T: Rozwój prawidłowy dziecka. „Kamienie milowe” 2.04.08
Rozwój dziecka
1. miesiąc życia:
- prymitywne kopanie
2. miesiąc życia:
- atoniczny odruch szyjny (Atos); zwrot głowy dale bodziec ciała
- in.” pozycja szermiercza”; tam gdzie głowa tam wyprost ciała
- unoszenie głowy nad podłoże
3. miesiąc życia:
- faza symetrycznego podporu (leżenie przodem)
- łączenie nad pępkiem dłoni ( leżenie tyłem)
4,5. miesiąc życia:
- asymetryczny podpór
- wyciągnięcie ręki po zabawkę
5. miesiąc życia:
- dobra manipulacja zabawką (pronacja, supinacja)
- odkrywanie tali, bioder
6. miesiąc życia:
- wykorzystanie stóp do pchania
- przekraczanie linii środkowej ciała (czasem przewrót) =>patologia, gdy dziecko przewraca się z pleców na brzuch!!!
ok. 8-9 miesiąc życia:
-osiąga pozycje czworaczną ( im dłużej tym lepiej)
9 miesiąc życia:
- czynne siadanie
ok. 11. miesiąca życia:
- wstawanie
ok.12 miesiąca życia:
-samodzielne pierwsze kroki
ok. 14 miesiąca życia:
- chód socjalny ( wykonanie kilku zaplanowanych przez dziecko czynności)
Odruchy prymitywne:
1. Odruch chwytny- najbardziej intensywny w 36dniu; po 36 dniach zaczyna zanikać; całkowicie zanika do 6 miesiąca
2. Odruch Morro- obronny; przestraszenie hasłem lub nagłym ruchem, dziecko gwałtownie rozprostowuje rączki i nóżki ( jakby chciało się czegoś uchwycić), a następnie przyciska mocno rączki do siebie, zaciskając przy tym piąstki ( jakby chciało kogoś objąć); całkowicie zanika po 4m.ż
3. Odruch Babińskiego- odruch podeszwowy; odruch bezwarunkowy polegający na odgięciu do góry palucha i zgięciu pozostałych palców stopy podczas drażnienia skóry podeszwy; u osób dorosłych jest to odruch nieprawidłowy, normalny u dziecka do 4 roku życia.
4. Odruch ssania- ssanie „odruchowe” do 6 m.ż
5. Odruch szukania - pocieramy policzek, dziecko szuka piersi matki; odruch ten trwa do 6 m.ż
6. Odruch uszno-twarzowy- od 10 dnia do końca życia; gdy mocno klaśniemy dziecko zaciska oczy
Reakcje nieprawidłowe
1. Wiotkie opadanie głowy.
2. Odginanie głowy w tył (prężenie się).
3. Stałe ustawienie zgięciowe obu kończyn górnych lub dolnych.
4. Asymetria ustawienia głowy lub tułowia; asymetria barków (kręcz karku).
5. Opóźnienie o jedna fazę rozwojową.
T: Dziecięce porażenie mózgowe. 2.04.08
To zespół objawów uszkodzenia mózgu, do którego doszło w okresie ciąży, porodu czy okresie okołoporodowym.
Niepostępujące, ale progresujące lub rzekomo progresujące uszkodzenie. Rzekoma progresja wynika i ujawnia się wraz z rozwojem dziecka.
W zespole tym muszą występowa zaburzenia ruchu i postawy. Mogą też towarzyszy inne zaburzenia:
- zez
- zaburzenia intelektu
- padaczka i inne
Etiopatogeneza (przyczyny powstawania):
- niedotlenienie mózgu,
- procesy zapalne (do 1.miesiąca życia)
- wylewy śródczaszkowe.
- wcześniactwo,
- urazy mechaniczne ( podczas porodu),
- nadmierna żółtaczka
Postacie kliniczne (podział wg Ingrama z 1969r.)
Diagnoza może być postawiona po 1 roku życia!!!
1. Porażenie kurczowe połowicze (hemiplegia spastica):
- niedowład (porażenie) kończyn jednoimiennych,
- wzmożone napięcie mięśniowe (spastyczne) po str. niedowładu
- wzmożone odruchy ścięgniste
- dodatni objaw Babińskiego (po str. niedowładu);
- osłabiona siła mięśniowa (po str. niedowładu)
2. Obustronne porażenie połowicze (hemiplegia bilaterdis):
- niedowład czterech kończyn z przewagą kończyn górnych,
- wzmożone napięcie mięśniowe; odruchy ścięgniste
- obustronny objaw Babińskiego,
- zmniejszona siła mięśniowa,
3. Obustronne porażenie kurczowe:
- niedowład w kończynach dolnych przeważa nad niedowładem w kończynach górnych,
- często występuje u wcześniaków,
- duża różnorodność obrazu klinicznego zależna od lokalizacji zmian i nasilenia,
4. Postać móżdżkowa (axalia)
- niezdolność ruchowa w wyniku uszkodzenia struktur podkorowych mózgu,
- napięcie mięśniowe obniżone,
- towarzysza temu zaburzenia koordynacji wzrokowo- ruchowej,
- zaburzenia mowy (dyzartria) utrudniające naukę w szkole
- tzw. dzieci wiotkie
5. Postać pozapiramidowa (dyskinesiae)
- uszkodzenie ukł.pozapiramidowego
- występują ruchy mimowolne,
- rozwój umysłowy w granicach normy,
- często towarzyszy niedosłuch typu odbiorczego lub głuchota, zez, zaburzenia mowy o charakterze dyskinetycznym
- tzw. dzieci pląsające
Kliniczne objawy:
- spastyczność: wzmożone, patologiczne napięcie mięśniowe, wynikające z zaburzeń równowagi mechanik pobudzających i hamujących aktywność motoneuronów α i motoneuronów β,
- zaburzenie odruchów fizjologicznych: ssania, połykania, funkcji zwierzęcych,
- opóźnienie ruchowe,
- zaburzenia psychoemocjonalne,
- deformacja stawów,
- zaburzenia mowy,
- trudności w uczeniu się.
Objawy współistniejące:
- napady padaczkowe,
- zaburzenia słuchowe (ok. 25%)
- zaburzenia widzenia (ok. 50%)
- niedorozwój umysłowy,
- zaburzenia emocjonalne.
Etapy postępowania:
1. Diagnoza: warunek doboru właściwego leczenia.
2. Wczesna interwencja: odpowiednia stymulacja dziecka w warunkach domowego ciepła i spokoju.
3. Właściwie dobrana metoda usprawniania: w zależności od przyczyny, lokalizacji uszkodzenia.
Metody kinezyterapeutyczne
1.NDT Bobath:
a) za:
- eliminacja patologicznych odruchów,
- kształtowanie właściwych wzorców ruchowych,
- prawidłowa mobilizacja rodziców
b) przeciw:
- krótkie sesje zajęciowe,
- brak pozycji dla dzieci starszych,
- manipulacja dzieckiem w sposób przedmiotowy
2.Metoda Volty:
a) za:
- stymulacja codzienna i wielogodzinna,
- całodobowe zainteresowanie dzieckiem,
- wielopłaszczyznowe oddziaływanie rehabilitacyjne,
b) przeciw:
- wyczerpująca forma pracy z dzieckiem,
- czas ćwiczeń ściśle określony,
- wymaga zespołu terapeutycznego,
- odstawienie leków antypadaczkowych
- nauka metodą fotograficzną
3.Metoda Petö:
a) za:
- kompleksowe uwzględnianie potrzeb dziecka,
- przyjazne warunki,
- podmiotowe traktowanie dziecka
b) przeciw:
- późne oddziaływanie,
- eliminacja dzieci o niskim ilorazie inteligencji,
- wymaga ośrodków stałego pobytu
W leczeniu farmakologicznym stosuje się:
- leki zmniejszające napięcie mięśniowe,
- leki wytłumiające nadmiar ruchów mimowolnych,
- leki uspakajające
- leki przeciwlękowe
- leki przeciwdrgawkowe
Leczenie operacyjne:
- leczenie objawowe; usuwanie pierwotnych bądź wtórnych zniekształceń
- stworzenie korzystnych warunków ułatwiających daną funkcję (pielęgnacja)
- przeciwwskazaniem do większości zabiegów jest głęboki niedorozwój umysłowy
Przyczyny niepowodzeń leczenia operacyjnego:
- tendencja do tworzenia się przykurczy,
- nie zawsze konsekwentna współpraca terapeutyczna po operacji
Zabiegi pielęgnacyjne:
- przecięcie części ścięgien przywodzicieli uda ( pozawala to na łatwiejsze odwiedzenie kończyn)
- wydłużenie ścięgna Achillesa ( pozwala na obciążenie całej stopy)