Podstawy Konstrukcji Maszyn
Projekt chwytaka
Wydział Mechaniczny - Technologiczny
Artur Pytel
Grupa IV AiR
Pole możliwych rozwiązań
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Wybór rozwiązania konstrukcyjnego
Do wyboru rozwiązania konstrukcyjnego posłużyły następujące kryteria:
K1 - uchwycenie, na tyle skuteczne by obiekt w czasie działań nie wysunął się
K2 - prostota budowy chwytaka
K3 - niedopuszczenie do odkształcenia plastycznego na powierzchni chwytanego elementu
K4 - zapewnienie szybkiej i prostej wymiany elementów chwytaka
K5 - regulacja siły chwytu
K6 - minimalna liczba napędów
K7 - minimalna waga chwytaka
|
K1 |
K2 |
K3 |
K4 |
K5 |
K6 |
K7 |
ΣK |
Wd |
W1 |
W2 |
W3 |
W4 |
W5 |
W6 |
K1 |
X |
0,5 |
0,5 |
1 |
0,5 |
0 |
0 |
2,5 |
5 |
4 |
4 |
3 |
4 |
4 |
3 |
K2 |
0,5 |
X |
0,5 |
0 |
0 |
0,5 |
0,5 |
2 |
5 |
4 |
5 |
4 |
4 |
3 |
1 |
K3 |
0,5 |
0,5 |
X |
0 |
0,5 |
0 |
0 |
1,5 |
5 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
K4 |
0 |
1 |
1 |
X |
1 |
0,5 |
0,5 |
4 |
5 |
3 |
5 |
4 |
4 |
4 |
1 |
K5 |
0,5 |
1 |
0,5 |
0 |
X |
0 |
0 |
2 |
5 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
K6 |
1 |
0,5 |
1 |
0,5 |
1 |
X |
0,5 |
4,5 |
5 |
5 |
5 |
3 |
5 |
5 |
3 |
K7 |
1 |
0,5 |
1 |
0,5 |
1 |
0,5 |
X |
4,5 |
5 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sd |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
S6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0,8 |
0,9 |
0,73 |
0,84 |
0,82 |
0,49 |
Na podstawie przeprowadzonej analizy wybieram wariant drugi.
Obliczenia mechanizmu chwytaka
1. Schemat kinematyczny mechanizmu chwytaka:
2. Rozkład sił:
3. Skrajne położenia:
Dane sytuacyjne:
Średnica zewnętrzna |
φz = 200 - 300 [mm] |
Średnica wewnętrzna |
φw = 160 - 180 [mm] |
Wysokość |
H =150 [mm] |
Promień |
R = 4 [m] |
Prędkość |
V = 1,7 [m/s] |
Przyspieszenie |
a = 1 [m/s2] |
Współczynnik tarcia |
μ = 0,6 |
Współczynnik bezpieczeństwa |
N = 2 |
Uwzględniając wymiary przedmiotu manipulacji i wymiary przewidywanych końcówek chwytnych przyjmuję następujące dane konstrukcyjne:
a = 80 [mm] |
b = 50 [mm] |
m = 121 [mm] |
n = 40 [mm] |
3. Obliczam ciężar chwytanego przedmiotu.
Dla ułatwienia obliczeń zamieniam [mm] na [cm].
V = 6782,4 [cm3]
3a. Chwytany przedmiot wykonany jest ze stali konstrukcyjnej 16M PN- 92/H-84009 o gęstości:
ρ = 7,85 [g/cm3]
Wzór na masę chwytanego elementu:
m = 53241,84 [g]
3b. Zamieniam gramy na kilogramy.
m = 53,2 [kg]
4. Obliczam siłę chwytu.
4a. Obliczam wartość siły ciężkości:
Q = 521,8 [N]
4b. Obliczam wartość siły bezwładności:
FB = 53,2 [N]
4c. Obliczam wypadkową siły ciężkości i bezwładności:
FW = 575 [N]
4d. Obliczam wartość siły odśrodkowej:
FO = 38,4[N]
4e. Wartość siły chwytu wyliczam ostatecznie ze wzoru:
FH = 1929 [N]
5. Obliczam minimalne i maksymalne rozwarcie końcówek chwytnych.
Aby określić minimalne i maksymalne rozwarcie końcówek chwytnych oraz siłę chwytu wyznaczam zależności pomiędzy cechami geometrycznymi i mechanicznymi:
6. Obliczam wartość kąta α.
7. Przełożenie siłowe mechanizmu chwytaka wynosi:
8. Obliczam siłę na siłowniku wykorzystując wzór na przełożenie siłowe mechanizmu chwytaka.
FS = 4135,9 [N]
Wyznaczam charakterystyki statyczne projektowanego chwytaka:
siłowa
przemieszczeniowa
gdzie:
Skok siłownika wynosi:
S = x (yMAX) - x (yMIN) = 9 - 2 = 7 [mm]
Na podstawie w/w parametrów dobieram siłownik firmy FESTO typu ADVU.
Dobór cech konstrukcyjnych
1. Dokonuję obliczeń wytrzymałościowych ramienia końcówki chwytnej.
1a. Obliczam wartość reakcji w punktach A oraz B.
Dane:
FH = 1929 [N]
a = 80 [mm]
b = 50 [mm]
RB = 5015,4 [N]
RA = 3086,4 [N]
1b. Obliczam wartości momentów gnących.
Dla ułatwienia obliczeń zamieniam [mm] na [m].
a = 80 [mm] = 0,08 [m]
b = 50 [mm] = 0,05 [m]
Mg(B) = 154,32 [Nm]
1c. Dla sprawdzenia poprawności obliczeń obliczam jeszcze moment gnący dla siły FH.
Mg(B) = 154,32 [Nm]
2. Obliczam wskaźnik przekroju ramienia aby mógł bezpiecznie przenieść maksymalny moment zginający.
Dla stali konstrukcyjnej stopowej 17HNM PN-89/H-84030/02 kg = 1480 [MPa].
Korzystam z normy PN-80/B-03200, obowiązującej w dziedzinie konstrukcji stalowych, która wprowadza pojecie wytrzymałości obliczeniowej przy zginaniu R. Wytrzymałość ta jest odpowiednikiem naprężenia dopuszczalnego kg i dla stali konstrukcyjnej oraz staliwa ma takie same wartości i takie samo oznaczenie jak wytrzymałość obliczeniowa na rozciąganie i ściskanie.
Ramie będzie wykonane z pręta o przekroju prostokątnym o wymiarach 15 [mm] na 10 [mm]
3. Obliczam wskaźnik przekroju oraz moment bezwładności:
Wskaźnik przekroju jest większy od obliczonego minimalnego wskaźnika przekroju.
4. Obliczam strzałkę ugięcia.
Obliczeń dokonuję za pomocą twierdzenia Castigliano.
Przyjmuję E równe 2,1 · 105 [MPa] oraz J równe 2,8 · 10-9 [m4]
f = 0,16 [mm]
5. Obliczam sworznie.
Sworznie wykonane będą ze stali konstrukcyjnej węglowej St0S o kg = 320 [MPa]
Siła działająca na sworzeń:
P = 5015 [N]
Obliczenie średnicy sworznia:
na ścinanie
Dobieram sworzeń bez łba o średnicy 5 [mm].
PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN - PROJEKT CHWYTAKA
20
Artur Pytel AiR IV