Opracowanie zagadnień do ćwiczenia 32
Prawa Kirchoffa
I prawo dotyczy węzłów obwodu elektrycznego. Wyraża fakt nagromadzenia ładunku elektrycznego w węźle, gdyż mówi, że suma natężeń prądów wpływających do węzła jest równa sumie prądów wypływających z węzła
II prawo dotyczy obwodów zamkniętych (oczek sieci). Mówi, że w dowolnym obwodzie zamkniętym suma spadków napięć równa jest sumie algebraicznej działających w nim sił elektromotorycznych. W celu zapisania równania dla obwodu należy:
- przyjąć umownie kierunek obiegu obwodu ( wybór kierunku dowolny)
-wszystkie prądy o natężeniu Ik, których kierunek jest zgodny z kierunkiem obiegu obwodu przyjmujemy jako „+”
-siły elektromotoryczne εk źródeł prądu, włączonych w różne odcinki obwodu, uważamy za „+” wówczas, przy wytwarzany przez nie prąd ma kierunek zgodny z przyjętym kierunkiem obiegu owodu.
Połączenie równoległe: prąd wpływający do układu oporników połączonych równolegle rozdziela się w jednym węźle na niezależne prądy, które następnie wypływają z układu z drugiego węzła na niezależne prądy, które następnie wypływają z układu z drugiego węzła
Przykładowo dla węzłów A i B stosując I prawo Kirchoffa otrzymujemy:
I = I1 +I2+… +In
Stosując prawo Ohma dla każdego z oporników otrzymujemy
Gdzie Rz jest oporem zastępczym, a U napięciem między węzłem A i B. Stąd otrzymujemy:
Połączenie szeregowe: prąd przepływa kolejno przez każdy opornik układów szerokawo połączonych oporników - nie ma węzłów. Spadek napięcia na oporniku zastępczym jest równy sumie spadków napięcia na poszczególnych opornikach. Przykładowo dla układu oporników z prawa Ohma otrzymujemy IRz = IR1 + IR2 +…+ IRn, gdzie IRz, IR1, IRn… są spadkami napięć, odpowiednio na oporze zastępczym, oraz opornikach układu. Z powyższego równania otrzymujemy: Rz= R1 + R2 +…+ Rn
3. Opór R przewodnika zależy od jego kształtu i rozmiaru. Zależy również, poprzez oporność właściwą ρ, od rodzaju materiału, z którego wykonany jest przewodnik. Jeśli przewodnik ma długość l i pole S to jego opór wynosi R = ρ·l/s
Zależność ta odnosi się tylko do przewodników jednorodnych.
Przewodność właściwa σ = n·q·v/E = q·n·μ
σ - przewodnictwo właściwe
q - ładunek jednego nośnika
n - koncentracja nośników prądu n = N/V, stosunek liczby N nośników do objętości
v - prędkość nośnika
E - natężenie pola elektrycznego
μ - ruchliwość nośnika prądu
4. p = p0 (1 + α·t)
p - opór właściwy przewodu
p0 - opór właściwy przewodnika w temp 0º
t - temperatura przewodnika w º Celsjusza
Dla większości metali w temp. Bliskich temp. Pokojowej, opór właściwy p zmienia się wprost proporcjonalnie do temp. W niskich temp. Występują odstępstwa od tej zależności.
W metalu o temp. T = 0 , gdzie T jest temperaturą w skali bezwzględnej występuje opór resztkowy p, zależny od wartości materiału i obecności resztkowych naprężeń mechanicznych. W dużej grupie metali i ich stopów w temp. rzędu kilku K opór skokowo spada do zera. Zjawisko to nazwano nadprzewodnictwem, a materiały, w których okno występuje nadprzewodnikami.
A
B
U