Finanse Publiczne

Wykład 1

Różnice pomiędzy finansami prywatnymi a państwowymi

Cechy finansów publicznych:

• Podmiotem jest instytucja publiczno-prawna upoważniona ustawowo (państwo, jednostki samorządu terytorialnego)

• Określone przez ustawy źródła dochodów

• Ustawodawca ustala konstrukcje źródeł i wysokość dochodów - nie jest to kwestia uznania organu podatkowego

• Środki muszą być przeznaczone dla społeczności i muszą tej społeczności służyć, muszą także być przeznaczone na realizację zadań danego podmiotu

• Podstawowe dochody to podatki a nie to co sobie instytucja wypracuje

• Występuje przymus podatkowy - jak się nie płaci to mamy do czynienia z przymusem egzekucyjnym administracyjno-prawnym

Teoria interesu - kompetencje prawne podmiotu

Teoria celu - wyłącznie w celu zaspokojenia interesu społeczności

Finanse publiczne to działalność podmiotu publiczno-prawnego polegająca na gromadzeniu środków publicznych oraz wydatkowanie ich na zadania tego podmiotu w celu zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej.

Środki publiczne:

1. dochody publiczno-prawne

2. przychody publiczno-prawne

3. - środki z funduszy UE (akcesyjny i spójności)

- środki ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi

Dochody: (dochody są bezzwrotne)

podatki i opłaty - to podstawowa kategoria dochodów

- Podatki pobierane na poziomie gminy:

• Podatek od nieruchomości

• Podatek od psów

• Podatek rolny

• Podatek leśny

• Podatek od środków komunikacji

• A także podatek od czynności cywilno-prawnych oraz podatek od spadków i darowizn pobierane przez Urząd Skarbowy

- Opłaty:

• Opłata administracyjna

• Opłata targowa

• Opłata miejscowa

• Renta planistyczna - zapłata za korzystną zmianę przeznaczenia gruntu w planie zagospodarowania przestrzennego

- spadki, zapisy, darowizny

- inne środki

Przychody - rezultat aktywności na płaszczyźnie środków zwrotnych lub obrotu mieniem Skarbu Państwa lub komunalnym lub rezultat gospodarki w zeszłych latach. Najczęściej są to kredyty, pożyczki, emisje bonów - wszystko trzeba zwrócić, są one zaciągane na określony cel. Do tej grupy zaliczamy także środki uzyskane z prywatyzacji.

Funkcje finansów publicznych:

• Redystrybucyjna - udział wypracowanego dochodu jest różny w zależności od regionów ale wydatki muszą być realizowane na tym samym poziomie (renty, emerytury, DPSy itd.)niezależnie od dochodu wypracowanego przez region

• Stymulacyjna - poprzez instrumenty podatkowo-prawne możemy wpływać na intensyfikację i kierunki działania - możemy spowodować wzrost lub spadek danej aktywności przez wprowadzenie ulgi lub zwolnienia podatkowego

• Ewidencyjno-kontrolna - na każdym etapie wykonywania budżetu jest prowadzony monitoring - ma to wykryć nieprawidłowości w krążeniu pieniądza

System Finansowy

System System System System

budżetowy pieniężno-kredytowy finansowania ubezpieczeń

przedsiębiorstw

państwowych

Budżet Budżet

państwowy jednostek samorządu

terytorialnego

---