FORMULARZ 7.3
SESJE ROBOCZE POŚWIĘCONE ANALIZIE
DANYCH JAKOŚCIOWYCH
SESJA ROBOCZA 1
ETAP 1 |
Na miejsce przeprowadzenia sesji roboczej wybierz pomieszczenie ze swobodnym dostępem do ścian, ponieważ na nich rozwiesisz plansze z tablicy papierowej, przeznaczając jedną na każde pytanie otwarte. Jeśli przestrzeń jest ograniczona lub pytań jest bardzo dużo, konieczne może okazać się rozpatrywanie ich kolejno według tematów. |
ETAP 2 |
Wybierz losowo około 20 kwestionariuszy samodzielnie wypełnionych przez respondentów lub kwestionariuszy wywiadów, które spłynęły po badaniu. Podziel zespół na dwuosobowe grupy. Poproś każdą z nich o wynotowanie na dużych samoprzylepnych kartkach (tak by potem można było je przenosić z miejsca na miejsce) odpowiedzi na określoną liczbę pytań otwartych wypisanych na planszach. Na tym etapie pracy warto zaznaczyć, by uczestnicy sesji wypisywali odpowiedzi możliwie jak najdokładniej. |
ETAP 3 |
Opracuj system kodowania informacji. Być może trzeba będzie w przyszłości odwołać się do konkretnej odpowiedzi, dlatego dobrze byłoby ponumerować wszystkie kwestionariusze i umieścić odpowiedni numer przy każdej z odpowiedzi, która znajdzie się na planszy. Jeżeli okaże się, że trzeba dokonać analizy odpowiedzi według określonych zmiennych, to znaczy płci, grup wiekowych, komórek organizacyjnych, określonego programu szkolenia itd. Na przykład: Mężczyzna: M Kobieta: K 16-30 lat: W1 31-45 lat: W2 ......................... Dział Finansowy: DF Dział Kadr: DK ......................... Szkolenie 12-14 maja: S1 Szkolenie 15-17 maja: S2 ......................... Pomocne może okazać się wykorzystywanie różnych kolorów mazaków do zapisywania poszczególnych kodów - na przykład czerwonego dla płci, niebieskiego dla grup wiekowych, zielonego dla komórek organizacyjnych, brązowego dla szkoleń. Dzięki temu plansze są bardziej czytelne. Kodami należy oznaczać każdą odpowiedź. (Użyteczna wskazówka: warto zanotować kody na samym początku zajęć, u góry pierwszej strony kwestionariusza, będą wówczas łatwo dostępne).
|
ETAP 4 |
Gdy grupy wynotują po około 20 odpowiedzi na każde z pytań, poproś o znalezienie wzorców lub podobieństw. Może okazać się, że w wypowiedziach respondenci zwracają uwagę na szczególne rezultaty czy problemy itd. Poproś wszystkie grupy, by przemieszczając samoprzylepne kartki z notatkami, uszeregowały wypisane na nich odpowiedzi według kategorii podobieństwa, a następnie oznaczyły poszczególne kategorie w sposób odzwierciedlający charakter odpowiedzi, które zostały do nich zaliczone. |
ETAP 5 |
Teraz warto wraz z całym zespołem jeszcze raz przyjrzeć się kartkom z odpowiedziami pogrupowanymi w oznaczone kategorie, wnosząc uwagi i niezbędne poprawki. Gdy wszyscy uczestnicy sesji uznają, że został osiągnięty pożądany efekt, można przejść do następnego etapu. |
ETAP 6 |
Po zakończeniu prac przygotowawczych można przystąpić do pełnej analizy, czyli klasyfikowania wszystkich odpowiedzi według opisanych kategorii. W trakcie przeprowadzania analizy mogą wyłonić się jeszcze inne grupy pytań, które także należy opisać. Dwuosobowe zespoły mogą w dalszym ciągu pracować nad tymi samymi pytaniami co do tej pory lub zająć się kilkoma innymi. |
Wskazówka: Mimo że praca jest dość żmudna, z chwilą gdy zaczną się pojawiać ostateczne wzorce, uczestnicy sesji będą z coraz większym zainteresowaniem wykonywać swoje zadania. Trzeba jednak wyznaczyć rozsądne granice czasowe dla każdej z sesji. Nie może ona trwać zbyt długo, ponieważ ważne jest, by ta nużąca praca została wykonana w pełnej koncentracji.
MIĘDZY SESJAMI ROBOCZYMI
ETAP 1 |
Następnym etapem działań po przeanalizowaniu wszystkich odpowiedzi zgodnie Liczba odpowiedzi % Wynik 1 8 10 Wynik 2 20 25 ..... ..... ..... Razem 80 100 Jeśli okaże się, że dany wzorzec przyjmuje wartość zmienną w zależności od określonej cechy, na przykład płci, możesz zaprezentować również wyniki w zależności od wartości tej cechy. |
SESJA ROBOCZA 2
ETAP 1 |
Zaprezentuj zespołowi informacje w formie opisanej wcześniej. Podziel uczestników na zespoły, w których będą zajmowali się określoną grupą pytań. Poproś ich o: • interpretację wyników i skomentowanie prawidłowości określenia wzorców, • wyodrębnienie szczególnie interesujących odpowiedzi: zarówno tych, które w najbardziej trafny sposób oddają sens całej grupy odpowiedzi, jak i tych, które zawierają użyteczne spostrzeżenia dotyczące istotnych kwestii. W tej fazie bezcenne okazują się notatki zawierające odpowiedzi wraz z numerem kwestionariusza, z którego pochodzą. Można łatwo dotrzeć do każdej odpowiedzi i precyzyjnie ustalić, w jakich słowach była wyrażona. |
ETAP 2 |
Poproś każdy z zespołów o zaprezentowanie efektów pracy wszystkim uczestnikom sesji. Pozwól, by wypowiedział się cały zespół i by uzgodnił wyniki przeprowadzonych analiz i sposób ich interpretacji. |
Wskazówka: Dzięki pogrupowaniu odpowiedzi można podsumować wyniki i zidentyfikować wzorce. Bardzo ważne jest, aby przy tym nie stracić nic z bogactwa informacji, których dostarczyły odpowiedzi dotyczące zagadnień jakościowych. Właśnie z tego względu dosłowne cytowanie niektórych odpowiedzi jest bardzo użyteczne.
© Copyright by Frances and Roland Bee 2000. Authorised translation from the English language edition published by arrangement with the Chartered Institute of Personnel and Development
© Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2004