"Ochrona przyrody a turystyka w Ojcowskim Parku Narodowym"
Ochrona gatunkowa roślin i zwierzą, ochrona indywidualna i środowiska wprowadzone zostały na mocy ustawy z roku 1991.
Parki Narodowe należą do ochrony obszarowej, są pod najwyższą ochroną przyrody w Polsce. Są tworzone z rozporządzenia Rady Ministrów, rezerwaty tworzy minister a parki krajobrazowe tworzone są przez lokalnych wojewodów.
Ochrona gatunkowa jest regulowana rozporządzeniem ministra.
Park jest najwyższą formą ochrony. Aby mógł być utworzony, muszą zostać spełnione różne warunki. Jednym z nich jest odpowiednio duży obszar zajmowany przez teren, z którego ma zostać utworzony park. Powierzchnia taka musi być większa lub równa 1000 hektarów.
Należy zauważyć, że Ojcowski Park Narodowy ma powierzchnię 2000 hektarów. Wyróżnia się dużym bogactwem flory i fauny. Na jego terenie znajdują się rozliczne pomniki przyrody; posiada wyznaczone granice. OPN został udostępniony do zwiedzania dla turystów. Utrzymywany jest z funduszy pochodzących z budżetu państwa.
W chwili obecnej na terenie naszego kraju znajdują się 22 Parki Narodowe; zostały one w większości utworzone po wojnie, chociaż Tatrzański, Pieniński I Białowieski mają rodowód przedwojenny.
Ojcowski Park Narodowy jest szóstym co do wielkości Parkiem Narodowym w Polsce. Został utworzony w 11 lat po zakończeniu wojny, w 1956 roku.
Granice jakie zatacza OPN są dość rozległe, obejmują między innymi:
- Dolinę Prądnika
- Dolinę Zachwytu
- Wąwóz Jamki
- Wąwóz Korytania
- Wąwóz Stodoliska
- Dolina Paduch
- Dolina Sąspowska
Granice OPN są bardzo poszarpanę i nierówne, mimo, że w ostatnim czasię przeprowadzono pewne działania mające na celu pewne wyrównanie granic.
Wspomniałem wcześniej o bardzo bogatej szacie roślinnej Parku. Należałoby więc zaznaczyć, że liczba gatunków roślin naczyniowych wynosi około 2300:
* 230 gatunków mchów i wątrobowców
* 1200 gatunków grzybów
* 200 gatunków porostów
* 1050 gatunków innych roślin;
pod tym względem zajmuje jedno z czołowych miejsc - trzecie w kraju.
Vallis pulcherimaet plantis raris ditissima-(przepiękna dolina słynąca z rzadkich roślin)- tak przed laty wyraził się Willibard Besser. Do dzisiąj to stwierdzenie zachowuje swoją aktualność mimo upływu prawie dwóch wieków.
Niektóre rośliny, które należy wymienić, to:
- zawilec gajowy
- wawrzynek
- łopian
- storczyki
- lilia wodna
- parzydło
- brzoza ojcowska
- buk
- grab
- żywiec gruczołowaty
- totaj smukły
- totaj mołdawski
- chaber miękkowłosy
- ułudka leśna
Roślinność występująca w parku tworzy tzw.: grupy, których jest tu około 30.
W OPN występuje wiele gatunków zwierząt, głównie owadów i pająków. Do najbardziej charakterystycznych dla Parku należą nietoperz, których jest około 15 gatunków. Najpospolitszymi są podkowiec mały i nocek duży. Pozostałe gatunki takie jak na przykład gacen brunatny, mroczek mroźny i mopek są na ogół żadkie.
Stylizowana stylizowana sylwetka nietoperza znajduje się w logo OPN.
Do innych zwierząt występujących na terenie Parku należą:
- lis
- borsuk
- sarna
- dzik
- kuna
- gronostaj
- jenot
- wiewiórka
- nornica ruda
- mysz leśna
- piżmak
- bóbr
- ptaki- około 120 gatunków
Ojcowski Park Narodowy jest bardzo bogaty w przeróżne formy krasowe
Oto niektóre z jaskiń:
- Jaskinia Ciemna
- Jaskinia Dziurawiec
- Jaskinia Wierzchowska
- Jaskinia Maszycka
- Jaskinia Biała
- Jaskinia Koziarnia
- Jaskinia Łokietka
- Jaskinia Zbójnicka
- Okopy Wielka Dolna
- Jaskinia Krakowska
Wszystkich jaskiń na terenie Parku jest około 1000, z czego ponad 300 zostało szczegółowo opisanych w przewodnikach i informatorach turystycznych.
Za pierwszego turystę uznaje się Stanisława Augusta Poniatowskiego. Został on uroczyście przywitany w oświetlonej Jaskini Ciemnej.
Ojcowski Park Narodowy stał się inspiracją dla wielu artystów i twórców literatury i muzyki, min.:
- Fryderyk Chopin
- Stanisław Staszic
- Hugo Kołłątaj
Ojców stał się sławny za pomocą wód źródlanych, którym przypisywane są liczne właściwości lecznicze. Zostało tam założone uzdrowisko, które przyciągnęło sporą liczbę turystów do OPN. Charakter miejscowości pozostawił odzwierciedlenie w architekturze.
Po pewnym czasie uzdrowisko zmieniło swoją funkcję z leczniczej na uzdrowiskową.
W latach międzywojennych odbudowano drogę łączącą Kraków z Ojcowem, co spowodowało zanieczyszczeni powietrza na tym terenie i utratę specyficznego mikroklimatu.
W okresie powojennym wzrósł ruch turystyczny i nastąpił dalszy rozwój Ojcowskiego Parku Narodowego.
Formy skalne występujące na terenie OPN odgrywają ważną rolę w rozwoju turystyki na tym terenie.
Na obszarze Parku znajdują się między innymi takie formy skalne jak:
- Maczuga Herkulesa
- Sfinks
- Skamieniały wędrowiec