Młoda Polska - WYKŁAD 09 (30.04.2014)

• Przemiany form życia literackiego i artystycznego LWÓW

• Wewnętrzna cezura – 1900 wskazania na I lata po tym roku, widoczna najbardziej gdy patrzy się na środowisko lwowskie.

• Ośrodkiem najbardziej eksponowanym jest ośrodek krakowski w 1989r. wraca do Krakowa z Berlina Przybyszewski i w ów czas początek życia artystycznego grupy przypominających warszawską cyganerię, pojawiają się tacy artyści jak: Stanisław Przybyszewski (dramaturg, człowiek teatru, reżyser, scenograf, współzałożyciel Towarzystwa sztuka użytkowa, kierował katedrą na akademii sztuk pięknych), Kaziemierz Przerwa-Tetamjer, Miriam;

• W Warszawie wychodzi Chimera, na przełomie l.80/90 towarzystwo warszawskie przeżywa rozkwit, zaspokojenie potrzeby piękna, kabaret, kawiarnie. Warszawa jest miejscem, które swoją rolę odegra w latach 80-90.

• Powieściowe Cisy z Ludzi bezdomnych Żeromskiego to Nałęczów, w którym Zeromski miał swoją posesję, na której podwórku pochował swojego syna, który zmarł w roku 19.;

• Ze szkoły krakowskiej wyrósł Jan Matejko

• Lwów należał do zaboru austriackiego, ośrodek galicyjski. We Lwowie organizuje się siedziba Sejmu Krajowego i Koła Polskiego (Kazimierz Tetmajer), od 70r. ma prawa samorządowe i od tego momentu następuje silny rozwój gospodarczy i kulturalany Lwowa i całego regionu. Powstaje Uniwersytet Lwowski, gdzie spotyka się całe towarzystwo lwowskie, skupiają się badacze związani z uniwersytetem z młodszymi ludźmi. 1661 roku założony przez Jana Kazimierza, którego imię otrzymuje po II wojnie światowej.

• Walka o polskość tego uniwersytetu.

• Środowsiko Lwowske tworzyli:

1. Jan Kasprowicz – Nestor, bo urodzony w 60 wieku, ja starszy, przebywa we Lwowie od II poł 80 l. obejmuje katedrę literatury porównawczej;

2. Karol Irzykowski – ur, w 73

3. Leopold Staff 78,

4. Ostap Ortwin – krytyk, ur 78

5. Wincenty 66 i Stanisław 76 Korab-Brzozowscy – synowie Karola Brzozowskiego, powstańca listopadowego i emigranta, który wyemigrował na bliski Wschód na tereny Syrii, gdzie poznał nauczycielkę francuską i z którą miał 2 synów. Stanisław Korab-Brzozowski znany jest z zabójstwem Przybyszewskiej, Wincenty – tłumacz francuskich symbolistów

6. Władysław Kozickie –Monografia o życiu Michała Anioła, krytyk sztuki, piszący o różnych stylach w sztuce;

7. Bronisława Ostrowska (81r)

8. Henryk Zbieżchowski – (81) poeta;

9. Juliusz German;

10. Józef Ruffer – poeta

11. Antoni Muller – pisarz

12. Stanisław Barończ – poeta, niewidomy od 6r. życia, piszący o kolorach;

13. Tadeusz Barończ – rzeźbiarz, który prowadził swoją pracownię, w której powstało I na ziemiach polskich Stowarzyszenie Pierwszych Artystów Fotografików

• We Lwowie była grupa czynnych krytyków (Edward Porębowicz – romanista, opublikował monografię życia i działalności św. Franciszka wzorowana na innej monografii, która wyszła we Francji 2-3 lata wcześniej; Tadeusz Dąbrowski; Konstanty Srokowski – napisał powieść Kult Ciała, Stanisław Womera)

• Bywali tam: Gabriela Zapolska, Konopnicka, Jerzy Żóławski,

• We Lwowie jest grupa malarzy inspirującym się folklorem Karpat Wschodnich – Stanisław Dębicki, Władysław Jarocki, Fryderyk Pautsch, Kazimierz Sichulski.

• Lwów ośrodek myśli – artystycznej, filozoficznej.

• Ossolineum – fundacja Ossolińskich, ogromna biblioteka, instytucja naukowa, która fundowała stypendia,

• Biblioteka Dzieduszyckich

• Księgarnie i Oficyny Wydawnicze – Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego, związany był z nią Ostap Ortwin dzięki jego przychylnej opinii umożliwiono drukowanie Pałuby, pomógł uruchomić serię Biblioteki Sympozjona – seria dzieł filozoficznych, redagowanych przez Leopolda Staffa, wiernego ucznia Kazimierza Twardowskiego. Ortwin umożliwiał druk Stanisławowi Brzozowskiemu

• WydawnictwoWIedza i Życie powstałe z inicjatywy Związku Naukowo-Literackiego (założonego w poł. L. 90. Jego prezesem w latach 1903-05 był, instytucja odczytowo dyskusyjna)

• Ostap Ortwin – kierownikiem czytelni uniwersyteckiej

• We Lwowie funkcjonowały kawiarni – najsłynniejsza Sznajdera odwiedzali ich dominikanie – ci którzy lubili grać w domino (:D)

• Z tych kawiarni wyrasta kabaret – Lwowskie Marionetki założone w 1911r.

• Teatr we Lwowie był istotną instytucją w 1900r. otwrzono Operę Lwowską

• Z teatrem Lwowskim był związany Tadeusz Pawlikowski

• Maryla Wolska – córka Wandy Mone, salon Maryli Wolskiej był najważniejszym salonem Lwowskim, gdzie spotykali się artyści sami ze sobą, wymiar intelektualnej wymiany myśli, Puanetnicy – grupa, która się tam spotykała, nazwa pochodzi od tych, którzy nie dotykają ziemi. Wanda Mone pochodziła z rodziny o patriotycznych wartościach, prowadziła salon literacki (Ujejski, Matejko) była rzeźbiarką, Maryla Wolska odziedziczyła chęć prowadzenia domu skupiająca intelektualistów, grupa miała bywalców takich jak – Leopold Staff, Ruffer, Adam Chmielowski.

• Lwów miejsce tłumaczeń Fryderyka Nitschego;

• Pojawiają się prace Berksona

• To wszystko dzieje się w okolicach roku 1900.

• We Lwowie odczyta swój wykład Rekonwalescencja końca wieku Leopold Staff w 1901r. – koniec cierpienia, czas na uruchomienie wszystkoich sił życiowych, nawiązuje do sposobu mówienia Fryderyka Nitschego, czas na przełamanie pesymistycznego myślenia w różnych formach (np. powrót do kultury antycznej)

• Wychodziło czasopismo Lamus.

• Najważniejsze miasto secesji