SZKOLNY PROGRAM INTEGRACYJNY
w gimnazjum, liceum ogólnokształcącym i profilowanym
Opracował zespół w składzie:
mgr Piotr Żyto
mgr Małgorzata Harasymowicz
Magdalena Kamińska
mgr Marzena Kumanowska
mgr Daria Nowicka
mgr Piotr Ksepko
mgr Magdalena Galus -Słomka
NASZE MOTTO: „Oprócz wiedzy potrzebne jest serce“.
Integracja to pomoc:
Uczniowi:
nie dzieli ich na dobrych i złych;
uczy współdziałania;
pokazuje, że wszyscy mają takie same prawa i obowiązki;
uczy wrażliwości, akceptacji, przełamuje bariery;
zapewnia pracę na odpowiednim poziomie.
Nauczycielom:
zachęca do rozwiązań metodycznych, technicznych;
mobilizuje wypracowywania własnych metod;
uczy wnikliwej obserwacji pedagogicznej;
pozwala zrozumieć przyczyny trudności dziecka w nauce.
Rodzicom:
pomaga w przezwyciężeniu codziennych trudności bycia rodzicem dziecka niepełnosprawnego;
daje nadzieję, szansę na prawidłowy rozwój społeczny, emocjonalny, umysłowy dziecka;
pomaga w realizacji planów związanych z edukacją dziecka;
uczy współodpowiedzialności za proces dydaktyczny i wychowawczy;
odciąża ich w opiece i edukacji dziecka.
Cele w rozwoju dziecka niepełnosprawnego:
pobudzenie aktywności własnej w rozwoju, rozwijanie samodzielności życiowej;
uświadomienie dziecku jego możliwości, trudności, ograniczeń;
nauczenie się życia w społeczeństwie;
nabycie umiejętności i wykształcenie nawyków poprzez naśladownictwo, modelowanie zachowań, wzorowanie i podejmowanie prób;
nauczenie umiejętności rozwiązywania własnych problemów w sytuacjach trudnych;
kształtowanie gotowości do przyjmowania pomocy.
Cele integracji:
Nadrzędnym celem programu jest zapewnieniem każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju i przygotowanie do życia w społeczeństwie. Realizacja programu zapewni pełny rozwój ucznia, ze szczególnym wyróżnieniem tych jego cech, które przygotowują go do pełnienia w przyszłości różnych ról społecznych. Celem oddziaływań jest w szczególności możliwie pełne przygotowanie ucznia do realizacji zadań życia codziennego, podejmowanie ról społecznych w środowisku lokalnym oraz usprawnienie najmniej zaburzonych funkcji psychofizycznych, a także kompensowanie i korygowanie odchyleń , eliminowanie (w miarę możliwości )przyczyn lub przejawu zaburzeń.
Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny zachowuje proporcje między wymaganiami jakie stawia życie, a możliwościami psychofizycznymi ucznia.
Zakres treści ulega poszerzeniu w miarę nabywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności.
W realizacji treści programowych będą wykorzystywane wszystkie możliwości jakie stwarza określone środowisko społeczno-kulturowe ucznia, a także istniejąca baza dydaktyczna szkoły.
Nadrzędnym celem jest wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju (fizycznym, intelektualnym, estetycznym, emocjonalnym i duchowym) tak, by było przygotowane, na miarę swoich możliwości, do życia w zgodzie z ludźmi, przyrodą i samą sobą.
Integracja sprzyja bardziej wszechstronnemu rozwojowi dzieci, nie tylko niepełnosprawnych. Dostarcza wszystkim więcej różnorodnych doświadczeń społecznych, dzięki czemu stymuluje ich rozwój emocjonalno-społeczny. Stwarza lepsze warunki nauczania, ponieważ nauka odbywa się w mniejszych grupach i z wykorzystaniem różnorodnych metod i form. Sprzyja rozwojowi uzdolnień i talentów u dzieci, ponieważ nauczyciele zwracają większą uwagę na indywidualny rozwój każdego dziecka.
Klasy integracyjne są cząstką nowoczesnej, twórczej i przyjaznej szkoły jako miejsca naturalnej nauki, tolerancji, wrażliwości, otwartości i akceptacji. Kształtują wiarę we własne siły, umiejętności poszanowania własnej i cudzej godności. Umożliwiają pełne uczestnictwo dzieci niepełnosprawnych w życiu i rozwoju społecznym, dzięki obcowaniu z rówieśnikami, akceptacją odmienności drugiego człowieka. Rozbudzają świadomość, że wszyscy ludzie mają równe prawa, choć różne są ich możliwości. Stwarzają optymalne warunki do wspólnego rozwoju dzieci zdolnych, przeciętnych, zaniedbanych wychowawczo czy opóźnionych w rozwoju.
Zadania nauczycieli w klasie integracyjnej:
Nauczyciel przedmiotu |
Pedagog specjalny |
Zapoznaje:
|
• proponuje zakres treści i umiejętności do opanowania przez uczniów niepełnosprawnych |
Podaje:
|
|
Ustalają metody pracy podczas zajęć wraz z określeniem w ich przebiegu miejsca dla aktywności dzieci z deficytami |
|
Prezentuje środki dydaktyczne, które wykorzysta podczas omawianych lekcji |
Uzupełnia konspekty o cele terapeutyczne |
Ustalają sposoby realizacji celów terapeutycznych i włączanie ich w przebieg całego procesu dydaktycznego |
|
Planują przebieg poszczególnych jednostek lekcyjnych |
|
Ustalają zakres treści obowiązkowych dla dzieci specjalnej troski oraz opanowanych umiejętności, które należy sprawdzić na planowanym sprawdzianie |
|
Opracowują sposób oceniania dzieci integrowanych oraz rodzaj stosowanych wzmocnień |
Zadania zespołu ds. Integracji:
Nauczyciele tworzący zespoły integracyjne oprócz wykonywania ogólnie pojętych obowiązków zawodowych obciążeni są obowiązkami dodatkowymi w postaci:
konieczności ustawicznego zaznajamiania się z zagadnieniami psychopedagogicznymi i metodycznymi w celu dobrego poznania każdego ucznia w zróżnicowanych zespołach;
dużego wyczucia własnych zachowań w konfrontacji z nowymi sytuacjami wynikającymi z obecności dzieci z zaburzeniami wśród zdrowych, ale też z obecności dwóch pedagogów na lekcjach;
ustawicznego modyfikowania programów nauczania w celu dostosowania treści do możliwości indywidualnych uczniów;
poszukiwania najlepszych rozwiązań metodycznych w pracy dwóch pedagogów w zespołach integ.racyjnych;
ciągłego poszukiwania pomocy dydaktycznych (głównie pedagodzy specjalni ze względu na brak gotowych podręczników dla klas integracyjnych);
konieczności zbierania i systematyzowania zbioru pomocy dydaktycznych ze względu na brak gotowych wzorców;
stałego organizowania spotkań w zespołach integracyjnych w celu bieżącego przepływu informacji, dokonywania wspólnych ustaleń, co do kolejnych zadań oraz wdrażania ustalonych zadań w kontakcie z każdym uczniem;
urządzania specjalnych sal integracyjnych, w których możliwe jest organizowani (różnorodnych form pracy (całościowej, zespołowej, indywidualnej), rozbudzanie aktywność własnej dzieci (tablice matematyczne, teczki pracy, segregatory, pomoce dydaktyczne podręczniki i książki popularne - naukowe, gry dydaktyczne) oraz możliwość wyciszenia w kącikach relaksacyjnych (kącikach ciszy);
pogłębiania współpracy z rodzicami poprzez włączenie ich w zajęcia, udział w imprezach i wycieczkach, konsultacje psychologiczno - pedagogiczne na terenie szkoły, ocenę opisowa, częste kontakty z domami rodzinnymi, organizowanie opieki specjalnej uczniom z rodzin ubogich;
przygotowania bazy szkoleniowej dla osób, które chcą podjąć pracę w klasach integracyjnych poprzez gromadzenie dokumentacji, materiałów roboczych, zestawu pomocy dydaktycznych przygotowanie innowacyjnych wzorów ocen opisowych;
częstych udziałów w szkoleniach na terenie województwa i całej Polski;
przygotowania własnych konferencji szkoleniowych dla ludzi chcących poznać model integracji.
Zalety integracji:
Mała liczba uczniów w klasie, innowacyjne metody realizowania zadań dydaktyczno- wychowawczych, bogactwo i różnorodność pomocy dydaktycznych, nietypowa ocena.
Nauczyciel akceptuje dziecko niepełnosprawne nie jako specjalne, ale jako obarczone większymi trudnościami rozwojowymi. Przydziela mu zadania na równi ze zdrowymi, włącza we wszystkie zajęcia bez szkody dla zdrowia, stosuje te same nagrody i kary, przyznaje mu role, udziela pomocy specjalistycznej, wspiera je zachętą i wiarą, zauważa jego zdolności i osiągnięcia.
Zapewniona jest opieka medyczna, ułatwiony dostęp do zajęć rewalidacyjnych, korekcyjno- kompensacyjnych, logopedycznych.
Dzieci niepełnosprawne uczą się społecznego sposobu bycia, identyfikują się z grupami normalnymi i mają świadomość przynależności do społeczeństwa. Unikają lęku , jaki wywołuje przejście z przestrzeni chronionej do twardej rzeczywistości. Są przygotowane do radzenia sobie w świecie urządzonym przez ludzi zdrowych.
Integracja pozytywnie wpływa na zachowania niepełnosprawnych, a także na ich osobowość. Są kochane, akceptowane, odnoszą sukcesy, aktywnie uczestniczą w zabawach i zajęciach wraz ze swymi kolegami.
Integracja pozytywnie wpływa na dzieci zdrowe, które akceptują specyfikę i odmienność upośledzonych kolegów, pozbywają się strachu i obcości przed dziećmi chorymi.
Poprawia sprawność ruchową dzieci niepełnosprawnych, poszerza zainteresowania, rozwija mowę, wyobraźnię.
Szkoła integracyjna wspiera rodziców, udziela porad, pomocy specjalistycznej.
Nauka w klasie integracyjnej obchodzi się bez internatu i pozwala dziecku na stały pobyt w rodzinie. Przebywanie z rodzicami jest zwykle korzystniejsze dla psychicznego rozwoju dziecka. Dziecko upośledzone uczęszczające do szkół powszechnych jest traktowane przez rodziców normalnie, ponieważ przekonują się, że pod wieloma względami dorównuje ono innym dzieciom.
Zadania nauczyciela wspomagającego:
Zapoznawianie się z dokumentacją i opinią poradni psychologiczno - pedagogicznej, lekarza i innych specjalistów, rodziców.
Rozpoznanie potrzeb i możliwości edukacyjnych dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi oraz mającymi specyficzne trudności w nauce.
Obserwacja i konsultacja ze specjalistami.
Zespołowe ustalanie zakresu metod i form pracy rewalidacyjnej i terapeutycznej.
Bieżące i systematyczne konsultowanie się z nauczycielem prowadzącym w celu maksymalnego włączenia dziecka do zajęć, wskazywanie mocnych stron, dostosowywanie wymagań edukacyjnych dla poszczególnych uczniów zgodnie z zaleceniami poradni psychologiczno - pedagogicznej.
Wspomaganie uczniów niepełnosprawnych w ich procesie kształcenia.
Przygotowanie pomocy dydaktycznych dla uczniów niepełnosprawnch; testów, notatek, itp.
Systematyczne ocenianie postępów uczniów.
Wspieranie ucznia niepełnosprawnego poprzez prowadzenie rewalidacji.
Wdrożenie uczniów pełnosprawnych i niepełnosprawnych w system kształcenia integracyjnego.
Współpracowanie z rodziną dziecka w zakresie:
rozpoznawania i rozumienia specyfiki niepełnosprawności,
pomocy w interpretacji zachowań dziecka i prawidłowym reagowaniu na te zachowania,
poradnictwa dotyczącego kontynuowanych w domu zajęć rewalidacyjnych,
informowania o potrzebie wyposażenia dziecka w niezbędny sprzęt i środki dydaktyczne,
wskazywania ośrodków pomocy specjalistycznej i materialnej (we współpracy z pedagogiem szkolnym).
Obaj nauczyciele zobowiązani są do wspólnego, systematycznego planowania pracy, aby przystosować program pracy, formy i metody pracy do możliwości intelektualnych dziecka.