenta, komisanta, zleceniobiorcy.

Natomiast dla zleceniodawcy lub komitenta obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży lub umowy komisu, zmniejszona o kwotę podatku.

PODATEK NALEŻNY

Podatek należny powstaje przy sprzedaży towarów i usług oraz innych czynności opodatkowanych według stawki 7% i 22%. Można powiedzieć, że podatkiem należnym jest ten podatek , który ciąży na podatniku w sensie prawnym. Podstawą jego określenia jest prowadzona przez podatnika ewidencja sprzedaży. Podatnik ustala kwotę podatku należnego przez pomnożenie obrotu netto (tj. podstawy opodatkowania) ze stawką podatku. Podatek należny wpisywany jest do odpowiednich rubryk w fakturach lub rachunkach uproszczonych.

Ze względu na znaczenie podatku należnego w procesie odliczeń istotne jest to, by był on obliczany w sposób rzetelny. Dlatego organy podatkowe mogą weryfikować kwotę podatku należnego. Ustawodawca dopuszcza trzy powody weryfikacji:

• gdy miedzy kontrahentami istnieje szczególny związek np. powiązania rodzinne, kapitałowe, majątkowe;

• gdy sprzedaż towaru lub świadczenie usług uzależnione jest spełnienia przez kontrahenta dodatkowego świadczenia, którego wartość nie sposób ustalić;

• gdy na kupującego nałożone zostało ograniczenie w dysponowaniu lub używaniu towaru.

Każdy z tych trzech przypadków może mieć wpływ na ustalenie ceny. Jeże urząd skarbowy dowiedzie, że rzeczywiście miało to miejsce, to wówczas sam określa wysokość obrotu. Bierze wtedy pod uwagę przeciętne ceny stosowane na danym rynku lub w danej miejscowości, a odnoszące się do danego dobra.

PODATEK NALICZONY

Podatkiem naliczonym jest podatek, który:

• wynika z faktur wystawionych nabywcy (podatnikowi) przez sprzedawcę,

• wynika z dokumentów odprawy celnej.

Pomiędzy podatkiem naliczonym, a podatkiem należnym mogą zachodzić trojakiego rodzaju zależności.

1. Wielkość obu podatków jest taka sama; w konsekwencji podatnik nie płaci za dany okres rozliczeniowy podatku od swojej działalności.

2. Podatek naliczony jest niższy od podatku należnego; konsekwencją podatkową jest zmniejszenie zobowiązań podatnika wobec organów podatkowych.

3. Podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego; różnica, czyli nadwyżka podatku naliczonego nad należnym podlega zwrotowi.

Zwrot podatku może być dokonany w formie bezpośredniej albo pośredniej. Zależy to od wysokości stawki podatkowej.

Forma bezpośrednia oznacza, że podatnik otrzymuje zwrot podatku z urzędu skarbowego. Dzieje się tak wówczas, gdy podatnik wykonuje czynności opodatkowane według stawki 7% lub 0%.

Forma pośrednia wiąże się ze stosowaniem stawki 22%. Oznacza to, że nadwyżka podatku jest odliczana przez podatnika w następnych okresach rozliczeniowych.

Prawodawca wprowadza trzy wysokości stawek podatkowych: stawkę podstawową -22%, stawki obniżone - 7% i 2%; stawkę preferencyjną - 0%.

Interpretacja stosowania trojakiego rodzaju stawek może być bardzo różna i można ją wyjaśniać praktycznie tylko w kontekście polityki gospodarczej, społecznej, a także i fiskalnej. Niewątpliwie chodzi tu m.in. o dążenie do ograniczenia następstw regresywnego oddziaływania podatku.

Zarówno ustawa jak i przepisy wykonawcze w sposób enumeratywny ustalają zakres przedmiotowy i warunki stosowania stawki obniżonej i stawki preferencyjnej.

Stawka zerowa z punktu widzenia dochodów budżetowych jest kosztowną konstrukcją prawną. Uprawnia bowiem producenta, który dokonał sprzedaży towarów objętych tą stawką, do zwrotu z budżetu kwoty podatku zapłaconej wcześniej od surowców i usług związanych z wytworzeniem tych towarów, co upodabnia stawkę zerową do formy dotowania.

Co do stawki 22% to jest ona najpowszechniej występującą w opodatkowaniu. Prawodawca przyjął zasadę, że towary i usługi nie objęte klasyfikacja GUS podlegają opodatkowaniu stawką 22%.

Znajomość właściwej stawki umożliwia podatnikowi prawidłowe obliczenie podatku.

PODSUMOWANIE

Podatnik dokonujący jednocześnie sprzedaży towarów opodatkowanych i zwolnionych od podatku obowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego, związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną od podatku. Przy ustalaniu wartości sprzedaży nie uwzględnia się kwot podatku.

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę podatku należnego za następne okresy. Różnica podatku podlega zwrotowi przez urząd skarbowy, gdy całość lub część sprzedaży towarów opodatkowanych jest stawką niższą niż 22%. Podatnikom dokonującym sprzedaży towarów opodatkowanych wyłącznie stawką 22%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie nie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, które na podstawie odrębnych przepisów zaliczane są przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. W przypadku gdy kwota zwrotu różnicy podatku dla podatnika dokonującego sprzedaży towarów opodatkowanych stawkami niższymi niż stawka 22%, przekracza kwotę wynoszącą 22% całości obrotu opodatkowanego stawkami niższymi, urząd skarbowy może na czas nie dłuższy niż trzy miesiące ograniczyć jej wysokość do wysokości tej kwoty.

Zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w ciągu 25 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia, urząd skarbowy przedłużyć ten termin do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego, Jeżeli przeprowadzone postępowanie wykaże zasadność zwrotu, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej odsetkom stosowanym w przypadku odroczenia terminu płatności podatku lub jego rozłożenia na raty. Na wniosek podatnika urząd skarbowy jest zobowiązany do zwrotu różnicy podatku w ciągu 15 dni od dnia złożenia rozliczenia, jeżeli podatnik w ciągu 12 miesięcy przed datą złożenia deklaracji podatkowej terminowo uregulował podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy oraz inne zobowiązania podatkowe stanowiące dochody budżetu państwa. Różnicę podatku nie zwróconą przez urząd skarbowy w terminie traktuje się jako nadpłatę podatku podlegającą oprocentowaniu w rozumieniu przepisów o zobowiązaniach podatkowych.

Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji zawierającej: dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającego podatek należny oraz kwoty podatku podlegającej wypłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej, urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia tego zobowiązania. W przypadku, gdy podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej, urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej określa kwotę zwrotu w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zawyżenia.

Podatnicy są obowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, z uwzględnieniem obowiązujących stawek. Organ celny jest obowiązany do sprawdzenia kwoty podatków wykazanych przez podatnika w zgłoszeniu celnym. Jeżeli kwoty podatków zostały wykazane przez podatnika nieprawidłowo, organ celny oblicza te kwoty w prawidłowej wysokości i wykazuje je w zgłoszeniu celnym. Podatnik jest obowiązany w terminie 7 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwot należnych podatków.

5. OBOWIĄZEK PODATKOWY

Podatnik musi wiedzieć, w którym momencie powstaje obowiązek zapłacenia podatku.

Prawodawca przyjmuje co do zasady, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania, przekazania, zamiany, darowizny towaru lub wykonania usługi. To rozwiązanie sprawia, że strony umowy mogą przesunąć w czasie moment powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli bowiem zawarta jest umowa sprzedaży to obowiązek podatkowy powstaje w momencie, w którym towar będący przedmiotem sprzedaży opuści pomieszczenie sprzedającego (np. hurtownię).

W pewnych okolicznościach obowiązek podatkowy może jednak powstać w momencie zanim jeszcze zostanie wydany towar lub zanim zostanie wykonana usługa. Zdarzenie powodujące powstanie tego rodzaju obowiązku podatkowego prawodawca wiąże z chwilą przyjęcia przez sprzedawcę towaru lub świadczącego usługę, przedpłaty, zadatku, zaliczki, raty co najmniej połowy ceny.

W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje sprzedaży tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności odbiorcy, przyjmuje się, że sprzedaży dokonał każdy z podmiotów biorących udział w obrocie.

Jeżeli podatnik wydaje towar pośrednikowi (agentowi, zleceniobiorcy, komisantowi, osobie świadczącej usługi o podobnym charakterze), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty za towar. Natomiast w tym przypadku, moment wydania towaru nie ma żadnego znaczenia dla oceny powstania obowiązku podatkowego.

Odmienne są reguły powstania obowiązku podatkowego, gdy sprzedaż towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą lub rachunkiem uproszczonym. Wówczas decydujące znaczenie ma data wystawienia faktury lub rachunku uproszczonego, nie później jednak niż w 7 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Z uwagi na to, dla powstania obowiązku podatkowego bez znaczenia jest to, kiedy sprzedawca otrzymał faktycznie zapłatę.

Charakterystycznie ujęty został moment powstania obowiązku podatkowego przy eksporcie i imporcie towarów i usług.

I tak przy eksporcie towarów o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje data potwierdzenia przez graniczny urząd celny wywozu towaru poza granicę, a przy eksporcie usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu ich wykonania.

Z kolei import towarów wiąże się z koniecznością dopuszczenia ich na polski obszar celny, czyli z chwilą powstania długu celnego. Decyduje o tym organ celny w formie decyzji. Dlatego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania takiej decyzji. Natomiast import usług wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego u usługobiorcy. Decyduje tu moment otrzymania całości lub części zapłaty. W przypadku objęcia towarów procedura celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej, przetwarzania pod kontrolą celną, obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą.

Wprowadzony został obowiązek podatkowy od zapasu towarów. Powstaje on w przypadkach szczególnych, a mianowicie wtedy, gdy podatnik będący spółką cywilną, spółką prawa handlowego, osobą fizyczną, zaprzestaje działalności gospodarczej. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje w dniu, w którym powinien być sporządzony spis towarów z natury.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek, rata), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia zapłaty. W przypadku eksportu towarów jeżeli:

• wywóz towarów nastąpi w ciągu sześciu miesięcy od dnia otrzymania zaliczki,

• eksporter przedstawi w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe kwoty zwrotu różnicy podatku.

W przypadku dokonywania sprzedaży towarów za pośrednictwem automatów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wyjęcia pieniędzy lub żetonów z automatów, nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego.

Przy świadczeniu usług telekomunikacyjnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży żetonów.

Podatnicy obowiązani są składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe dla podatku od towarów i usług za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zwalnia się od podatków podatników:

• u których wartość sprzedaży towarów, a także wartość eksportu towarów lub usług nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 80 tys. zł.

• Opłacających podatek dochodowy w formie karty podatkowej, w zakresie działalności objętej tą formą opodatkowania.

Podatnicy mogą zrezygnować ze zwolnienia, pod warunkiem zawiadomienia o tym zamiarze właściwego urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia. Rezygnacja obowiązuje do koń ca roku podatkowego.

Jeżeli wartość sprzedaży towarów u podatników zwolnionych od podatku przekroczy kwotę 80 tys. zł., zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka ponad tę kwotę. Za zgodą właściwego urzędu skarbowego podatnik może zmniejszyć podatek należny o podatek naliczony, wynikający z rachunków uproszczonych dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów w dniu przekroczenia kwoty 80 tys. zł.

6. KASY

Podatnicy sprzedający towary i świadczący usługi, w tym również w zakresie handlu i gastronomii, na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych, są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Podatnicy naruszający ten obowiązek, do czasu rozpoczęcia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących tracą prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Jeżeli z przyczyn nie zależnych od podatnika nie może być prowadzona ewidencja obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, podatnik jest obowiązany ewidencjonować obroty i kwoty podatku należnego przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej. W przypadku gdy ewidencja obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwa, podatnik nie może prowadzić sprzedaży towarów

Podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących w wysokości 50% jej ceny, nie więcej jednak niż 2500 zł.

Kasy muszą spełniać następujące kryteria i warunki techniczne:

1. posiadać pamięć fiskalną wbudowaną w części niedostępnej dla użytkownika,

2. pamięć fiskalna kasy powinna wystarczająca do zapisu i przechowywania danych przez okres pięciu lat,

3. pamięć fiskalna kasy musi być oznaczona wewnętrznym unikatowym numerem niedostępnym dla użytkownika i serwisu,

4. pamięć fiskalna kasy musi być umieszczona wewnątrz obudowy kasy oraz zabezpieczona plombą ołowianą w sposób powodujący zniszczenie tej plomby w momencie wyjęcia pamięci fiskalnej kasy,

5. zawierać zabezpieczenia uniemożliwiające likwidację zapisów zawartych w pamięci kasy i jej rejestrach, w szczególności z powodu zaniku zasilania kasy,

6. obudowa kasy musi być zabezpieczona plombą ołowianą,

7. posiadać dwa wyświetlacze, z których jeden musi zapewniać łatwy odczyt informacji przez kupującego; pojemność znakowa wyświetlacza nie może zawierać mniej miejsc znakowych niż wynosi łączna wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku,

8. kasa musi być oznaczona znakiem bezpieczeństwa określonym w odrębnych przepisach,

Kasy rejestrujące muszą spełniać następujące warunki niezbędne do ich stosowania:

1. zapisują w pamięci fiskalnej następujące dane dotyczące sprzedaży dobowej:

1. numer i datę raportu dobowego,

2. wartość sprzedaży z podziałem na wartość sprzedaży opodatkowanej stawką 22%, 7%, 0% oraz wartość sprzedaży zwolnionej od podatku,

3. łączną kwotę podatku

4. łączną kwotę należności,

5. ilość paragonów w okresie objętym raportem,

2. sporządzają wydruki oryginałów i kopii paragonów dla każdej sprzedaży,

3. dane zapisane w pamięci fiskalnej muszą być zgodne z drukowanymi na taśmie kontrolnej danymi raportu dobowego kasy,

4. zapewniają wyświetlenie łącznej kwoty wartości sprzedaży wraz z kwotą podatku na wyświetlaczu przeznaczonym dla klienta,

5. paragon musi być wydrukowany w języku polskim,

6. kasy muszą rejestrować dane o sprzedawanych towarach, a w szczególności:

1. nazwę towary,

2. jego cenę,

3. stawkę podatku,

7. pozwalają na sporządzanie dobowych i okresowych raportów kasowych zgodnie z przepisami o rachunkowości,

Korekta paragonu może być dokonana wyłącznie przed zakończeniem transakcji sprzedaży; transakcja sprzedaży zakończona wydrukiem paragonu nie podlega korekcie.

Paragon drukowany przez kasę powinien zawierać co najmniej następujące informacje:

1. nazwisko (nazwę) podatnika i jego adres (siedzibę),

2. numer identyfikacji podatkowej podatnika,

3. kolejny numer paragonu,

4. datę i czas (godzinę) sprzedaży,

5. nazwy towarów i usług,

6. ceny jednostkowe towarów i usług,

7. wartość sprzedaży, stawki i kwoty podatku,

8. łączną kwotę podatku,

9. kwotę należności,

10. logo i numer pamięci fiskalnej kasy,

Podatnicy stosując kasy obowiązani są do:

1. dokonywania rejestracji każdej sprzedaży za pomocą kasy,

2. w przypadku awarii kasy dokonywania ręcznej ewidencji sprzedaży zgodnie z odrębnymi przepisami,

3. sprzedający obowiązany jest do wręczenia oryginału paragonu kupującemu,

4. bezzwłocznego zgłaszania właściwej służbie serwisowej każdej dostrzeżonej nieprawidłowości w pracy kasy,

5. poddawania kontroli prawidłowości pracy kasy i jej nienaruszalności na każde żądanie właściwych organów,

6. przechowywania kopii dokumentów kasowych przez czas określony w przepisach o zobowiązaniach podatkowych, zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o rachunkowości,

Kasie przed rozpoczęciem jej użytkowania przez podatnika nadawany jest numer ewidencyjny oraz wydawana jest podatnikowi książka kasy, w której są odnotowywane wszelkie zdarzenia związane z jej funkcjonowaniem.

STAWKI

Stawkę podatku 0%, stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza państwową granicę Rzeczypospolitej Polskiej.

O 31 grudnia 2000r. stawkę podatku 0% stosuje się do:

1. sprzedaży w kraju:

1. wydawnictw prasowych i wydawnictw dziełowych, oznaczonych symbolami ISSN i ISBN,

2. nut i map,

3. publikacji w języku Braille'a,

2. usług polegających na drukowaniu wydawnictw dziełowych i wydawnictw prasowych,

3. importu:

1. drukowanych książek i broszur oraz gazet, dzienników i czasopism, ilustrowanych lub nie, zawierających materiały reklamowe,

2. nut drukowanych lub w rękopisie, nawet ilustrowanych lub oprawionych,

3. map, map morskich wszelkich rodzajów, również atlasów, map ściennych, planów topograficznych,

4. publikacji w języku Braille'a,

4) usług związanych ze sprzedażą towarów wykonywanych na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, komisu lub innych umów o podobnym charakterze,

---