Rachunek zysków i strat

Ogólna formuła wyniku finansowego:

Przychody - Koszty = Wynik

Przychody i zyski

Uprawdopodobnione korzyści ekonomiczne o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów dla zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie środków przez właścicieli lub udziałowców.

Przychód ze sprzedaży rzeczy powinien być uznany gdy są spełnione poniższe warunki:

1. Przedsiębiorstwo przekazało nabywcy znaczące ryzyko i korzyści związane z własną rzeczą.

2. Przedsiębiorstwo nie ma możliwości zarządzania i kontrolowania rzeczami, które były przedmiotem sprzedaży.

3. Kwota sprzedaży może być wiarygodnie zmierzona.

4. Jest prawdopodobne, że korzyści ekonomiczne związane z transakcja wpłyną do przedsiębiorstwa.

5. Koszty jakie zostały poniesione lub zostaną poniesione w związku z transakcją mogą być wiarygodnie zmierzone

Powstanie przychodu zgodnie z prawem bilansowym

Za datę powstania przychodu uznaje się datę wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż na dzień:

1. Wystawienia faktury.

2. Uregulowania należności.

Koszty i straty

Uprawdopodobnione zmniejszenie korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań, co doprowadzi do zmniejszenia kapitału własnego.

Uznawanie kosztów

W rachunku zysków i strat uznawanie kosztów powinno być oparte na zasadzie współmierności przychodów i kosztów. (zasada ta nie dotyczy pozostałych kosztów operacyjnych)

Nadrzędne zasady uwzględnione przy ustalaniu wyniku finansowego.

• Współmierności - którą stosuje się do kosztów i przychodów działalności operacyjnej i finansowej (zasada nie ma zastosowania do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych oraz strat i zysków nadzwyczajnych).

• Zgodnie z tą zasadą elementami wyniku finansowego mogą być tylko te koszty i przychody które dotyczą danego okresu (są współmierne)

• Memoriału - w sprawozdaniu finansowym jednostki ujmuje się ogół osiągniętych w danym okresie przychodów i związanych z nimi kosztów niezależnie od faktu otrzymania lub wydatkowania środków pieniężnych.

• Ostrożnej wyceny - przy ustalaniu przychodów i kosztów należy kierować się przezornością i nie zawyżać przychodów i nie zaniżać kosztów

Struktura działalności gospodarczej

Działalność gospodarcza

Działalność Działalność

Operacyjna finansowa

Zasadnicza (podstawowa) Pozostała działalność

Działalność operacyjna operacyjna

Struktura wyniku finansowego

Koszty Przychody

Działalności z działalności

Operacyjnej (-) operacyjnej (+)

Wynik na sprzedaży

Pozostałe Pozostałe

Koszty przychody

Operacyjne (-) operacyjne (+)

Wynik na działalności operacyjnej

Koszty Przychody

Finansowe (-) finansowe (+)

Wynik z działalności gospodarczej

Straty Zyski

Nadzwyczajne (-) nadzwyczajne (+)

Wynik brutto

Podatek

Dochodowy (-)

Wynik netto

Rachunek zysków i strat

- to sprawozdanie, które prezentuje wszystkie elementy kształtujące wynik finansowy,

- jest to prezentacja wielosegmentowa,

- każdy element, pokazuje jakie przychody i koszty dotyczą danego rodzaju działalności (podstawowej, pozostałej operacyjnej, finansowej, wyniki nadzwyczajne) i jaki osiągnięto wynik z tej działalności.

Warianty rachunku zysków i strat

- porównawczy rachunek zysków i strat

- kalkulacyjny rachunek zysków i strat

Wybór wariantu jest uzależniony od przyjętych zasad w zakresie ewidencji kosztów podstawowej (zasadniczej) działalności operacyjnej.

1. Jeśli ewidencja kosztów jest prowadzona tylko w układzie rodzajowym to rachunek zysków i strat może być sporządzony tylko w wariancie porównawczym

2. Jeśli ewidencja kosztów prowadzona jest tylko w układzie funkcjonalnym, to rachunek zysków i strat może być sporządzony tylko w wariancie kalkulacyjnym.

3. Jeśli ewidencja kosztów prowadzona jest równolegle w układzie rodzajowym i funkcjonalnym to jednostka ma prawo wyboru przy sporządzaniu RZiS wg wymienionych wariantów, co zapisuje w swojej polityce rachunkowości i stosuje w sposób ciągły

Cel rachunku zysków i strat

Przedstawienie podstawowych grup przychodów, kosztów, zysków i strat wpływających na wielkość wyniku finansowego.

Metody sporządzenia rachunku zysków i strat

• Metoda brutto - polega na wykazaniu wszelkich przychodów i odpowiadającym im kosztów danego okresu.

• Metoda netto - polega na wykorzystaniu w RZiS ostatecznych wyników uzyskiwanych na poszczególnych rodzajach działalności

• Metoda mieszana - jest kompromisem pomiędzy metodą brutto i netto

Rachunek zysków i strat - wariant kalkulacyjny ( 6 segmentów)

Lp	Pozycje rachunku zysków i strat
A	Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych
B	Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów
C	Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B)
D	Koszty sprzedaży
E	Koszty ogólnego zarządu
F	Zysk (strata) na sprzedaży (C-D-E)
G	Pozostałe przychody operacyjne
H	Pozostałe koszty operacyjne
I	Zysk (strata) z działalności operacyjnej ( F+G-H)
J	Przychody finansowe
K	Koszty finansowe
L	Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I+J+K)
M	Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (zyski - straty)
N	Zysk (strata) brutto (L+/-M)
O	Podatek dochodowy
P	Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
R	Zysk (strata) netto (N-O-P)

Rachunek zysków i strat - wariant porównawczy (5 segmentów)

Lp	Pozycje rachunku zysków i strat
A	Przychody ze sprzedaży produktów (+) zwiększenie stanu produktów (-) zmniejszenie stanu produktów
B	Koszty operacyjne
C	Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
D	Pozostałe przychody operacyjne
E	Pozostałe koszty operacyjne
F	Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
G	Przychody finansowe
H	Koszty finansowe
I	Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)
J	Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (zyski - straty)
K	Zysk (strata) brutto (I+/-J)
L	Podatek dochodowy
M	Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)
N	Zysk (strata) netto (K-L-M)

Zalety wariantów rachunku zysków i strat

Wariant kalkulacyjny	Wariant porównawczy
Zalety
Umożliwia zaspokojenie potrzeb sprawozdawczych Dostarcza informacji o koszcie wytworzenia sprzedanych produktów oraz poziomie kosztów okresu (zarządu i sprzedaży)	Umożliwia zaspokojenie potrzeb sprawozdawczych Zmniejsza pracochłonność ewidencji księgowej
Wady
Większa pracochłonność ewidencji księgowej	Brak informacji o jednostkowych kosztach wytworzenia produktów

Przychody i koszty na sprzedaży w porównawczym RZiS

• Przychody netto ze sprzedaży (produktów)

• Zmiana stanu produktów

• Koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby (produkty wytworzone przez jednostkę gospodarczą i przeznaczone do konsumpcji przez nią np. przekazane pracownikom)

• Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów.

Zmiana stanu produktów

Zmiana stanu produktów zwiększające lub zmniejszające przychody ze sprzedaży produktów wynika z przyrostu bądź zmniejszenia wartości stanu zapasów produktów gotowych, półproduktów, produktów w toku oraz rozliczeń międzyokresowych kosztów czynnych i biernych (jakie nastąpiły między początkiem i końcem roku obrotowego).

Istota zmiany stanu produktów

Koszty układu Korekta Koszt własny

Rodzajowego sprzedaży

Zmiana stanu

Produktów

Zwiększenie stanu produktów koszty rodzajowe > Koszt własny sprzedaży

Zmniejszenie stanu produktów koszty rodzajowe < Koszt własny sprzedaży

Ustalenie zmiany stanu produktów

Dt Rozliczenie kosztów Ct

Koszt Koszt wytworzenia sprzedanych Koszty rodzajowe przeniesione na

Własny produktów konta układu funkcjonalnego

Sprzedaży Koszty sprzedaży

Koszty zarządu

SALDO Ct Saldo Dt

(zwiększenie stanu produktów) (zmniejszenie stanu produktów)

Bilansowa weryfikacja zmian stanu produktów

Rodzaj zapasu	Przyrost (Sk - Sp)	Uwagi
Wyroby gotowe (aktywa)	+/-	Postępować zgodne ze znakiem przyrostu
Produkcja niezakończona (aktywa)	+/-
Rozliczenia międzyokresowe (aktywa)
Czynne (aktywa)	+/-	Przerost należy dodać
Bierne (pasywa!)	+/-	Przyrost należy odjąć !
	(+) oznacza zwiększenie stanu zapasu produktów (-) oznacza zmniejszenie stanu zapasu produktów

Pozycje rozliczenia międzyokresowe bierne traktuje się odmiennie, ponieważ jej wielkość jest odczytywana z pasywów.

Bilansowa weryfikacja zmian stanu produktów

Nazwa konta	Stan początkowy	Stan końcowy	Zmiana stanu
Wyroby gotowe	5 000	8 000	+ 3 000
Produkcja w toku	1 000	400	- 600
Rozliczenie m/o kosztów (Dt)	300	500	+ 200
X	X	Zmiana stanu produktów + 2 600

Rozliczenia międzyokresowe bierne - będziemy mieć saldo Ct

Rozliczenia międzyokresowe czynne - będziemy mieć saldo Dt

Koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby (obroty wewnętrzne)

Na równi z przychodami traktowane są koszty wytworzenia produktów w ramach podstawowej działalności i przekazane na własne potrzeby.

Np. przekazanie wyrobów na rzecz środków trwałych, usługi wykonane na rzecz środków trwałych w budowie i inne

Przychody netto ze sprzedaży produktów

Obejmują kwoty otrzymane lub należne od odbiorców z tytułu sprzedaży wyrobów, robót i usług.

Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

• Obejmują przychody ze sprzedaży

• towarów - składników majątkowych nabytych w celu ich odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym,

• materiałów - składników majątkowych nie wykorzystanych w jednostce.

Koszty uzyskania przychodu w wariancie porównawczym RZiS

Koszty podstawowej działalności operacyjnej

Koszty układu rodzajowego	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
- Amortyzacja - Zużycie materiałów i energii - Usługi obce - Dodatki i opłaty - Wynagrodzenia - Ubezpieczenia społeczne, świadczenia na rzecz pracowników - Pozostałe koszty rodzajowe	Wartość sprzedanych towarów i materiałów

Wynik na sprzedaży w wariancie porównawczym

AGNIESZKA

Ustalenie wyniku ze sprzedaży w wariancie kalkulacyjnym

-

=

- koszty ogólnego zarządu

- koszty sprzedaży

= wynik na sprzedaży

Przychody i koszty pozostałej działalności operacyjnej

Pozostałe przychody operacyjne

Pozostałe koszty operacyjne

-nadwyżki aktywów trwałych i obrotowych ujawnione w trakcie inwentaryzacji - przychody ze sprzedaży niefinansowych składników aktywów trwałych - równowartość odzyskanych w wyniku likwidacji środków trwałych odzysków - przywrócenie utraconej wartości należności środków trwałych niematerialnych i prawnych - odpisanie zobowiązań przedawnionych umorzonych, nieściągalnych - otrzymane darowizny, subwencje, dotacje

- wartość zbytych niefinansowych składników aktywów trwałych - aktualizacje wartości aktywów niefinansowych - odpisane środki trwałe w budowie, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego - odpisane, przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności - odpisy aktualizujące wartość aktywów obrotowych - zapłacone odszkodowania, kary, grzywny, przekazane darowizny

Pozostałe przychody operacyjne w RZiS

1. zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

2. dotacje

3. inne przychody operacyjne

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

Łączny wynik osiągnięty ze zbycia:

- środków trwałych

- środków trwałych w budowie

- inwestycji w nieruchomości i prawa

- wszystkie rozchody niefinansowych aktywów trwałych inne niż wymienione tzw. darowizny, nieodpłatne przekazanie, niedobory, likwidacje.

Zysk - ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami w związku ze zbyciem niefinansowych aktywów trwałych

Dotacje

Dotacje, subwencje i dopłaty (otrzymane lub przyznane) na zakup lub budowę środków trwałych, prac rozwojowo-badawczych, dotacje z budżetu państwa na deficytową produkcję, pomoc z UE (jeśli inne ustawy nie stanowią inaczej).

Inne przychody operacyjne

- należne lub otrzymane kary umowne

- umorzone lub przedawnione zobowiązania

- odpis aktualizujący wartość rzeczowych aktywów obrotowych

- przyznane i otrzymane odszkodowanie nie zaliczone do losowych

- nadwyżki wynikające z inwentaryzacji

- inne, które nie zostały zakwalifikowane do wcześniejszych pozycji

Pozostałe koszty operacyjne w RZiS

1. strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

2. aktualizacja wartości niefinansowych

3. inne koszty operacyjne

Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

Łączny wynik w postaci straty wynikającej ze zbycia środków trwałych, środków trwałych w budowie, WNiP a także inwestycji w nieruchomości i prawa.

Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych

Skutki aktualizacji:

- niefinansowych aktywów trwałych

- rzeczowych aktywów obrotowych

- należności (za wyjątkiem zaliczonych do finansowych)

- innych operacji niefinansowych z powodu utraty wartości

Inne koszty operacyjne

- nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe

- poniesione koszty zaniechanej budowy

- kary, grzywny

- należności umorzone

- przypadłe kaucje i wadia

- niedobory rzeczowych aktywów i gotówki w kasie

- skutki wypadków drogowych

- skutki upadłości, likwidacji

- inne pozostałe koszty

Przychody i koszty finansowe

Przychody finansowe	Koszty finansowe
- przychody ze zbycia inwestycji finansowych - aktualizacja wartości inwestycji finansowych - odsetki uzyskane od pożyczek i należności środków na rachunkach bankowych i lokat terminowych - dodatnie różnice kursowe - otrzymane (należne) dywidendy i udziały w zyskach - otrzymane (lub naliczone) odsetki karne - otrzymane dyskonto wekslowe	- wartość zbytych inwestycji finansowych - aktualizacja wartości inwestycji finansowych - odsetki do zapłacenia od kredytów i pożyczek (w tym za zwłokę w zapłacie) - ujemne różnice kursowe - dyskonto wekslowe - prowizje od pożyczek i zobowiązań

Przychody finansowe w RZiS

1. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym od jednostek powiązanych

2. Odsetki, w tym od jednostek powiązanych

3. Zysk ze zbycia inwestycji

4. Aktualizacja wartości inwestycji

5. Inne przychody finansowe

Dywidendy i udziały w zyskach

Należne jednostce dywidendy od akcji i udziałów w krajowych i zagranicznych spółkach kapitałowych i osobowych oraz spółdzielniach.

Odsetki (w tym od jednostek powiązanych)

• suma odsetek zarachowanych od przychodów finansowych

• wykazuje się wszystkie odsetki uzyskane i należne

• odsetki za zwłokę w zapłacie

• odsetko id lokat środków pieniężnych

• odsetki od udzielonych pożyczek

Zysk ze zbycia inwestycji (ujmowany wynikowo czyli netto)

Uzyskany dodatni wynik ze sprzedaży aktywów finansowych

Aktualizacja wartości inwestycji

Przychody finansowe wynikające z przywrócenia uprzednio utraconej wartości długo i krótkoterminowych aktywów finansowych na skutek ustanie przyczyn powodujących utratę wartości.

Inne przychody finansowe

• dodatnie różnice kursowe w części przewyższającej ujemne różnice kursowe (wykazywane wynikowo)

• dyskonto uzyskane przy zakupie weksli

• rozwiązanie rezerwy na straty z operacji finansowych

• wniesienie aktywów finansowych jako wkładu do spółki

• zysk ze sprzedaży wierzytelności

• z tytułu innych operacji finansowych

Koszty finansowe w RZiS

1. odsetki, w tym od jednostek powiązanych

2. strata ze zbycia inwestycji

3. aktualizacja wartości inwestycji

4. inne koszty finansowe

Odsetki, w tym od jednostek powiązanych

Odsetki od zobowiązań, zaciągniętych kredytów zapłacone z zarachowaniem na dzień bilansowy

- odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek, w tym z tyt. zwłoki w zapłacie

- odsetki (dyskonto) od wyemitowanych przez jednostkę obligacji przypadających na dany okres

Strata ze zbycia inwestycji

Wynik w postaci straty poniesionej w związku ze sprzedażą aktywów finansowych

dot. zbycia udziałów, akcji i dłużnych papierów wartościowych długo- i krótkoterminowych

Aktualizacja wartości inwestycji

Powstałe w tyt. aktualizacji wyceny aktywów finansowych koszty finansowe

Inne koszty finansowe

- strata ze sprzedaży zakupionych wierzytelności

- zrealizowane ujemne różnice kursowe

- nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi powstała na dzień bilansowy

- umorzone należności finansowe w części nie objętej odpisem aktualizującym

- odpisy aktualizujące należności finansowe (np. z tyt. odsetek od udzielonych pożyczek)

Straty i zyski nadzwyczajne

Skutki zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Zyski nadzwyczajne

- przychody ze sprzedaży zorganizowanej części jednostki

- przychody osiągnięte w związku z likwidacją skutków zdarzenia losowego

- otrzymane lub przyznane odszkodowania z towarzystw ubezpieczeniowych, za szkody losowe w części przewyższającej straty

- odpady użytkowe uzyskane po zdarzeniach losowych

Straty nadzwyczajne

- wielkość skutków zdarzeń losowych (np. powodzi, pożaru, huraganu, gradobicia, w tym koszty związane z usuwaniem skutków tych zdarzeń)

- skutki zaniechania i likwidacji pewnego rodzaju działalności

- utworzenie rezerw na przyszłe zobowiązania spowodowane zdarzeniami niezwiązanymi z ogólnym ryzykiem gospodarowania

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy który wpływa na wynik finansowy danego okresu obejmuje:

- część bieżącą (zobowiązania podatkowe w danym roku obrotowym, dot. kosztów i przychodów danego okresu)

- część odroczona (różnice pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tyt. podatku odroczonego)

Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)

Odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także wpłaty z zysku, uznaje się za podział wyniku finansowego netto jednostek w ciągu roku obrotowego

Zysk (strata) netto

- wynik finansowy jednostek posiadających osobowość prawną

- wynik finansowy w spółkach osobowych i u osób fizycznych

(wynik finansowy brutto stanowi zarazem wynik finansowy netto)

Egzamin z RZiS - pyt dot. poszczególnych pozycji RZiS, w oparciu o dane sporządzić RZiS lub jego fragment.

Zmiana stanu produktów bilansowo i księgowo

Sprawozdawczość finansowa wykład z dnia 10.05.2009 r.

str. 15

Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi

1. Przychody ze sprzedaży produktów skorygowane zmianą stanu produktów oraz o koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby.

2. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

Koszty działalności operacyjnej

1. Koszty wg rodzajów

2. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

-

=

Wynik na sprzedaży

Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

Koszty działalności operacyjnej

Wynik brutto ze sprzedaży

---