Rozdział 11.
Dodawanie i konfiguracja urządzeń

• Zanim zainstalujesz nowy sprzęt...

• Zastosowanie kreatora dodawania i usuwania sprzętu

• Instalacja i konfiguracja urządzeń zewnętrznych

• Aktualizacja sterowników urządzeń

• Rozwiązywanie problemów z urządzeniami

Zanim zainstalujesz nowy sprzęt

Podczas pierwszej instalacji systemu Windows 2000 program instalacyjny przeprowadza przydługi proces wykrywania urządzeń podłączonych do twojego komputera. Jeżeli dysponujesz w miarę nowym komputerem, wyposażonym w nowoczesne podzespoły, istnieją duże szanse na to, że wszystkie urządzenia (klawiatura, mysz, karta graficzna, monitor, karta sieciowa i inne) zostaną poprawnie rozpoznane.

Patrz także

Więcej informacji na temat procesu instalacji systemu Windows 2000 znajdziesz w podrozdziale „Instalacja Windows 2000 krok po kroku”, str. 27.

Pełną listę obecnie zainstalowanego sprzętu możesz obejrzeć po uruchomieniu Menedżera urządzeń (Device Manager) systemu Windows 2000. Znajdziesz tam listę urządzeń, podzieloną na poszczególne kategorie - w zależności od stanu danego urządzenia zmieniają się przypisane do niego ikonki (patrz rysunek 11.1).

Pracujemy z Menedżerem urządzeń

1. Zaloguj się do konta z uprawnieniami administratora.

Rysunek 11.1 Menedżer urządzeń pozwala na zorientowanie się w zasobach sprzętowych komputera

Patrz także

Więcej informacji na temat uprawnień administratora znajdziesz w podrozdziale „Kto może zarządzać twoim komputerem”, str. 18.

2. Kliknij prawym przyciskiem myszki ikonę Mój komputer (My Computer) znajdującą się na Pulpicie i z menu podręcznego wybierz polecenie Zarządzaj (Manage). Na ekranie pojawi się okno konsoli Zarzą­dzanie komputerem (Computer Management).

3. W lewym panelu odszukaj ikonę Menedżera urządzeń (Device Manager) i kliknij ją lewym przy­ciskiem myszki.

4. W prawym panelu pojawi się lista kategorii urządzeń zainstalowanych w twoim systemie. Aby sprawdzić poszczególne urządzenia, kliknij lewym przyciskiem myszki mały znaczek + znajdujący się po lewej stronie wybranej kategorii. Jeżeli któreś z urządzeń pracuje nieprawidłowo, po otwarciu Menedżera urządzeń Windows automatycznie rozwija odpowiednią kategorię urządzeń i przy ikonach wadliwie pracujących urządzeń wyświetla mały żółty wykrzyknik.

5. Jeżeli chcesz sprawdzić bądź zmodyfikować ustawienia poszczególnych urządzeń, musisz kliknąć ikonę wybranego urządzenia prawym przyciskiem myszki i z menu podręcznego wybrać polecenie Właściwości (Properties).

Oczywiście Windows 2000 pozwala na instalowanie nowych urządzeń. Poprawna praca urządzenia wymaga zainstalowania odpowiedniego sterownika (ang. driver), czyli oprogramowania, które niejako pośredniczy w „dialogu” pomiędzy urządzeniem a systemem operacyjnym komputera.

Nie musisz być administratorem Jeżeli zalogujesz się do normalnego konta użytkownika i spróbujesz uruchomić Menedżera urządzeń, otrzymasz informację, że nie możesz odinstalować urządzeń ani aktualizować sterowników. Jeżeli chcesz tylko przejrzeć parametry zainstalowanych urządzeń, możesz spokojnie zignorować ten komunikat. W przeciwnym wypadku mu­sisz zamknąć system i uruchomić z konta użytkownika na prawach administratora.

W zdecydowanej większości przypadków instalowanie urządzeń można przyporządkować do jednej z trzech kategorii:

• Wymiana wewnętrznych podzespołów komputera, takich jak karty grafiki czy karty sieciowe. Jeżeli administrator zainstaluje odpowiednie sterowniki jeszcze przed fizycznym zainstalowaniem urządzenia, Windows zazwyczaj będzie mógł automatycznie wykryć takie urządzenie przy następnym restarcie komputera (oczywiście zakładając, że urządzenie zostało w końcu zainstalowane).

• Instalacja nowych wewnętrznych podzespołów komputera, takich jak sterownik SCSI czy stre­amer taśmowy. W tym przypadku sterowniki instalowane są przeważnie dopiero po zainstalowaniu urządzenia.

• Instalacja nowych urządzeń zewnętrznych, takich jak drukarka czy skaner. W większości przy­padków Windows pozwala na zainstalowanie takiego urządzenia bez konieczności wyłączania kom­putera. Urządzenia podłączane do portu USB (ang. Universal Serial Bus) będą wykryte automa­tycznie. Jeżeli podłączasz takie urządzenie do portu LPT lub COM, Windows prawdopodobnie nie wykryje go automatycznie. Osobną kategorię urządzeń stanowią takie, które są podłączane poprzez interfejs SCSI (ang. Small Computer Systems Interface) - będą działały poprawnie dopiero wtedy, kiedy urządzenie (po uprzednim podłączeniu) zostanie uruchomione po włączeniu komputera.

Aby zainicjować proces wykrywania nowych urządzeń musisz zalogować się z uprawnieniami administratora i uruchomić Kreatora dodawania/usuwania urządzeń (Add/Remove Hardware Wizard). Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz w następnym podrozdziale.

Sprawdzanie kompatybilności sprzętu

Jeżeli nie dysponujesz odpowiednimi sterownikami, większość urządzeń nie będzie pracować z systemem Windows 2000. Co gorsza, niektóre urządzenia z definicji nie będą współpracować z tym systemem. W jaki sposób zatem można uniknąć straty czasu i pieniędzy wydanych na zakup niekompatybilnego sprzętu? W pierwszej kolejności powinieneś sprawdzić tzw. listę zgodności sprzętu (ang. HCL - Hardware Compatybility List) zlokalizowaną na internetowej witrynie firmy Microsoft, pod adresem http://www.microsoft.com/hcl. Zawiera zestawienie wszystkich urządzeń, podzielone na poszczególne kategorie sprzętu, które są w pełni kompa­tybilne z Windows 2000 i innymi wersjami systemów operacyjnych oraz informacje na temat dostęp­ności najnowszych wersji sterowników.

Czy HCL jest wyrocznią w sprawie kompatybilności określonego urządzenia? Na pewno nie. Na tej liście odnajdziesz tylko takie urządzenia, które zostały przetestowane w laboratoriach firmy Microsoft; siłą rzeczy nie jest zbyt rozbudowana, może też być nieaktualna. Jeżeli nie odnajdziesz na tej liście interesującego cię urządzenia, wcale nie znaczy to, że nie będziesz mógł go używać pod kontrolą systemu operacyjnego Windows 2000. Pamiętaj, że zawsze warto sprawdzić witrynę WWW producenta konkretnego urządzenia i tam poszukać najnowszych informacji.

Rysunek 11.2 Lista zgodności sprzętu zawiera najnowsze informacje o kompatybilności urządzeń różnych producentów z systemami operacyjnymi firmy Microsoft

Sterowniki przeznaczone dla Windows NT 4.0 mogą czasami działać pod Windows 2000 W niektórych przypadkach sterowniki urządzeń napisane pod Windows NT 4.0 mogą poprawnie działać w systemie Windows 2000. Zwykle nie dotyczy to takich urządzeń, jak np. karty sieciowe, ale w przypadku kart graficznych może się udać. Mimo to powinieneś zawsze starać się odszukać sterowniki odpowiednie do wersji systemu operacyjnego.

Instalując dowolne urządzenia warto mieć na uwadze poniższe uwagi.

• Po pierwsze, zawsze staraj się używać najnowszych wersji sterowników urządzeń - najlepiej tych ściąganych z witryn WWW producentów sprzętu. Bardzo często sterowniki dostarczane na dyskietkach razem z urządzeniami są już zdezaktualizowane. Poświęcenie chwili na ściągnięcie nowych wersji z In­ternetu pozwoli ci uniknąć problemów z instalacją.

• Przed zainstalowaniem nowego urządzenia zawsze wykonuj kopię bezpieczeństwa najważniejszych danych - zwłaszcza kiedy wymieniasz jakieś podstawowe urządzenie, np. kontroler dysków. Pozwoli ci to na uniknięcie utraty danych w przypadku, kiedy coś pójdzie nie tak z instalacją.

Patrz także

Więcej informacji na temat wykonywania kopii bezpieczeństwa znajdziesz w podrozdziale „Zasady tworzenia kopii bezpieczeństwa”, str. 200.

• Pamiętaj, abyś zawsze miał pod ręką przygotowaną dyskietkę systemową (ang. Emergency Rescue Disk) oraz CD-ROM-y instalacyjne systemu Windows 2000. Jeżeli instalacja nowego urządzenia się nie po­wiedzie, będziesz mógł szybko przywrócić pełną gotowość komputera.

Patrz także

Więcej informacji na temat używania systemowej dyskietki ratunkowej znajdziesz w podrozdziale „Przygotowania do katastrofy”, str. 194.

Jak działa standard Plug & Play?

Byłoby idealnie, gdyby po podłączeniu nowego urządzenia system operacyjny wykrył je automatycznie i zains­talował odpowiednie sterowniki - bez żadnej ingerencji ze strony użytkownika. System Windows 2000 zbliża się do ideału - przynajmniej teoretycznie - dzięki standardowi Plug & Play.

Plug & Play jest szeroko rozpowszechnionym standardem przemysłowym, definiującym zasady współ­działania komputerów i urządzeń peryferyjnych. Aby taka współpraca była możliwa, muszą być spełnione trzy warunki:

• urządzenie musi być zgodne ze standardem Plug & Play. W obecnych czasach praktycznie wszystkie urzą­dzenia podłączane do wewnętrznych slotów PCI komputera, portów USB oraz slotów PC Card spełniają wymagania tego standardu.

• BIOS komputera musi mieć możliwość automatycznej konfiguracji urządzeń. Praktycznie każdy komputer wyprodukowany po roku 1998 dysponuje już takim BIOS-em.

• System operacyjny musi mieć możliwość automatycznego wykrywania i konfiguracji urządzeń. Windows 2000 jest w pełni zgodny z tym standardem.

Po podłączeniu urządzenia zgodnego ze standardem Plug & Play, Windows 2000 autmatycznie je wykrywa i rozpoznaje, następnie usiłuje zainstalować odpowiedni sterownik. Jeżeli po podłączeniu nowego urządzenia zobaczysz na ekranie komputera okno dialogowe informujące o odnalezieniu nowego sprzętu (patrz rysunek 11.3), wszystko idzie tak, jak powinno.

Rysunek 11.3 Jeżeli Windows odnajdzie właściwy sterownik, zainstaluje go automatycznie

W kolejnym etapie Windows usiłuje odszukać w swojej bazie odpowiedni sterownik, sprawdza też, czy użyt­kownik zainstalował nowszą wersję takiego sterownika. Jeżeli prawidłowy sterownik zostanie odnaleziony, Windows automatycznie rozpoczyna jego instalację - w przeciwnym wypadku na ekranie pojawia się okno dialogowe kreatora instalacji urządzeń z pytaniem o lokalizację sterownika (patrz rysunek 11.4).

Rysunek 11.4 Jeżeli Windows nie potrafi odnaleźć odpowiedniego sterownika, musisz skorzystać z kreatora

Jeżeli nie jesteś pewny, gdzie można odnaleźć sterownik, wybierz opcję Wyszukaj odpowiedni sterownik dla tego urządzenia (Search for a suitable driver for my device). Do wyboru będziesz miał cztery lokalizacje.

• Stacja dyskietek (Floppy disk drive). Wybierz tę opcję, jeżeli dysponujesz dyskietkami z odpowiednim sterownikiem.

• Stacja CD-ROM (CD-ROM drives). Wybierz tę opcję, jeżeli masz CD-ROM z odpowiednim stero­wnikiem.

• Określona lokalizacja (Specify a location). Zaznacz tę opcję, jeżeli odpo­wiednie sterowniki znajdują się na dysku twardym twojego komputera.

• Microsoft Windows Update. Zaznaczenie tej opcji spowoduje, że Windows połączy się z witryną inter­netową firmy Microsoft i przeszuka bazę zaktualizowanych sterowników. Jest to opcja, którą warto wybrać. Jeżeli dany sterownik jest tam udostępniony, na pewno został przetestowany i będzie działał prawidłowo.

Czasami system Windows instaluje sterownik, który będzie działał poprawnie, ale nie jest sterownikiem naj­lepszym. Dzieje się tak w przypadkach, gdy Windows nie jest w stanie rozróżnić dwóch zbliżonych typów karty sieciowej (wykorzystujących takie same podzespoły). W takim przypadku wybierz opcję Wyświetl listę znanych sterowników tego urządzenia aby użytkownik mógł wybrać właściwy (Display a list of the known drivers for the device so that I can choose a specific driver). Dzięki temu będziesz miał możliwość wybrania sterowników do konkretnego urządzenia spośród całej gamy sterowników kompatybilnych (patrz rysunek 11.5).

Gdzie Windows przechowuje sterowniki urządzeń? Podczas instalacji systemu Windows automatycznie tworzy folder o nazwie \Winnt\Driver Cache i kopiuje tam ogromny plik (~50 MB) o nazwie Driver.cab. Zawiera on oprogramowanie wszystkich sterowników urządzeń rozpoznawanych przez system.
Rysunek 11.5 Kreator instalacji pozwala na wybór odpowiedniego sterownika

Jakie urządzenia może zainstalować zwykły użytkownik?

Zazwyczaj aby zainstalować nowe urządzenie, musisz zalogować się do konta z uprawnieniami administratora systemu. Czy jednak instalowanie urządzeń jest tylko i wyłącznie domeną administratorów? Zwykły użytkownik również ma możliwość zainstalowania niektórych urządzeń - takich, do których odpowiednie certyfikowane sterowniki są dostępne w bazie sterowników Windows lub innym miejscu wskazaym przez administratora sys­temu. Jeżeli użytkownik podłączy skaner do portu USB, powinien on zostać zainstalowany i działać prawidłowo. Jeżeli jednak odpowiednie sterowniki znajdują się na dyskietkach czy też CD-ROM-ach, bez interwencji adminitratora się nie obejdzie.

Zastosowanie kreatora
dodawania i usuwania sprzętu

Jeżeli chcesz zainstalować lub odinstalować dane urządzenie, najprostszą metodą jest skorzystanie z Kreatora dodawania/usuwania sprzętu (Add/Remove Hardware Wizard).

Nie jest to może metoda najefektywniejsza, ale na pewno polecana w przypadku, kiedy nie jesteś doświadczonym użytkownikiem.

Jeżeli chcesz zainstalować nowe urządzenie, po uruchomieniu kreatora wybierz pierwszą opcję Dodaj/Rozwiąż problemy z urządzeniem (Add/Troubleshoot a device), następnie naciśnij przycisk Dalej (Next). Windows rozpocznie wyszukiwanie nowych urządzeń zgodnych ze standardem Plug & Play - jeżeli żadne nie zostanie znalezione, na ekranie pojawi się okno dialogowe z listą obecnie zainstalowanych urządzeń (patrz rysunek 11.6). Zaznacz pierwszą opcję Dodaj nowe urządzenie (Add a new device) i naciśnij przycisk Dalej (Next).

Rysunek 11.6 Aby zainstalować nowe urządzenie, wybierz opcję Dodaj nowe urządzenie

Kolejne okna dialogowe są analogiczne do opisywanych w poprzednim podrozziale - postępuj zgodnie z podanymi tam wskazówkami.

Kiedy powinieneś odinstalować dane urządzenie? Zazwyczaj do usuwania urządzenia z systemu dochodzi w przypadku, kiedy chcesz zamienić je na nowszy model (np. kartę grafiki czy kartę sieciową). Usunięcie starych wersji sterowników jest wtedy bardzo dobrą metodą postępowania.

Jeżeli chcesz usunąć urządzenie i jego sterownik, po uruchomieniu kreatora wybierz opcję Odinstaluj/Odłącz urządzenie (Uninstall/Unplug a device). Rysunek 11.7 przedstawia wygląd okna kreatora po naciśnięciu przy­cisku Dalej (Next). Aby usunąć urządzenie, wystarczy je odszukać i zaznaczyć na liście, następnie nacisnąć przycisk Dalej (Next).

A co, jeżeli chcesz odinstalować dane urządzenie, ale nie chcesz całkowicie usuwać jego sterowników z systemu? Zwykle występują dwie takie sytuacje. Pierwsza, gdy po zainstalowaniu urządzenia nastąpił konflikt przerwań z innym urządzeniem obecnym w systemie. Możesz wtedy wyłączyć takie urządzenie do momentu, gdy nie rozwiążesz problemu, lub na czas pracy z innym urządzeniem. Aby tego dokonać, uruchom Menedżera urządzeń, kliknij ikonę urządzenia prawym przyciskiem myszki i z menu podręcznego wybierz polecenie Właściwości (Properties). Przejdź na zakładkę Ogólne (General) i z listy rozwijanej Użycie urządzenia (Device usage) wybierz polecenie Nie używaj tego urządzenia (wyłącz) (Do not use this device (disable).

Rysunek 11.7 Kreator pozwala również na usuwanie urządzeń z systemu

Drugi przypadek zachodzi często podczas używania urządzeń zewnętrznych, takich jak np. skaner czy karta sieciowa, w notebooku. Jeżeli np. skończyłeś skanowanie i zabierasz notebook w dłuższą podróż, podczas gdy skaner zostaje w domu, możesz wyłączyć jego (tymczasowo niepotrzebny) sterownik. Zanim odłączysz dane urządzenie od komputera, powinieneś również poinformować system o tym zamiarze. Po wykonaniu operacji Windows usunie sterownik z pamięci komputera, sprawdzi, czy pozostały jakieś otwarte pliki powiązane z tym sterownikiem, następnie poinformuje, że możesz bezpiecznie odłączyć takie urządzenie.

Jeżeli urządzenie zewnętrzne jest podłączone, a odłączasz je tylko okazjonalnie, powinieneś skorzystać z innej opcji kreatora - Odinstaluj/odłącz urządzenie (Uninstall/unplug a device) i naciśnij przycisk Dalej (Next). W kolejnym oknie kreatora zaznacz opcję Odłącz/wysuń urządzenie (Unplug/Eject a device) i dalej postępuj zgodnie z poleceniami kreatora.

Jeżeli często odłączasz i ponownie przyłączasz jedno lub więcej urządzeń, warto zaznaczyć opcję Pokaż ikonę Odłącz/wysuń na pasku zadań (Show Unplug/Eject icon on the taskbar), znajdującą się w ostatnim oknie krea­tora. Spowoduje to wyś­wietlenie specjalnej ikony na pasku zadań. Kliknięcie jej wywoła okno dialogowe z lis­tą urządzeń, które możesz bezpiecznie odłączyć - aby zatrzymać wybrane urządzenie, wystarczy kliknąć jego ikonę. Dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszki ikony z paska zadań otworzy okno dialogowe Odłącz lub wysuń urządzenie (Unplug or Eject Hardware) - patrz rysunek 11.8.

Rysunek 11.8 Zanim fizycznie odłączysz urządzenie od pracującego komputera, powinieneś je wyłączyć

Tajemnica systemu - urządzenia ukryte Jeżeli dokładnie przyjrzysz się Kreatorowi dodawania/usuwania urządzeń, z pewnością zauważysz opcję Pokaż urządzenia ukryte (Show hidden devices). Lepiej zostawić ją w spokoju - urządzenia ukryte są niezbędne do prawidłowej pracy systemu Windows i ich usunięcie może spowodować katastrofę

Instalacja i konfiguracja urządzeń zewnętrznych

Jak już wspomniałem w poprzednim podrozdziale, Kreator dodawania/usuwania urządzeń jest uniwersalnym narzędziem do instalacji dowolnych urządzeń. Jednak niektóre rodzaje urządzeń peryferyjnych mogą być zainstalowane w jeszcze inny, bardziej bezpośredni sposób. Instalując takie urządzenia, jak modem, drukarka czy skaner, warto skorzystać z podanych poniżej sposobów postępowania. Oferują one zazwyczaj więcej możliwości konfiguracji urządzeń na etapie instalacji.

Drukarki

Aby zainstalować drukarkę, skorzystaj z kreatora Dodaj drukarkę (Add Printer) znajdującego się w folderze drukarek (możesz się doń dostać z Panelu sterowania lub wybierając z menu Start opcję Ustawienia).

Patrz także

Więcej informacji na temat instalacji drukarek znajdziesz w podrozdziale „Instalacja drukarki lokalnej”, str. 159. Więcej informacji na temat korzystania z drukarek sieciowych znajdziesz w podrozdziale „Podłą­czanie drukarki sieciowej”, str. 161.

Modemy

Zdecydowana większość współczesnych modemów - zarówno tych wewnętrznych, jak i zewnętrznych - spełnia wymagania standardu Plug & Play. Kiedy podłączysz taki modem do komputera, Windows powinien go automatycznie rozpoznać i zainstalować odpowiedni sterownik. Użytkownicy Windows 2000 są w szcze­gólnie dobrej sytuacji - system ten posiada ogromną bazę sterowników modemów. Nawet rzadko spotykany modem może być poprawnie rozpoznany i zainstalowany.

Podczas pierwszej instalacji modemu Windows poprosi o wprowadzenie kilku podstawowych informacji (np. numer kierunkowy miasta i kraju itp.) - patrz rysunek 11.9. Jeżeli podczas instalacji Windows 2000 podłą­czony będzie modem, instalator powinien go wykryć i automatycznie zainstalować. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby zainstalować modem później.

Rysunek 11.9 Podczas pierwszej instalacji modemu Windows poprosi o podanie kilku podstawowych informacji

Jeżeli Windows nie będzie w stanie poprawnie rozpoznać modemu, spróbuj zainstalować wybrany sterownik. W tym celu otwórz Panel sterowania, dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszki ikonę Opcje telefonu i modemu (Phone and Modem Options), następnie przejdź na zakładkę Modemy (Modems). Na dole okna znaj­dziesz przyciski Dodaj (Add) i Usuń (Remove), które pozwalają odpowiednio na instalowanie i usuwanie modemów. Naciśnięcie przycisku Dodaj spowoduje uruchomienie dobrze znanego Kreatora dodawa­nia/usuwania sprzętu z ustawieniami dobranymi pod kątem instalacji modemów. Domyślnie kreator będzie próbował automatycznie wykryć nowy modem - jeżeli chcesz ręcznie wybrać typ modemu, zaznacz opcję Nie wykrywaj mojego modemu, wybiorę go z listy (Dont't detect my modem; I will select it from a list). Jeżeli nie znajdziesz odpowiedniego sterownika, możesz użyć jednego z kategorii Standardowych typów modemów (Standard modem types) - patrz rysunek 11.10.

Najczęstszą przyczyną problemów z modemami jest niewłaściwa konfiguracja lub niewłaściwy wybór portu szeregowego. Większość komputerów PC dysponuje dwoma portami szeregowymi, oznaczonymi jako COM1 i COM2. Jeżeli z tyłu obudowy komputera brakuje wyraźnego oznaczenia, który port jest który, mogłeś po prostu pomylić porty? Możesz zmienić przeznaczony dla modemu port, klikając prawym przyciskiem myszki ikonę modemu w oknie Opcje telefonu i modemu i wybierając z menu podręcznego polecenie Właściwościi (Properties). Modemy wewnętrzne często konfigurują porty szeregowe jako COM3 i COM4 - również wtedy mogą wystąpić opisane powyżej problemy.

Rysunek 11.10 Nie znalazłeś odpowiedniego sterownika? Skorzystaj ze standardowych typów modemów

Problemy z 56 k... Najnowsze modemy pozwalają na połączenia o szybkości 56 kbit/s - niestety, jest to tylko teoria. W praktyce wszystko zależy m.in. od jakości linii telefonicznej, modemu po drugiej stronie i aktualnego obciążenia linii. Windows umożliwia wybranie jednego z trzech typów sterowników do modemów 56 k: dla modemów nowych generacji powinieneś wybrać opcję V.90 - zazwyczaj są one w pełni zgodne ze standardem V.90. W przypadków starszych typów modemów 56 k możesz spróbować jednego z dwóch starszych standardów: K56Flex lub X2.

Skanery i cyfrowe aparaty fotograficzne

Skanery i cyfrowe aparaty fotograficzne umożliwiają bardzo proste i wygodne wprowadzanie zdjęć oraz innych materiałów graficznych do pamięci komputera, co pozwala na ich łatwe przeglądanie i obróbkę. Wiele produkowanych obecnie modeli skanerów i aparatów cyfrowych jest zgodnych ze standardem Plug & Play - z ich instalacją, podobnie jak z instalacją modemów, nie powinno być kłopotu. Jeżeli masz nieco starszy typ urządzenia, będziesz musiał ręcznie zainstalować odpowiedni sterownik. W tym celu otwórz Panel sterowania, następnie dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszki ikonę Skanery i aparaty fotograficzne (Scanners and Ca­meras). Na ekranie pojawi się okno dialogowe z listą wszystkich obecnie zainstalowanych urządzeń - patrz rysunek 11.11.

Na dole okna znajdziesz kilka przycisków, których znaczenie jest oczywiste. Przyciski Dodaj (Add) oraz Usuń (Remove) pozwalają odpowiednio na zainstalowanie oraz usunięcie wybranego urządzenia. Przycisk Rozwią­zywanie problemów (Troubleshoot) uruchamia rozbudowanego kreatora, który pozwoli odnaleźć i usunąć przyczyny problemów ze sprzętem. Przycisk Właściwości (Properties) otwiera okno dialogowe, w którym znajdziesz m.in. następujące opcje:

• Test skanera lub aparatu cyfrowego - po przejściu na zakładkę Ogólne (General) odszukaj i naciśnij znajdujący się na dole okna przycisk Testuj skaner lub aparat fotograficzny (Test your scanner or camera). Windows przeprowadzi wtedy kontrolę połączenia testowanego urządzenia z komputerem.

Rysunek 11.11 Korzystając z tego okna możesz zainstalować skaner lub cyfrowy aparat fotograficzny

• Ustawienie reakcji na poszczególne zdarzenia związane z wybranym urządzeniem - niektóre skanery oraz skomplikowane aparaty cyfrowe mogą reagować odpowiednim zachowaniem na wybra­ne zdarzenia syste­mowe (np. naciśnięcie określonego przycisku). Jeżeli dane urządzenie obsługuje zdarzenia systemowe, w oknie właściwości pojawia się zakładka Zdarzenia (Events), która pozwala na określenie, w jaki sposób Windows powinien zareagować na wybrane zdarzenie.

Karty graficzne i monitory

Instalacja sterownika karty graficznej jest w zasadzie bardzo prostą operacją. W prak­tyce wystarczy wyłączyć komputer, włożyć kartę graficzną do odpowiedniego slotu na płycie głównej i uruchomić komputer. Jeżeli Windows prawidłowo rozpozna zainstalowaną kartę graficzną, odpowiedni sterownik zostanie automatycznie zainstalowany. Jeżeli jednak Windows będzie miał problemy z rozpoznaniem karty, procedura instalacji sterownika trochę się skomplikuje.

Instalacja nowej karty graficznej

1. Wyłącz komputer, umieść kartę graficzną w odpowiednim slocie i uruchom komputer. Jeżeli Windows nie rozpozna nowej karty, automatycznie zainstaluje standardowy sterownik VGA, co pozwoli na konty­nuowanie pracy.

6. Jeżeli oprogramowanie sterownika do twojej nowej karty posiada własny program instalacyjny, powi­nieneś go teraz uruchomić - zazwyczaj dalsze operacje nie będą potrzebne.

7. Jeżeli oprogramowanie sterownika nie posiada własnego programu instalacyjnego, do jego instalacji powinieneś wykorzystać Kreatora dodawania/usuwania urządzeń (patrz poprzedni podrozdział).

Po zainstalowaniu nowego sterownika powinieneś ustawić żądaną rozdzielczość monitora, częstotliwość odświeżania oraz liczbę wyświetlanych kolorów.

W normalnych warunkach nigdy nie powinieneś instalować sterowników do używanego monitora. Windows 2000 używa jednego uniwersalnego sterownika do wszystkich typów monitorów. Jeżeli jednak chcesz zains­talować osobny sterownik do monitora, uruchom konsolę Menedżera urządzeń, odszukaj ikonę reprezentującą monitor, kliknij ją prawym przyciskiem myszki i z menu podręcznego wybierz polecenie Właściwości (Proper­ties). Następnie zainstaluj nowy sterownik (więcej szczegółów znajdziesz w dalszej części tego rozdziału).

Jedną z bardzo miłych cech systemu Windows 2000 jest możliwość jednoczesnego obsługiwania dwóch moni­torów (oczywiście jeżeli posiadasz drugi monitor, masz na płycie głównej komputera miejsce na zainstalo­wanie drugiej karty graficznej oraz - co nie jest bez znaczenia - masz na biurku na tyle miejsca, aby zmieścić dwa monitory obok siebie). Takie rozwiązanie ma wiele zalet. Zwiększa się ilość dostępnego miejsca na ekra­nie, można przeciągać okienka z jednego monitora do drugiego, a nawet używać poszczególnych monitorów w różnych rozdzielczościach (np. jeden monitor pracuje w 1152 x 864, a drugi 800 x 600).

Warunkiem poprawnej konfiguracji jest kompatybilność kart graficznych, których zamierzasz użyć do tego ce­lu (sprawdź listę zgodności sprzętu HCL dostępną na http://www.microsoft.com/hcl, zanim zdecydujesz się na jakiś zakup). Po zainstalowaniu drugiej karty podłącz monitor, następnie uruchom komputer. Po zalo­gowaniu się kliknij prawym przyciskiem myszki dowolne puste miejsce na Pulpicie i z menu podręcznego wybierz polecenie Właściwości (Properties). Przejdź na zakładkę Ustawienia (Settings). Powinieneś odnaleźć tam opcje konfiguracji systemu dwumonitorowego (patrz rysunek 11.12).

Rysunek 11.12 Okno właściwości ekranu pozwala na modyfikację ustawień każdego monitora z osobna

Z początku aktywny jest tylko jeden monitor -aby uruchomić drugi, musisz wykonać kilka operacji.

1. Kliknij ikonę nieaktywnego monitora (wyświetlaną w kolorze szarym).

8. Zaznacz opcję Rozszerz Pulpit Windows na ten monitor (Extend my Windows desktop onto this monitor), następnie naciśnij przycisk Zastosuj (Apply).

9. Ustaw rozdzielczość ekranu oraz liczbę wyświetlanych kolorów drugiego monitora.

10. Kliknij ikonę pierwszego (początkowo aktywnego) monitora i ustaw jego rozdzielczość oraz liczbę wyświetlanych kolorów.

11. Przeciągnij za pomocą myszki okno właściwości ekranu do drugiego monitora. Jeżeli monitory nie są właściwie ustawione (innymi słowy, jeżeli przeciągasz okno na prawy monitor, a ukazuje się w lewym monitorze), kliknij ikonę monitora i przeciągnij we właściwe miejsce.

12. Naciśnij przycisk OK.

Patrz także

Więcej informacji na temat ustawień karty graficznej i monitora znajdziesz w podrozdziale „Konfi­guracja ustawień ekranu”, str. 34.

Co jest co? Jeżeli nie jesteś pewny, który monitor odpowiada danej ikonie w oknie właściwości ekranu, naciśnij przycisk Identyfikacja (Identify). Na ekranie wybranego monitora pojawi się duża cyfra 1 (lub 2), która pozwoli na szyb­kie zorientowanie się w położeniu monitorów.

Urządzenia multimedialne

Urządzenia obsługujące multimedia (np. pliki dźwiękowe oraz filmy) były zazwyczaj piekielnie trudne do prawidłowego skonfigurowania. Na szczęście obecnie, dzięki standardowi Plug & Play, większość z nich jest konfigurowana automatycznie. Jeżeli jednak chcesz zmodyfikować niektóre ich ustawienia, musisz otworzyć Panel sterowania i dwukrotnie kliknąć lewym przyciskiem myszki ikonę Dźwięki i multimedia (Sound and Multimedia). Na ekranie pojawi się wtedy okno właściwości urządzeń multimedialnych.

Przejdź na zakładkę Sprzęt (Hardware) - znajdziesz tam pełną listę aktualnie zainstalowanych urządzeń do obsługi multimediów. Na dole okna znajdują się dwa przyciski, z których pierwszy uruchamia kreatora rozwią­zywania problemów ze sprzętem multimedialnym, a drugi umożliwia modyfikację ustawień wybranego urzą­dzenia. Po przejściu na zakładkę Audio będziesz miał możliwość zmiany parametrów odtwarzania oraz nagry­wania dźwięku (patrz rysunek 11.13).

Niektóre bardziej zaawansowane karty dźwiękowe pozwalają na ustawienie rodzaju głośników podłączonych do karty dźwiękowej (od prostych głośników mono do specjalistycznych zestawów kwadrofonicznych). Dostęp do tych opcji uzyskasz po naciśnięciu przycisku Zaawansowane (Advanced).

Rysunek 11.13 Naciśnięcie przycisku Zaawansowane daje dodatkowe możliwości zmiany ustawień urządzeń multimedialnych

Patrz także

Więcej informacji na temat połączenia zdarzeń systemowych z dźwiękami znajdziesz w pod­rozdziale „Konfiguracja multimediów”, str. 38.

Aktualizacja sterowników urządzeń

Sterowniki urządzeń to bardzo wyrafinowane oprogramowanie. W praktyce oznacza to, że są tak samo (a może nawet bardziej) narażone na występowanie przeróżnych błędów i niedociągnięć, które mogą nawet w pewnych skrajnych sytuacjach doprowadzać do zawieszania systemu operacyjnego (pozostaje tylko zapytać, czy sterownik, który potrafi zawiesić system operacyjny, powinien być w ogóle wypuszczony na rynek - ale to już temat na zupełnie inną rozmowę). Nie trudno więc chyba zrozumieć, że jeżeli posiadany sterownik nie spełnia do końca twoich wymagań, znacznie utrudnia pełne wykorzystanie możliwości urządzenia, należy go jak najszybciej zaktualizować. Zazwyczaj nowsze wersje sterowników są już poprawione i nie zawierają takich rażących błędów - co wcale nie znaczy, że nie mogą mieć innych (a wtedy najlepiej dokonać kolejnej aktua­lizacji...).

Znakomita większość liczących się na rynku producentów sprzętu komputerowego regularnie umieszcza nowe wersje sterowników do produkowanych urządzeń na swoich witrynach internetowych (zazwyczaj można je odnaleźć na witrynie producenta, klikając łącze o nazwie Support, Download itp.). Jeżeli odnajdziesz żądany sterownik, powinieneś ściągnąć go na dysk i dobrze zapamiętać folder, w którym będziesz go przechowywał. Czasami sterowniki są dostępne w postaci plików skompresowanych (np. programem WinZip) - przed użyciem musisz więc je rozpakować.

Jak dokonać aktualizacji sterownika wybranego urządzenia?

1. Zaloguj się do konta z uprawnieniami administratora systemu, następnie uruchom konsolę Menedżera urządzeń (Device Manager).

13. Odszukaj i zaznacz urządzenie, którego sterownik chcesz zaktualizować.

14. Kliknij ikonę wybranego urządzenia prawym przyciskiem myszki, następnie z menu podręcznego wybierz polecenie Właściwości (Properties). Na ekranie pojawi się okno właściwości wybranego urządzenia (przykładowe okno przedstawiono na rysunku 11.14).

Rysunek 11.14 Okno właściwości urządzenia Aureal Vortex 8820 Audio

15. Przejdź na zakładkę Sterownik (Driver) i naciśnij przycisk Aktualizuj sterownik (Update Driver). Na ekranie pojawi się okno Kreatora uaktualnienia sterownika urządzenia (Upgrade Device Driver Wizard).

16. Zaznacz opcję Wyświetl listę znanych sterowników tego urządzenia, tak aby użytkownik mógł wybrać odpowiedni sterownik (Display a list of the known drivers for the device so that I can choose a specific driver) i naciśnij przycisk Dalej (Next).

17. Naciśnij przycisk Z dysku (Have Disk) - na ekranie pojawi się okno dialogowe Instalowanie z dysku. Odszukaj folder zawierający nowy sterownik wybranego urządzenia i zaznacz go.

18. Zaznacz właściwy sterownik urządzenia i naciśnij przycisk OK. Dalej postępuj zgodnie ze wska­zówkami kreatora.

Rozwiązywanie problemów z urządzeniami

Co należy zrobić, kiedy jedno z urządzeń nagle odmówi współpracy? Choć to może się wydawać trywialne, powinieneś rozpocząć od sprawdzenia rzeczy oczywistych. Czy dane urządzenie jest włączone? Czy kabel za­silający jest włożony prawidłowo? Czy urządzenie jest dobrze podłączone do komputera? Wbrew pozorom, spora część „awarii” sprzętu wynika właśnie z takich banalnych przyczyn. Jeżeli jednak okaże się, że źródło problemu leży gdzie indziej, spróbuj zlokalizować je przy użyciu Menedżera urządzeń. Po jego uruchomieniu zobaczysz listę wszystkich urządzeń zainstalowanych w twoim systemie. Odszukaj urządzenie, które działa niepo­prawnie; zamiast normalnej ikonki będzie wyświetlany żółty znak zapytania. Kliknij go dwukrotnie lewym przyciskiem myszki - na ekranie pojawi się okno właściwości urządzenia. Przejdź na zakładkę Ogólne (General) - w części Stan urządzenia (Device status) Windows wyświetla opis problemu, o ile może go zidentyfikować (patrz rysunek 11.15).

Jeżeli mimo podpowiedzi nadal nie jesteś w stanie zidentyfikować przyczyny awarii, naciśnij przycisk Narzędzie do rozwiązywania problemów (Troubleshooter). Na ekranie pojawi się okno pomocy systemowej ze swego rodzaju kreatorem, który zadawaniem kolejnych pytań i sugerowaniem możliwych metod postępowania stara się ułatwić zlokalizowanie i usunięcie problemu. Rysunek 11.16 przedstawia przykładowe okno takiego kreatora.

Rysunek 11.15 Stan urządzenia informuje o poprawności bądź niepoprawności działania wybranego urządzenia

Nowy nie zawsze znaczy lepszy! Stare przysłowie mówi „Jeżeli coś działa poprawnie, to nie próbuj tego naprawiać!”. Ma również odniesienie do komputerów... Jeżeli wszystkie urządzenia działają poprawnie, wszystkie funkcje urządzeń działają nor­malnie i system pracuje szybko i wydajnie, naprawdę nie ma potrzeby instalacji nowych sterowników. Para­doksalnie czasami dopiero instalacja nowego sterownika powoduje, że zaczynają pojawiać się problemy.

Czy muszę restartować komputer? W większości przypadków będziesz musiał restartować komputer po zainstalowaniu nowego sterownika jakiegoś urządzenia. Jeżeli jednak po instalacji sterownika Windows nie prosi o ponownie uruchomienie komputera, nie musisz tego robić tylko na wszelki wypadek.

Rysunek 11.16 Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z narzędzia do rozwiązywania problemów

192 Część III ♦ Windows 2000 - sprzęt

Rozdział 11. ♦ Dodawanie i konfiguracja urządzeń 193

---