Kwinkunks (quincunx) - s 11
Kwadraty kulturowe - s 12, 13

Mogran - dzieje ludzkości: dzikość, barbarzyństwo, cywilizacja

Rozwój dziejowy - typy: cykliczne oscylacje (Helleni), rozwój linearny(chrześcijanie), rozwój po spirali (Vico)

Danielewski - typy rozwoju historycznego (cywilizacje): egipski, chiński, chaldejski, indyjski, irański, hebrajski, grecki, rzymski, arabski (neosemicki), europejski (grecko-rzymski), meksykański, peruwiański

Bagby - cywilizacje naczelne: babilońska, egipska, indyjska, chińska, klasyczna, bliskowschodnia, zachodnia, środkowoamerykańska, andyjska

Spengler

Typy osobowości: człowiek: teoretyczny, ekonomiczny, estetyczny, mocy, społeczny, religijny

Analogia - podobieństwo sytuacji ; homologia - zgodność, jednoznaczność

Kultura - Hellada ; cywilizacja - Rzym

Kultury: egipska, babilońska, indyjska, chińska, klasyczna, arabska, zachodnia, meksykańska
”apolińska” - antyczna - statyka mechaniczna, zmysłowe kultu bogów olimpijskich

„faustyczna” - zachodnia - dynamika Galileusza, dogmatyka katolicko-protestancka

„magiczna” - arabska - algebra, astrologia, alchemia

Toynbee

Wyzwania i odpowiedzi: pierwsze cywilizacje - odpowiedź na zmiany klimatyczne, cywilizacje 2 i 3 generacji - wyzwania czynnika ludzkiego

Cywilizacje aresztowane: Polinezyjczycy, Eskimosi i stepowi koczownicy (uwięzieni przez środowisko przyrodnicze), oraz otomańska Turcja, Sparta (uwięzione przez podbój sąsiednich społeczności)

Wspólnoty cywilizacyjne (23): 6 - pierwotne, 17 - druga i trzecia generacja

Cywilizacje: 23 + 5 „aresztowanych” - z tego 18 już martwych, 9 wykazuje oznaki załamania, tylko zachodnia się trzyma

Koneczny

Cywilizacja: metoda ustroju życia zbiorowego (nie tylko publicznego) - „nikt nie może być cywilizowany na dwa sposoby”

Kultura: jedna z odmian konkretnej cywilizacji (tzn. jedna cywilizacja może zawierać w sobie wiele kultur)

Kryteria cywilizacji: trójprawo (familijne, majątkowe, spadkowe) ; cztery czynniki różnicujące cywilizacje właściwe (opanowanie czasu, stosunki między prawem publicznym i prywatnym, źródła prawa, istnienie lub brak poczucia narodowego) ; quincunx

Klasyfikacja cywilizacji - s 47, 49

Czynniki wypaczające: historiozofia - złe pojmowanie czasu ; geozofia - zbyt umowny podział ziemi na wschód/zachód i północ/południe !!! MOŻE TO BYĆ BŁĘDNE !!!

Rewolucja neolityczna: (ok. 6 tys. lat temu) przejście ze zbieracko-łowieckiego trybu życia to trybu osiedleńczego, początek rolnictwa i hodowli, ludność skupiła się wokół wielkich rzek, rozpowszechniło się rzemiosło, powstały miasta i wspólnoty państwowe, wytop brązu, pierwsze środki transportu, pismo

Podział ludów indoeuropejskich:

Germanie (Niemcy, Norwegowie, Szwedzi, Duńczycy, Anglicy, Austriacy, część Belgów i Szwajcarów)

Słowianie

Zachodni: Czesi, Słowacy, Polacy, Łużycy

Wschodni: Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini

Południowi: Słoweńcy, Chorwaci, Bośniacy, Serbowie, Bułgarzy, Macedończycy,

Romanie (Portugalczycy, Hiszpanie, Valonowie, Rumuni, Włosi, Retroromanie, Mołdawianie), Celtowie (Irlandczycy, Szkoci, Walijczycy, Bretończycy), Bałtowie (Litwini, Łotysze), Grecy, Ormianie, Persowie, Hindusi (południowi Ariowie), Pasztuni, Albańczycy

Przełom humanistyczny w starożytności:
trzy epoki sekularne: kolonizacja helleńska, pojawienie się na granicy świata greckiego imperium perskiego, wyrośnięcie nowej potęgi macedońskiej

- Pitagoras, Zoroaster, Kungfutse, Budda, Sokrates - ich działalność

- początek historii, koniec odpowiedzialności zbiorowej, powstają wielkie kierunki filozoficzne

Religie uniwersalne: (niezwiązane z żadną grupą etniczną) islam, buddyzm, chrześcijaństwo

Dziedzictwo Rzymu: język łaciński (i wszystkie romańskie), podział europy na wschód i zachód, rozpowszechnienie religii uniwersalnych (chrześcijaństwa), prawo rzymskie,

Cechy cywilizacji zachodniej: widoczny wpływ wielu kultur (zwyczaje, wynalazki) przez co jest bardzo zróżnicowana, dominacja religii uniwersalnych (chrześcijaństwa), ciągłe dążenie do powiększania swych wpływów (ekspansja aż do XVI w.)

Rewolucja przemysłowa: 2 połowa XIX wieku. Rozwój technologii i przejście do masowej produkcji

Malthus - teoria: katastrofa w następstwie przeludnienia ziemi, środki żywności przyrastają w postępie arytmetycznym a ludność w geometrycznym

Cykle Kondratiewa: 50-60 lat (średnio nieco poniżej 56 lat), 2 fazy: lata tłuste (ćwiartki 2 i 4) i czas stagnacji (ćwiartki 1 i 3 tegoż okresu), lata stagnacji to czas powstawania wynalazków a lata tłuste to czas rozpowszechnienia ich

Dziedzictwo najdawniejszych cywilizacji: patrz - wikipedia albo cos takiego =P

---