Wyklad 2.04.2014 rozrod

Zatrzymanie lozyska u krow

Zatrzymanie lozyska retentio secundinarum jest to jedna z czesciej wystepujacych komplikacji w 3 fazie porodu i wczesnego okresu poporodowego. Dotyczy zwykle kilku do kilkunastu procent krow i przewaznie nie powoduje oprocz spadku wydajnosci mlecznej wyraznych zaburzen stanu ogolnego. Wyjatkowo jest przyczyna zejscia smiertenlego wskutek intoksykacji.

Fizjologicznie blony odchodza 0,5 do 8 godz po wyparciu plodu. Za zatrzymanie lozyska uwaza sie nie odejscie blon plodowych w ciagu 12 godzin od porodu niektorzy proponuja szersze granice czasowe od 6 do 48 h.

Onsekwencje zatrzymiaa

Stany zapalnemacicy ostre i przewlekle

Pozniejsze rozpoczecie cyklu jajnikowego

Torbielowatosc jajnikow

Wzrost indeksu inseminacyjnego

Przedluzenienomresu miedzywycieleniowego

Skutki odlegle

Zaburzenia w przebiegu nastepnej ciazy

Wzrost liczby przedwczesnie brakowanych krow

Etiologia i patogeneza u krow jest zlozona i do konca nie wyjasniona

Przyczyny zatrzymania blon plodowych

- czynniki zakazne bruceloza choroba matwikowa, choroba rzesistkowa, leptospiroza, mikoplazmoza zakazenia grzybicze i inne

Niezakazne

Organiczne wrodzone wady macicy, zmiany pozapalne, bliznynpo zabiegach i urazach, nowotwory- nie maja wiekszego znaczenis

Czynnosciowe ciaza mnoga, przedkuzonynporod, zbyt duzy martwynlub portworkowat plod -odgrywaja istotna role

-Lokalne lozysko rozsiane, lozysko bloniaste - nie maja wiekszego znaczenia

Czynniki usposabiajace

-Zaburzenia hormonalne

Immunologiczne

Stres

Niedobory energii i antyoksydantow

Ciezkie porody

Porody przedwczesne i indukowane

Ronienia wydluzenie ciazy

Choroby metaboliczne

Pierwotna przyczyna zatrzymania lozyska jest niedostaterozluźnienieienie polaczen miexzy kosmkami i kryptami

Obecnie podstawowa role odgrywaja czynniki niezakazne, w tym choroby metaboliczne.

Uwaza sie ze moga one byc orzyczyna atonii lub hypotonii macicy, co prowadzimdomopoznienia inwolucji

U krow unktorych stwierno ze zagraza zatrzymie lozyska dochodzi przedmporodem do zaburzen immunologiczno hormonalnychnco wyraza sie m,in.:

Nizszym stezeniem il6 we krwi

Wyzszym stosunkiem estrogenow domprogesteronu

W patogenezie biora udzial tez wolne rodniki

Dawni glowna role odgrywaly estany zapalne lozyska tj bruceloza, obecnie ma znaczenie niedojrzalosc lozyska, zwiazana ze skroceniem dlugosci trwania ciazyni zaburzeniami hormonalnymi.

Pewna role odgrywa tez:

Oslabienienkub brak motoryki macicy

Niedobory mineralno witaminowe se wit a i e

Proces wydalania lozyska po porodzie

Obejmume on utrate przylegania czesci matczynejmi plodowej lozyska oraz kurczliwosc miesniowki macicy, ktora ulatwiamusuniecie blon plodowych z tego narzadu.

Utrata przylegania miey czexcia matczyna a plodowa komponenta lozyska jest uwarunkowzna procesem jego dojrzewania,który rozpoczyna sie pod koniec ciazy ok 260 dzoen ciazy i konczynsie na 3-5 dni przed porodem.

Sugeruje sie ze dojrzewanie lozyska polega na splaszczeniu oraz zaniku nablonka krypt brodawek macicnych, a wiec przeksztalceniu lozyska nablonkowokosmowkowego ktore jest w okresie ciazy u krow w lozysko lacznotkankowokosmowkowe po porodzie wystepuje i to przeksztalcenie warunkuje wydalenie jego po porodzie. Drugim elementem jest gromadzenie sie kolagenu w liscieniach i brodawkach macicznych.

Krowy posiadaja lozysko liscieniowate w ktoryk kosmki kosmowki plodu przylegaja do brodawek macicznych i scisle jeotaczaja tworzac lozyszcza. To miejsce styku w kilku miejscach połączone jest kolagenem dlatego przerwanie wlokien kolagenu jest prawdopodobnie glowny czynnikiem separacji lozyska

Hormonalna regulacja porodo

Pod wplywem lodowego acth dochodzid o wzrostu kortykosterydow plodu nadnercxoeych, rezultatem jest obnizenie progesonu i wzrost estrogenow.podwyzszone estrogeny powoduja wzrost wrazliwosci myometrium na oksytocyne orez sekrecje prostaglandyn f2 alfa, prostagladnyna inicjuje skircze miesniowki...

Sekrecja relaksyny wraz z obnizeniem poziomu progesteronu wzmaga aktywnosc kolagenazy powodujacej lize kolagenu. Relaksyna moze przyczynic sie do przerwania wlokie kolagenu w miejsach styku. Spadek stezeniemprogesonu przedmporodem umozliwia dzialanie enzymowm koniecznych do oddzielenie lozyska.

Procesy doprowadzajace do oderwania lozyska za zynaja sie przed porodem, sa wieloczynnikowe, przypusz za ie ze rowniez serotonina odgrywa rowniez rola ktorej wysoki poziom wystepuje podczas ciazy i pozwala na utrzymie odpowiedniej przyczepmosci lozyska, moze ona dzialac w ten sposob ze wzmaga proliferacje komorek lozyska oraz ihibicje aktywnosci MMP metaloproteinazy macierzy zewnatrzkomorkowej

Tuz przedmporodem nastepuej spadek stezenia serotoniny co tez moze wplywac na oderwanie lozyska. Oprocz zmian hormonalnych rowniez immunologia odgrywaja role.

Jezeli stwierdzono ze zatrzymajiemblon plodowych po prawidlowym porodzie ma miejsce najczesciej kiedy notowano kompatybilnosc tj zgodnosc mhc antygenow klasy 1 pomiedzy krowa i cieleciem.

Prowadzimto rowniez do...

Porod charakteryzuje sie podwyzszona synteza prostaglandyn i oksytocyny i ichnuwaknianiem powodujacym skurcze macicy warunek prawidlowego porodu. Skurcze macicy maja mechanicznie wydalic blony plodowe.

Wyparcie plodu zwiazane jest z naglym obnizeniem przeplywu krwi przezmlozyskomimkurczeniem sie kosmkow ale procesnnie jest czysto mechaniczny.

?.

Inne czynniki jakie biora udzial

-dwujadrzaste komorki olbrzymiemobecne w nablonku kosmowki

Procesynimmunologiczne zeiaxane z niezgodnoscia tkankowa miedzy mstka a plodem

Proteinu znadujacensie miedzy nablonkiemczesci matczynej i plodowek

Hormony 1. Estrogeny maja warunkowac rprawidlowe odchodzenie lozyska..

Czynniki bezposrednio utrudniajace proces oddzielenia blon plodowych

Atonie macicy

rozwoj martwicy wnobrebie lozyszcz

Obrzek koskow kosmowki

Proliferacje nablonka brodawek macicy

Przekrwieniemlozyska

Zapaleniem lozyska

Niedojrzalosc lozyska- indukcja plodow

Zezg na makroskopowy wyglad i latwosc recznegomodklejania lozyska dzieli sie na

Cienkie i trudne do usuniecia

Grube i katwe do usuniecia

Z klinicznegomoky wienia wyroznia sie postacie zatrzy, ia lozyska

Ostramobjawynogolne bedace nastepstwem rozwoju zakazenia i i tokstykaci

Przewlekla czesto przekraczajaca normalny termin okresu poporodowego kiedy niezaleznienod doklejania blon dochodzi domrozwoju zapalenianblony sluzowej macicy i dysfunkcji jajnikow.

Rozpoznanie

Opiera sie na

Danych z wywiadu

Wynikach badania klinicznego

Podcxas stawiania diagnozy nalezy miec na uwadze mozliwosc przypadkowego usuniecia lozyska lub zjedzenia przez zwierze postepoanie

1. Metoda radykalna tj reczne manualne odjecie lozyska

2 zachowawcza polegajaca na pozostawieniu blo plodowych i stosowaniu srodkow przeciwbakteryjnych parenteralnie lub domacicznie i low kurczacych macice

3. Mozna tez calkowicie odstapicmod leczenia pozostaiwajacmlozysko in situ az domspontanicznego wydalenia co ma miejsce po 4 -10 dniach lub pozniej

W praktyce i jednosczesnie najstarsza metoda postepowania jest jego reczne odjecie polaczone z domacicznym podaniem antybiotkow, nie znaczy to ze metoda ta goruje nad innymi. Wykazano ze plodnosc krow leczonych i nie leczonych jestm podobna.

Wewnatrzmaciczne manipulacje szczegolnie brutalne prowadza do uszkodzenia, urazow macicy, dlatego spada do zera odpornosc macicy, uposla sie fagocytoza macicy, co ulatwia wchlanianie sie do krwioobiegu toksyn i dribnoustrojow chorobotworcxych

Wyniki badan to powtiwerdzaja wykazujac wieksza czestotliwosc infekcjinmacicy i ichnistrzejszy przebieg u krow z lecxonym zatrzymiem niz u nie leczonych.

Wielu uwaza ze reczne odklejanienlozyska jest dopuszczalne tylko wtedy fdy udaje sienjenprzeprowadzic szybko bezurazowo i calkowicie.

Manualne odklejanie lozyska jest przeciwskazane.

Czas w ktorym nakezy przystapic do zabiegu

Idealna sytuacja byloby gdyby juz w pierwszym dnu mozna bylo wyko ac badanie per vaginam i usunac zalegajace blony plodowe. Niestety w eielumprzypadkach w pierwszych 48 h po porodzir..

Wnpolscenpraktukujensienpowszechnie reczne odjeciemlozyska na 2 3 dzień po porodzie ze wzdledunna latwiejsze odklejanie blon plodowych z brodawek. W miedzyczie dochodzi do zakazenia bakt macicy i czesto konieczne jest dalsze leczeniemlokalne macycy a w przypadku wystapienia..

Obecnie zaleca sie podciemprobe odjeciamlozyska po 12 h, jesli sie to nie uda to wkladamy czopki antybiotykowe i ponawiamy zabieg w nastepnycj dniach. Niektorzy uazjaa ze jesli ciezko oodejsc. Odjac lozysko przez 3 dni to nalezy podac od 0,5 do 1 ml 1% vagotylu powoduje ze bl pl sa bardzje jedrneii latiwej odejsclatwiej uwaza sie jednak ze jest on silnie drazniacy i uposledza fagocytoze.

Czas trwania zabiegu

Nie dluzej niz 10 15 minut, jesli dluzej to zabieg na,ezy przerwac i na nastepny dzien

Nalezy pamietac aby lozysko wprowadzic do szyjki macicznej i wiscec 20 30 cm po to aby szyjka sie nie zamknela w ciagu tych 2 3 dji do podjecia kolejne proby odklejenia.

Postepowanie prxy zamknieciu szyjki

-mozna zostaic tak jak jest, jesli jest czesciowo otwarta to wsadzic czopki antybiotykowe

-jesli szyjka otwarta na 2 -3 palce tommozemy wejsc ruchem srubowym z duzamiloscia srodka poslizgowego mozna szyjkotworc ale powoli aby nie doszlo do rozdarcia. Jak sie wejdzie to mozna usunac lozysko.

Leczenie zachowawcze

Polega na domacicznym lub ogolnym podawaniu antybiotykow najczesniej

Tetracyklina

Amoksycylina

Ampicylina

Neomycyna

Cefalosporyna obecnie zalecana

ostatnio propaguje sie leczenie zarzymania lozyska za pomoca tylko ogolnego podawania w iniekcji antybiotykow cefalosporyn w polaczeniu z prostagladnyna f2 alfa. W niektorych krajach jest tak ze nie odkleja sie lozyska tylko wklada sie czopki imzostawia.

Altnatywnym sposobem postepowania dajacym zblizony efek jest zostawienie lozyska i nic nie robienie.

Jeski krowa po 6 10 dniach usunie lozysko nalezy pamietac o smrodzie, o wycieku, o stanie zapalnym wymienia i dzialaniu na mleko!

Zapobieganie

1. Wlasciwe zywienie odpowiednie dla krowy bedacej w fazie przejscia z zasuszenia do laktacji

2. Eliminacja sytuacji i czynnikow stresogennych

3. Zapewnienie higienicznego komfortowegonlegowiska

4. Uzuoelnienie dawki pokarmowej o skladniki witaminowo mineralne

5. Stymulscjankurczliwoscie macicy pomporodziemoraz ogolnej odpornosci

6. Zapewnienie ciezarnym krowom ruchu

Uwaza sie tez za korzystne pozostawienie cielat przy krowie- oksytocyna

7 ograniczenie...

Jednym ze zposobow ograniczenia aktywnosci wolnych rodnikow tlenowych jest podawanie antyoksydantow selen wit a i wit e

Interna wyklad2.04.2014

Zatkanie ksiag

Jest to proces chorobowy wystepujacy z objawami niestrawnosci zwiazany z zakloceniem motoryki ksiag i zaleganiem suchej zbitej tresci pokarmowej

Przyczyny

-Bledy pokarmowe

-Skarmianie wiekszej iloscimcuchej, krotko cietej sieczki

-Skramianienplew zboz, skruszonego siana i slomy

-Pasza zepsuta i zanieczyszczona

-Sprzyja niedostateczne i nieregularne pojenie zwierząt

Patogeneza

-Pasza dostaje sie do ksiag w stanie niestrawnosci

-Wywoluje zaburzenia pracy miesniowki powstaje jej skurcz lub niedowlad

-Tresc pokarmowa fromadzi sie i odwadnia

-Zakegajaca sucha masa pokarmowa powoduje niedokrwienie bkaszek, uszkodzenie sluzowki, ogniska martwicze i owrzodzenia

-Dochodzi do uposledzenia motoryki zwacza i czepca oraz intoksykacji ustrouj

Objawy

-Wystepuja kilka dni po spozyciu paszy

-Osowialosc zmniejszenie laknienia lub jego brak nie oddawanie kalu

-Temperatura ciala prawidlowa tetno przyspieszone 100/min z czasem slabo wyczuwalne, uderzenia serca wzmocnione

-Rozne nasilone bole kolkowe:uderzanie konczynami o powloki brzuszne, postepowamie, stekanie w trakcje wstawania i pokladania

-bolesnosc przy omacywaniu powlok brzusznych 7-9 przestrzen miedzyzebrowa po stronie prawej

-Suchosc i lepkosc blony sluzowej prostnicy

-Brak lub zmniejszenie mas kalowych, gesty szarobialy sluz

-Czsami nieznaczne wzdecia

-Z czasem uposledzenie krazenia, przekrwienie i nastrzykanie blon sluzowych, podwyzszenie cieploty,

-Apatia zwierzat, brak reakcji, spiaczka i smierc

Rozpoznanie

-Stawiamy na podstawie analizy zywienia i objawow klinicznych

-W przypadkach watpliwych diagnostyczna rumenotomia i bezposrednie omacywanie ksiag (przy zaktaniu sa twarde i bolesne)

Leczenie

-Zachowawcze podawanie solimglauberskiej lub oleju parafinowego po uprzedni spowodowaniu skurczu rynienki przelykowej

-Obfite pojenie zwierzat, parenteralne podawanienplynow nawadniajacych

-Podawanie glukozy, preparatow nasercowych oraz oslonowo antybiotykow

Postepowanie chirurgiczne: wykonanie rumenotomii

Dotarcie do ksiaf, rozdrobnienie i usuniecir zalegajacych mas

Naklucie domksiag i wprowadze oleju parafinowego lub plynu fizjologicznego w ilosci 500 do 1000 ml

Zapalenie otrzewnej peritonitis

Jest to prces chorobowu dotyczacy otrzewnej trzewnej i sciennej powstajacy w nastepstwie zakazenia bakteryjnego. U bydla rozwija sie powoli i ma ograniczony charakter

Przyczyny

Jest to zakazenie bakjne : paciorkowce, gronkowce, maczugowce ropotworcze, paleci nocardia

Zrodla infekcji trokarowanie zwacza, naklucienjelit i przedzoladkow, laparotomia czy rumenotomia

Inne urazowe zapalenie czepca, pekniecie jelita, zle przeprowadzone badanie rektalne, uszkodzenie macicy przy porodzie

Niedroznosc jelit

Przeladowanie zwacza, zatkanie ksiag

gruzlica

inwazja motylicy watrobowej

Patogeneza

drobnoustroje orsedostaja sie do otrzewnej z krwia, przez kontakt z sasiadujacym narzadem objetym procese..

Plyn zawiera bialko,krwinko biale i znaczne ilosci wloknika

Wloknik przy wchlanianiu wysieku odklada sie

Enzymy proteolitycznr z leukocytow moga rozpuszczac wloknik, ktory tez sie wchlania

Moze dochodzic do wnikania tkanki lacxnej i poestsnis zrostow otrsewnej lub ropni

Objawy

Narastaja powolimi slabo sa wyrazone peritonitis circumscripta

Osowialosc przygnebienie brakmoobierania pokarmu

Bolnprzy poruszaniu

Podwyzszenie temo przyspieszenie tetna i oddechow, tp oddychania piersiowy

Uposleenie ruchow przedzoladkow i przezuwania oraz odlykania

Brak perystaltyki jelit slabe wzdecia

Zwiekszenie napiecia powlok brzusznych, bolesnosc przy omacywaniu

Czaami osluchowamiem stwierdzane tarcia

Przy badamiu rektalnym bolesnosc i stwierdzana szorstkosc otrzewnej zlogi wloknika

Objawy wysiekowe zapalenie otrzewnej

Gromadzenie plynu w jamie brzusznej

Brak napiecia powlok i brak bolesnosci

Zmneijszenie iloscimoczu olguria

W celu stwierdzenia plynu naklucie do jamy otrzewnowej na prawo od lini biaej, ku tulowi od wyrostka mieczykowatego

Rozpoznanie

Na podstaeie wymienionych objawow

Na postawie charaktu plynu pobranegonz naklucia jamy brzusznej w przypadku zapalenis metny plyn surowiczy z duza iloscia białka badanie refraktometryczne

Rokowanie

W ograniczonym nieroonym zapaleniu pomyslne

W rozlanym ostrozne lub zle

Leczenie

Parent

Alnie antybiotyki lub sulfonamidy o szerokim spektrum dzialamia

Przy roonym zapaleniu przy punkcji dokonac upustu ropy i jame otrzewnowa przemyc plynem fijologicznym z dodatkiem antybioykoe

Srodki przeciwboloer biowetalgin 20 50 ml iv im

Leczenie wspomagajace witamina c

Wrzody trawienca

Wystepuja zarowno u cielat jak i u doroslego bydla

Cieleta w wieku 5 12 tygodni

Mlode krowy dom3 laktacji

Wiekszosc przypadkow do 4 tygodnia po wycieleniu

90% krow z wrzodami cierpo jednoczesnie na przemieszczenie, metritis kub ketoze

Opasy choruja w ciagu 45 dni od intensywnego opasani, w kilka tygodni w gospodarstwie od ktorego sprzedano zwierzeta

Problem

Z reguly nie daja zewnetrzynych objawow klinicznych

Ciezkie powiklania i zagrozenie zycia po perforacji

Wielopostaciowosc

Wg podzialu whitlocka i kliniko trawienie i nietrawienie

Typ 1 nadzerki i owrzodzenia nieperforujace, minjmalne krwawienie

Typ 2 silne krwawienie wrzodu na skutek uszkodzenia naczymia w obrebie podsluzowki

Typ 3 perforujacy wrzod, peritonitis, zlepym ropnie

Typ 4 perforacja, rozlanu stan zapalny otrzewnej, tresc w jamie

Nieco patofizjologi

Co wiemy o ulcerogenezie

Etiologia procesow owrzodzeniowych zoladka u bydla

Patogeneza wrzodow trawienca

Roznice gatunkowe i rasowe

Co nowego

Wrzod powstaje wtedy gdy nadmierna sekrecja kwasu prxelamuje mechanizmy protekcyjne

Barira sluzowkowa zoladka

Ozna za zdolnosc do zapobiegania szybkiemu przenikaniu jonow wodorowychndo krwi, a jonow sodych w kieru ku prseciwnum. Wladnie bariera sluzowa jest najwazniejszym czynnikiem protekcyjnum, zapobiegajacym chemicznum usxkodzrniom zoladka, stanowi ja gloenir blona kom pokrywajaca powierzchnie wydzielnicza kom nablonka oraz scisle zlacza pomiedzy przylegajacymi do siebie kom

- innym mech zabez jest rozpuszczanie i neutralizacja wydzie.iny kom okladzinowych

Mucyna

-mucyna bedac swegomrodzajunizolatorem ma mozliwosc oddzialywanis jako specyficxny bloker w miejscu wnikjiecia oatogens s pierwsze zetkniecie sluzu z oatogenem wplywa na zdolnosc kompleksu sluzowego do zablokowania kontaktu z glebiej lezacymi kom sluzoeymi

-zalesy to od glikozylacji mucyny swego rodzaju pamieci, procesu podobnego jak zapamietywanie pierwszego kontaktu z patogenem przez system immunologiczny

usposabiajaco dzialaja leki przeciwzapalne nlpz

Aspiryny podajemy przy ciężkim mastitis u krow

Czynniki ryzyka

Stres i nadkwasota

Duze dawki pasz tresciwych podawana w niewielu porcjach wzrost LKT

Refluks dwunastnicy

Leki nlpz, kortykosteroidy, pgf 2 alfa

Bakterie candidatus h. Bovis, caphylobacter, cl per A,

Bledy zywieniowe opasow, ssczegolnie w prsejsciu z mleka na pasze, hypokalcemia

Stres konstruki stada, kiszonka z kukurydzy i inne czynniki drazniace z paszy(suche kolby kukurydzy powoduja mechaniczne draznienie i prsechodza do zwacza, nie wiadomo czy jest to czynnik)

Usposabiajaco metritis, mastitis, okoloporodowe, niedobory mineralne

Degranulacja komorek tucxnych w warstwie podsluzowej z roznych przyczyn

Wrzod nieperforujacy typ 1

Przuodzwiernikowa lomalizacja powoduje ciezkie objawy klinine zmie ny apety, wzdecia zwacza, kolki, niepokoj, wycjudzenie, urawmie mleka

Kal ciemniejszy, bardziej miekki, nawet wodnisty, niekiedy przejsciowo czarny

Podwyzszony poziom pepsynogenu w surowicy

Testy na krew utajona np hemo FEC test Boeringer, mannheim, gwajakolowa, benzydyn

Pewne rozpoznanie najczesciej poubojowo

Wrzod krwawiacy typu 2

Znaczna utrata krwi, przebieg madostry lub ostry

Zwierze nagle mie pobiera pokarmu, niedokrwistosc i nastepowy wzrost t i o, spadek cieploty dustaknych cz ciala, spojowki blade

Ht ponizej 0,26, nawet 0,15- norma 24 26,ponizej 15 niewielka leukocytoza, obnizone bialka osocza pon. 6,0 g/l

Kal mazisty czarny

Kolki i stekanie przy zmianie pozycji

Roznicowanie pp trawienca ze zkretem i bialaki trawienca !!! Lymphosarcoma choroby jelit , glowica, zatrucia, dic, krwotoki innego pochodzenia

Wrsod perforujacy z peritonitis localis yp 3

Ropnie lokalne przebieg podostry domprzewleklego

Objawy podobne do reticukitis traumatica, badania hematologicznr również, miano blv, lymphosarcoma supp>6

Kal czasami czarny

Ht zwykle prawidloey

skrocenie cxasu testu glutaraldehydowego, wykazanie krwi w punktacie lub kale, usg zrosty i xapalenir otrzewnej, rtg, bof - ceruloplazmina, haptoglobina, amyloid a. Laparotomia diagnostyczna

Wrzod perforujacy rozlany typ 4

Exitus w 24 48 h pos peritonitis diffusa

Sirs, wzrost cto, nastrzykane naczynia, nadtwardowkowe, napiere powloki j brzusznej

Per rectum swoboda przemieszczenia reki, brak napiecia, trzeszczenia sniegowej kuli

Biegunka ->zapalenie otrzewnej

Punktat z otrzewnej o charakterze zapalnum, czestomz domieszka tresci trawienca, ph 6,0-7,0 i wysokie cl

Ht pow 40, nialko calk norma 60-80 g/l

Diagnostyka roznicowa

Przy krwawiacych

Salmonelloza kokcydioza, rectal lacerations, duodenal ulceration, bengin bleedind abomasal ulcers, ...

Leczenie podstawa jest wczesne rozpoznanie

Roztwory kaolinu, pektynian oer os do ustania krwawienia, 2 3 l 2x dziennie, kobalt, fe, blokery h2

Transfuzja krwi nawet 20 ml/k kg powoli 200 ml, potem z szybkoscia 10 ml/kg/h uwaga na cytrynian

Ca mg p sol 500 ml wit k, 0,1 -1 mg/kg wit c do 5 mg/ kg ad3e do 20 ml/ szt

---