SMS

Wstęp 3

1. Język krótkich wiadomości tekstowych 4

2. Role krótkiej wiadomości tekstowej 6

1. Podstawowa rola krótkiej wiadomości tekstowej 6

2. Rozrywka 7

1. Konkursy i Quizy 7

2. Rozrywkowe serwisy SMS 8

3. Informacje 9

1. Serwisy informacyjne 9

2. Lokalizacja 11

3. Usługi bankowe 13

4. Nowe możliwości krótkiej wiadomości tekstowej 14

Wstęp

Medium według nauki zwanej wiedzą o komunikowaniu „to środek przekazywania znaków, czyli narzędzie komunikowania.” Marshal McLuhan stwierdził, że „medium jest przekazem”, co oznacza, że sam przekaźnik, środek komunikowania się, wywiera większy wpływ na ludzi niż informacja, którą przenosi.

Skoro media odgrywają tak wielka rolę w życiu człowieka, to klasyfikacja etapów rozwoju ludzkości powinna się opierać o dominujące w danej epoce środki przekazu. Tak, więc epoka kamienia łupanego może również być nazwana kulturą oralną gdyż jedynym środkiem przekazu było słowo mówione. Po niej nastąpiła era pisma, a Gutenberg zapoczątkował erę druku. Obecnie za sprawą Morse`a i Marconiego żyjemy w epoce telekomunikacji

Epoka telekomunikacji wytworzyła kulturę natychmiastową, której wyznacznikiem jest potrzeba ciągłego bycia w kontakcie z informacją. Krótka wiadomość tekstowa SMS doskonale zaspokaja tą potrzebę. Wyniki meczów piłkarskich, nagłówki ostatnich wydań gazet, plotki z życia gwiazd, czy tytuły premier filmowych wyświetlają się na ekranie telefonu komórkowego podczas zebrania w pracy, niedzielnego obiadu jak i ćwiczeń na siłowni.

Sam fakt istnienia tak wielu różnorodnych usług odzwierciedla rosnącą potrzebę bycia osiągalnym w każdej chwili. Widoczne jest to szczególnie wśród głównych użytkowników SMS-a, a więc - ludzi z większych miast, najczęściej mających do 30 lat i otwartych na nowinki techniczne. Ich szybki tryb życia i nienormowany czas pracy powoduje, że zrobienie jakichś planów na przyszłość staje się wręcz niemożliwe. Krótka wiadomość tekstowa daje im poczucie, że są w stałym kontakcie z grupą, z którą się utożsamiają. Telefon daje im poczucie bezpieczeństwa, poczucie grupowej wspólnoty. A ponieważ rozmowy są drogie, używają taniej funkcji SMS.

1. Język krótkiej wiadomości tekstowej

Ze względu na ograniczoną ilość znaków krótkie wiadomości tekstowe wymusiły na użytkownikach stworzenie własnego języka.. Jest to język krótki, zwięzły, lecz bardzo treściwy. Powstała swego rodzaju esemesowa nowomowa na pierwszy rzut oka pośpieszna i niechlujna, lecz również uniwersalna i interesująca. Jest ona mieszanką słów polskich i angielskich zapisywanych fonetycznie, a także znaków interpunkcyjnych i cyfr. W ten sposób na ekranach telefonów komórkowych możemy zaobserwować takie oto twory:

FAQ (Frequently Asked Questions) - często zadawane pytania

BTW (By The Way) - swoją drogą

CUL8R - do zobaczenia

AFAIK (As Far As I Know) - o ile wiem

CM (Call Me) - zadzwoń do mnie

NBD (No Big Deal) - nie ma sprawy

T - Tak

N - Nie

ABJW - A Bo Ja Wiem

TX (thanks) - dzięki

RTFM (Read The Fucking Manual) - przeczytaj dokumentacje

PPNMSP - po prostu nie mogłem się powstrzymać

Powszechnie w tego rodzaju wiadomościach nie używa się polskich znaków. Nie jest to spowodowane jedynie ograniczonymi możliwościami samych telefonów, lecz także oszczędnością czasu, gdyż oprócz swojej zwięzłej formy napisanie esemesa powinno zajmować niewiele czasu.

Interesujące stało się również wyrażanie emocji. Ponieważ sms jest w formie pisemnej, sama wiadomość może być opacznie zrozumiana, gdyż brakuje komunikacji niewerbalnej. Nie ma miejsca również na pisemne wrażanie emocji, więc użytkownicy telefonów komórkowych stworzyli własny kod emocjonalny za pomocą tzw. „emotów”, czyli kombinacji nawiasu i dwukropka, na które należy patrzeć pod kątem 90 stopni:

:( - jestem smutny

>:( - jestem zły

:) - jestem wesoły

:/) - coś kręcisz

:/( - wkurzasz mnie

:-@ - przynudzasz

;-) - żart

2. Role krótkiej wiadomości tekstowej

1. Podstawowa rola krótkiej wiadomości tekstowej

Krótka wiadomość tekstowa z ubocznego produktu rozwoju komunikacji bezprzewodowej stała się jej główną cechą. Początkowo miała jedynie informować o pozostawionej wiadomości na poczcie głosowej, lecz jej funkcja rozszerzyła się w niebywałym tempie.

Wykres 1

źródło: J.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka,

Nr 1-2/2002, s.10

Dziś można zauważyć posiadaczy telefonów komórkowych w autobusach, na konferencjach w restauracji czy na czerwonym świetle cierpliwie wystukujących informacje o spotkaniu, stanie konta czy też dozgonnej miłości.

Podstawową rolą esemesa jest komunikacja. W stu sześćdziesięciu znakach przekazuje się informacje na każdy temat. Rozpoczynając od terminu spotkania poprzez wyznania miłości do rozwodu.

Według sondy przeprowadzonych przez tygodnik Polityka „wśród kilkunastu posiadaczy telefonu komórkowego (wiek produkcyjny, duże miasto, równowaga płci) SMS służy człowiekowi przede wszystkim:

• do organizowania zabaw i spotkań (np. pijemy u Waldka o 14)

• do utrzymywania stałego kontaktu z najbliższymi (np. dojechaliśmy)

• do otrzymywania cennych informacji (np. codzienne relacje Citibanku czy WBK)”

1. Rozrywka

Ocenia się, że w globalnym ruchu esemesów 75-90 procent zajmuje rozrywa - Ludzie chcą się bawić brać udział w rozmaitych głosowaniach, decydować. Najbardziej aktywni są tam, gdzie dzieje się coś dramatycznego. Jeśli ktoś opracuje dobrą strategie, wymyśli atrakcyjne usługi i dobrze je wypromuje, ma szanse na sukces- mówi Maciej Hazubski z firmy L2Mobile.com, która dostarcza zarówno treść i rozwiązania technologiczne.

1. Konkursy, Quizy i Telewizja

Specjaliści od telekomunikacji bardzo szybko zorientowali się, że sms przez swoją prostotę i powszechność stał się prawdziwą żyłą złota. Dlatego stworzyli nowe funkcje smsa pokazując jednocześnie, że nie jest on tylko przeznaczony do wysyłania informacji tekstowych.

Szybko podchwycili to organizatorzy wszelkich konkursów i teleturniejów. Jako pierwsi wykorzystali tą formę autorzy reality show „Big Brother” Nie tylko przyjmowali zgłoszenia do programu w ten sposób, lecz również wprowadzili serwis informujący fanów programu na bieżąco o tym, co się dzieje w domu Wielkiego Brata. Wystarczyło wysłać smsa pod odpowiedni numer i co dziennie przychodziły wiadomości o tym jak uczestnicy radzą sobie w codziennych zmaganiach.

Sukces tego serwisu sprawił, że dziś autorzy większości programów telewizyjnych, głównie rozrywkowych stworzyli własne serwisy. Przede wszystkim służą one do zgłaszania chęci udziału w programie, ale także umożliwiają wygranie nagrody. Twórcy polskiej edycji programu BAR w ten sposób zachęcają widzów do czynnego udziału w programie. Wystarczy wytypować osobę, która ma opuścić program, wysłać smsa z jej imieniem i można brać udział w losowaniu samochodu osobowego.

SMS stał się również poważną konkurencją dla audiotele. Nie występuje blokada linii telefonicznej, charakterystyczna dla telefonów stacjonarnych, gdy tysiące osób próbuje naraz się dodzwonić. Nie ma potrzeby montowania żadnych specjalistycznych urządzeń, przez co koszt uruchomienia serwisu nie przekracza tysiąca złotych, a zyski dzielone są między właściciela serwisu a operatora sieci komórkowej.

Sami operatorzy telefonii komórkowej postanowili również stworzyć własne serwisy rozrywki. Prawie codziennie abonenci sieci komórkowych stają przed możliwością wygrania cennej nagrody. Aby rozpocząć grę należy zarejestrować się wysyłając SMS na określony numer. W odpowiedzi wysłany zostanie SMS potwierdzający rejestrację, a po chwili (także w formie SMS) przesyłane są pytania z wariantami odpowiedzi. Każde kolejne pytanie zostanie wysłane dopiero w momencie, gdy odpowie się na poprzednie (bez względu na to czy udzieli się poprawnej czy błędnej odpowiedzi). Za każdą poprawną odpowiedź uczestnik konkursu otrzyma punkt dodatni, natomiast za błędną ujemny. Gracz może bez ograniczeń próbować poprawiać swój wynik. Należy jednak dodać, że koszt każdego wysłanego SMS-a z odpowiedzią przeważnie wynosi ok.1 zł. Tak, więc wartość wygranej może być szybko zrównana z kosztem wysyłanych wiadomości. To tylko jeden z szerokiej gamy konkursów proponowanych przez operatorów.

2. Rozrywkowe serwisy SMS

Rozrywkowe serwisy SMS obejmują bardzo szeroką tematykę. Począwszy od humoru, poprzez biorytm i horoskop, aż do wiadomości z poradą Ars Amandi na każdy dzień.. Wystarczy wysłać SMS na odpowiedni numer i po kilku sekundach abonent otrzymuje dowcip również w formie smsa. Podobnie jest z horoskopem i biorytmem. Serwisy te oferują także miesięczne pakiety. Gdy abonent chce otrzymywać żart codziennie, może również zamówić taką usługę poprzez krótką wiadomość tekstową.

Tworzone są różnego rodzaju serwisy okazjonalne. Jeżeli więc abonent ma problem z wymyśleniem Bożonarodzeniowych życzeń, czy też chce wysłać romantyczny wierszyk na Walentynki operatorzy telefonii komórkowej wychodzą mu naprzeciw. Procedura jest bardzo podobna. Wysyła się sms z zamówieniem a po chwili otrzymuje się wiadomość z określoną przez klienta treścią.

Nowy rodzaj rozrywki przez sms wymyśliła szwedzka firma Telia. Stworzyła ona grę strategiczną, która rozgrywa się w rzeczywistości. Uczestnik zamiast świata fantazji znanego z komputera ma przed sobą swoje środowisko, miasto, ulicę. Grę rozpoczyna się wysyłając

SMS-a . Wówczas posiadacz telefonu staje się widoczny dla innych graczy, którzy są powiadamiani o jego lokalizacji, doświadczeniu w grze i „stanie zdrowia”. On otrzymuje podobne informacje o jego przeciwnikach. To od niego zależy czy podejmie walkę czy też postanowi uciec. Gdy chce walczyć wybiera broń, ustala współrzędne celu i strzela - wszystko za pomocą SMS-ów.

Podobna gra wprowadzona została w Hiszpanii. Gracze otrzymując wskazówki typu „ciepło-zimno” z telefonami w ręku chodzili po mieście szukając skarbu. Nagrodę otrzymywała pierwsza osoba, która dotarła w wyznaczone miejsce. Tego typu zabawa pojawiła się również w Wielkiej Brytanii, we Francji i Włoszech, a także w Stanach Zjednoczonych, Hongkongu, Australii i Japonii.

W Polsce sieć Idea udostępniła grę o nazwie „Agent”.Gra jest szczególnie popularna w warszawskiej dzielnicy Trachomin. Ma podobne reguły jak jej szwedzki prototyp. Logując się w grze abonent zostaje agentem i otrzymuje krótkie wiadomości o lokalizacji innych graczy, których musi wyeliminować, aby sam mógł przeżyć.

Rzeczywistość wirtualna dostępna przez komórkę bardzo wciąga ludzi do działania i zabawy. W ten sposób mogą oderwać się od codzienności i przez chwilę stać się kimś innym.

2. Informacje

1. Serwisy informacyjne

Serwisy informacyjne zapewniają abonentom sieci komórkowych bardzo szybki dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Nie ma znaczenia, w jakim miejscu znajduje się posiadacz telefonu GSM, zawsze może otrzymać najaktualniejsze wyniki notowań giełdowych, kursy walut czy też prognozę pogody na najbliższy dzień.

Użytkownik sam decyduje, jakie wiadomości chce uzyskać. W sieci Idea, aby otrzymać odpowiednią wiadomość należy pod numer 103 wysłać SmS z odpowiednią komendą. W zależności od rodzaju komendy w ciągu zaledwie kilkunastu sekund otrzymuje się SMS-em oczekiwaną odpowiedź.

Tab. 1 KOMENDY DO SERWISÓW INFORMACYJNYCH

KOMENDY DO SERWISÓW INFORMACYJNYCH
INFOddmmgg	Wydarzenia dnia z kraju i ze świata aktualizowane co godzinę
POGDZIS	Dzisiejsza pogoda
POGJUTRO	Jutrzejsza pogoda
CIEKAWOSTKIddmm	Ciekawostki z kraju i ze świata
CYTATddmm	Cytat dnia
IMIENINYddmm	Imiona osób, które w danym dniu obchodzą imieniny
Imię	Daty imienin dla podanego imienia
KOMENDY DO SERWISÓW SPORTOWYCH
SPORTddmm	Najciekawsze wydarzenia sportowe dnia; bez parametru ddmm przesyła aktualną wiadomość
GOLddmm	Wyniki spotkań ligi piłki nożnej i informacje związane z piłką nożną
KOSZddmm	Informacje na temat ligi koszykówki
KOMENDY DO SERWISÓW DROGOWYCH
GRANICA	Kolejki na przejściach granicznych
NR 1	Warunki na drodze Gdańsk - Cieszyn
NR 2	Warunki na drodze Słubice - Brześć
NR 3	Warunki na drodze Świnoujście - Jakuszyce
NR 4	Warunki na drodze Zgorzelec - Medyka
NR 5	Warunki na drodze Gdańsk - Wrocław
NR 6	Warunki na drodze Gdańsk - Kołbaskowo
NR 7	Warunki na drodze Gdańsk - Chyżne
NR 8	Warunki na drodze Warszawa - Kudowa
NR 9	Warunki na drodze Warszawa - Barwinek
NR 10	Warunki na drodze Szczecin - Warszawa
NR 11	Warunki na drodze Kołobrzeg - Poznań
NR 16	Warunki na drodze Grudziądz - Augustów
NR 17	Warunki na drodze Warszawa - Hrebenne
NR 18	Warunki na drodze Warszawa - Kuźnica
NR 19	Warunki na drodze Szypliszki - Rzeszów
NR 22	Warunki na drodze Starogard - Kostrzyń
NR 51	Warunki na drodze Olsztyn - Bezledy
NR 95	Warunki na drodze Kraków - Zakopane
KOMENDY DO SERWISÓW GIEŁDOWYCH
GIELDOWEddmm	Statystyka giełdowa: WIG, WIG20, WIRR, NIF, OBROTY
TENDENCJEddmm	Giełda - tendencje
BANKOWEddmm	Wskaźniki bankowe WIBOR, WIBID
Średnie kursy NBP poszczególnych walut
AUDddmm	SEKddmm	USDddmm	GBPddmm
CADddmm	EURddmm	XDRddmm	HUFddmm
JPYddmm	CZKddmm	NOKddmm	CHFddmm
KOMENDY DO SERWISÓW TELEWIZYJNYCH
TVddmm	Wybrane, polecane i najciekawsze programy telewizyjne na podaną datę
TVP1ddmmgg
TVP2ddmmgg
POLSATddmmgg
POLONIAddmmgg
KOMENDY POZOSTAŁE
Państwo, np. NIEMCY	Lista roamingów w danym kraju, z podaniem typu sieci i nazwy na wyświetlaczu telefonu.
POMOC
POMOC ^1)	Lista dostępnych komend lub komenda POMOC z parametrem (np. POMOCINFO), opis wybranej komendy.
Gdzie: dd - dzień; mm - miesiąc; gg - godzina ^2)

Źródło: http:// www.idea.pl, 13.12.03

Dużym powodzeniem w tego typu usługach cieszą się serwisy sportowe, szczególnie dotyczące piłki nożnej. W Wielkiej Brytanii, ojczyźnie futbolu, rewelacyjne wyniki odnotowuje firma Mobile-Way, której znaczną część zysków osiąga z serwisu SMS dotyczącego meczów londyńskiego klubu West Ham United.

We Francji największe kluby mają własne serwisy SMS np. Girondins Bordeaux obsługiwane przez M6WEB, który w swojej ofercie zawiera relacje z meczów, a także kolejność padania bramek i ich zdobywców. Francuska telefonia oferuje jednocześnie serwisy kombinowane tzn. abonent może jednocześnie otrzymywać informacje dotyczące wyścigów Formuły 1 oraz stanu dróg na południu Francji.

1. Serwisy lokalizacyjne

Bardzo popularne stały się serwisy lokalizacyjne. Pomagają one w ustaleniu gdzie znajduje się najbliższy bankomat, stacja benzynowa czy też kino. Usługa SMS pozwala szybko zorientować się będąc w nieznanym miejscu gdzie warto zjeść obiad, jakie filmy wyświetlane są w najbliższym kinie czy też, co można kupić za okazyjną cenę w sklepie, przed którym stoimy.

Pozwalają lepiej zaplanować podróż. Informacje o sytuacji na drogach są na bieżąco aktualizowane na podstawie doniesień od taksówkarzy i firm kurierskich. Dlatego każdy, kto wyśle smsa z odpowiednią komendą otrzyma najnowsze i pewne informacje wzbogacone wiadomościami o najlepszych objazdach i rozmieszczeniu radarów na drodze. Serwisy te uzupełniają dane Zarządu Dróg Miejskich również o planowanych i bieżących remontach. Użytkownicy francuskiej telefonii komórkowej mogą również otrzymywać informacje na temat wypadków, bądź czasu przejazdu danego odcinka innymi środkami komunikacji miejskiej takim jak kolej podmiejska czy paryskie metro.

Serwisy lokalizacyjne pełnią także inne funkcje. W każdej chwili matka poprzez smsa może sprawdzić gdzie znajduje się jej dziecko. Pracodawcy zatrudniających ludzi poruszających się w terenie mogą bez problem zlokalizować swoich pracowników w danej chwili właśnie przez jeden z takich serwisów. Usługa oparta jest na systemie LBS (Localisation Based, Service), który umożliwia lokalizowanie osób znajdujących się w zasięgu sieci. Osoby te wcześniej należy dodać do grupy i zarejestrować Następnie wysyłając odpowiednie komendy SMS można otrzymywać zwrotnie tekstowy opis lokalizacji szukanych osób, a jeżeli telefon obsługuje wiadomości MMS, po wysłaniu SMS-a z odpowiednią komendą można otrzymać w odpowiedzi MMS-a zawierającego mapkę z zaznaczoną na niej lokalizacją odpowiednich numerów.

• Usługi bankowe

Banki bardzo szybko doceniły rolę SMSa w stałym i szybkim kontakcie z klientem. W ten sposób zawiadamiają o przekroczeniu salda w dół, o wpływie środków na konto, o uregulowaniu stałych płatności takich ja rachunek telefoniczny. Pionierem w tych działaniach jest Francja. Jeden z największych banków francuskich tylko w przeciągu jednego miesiąca wysyła dwa miliony SMSów W Polsce abonenci sieci komórkowych również mogą mieć dostęp do konta bankowego przez krótkie wiadomości tekstowe niezależnie od pory dnia, czy miejsca, w którym się znajdują. W każdej chwili użytkownik może sprawdzić stan swojego konta, historię operacji, uzupełnić konto telefonu komórkowego w systemie pre-paid. Ma również możliwość zmiany swojego kodu PIN lub sprawdzenia kursu walut. Wystarczy wysłać SMS-a o odpowiedniej treści a po chwili otrzyma wiadomość zwrotną zawierającą żądane informacje.

W systemie pre-paid przesłanie komunikatu SMS spowoduje pobranie środków z konta klienta i zasilenie nimi konta telefonu. Korzystając z tego typu usług użytkownik zyskuje czas i niezależność. Ma pełen dostęp do środków na swoim koncie przez cały dzień i utrzymuje całkowitą kontrole swojego rachunku.

SMS stał się również ważnym środkiem przekazu informacji między agentami i maklerami giełdowymi. Pozwala on na szybsze reagowanie na nagłe zmian notowań i jednocześnie niweluje niebezpieczeństwo lawinowości tych zmian. We Francji stworzony został serwis o nazwie BoursAlerte (alarm giełdowy), który automatycznie rozsył krótkie wiadomości tekstowe w momencie, gdy notowania przekroczą punkt krytyczny.

• Nowe możliwości Krótkiej wiadomości tekstowej

Krótka wiadomość tekstowa, przestała być już tylko wiadomością. Obecnie SMS pełni funkcje telegramu, gazety, radia a nawet pieniędzy. Za pomocą SMS-a we Wiedniu można kupić bilet autobusowy a w Helsinkach napój z automatu. W Niemczech zaś SMS zastępuje gotówkę i karty kredytowe w taksówkach.

Polska również nie pozostaje w tyle. Warszawa jest pierwszym miastem w Europie gdzie można zapłacić za parkowanie SMS-ami. Wystarczy znaleźć miejsce i wysłać odpowiednią komendę. Opłaty doliczane są do rachunku telefonicznego.

Od kilku lat SMS również może zastąpić znaczek pocztowy i samą pocztówkę. Abonenci mogą przesłać treść, która zostanie wydrukowana na kartce i wysłana do adresata.

SMS można również przesłać kwiaty bądź zamieścić ogłoszenie w gazecie.

Za pomocą krótkich wiadomości tekstowych abonent nabywa nowe dzwonki, obrazki, wygaszacze ekranu do telefonu, a także oryginalne powitanie do poczty głosowej.

Usługa lokalizowania telefonów komórkowych pozwala na daleko idącą personalizacje działań promocyjnych i reklamowych. Najprawdopodobniej w najbliższym czasie abonent telefonii komórkowej będzie mógł otrzymywać informacje o promocjach w markecie, obok którego przechodzi za pomocą SMS-a. Na razie reklamówki otrzymują jedynie osoby, które się na to zgodzą.

Jest to znakomita forma reklamy, gdyż bezpośrednio trafia do klienta i jest trudno go zignorować. W Internecie stworzono portale, w których użytkownik po zarejestrowaniu się i wypełnieniu ankiety otrzymuje SMS-y z reklamówkami produktów które go interesują. Największy portal tego typu ma w swojej bazie ponad 850 tys. osób.

Krótki przekaz tekstowy pełni jeszcze jedną bardzo ważną funkcje daje poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że jeżeli dostaje wiadomość to znaczy, że ktoś o mnie pamięta, że jestem komuś potrzebny i w tym momencie sam fakt otrzymania SMS-a ma większy wpływ na ludzi niż informacja, którą przenosi.

Spis wykorzystanych źródeł:

• W. Kwaśniewicz, Encyklopedia Socjologii, ONW 1999

• J.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka, nr1-2/2002,

• M. Karpiński, Mobilna rozgrywka, Wprost, nr 984/2001

• M. Adamczyk, Portfel z antenką, Wprost, nr 1032/2002

• M. Karpiński, Teleerudyta, Wprost, nr 1001/2002

• http://www.bzwbk.pl , 1

• http:// www.idea.pl,

• http://www.idea.pl/portal/map/map/services?target=SC_CONTACT&serviceId=15850

• S.Mizerski M. Ściborek, http:// www.polityka.onet.pl/162,1098083,5,

• E. Winiecka, http://www.polityka.onet.pl/162,1008585,3,

Spis tabel i wykresów:

Tab. 1 Komendy do serwisów informacyjnych

Wykres 1 Ilość SMS-ów wysłanych na świecie w miliardach na miesiąc

W. Kwaśniewicz, Encyklopedia Socjologii, ONW 1999, t. II s. 42

j.w.

E. Winiecka, http://www.polityka.onet.pl/162,1008585,3, 16.11.03

j.w.

E. Winiecka, http://www.polityka.onet.pl/162,1008585,3, 16.11.03

S.Mizerski M. Ściborek, http:// www.polityka.onet.pl/162,1098083,5, 16.11.03

M. Karpiński, Teleerudyta, Wprost, nr 1001/2002

http:// www.idea.pl, 10.12.03

M. Karpiński, Mobilna rozgrywka, Wprost, nr 984/2001

S.Mizerski M. Ściborek, http:// www.polityka.onet.pl/162,1098083,5, 16.11.03

J.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka, nr1-2/2002, s.10

M. Karpiński, Teleerudyta, Wprost, nr 1001/2002

J.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka, nr1-2/2002, s.10

http://www.idea.pl/portal/map/map/services?target=SC_CONTACT&serviceId=15850

.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka, nr1-2/2002, s.10

http://www.bzwbk.pl , 14.12.03

.Świdzińskie, Ile treści mieści 160 znaków, Telekomunikacja i teleinformatyka, nr1-2/2002, s.10

M. Adamczyk, Portfel z antenką, Wprost, nr 1032/2002

---