GENY- podst. jedn. dziedziczności; informacji genetycznej zajmująca w chromosomie określone miejsce (locus), odpowiedzialny wraz z drugim genem tej samej pary (allelem) za powstanie określonej cechy organizmu. We współczesnej genetyce za gen uważa się nie odcinek nici kwasu DNA zawierający informacje genetyczną w postacie kolejno ustawionych nukleotydów. ALLEL (allemorf)- gen należący do określonej pary, który wspólnie ze swoim partnerem warunkuje powstanie określonej cechy. PARA ALLELI- dwa geny warunkujące tę samą cechę położoną w tym samym miejscu dwóch homologicznych chromosomów; zazwyczaj jeden z alleli jest dominujący, a drugi recesywny; są jednak przypadki gdy oba allele w równej mierze wpływają na cechę (dziedziczenie pośrednie) oraz takie, które niezależnie od siebie wywołują powstanie określonej cechy (kodominowanie). CHROMOSMOMY- występujące parami twory jądra kom., które są głównymi nosicielami informacji genetycznej; w przed podziałowym stadium czynnościowym j. kom. (interfaza) chromosomy nie są widoczne, tworzą one w tym czasie tzw. siatkę chromatydową składającą się z wielu splątanych nici, przed podziałem kom. następuje spiralizacja (skręcanie) chromatyny, a następnie chromosomów, l. chromo. danego gatunku jest stała; CH dzielą się przez podwajanie. CH. HOMOLOGICZNE- CH należące do tej samej pary; odpowiadające sobie wielkością, kształtem, funkcją; mając w tych samych miejscach geny odpowiedzialne za rozwój tej samej cechy. DOMINOWANIE- maskowanie obecności 1 genu (recesywnego) z pary allelomorficznej przez 2 gen (dominujący)tej samej pary, RECESYWNOŚĆ- gen recesywny w obecności dominującego nie przejawia się w fenotypie heterozygoty, jest maskowany przez g. dom. HOMOZYGOTA- zygota, w której są 2 jednakowe geny w rozpatrywanej parze genów allelomorficznych (AA; aa); jednakowe homozygoty kojarzone ze sobą przekazują wiernie swoje cechy potomstwu (brak rozszczepień). HETEROZY.- zygota posiadająca dwa niejednakowe geny w interesującej nas parze genów allelomorficznych, np. Aa. Gdy dotyczy to dwóch lub więcej par rozpatrywanych genów mówimy o podwójnej heterozygocie. FENOTYP- zew. wyraz określonej cechy organizmu lub całokształt cech organizmu. Fenotyp zależy od genetycznych założeń cechy, tzn. nie może wyjść poza granice zakreślone przez genotyp; zależy również od oddziaływań czynników środowiskowych. GENOTYP- całokształt dziedzicznych założeń organizmu zawartych w każdym jądrze kom.; inaczej- założenia dziedziczne warunkujące daną cechę. KARIOTYP- zespół chromosomów w jądrze kom. somatycznej osobników danego gatunku opisany wg./ wielkości i kształtu chromosomów. ROZSZCZEPIENIE CECH- pojawienie się w potomstwie heterozygot, osobników niejednolitych pod względem genotypu i fenotypu. Przy dużej liczbie potomstwa stosunki liczbowe rozszczepień wykazują prawidłowości. I PRAWO MENELA- (prawo czystości gamet) W gamecie znajduje się po jednym z pary alleli warunkujących daną określoną cechę. II PRAWO MELENA- Geny niealleliczne, tzn. allele należące do dwóch różnych par dziedziczą się niezależnie od siebie i mogą tworzyć dowolne kombinacje. jo szit madafucka. MUTACJE- nagłe zmiany w informacji genetycznej, pociągające za sobą pojawienie się nowych cech fenotypowych. Mutacje w przyrodzie występują samoczynnie, a ich przyczyny nie są do końca znane, mogą jedna powstawać pod wpływem czynników mutagennych, tj. promieniowanie jonizujące, promienie UV, zw. chlorowcopochodne. Podział mutacji- GENOWE: tranzycja; transwersja; delecja; addycja; substytucja CHROMOcoś: deficjencja; delecja; duplikacja; inwersja; translokacja. [k,m.,d] 0,0,0; 0,A,OA; O,B, BO; A,A,AO; A,B,Ab0; A,AB, AABB; B,B,BO; AB,AB,ABAB; AB,O,A B.