Logistyka - to zarządzanie procesami przemieszczania dóbr i/lub osób oraz działaniami wspomagającymi te procesy w systemach, w których one zachodzą. (to zarządzanie zapasami w spoczynku lub ruchu).

KRYTERIA WYBORU DOSTAWCY

Etapy postępowania

Ustalenie listy kryteriów i ich uporządkowanie⇒ustalenie wag dla poszczególnych kryteriów⇒określenie reguł obliczania cząstkowych korzyści⇒obliczenie ocen łącznych dla klasyfikowanych obiektów

• Cena (decydujące kryterium) wartość zakupu = całkowity koszt zakupu

• Jakość

• Stopień zaspokojenia potrzeb klienta

• Zbiór cech określających przydatność towaru do funkcji, jakie ma spełniać

• Niezawodność dostaw

• Terminowość

• Kompletność

• Zgodność z fakturą

• Potencjał dostawcy

• Możliwości finansowe, techniczne, zarządcze, organizacyjne

• Pozycja na rynku

• Wyrobiona marka

• Sprawdzona jakość

• Kondycja finansowa

• Ocena ryzyka bankructwa

• Pożądane cechy

• Dobre/złe wrażenie

• Wizerunek dostawcy na rynku

• Serwis

• Usługi gwarancyjne, itp.

• Lokalizacja dostawcy

• Krajowy

• Zagraniczny

Spadek działalności hurtowników (3 główne powody)

1. Ogólny spadek udziału hurtowników w imporcie i eksporcie

2. Wielu producentów rozszerzyło działalność na dystrybucję

3. Rozwój handlu detalicznego np. supermarket

e-handel (handel elektroniczny) jest elementem e-bussines

1. Internet

2. Telewizja kablowa i satelitarna (t-commerce)

3. Telefonia (m-commerce)

4. Karty elektroniczne (płatnicze, kredytowe, bankomatowe)

e-handel różnice w odniesieniu do handlu tradycyjnego:

1. globalizacja - maleje znaczenie odległości

2. 7X24 - 24 na dobę przez 7 dni w tygodniu

3. Redukcja kosztów (przepływu informacji przez Internet)

4. Zawieranie transakcji w czasie rzeczywistym

5. Indywidualizacja wymagań na masową skalę

Na czym polega istota logistyki (problemy logistyczne zasada 7W)

1. Co?( właściwy produkt)

2. Komu? (właściwym odbiorcą)

3. Kiedy? (we właściwym czasie)

4. Gdzie? (we właściwym miejscu)

5. Ile? (właściwa ilość)

6. Jak? (właściwa jakość i właściwe koszty)

Zadania logistyki:

1. ma zapewnić pełne zaspokojenie potrzeb uczestników łańcucha dostaw

2. podporządkowanie czynności logistycznych wymogom obsługi klienta (odbiorcy)

3. zwiększenie efektywności przepływu przez obniżenie kosztów przepływu (kosztów logistycznych)

Piramida logistyczna

Logistyka zaopatrzenia

zaopatrywanie - proces realizacji dostaw, usług

zaopatrzenie - przedmiot zaopatrywania (materiały, wyroby, surowce, półprodukty itp.)

aspekty związane z przemieszczaniem towaru w łańcuchu dostaw:

• różnice w intensywności strumienia dostaw na wejściu i na wyjściu z ogniwa (np. firma, przedsiębiorstwo handlowe)

• złożoność strumienia dostaw (np. zakład produkcyjny, długopisy (kilka części), samolot (kilka tysięcy)

• odmienne wymagania projektowe dotyczące magazynowania (np. huta - na wejściu węgiel na placu, na wyjściu stal w magazynie)

• ogniwo w łańcuchu dostaw może być elementem wielu przenikających się łańcuchów dostaw (np. zakład produkcyjny)

zarządzanie materiałami (logistyczny system zaopatrzenia) - planowanie, realizacja i kontrola przepływu materiałów, które są częścią logistycznego systemu zaopatrzenia. W ramach zarządzania materiałami występują procesy:

• zaopatrywanie

• magazynowanie

• planowanie produkcji

• transport

• odbiór ilościowo-jakościowy

• zarządzanie zapasami (gospodarka magazynowa)

• gromadzenie i usuwanie odpadów

intralogistyka - zdolność systemu logistycznego w przedsiębiorstwie do zmian zachodzących na rynku

zarządzanie materiałami dotyczy koordynacji działań w łańcuchu dostaw, którego jednym z elementów jest szybki, dwukierunkowy przepływ informacji. Informacje sterujące płyną od końca do początku łańcucha dostaw i są związane z popytem na wyroby. Informacje sprawozdawczo-kontrolne płyną od początku do końca łańcucha dostaw; odzwierciedlają one realizację zaplanowanych procesów logistycznych.

Zaopatrywanie (w skali mikro) - akt zakupu towarów i usług dla firmy. Na wejściu chce mieć wysoką jakość materiałów i usług bo to przełoży się na jakość na wyjściu ⇒satysfakcja klienta

Zaopatrywanie ( w szerokim znaczeniu - skala mezo) - proces pozyskiwania dóbr i usług i działania niezbędne do nabycia dóbr i usług. Koszty na wejściu odłożą się na koszty na wyjściu.

logistyka dystrybucji

Logistyka dystrybucji to zorientowana na osiągnięcie zysku działalność obejmująca planowanie, realizację i kontrolę fizycznego przepływu gotowych wyrobów z miejsca pochodzenia (produkcji) do miejsc ich zbytu

Cel: zapewnienie dostępności produktu dla klienta, zgodnie z jego oczekiwaniami przy najniższych kosztach - „Orientacja na odbiorcę” a nie na produkt.

problemy logistyki dystrybucji

• co? (trzeba dowieść) (właściwy produkt)

• komu? (właściwym odbiorcom)

• gdzie? (we właściwym miejscu)

• kiedy? (we właściwym czasie)

• jak? ( we właściwym stanie, ilościach, jakości0

• za ile? (po właściwych kosztach)

Zakres logistycznych procesów dystrybucji jest bardzo szeroki i obejmuje m.in. :

• transport;

• magazynowanie;

• kształtowanie zapasów;

• obsługę klienta;

• prognozowanie popytu, itp.

UMIEJSCOWIENIE DYSTRYBUCJI W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM

Faza produkcji ⇒faza dystrybucji⇒faza konsumpcji

Dystrybucja wypełnia luki między fazą produkcji i konsumpcji

Rodzaje luk istniejących między produkcją i konsumpcją:

• Luka czasowa- konsumenci dokonują zakupów w różnych odstępach czasu, podczas gdy większość firm prowadzi produkcję na zasadzie ciągłości, aby osiągnąć oszczędności w kosztach

• Luka przestrzenna- konsumenci są zazwyczaj rozproszeni na rynku, podczas gdy producenci są zlokalizowani w niewielu miejscach- dzieli ich zawsze pewna odległość

• Luka ilościowa- w określonym czasie firmy wytwarzają wielkie ilości produktów, podczas gdy konsumenci potrzebują ich zazwyczaj w niewielkich ilościach

• Luka w asortymencie- asortyment produktów jest zawsze ograniczony, podczas gdy konsumenci mają zróżnicowane potrzeby

• Luka informacyjna- konsumenci nie zawsze znają źródła nabycia produktów, producenci nie zawsze wiedzą gdzie znajdują się ich klienci

Marketingowe kanały dystrybucji

1. Kanał bezpośredni

np. Bank⇒konsument

2. Kanał jednoszczeblowy

General motors⇒detalista⇒konsument

3. Kanał dwuszczeblowy

MFP⇒hurtownik⇒detalista⇒konsument

4. Kanał trzyszczeblowy

Mansar Products⇒agent⇒hurtownik⇒detalista⇒konsument

Kanał dystrybucji to jedna lub kilka firm, które uczestniczą w przekazywaniu towarów/usług od producenta do konsumenta

Długość kanału dystrybucji liczba pośredników na danym szczeblu np. sieć agentów, sieć hurtowników czy detalistów

Agent - pośrednik, który kupuje od producenta a sprzedaje do hurtownika

Hurtownik, detalista - analogicznie do hurtownika

Dystrybutor - synonim pośrednika

Dealer - handlarz, sprzedawca, synonim pośrednika

Klasyfikacja dystrybucji ze względu na intensywność:

1. Intensywna (sell-to-many)

• długie szerokie kanały

• głęboka penetracja rynku

• duże koszty dystrybucji

zastosowanie:

• art. Spożywcze

• art. Chemiczne

• czasopisma

• tytoń

2. selektywna

• ograniczona liczba pośredników

• pominięcie jednostek o marginalnym znaczeniu

• kontrola rynku

• obniżka kosztów dystrybucji

zastosowanie:

• sprzęt RTV i AGD

• ubrania

• meble

3. ekskluzywna (wyłączna)

zazwyczaj jeden pośrednik (handel na wyłączność na określonym terytorium z zakazem odsprzedaży wyrobów konkurencyjnych firm)

zastosowanie:

• produkty ekskluzywne, unikatowe, specjalistyczne

szacowanie kosztów wyczerpania zapasów

skutki wyczerpania zapasów

• klient poczeka, aż produkt będzie dostępny

• klient zgodzi się złożyć ponownie zamówienie na produkt

• sprzedawca utraci sprzedaż - strata bezpośrednia

• sprzedawca utraci klienta - trudna analiza

skutki są uporządkowane od najlepszej opcji do najgorszej. W pierwszym wypadku przedsiębiorstwo nie ponosi kosztów, w drugim już są koszty złożenia ponownego zamówienia, w punkcie trzecim może stracić sprzedaż, w punkcie czwartym może stracić klienta.

Szacowanie kosztów wyczerpania zapasów - procedura

1. Identyfikacja potencjalnych konsekwencji wyczerpania zapasów:

• Konieczność realizacji zamówienia ponownego

• Utrata sprzedaży

• Utrata klienta

2. Obliczanie wydatków lub utraty zysków dla każdego przypadku i następnie oszacowanie kosztu dla pojedynczego kosztu wyczerpania zapasów.

Planowanie potrzeb materiałowych (MRP - material requirements planning) - jest związane z popytem.

Popyt niezależny (pierwotny) - popyt odbiorców niezależnych na wyroby finalne przedsiębiorstwa

Popyt zależny - popyt na surowce i materiały, części, podzespoły występujący w fazie produkcji (inaczej popyt wtórny) spowodowany jest popytem niezależnym.

Planowanie potrzeb związane jest z popytem zależnym.

Potrzeby netto = potrzeby brutto - zapasy

System DRP (planowanie potrzeb w sferze dystrybucji) - Distribution Requirements Planning

Trzy fazy postępowania w metodzie DRP:

• przygotowanie i transmisja danych od klienta do producenta

• generowanie wyników dotyczących stanów magazynowych i przewozów

• tworzenie planu dostaw

tworzenie planów dostaw - na podstawie zbilansowanych wyników dokonuje się analizy realności realizacji dostaw i w przypadku stwierdzenia wystąpienia zbyt dużych dysproporcji w poszczególnych okresach w porozumieniu z klientami dokonuje się korekty dostaw. W tej fazie wykorzystuje się odpowiednie modele optymalizacji tras dostaw i przyporządkowuje się środki transportu.

ZAPASY W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Logistyka - to zarządzanie zapasami w spoczynku lub ruchu.

Zapasy - definicja

• To zbiór wszystkich materiałów, dóbr i usług wykorzystywanych wykorzystywanych przedsiębiorstwie niezależnie od tego czy zostały one zakupione na zewnątrz, dostarczone z innego oddziału przedsiębiorstwa czy wyprodukowane na miejscu.

• To zasoby materialne przedsiębiorstwa umożliwiające prowadzenie jego bieżącej działalności.

♦ ZAPASY W ZAOPATRZENIU

⇒ ekonomia skali zakupów

• zakup dużych ilości (rabaty cenowe)

• większy koszt utrzymywania zapasów ale mniejszy niż oszczędności przy nabyciu większych ilości

• składowanie asortymentu, którego firma nie potrzebuje generuje zwykle mniejsze koszty niż rabaty uzyskane przy zakupie dużych partii

• dopóki kwota zaoszczędzona na zakupie przewyższa koszty składowania dopóty firmy są skłonne gromadzić zapasy

⇒ transport

• oszczędności na transporcie

• oszczędności na ładunkach całowagonowych i całopojazdowych

• wpływ na cenę sprzedaży (koszt transportu zwykle stanowi znaczną część ceny sprzedaży)

⇒ zapas bezpieczeństwa (zapasy buforowe)

• niebezpieczeństwo zatrzymania produkcji na skutek: opóźnienia w dostawach, problemy z realizacją zamówień

• wielkość zapasu zależy od:

1. prawdopodobieństwa opóźnienia dostawy surowca

2. wielkości zużycia surowca

3. wahań popytu

⇒ zakupy spekulacyjne

• niepewność w przyszłości

• chęć zabezpieczenia się przed przewidywanymi:

♠podwyżki cen

♠strajki

♠zmianami politycznymi

♠opóźnieniami w dostawach

♠zmianami stóp procentowych

♠wahaniami kursu walut

⇒ sezonowość podaży

• przerwy w dostawach

• sezonowość produktów (produkty rolne, zboża)

• rodzaj wykorzystywanego środka transportu (np. dostawy rud żelaza w Kanadzie rzeką św. Wawrzyńca)

⇒ stałe źródła dostaw

przedsiębiorstwo produkcyjne ⇐ podzespoły, półprodukty ⇐ stałe źródła dostaw

ZAPASY W DYSTRYBUCJI

⇒ oszczędności na transporcie

• rabaty ilościowe

♦niższe jednostkowe stawki przewozowe za zakup w dużych ilościach

♦krótszy czas dowozu (zmniejsza on koszty utrzymywania zapasów w drodze)

⇒ magazyny/centra dystrybucji blisko rynku

• minimalizacja kosztów dostawy

⇒ oszczędności na skali produkcji

• serie produkcyjne

• optymalizacja kosztu produkcji

dawniej - dłuższe serie produkcyjne (duże zapasy i koszty)

aktualnie - efektywna produkcja w mniejszych ilościach (zmniejszenie kosztów, przestawienie linii produkcyjnej, obniżenie kosztów jednostkowych, zmniejszenie poziomów zapasów)

⇒ produkcja na zamówienie a nie na zapas

• krótkie serie produkcyjne

• obniżenie wydatków związanych z przestawieniem linii produkcyjnej

• eliminacja zapasów

⇒ sezonowość popytu

• regularna produkcja w ciągu roku

dylematy:

• niskie jednostkowe koszty produkcji i jednocześnie duże zapasy

• lub tzw. Quick Response (strategia szybkiej reakcji) oparta na:

♦doskonałych prognozach popytu (po analizie danych dotyczących sprzedaży)

♦wysokiej jakości produktów

♦niezawodnym czasowo transporcie

♦zasadzie „zero” zapasów (posezonowe obniżki cen, wyprzedaże)

⇒ potrzeba zapewnienia pożądanego poziomu obsługi klienta

• zmniejszenie kosztów utraconej sprzedaży poprzez lokalizację zapasów wyrobów gotowych blisko klienta (umożliwia to szybkie dostawy)

• podział zapasów na grupy (klasyfikacja ABC, XYZ)

⇒ stabilizacja zatrudnienia

• wykwalifikowana siła robocza (zapewnia wysoką jakość produktów oraz niski koszt pracy)

⇒ zapewnienie wystarczającej ilości towarów do sprzedaży

• obsługa klienta (zaspokajanie potrzeb)

Klasyczna koncepcja sterowania zapasami mówi, że zapasy są utrzymywane, w każdym ogniwie łańcuch dostaw.






→ → →


∇ ∇ ∇ ∇




↵

…. …….

• ←

• - ZAPASY

→ - PRZEPŁYW MATERIAŁÓW

…. - PRZEPŁYW INFORMACJI














czas reakcji łańcucha dostaw


luka czasowa

czas reakcji łańcucha dostaw = luka czasowa + czas realizacji zamówienia

jej długość determinuje wielkość i miejsce gromadzonych zapasów

PUNKT ROZDZIELAJĄCY

Zapasy powinny być utrzymywane w tzw. punkcie rozdzielającym tj. miejscu, w którym następuje starcie z niepewnością i losowymi zmianami popytu. Oznacza to, że popyt powinien być prognozowany, jedynie w punkcie rozdzielającym z wszystkimi możliwymi konsekwencjami tj. błędowi prognoz.






dostawcy materiały, montaż, rynek

wyroby



1



2



3



4



5

Ad.1 produkcja i wysyłka do magazynów. Położenie 1 oznacza lokalizację zapasów blisko rynku w centrach dystrybucji. Wiąże się z posiadaniem własnej sieci dystrybucyjnej. Plusy: szybka reakcja na potrzeby rynku, krótki czas dostawy, wysoki poziom dostępności towaru. Minusy: wysokie koszty zapasu, koszty utrzymywania magazynów, koszty transportu.

Ad.2 produkcja na magazynach. Położenie 2 oznacza lokalizację zapasów w głównym magazynie wyrobów gotowych. W przedsiębiorstwach produkcyjnych jest to magazyn umieszczony blisko miejsca wytwarzania, montażu. Plusy: zmniejszenie kosztów zapasu w stosunku do punktu 1, zmniejszenie kosztów magazynowania i transportu. Minusy: dłuższy czas dostawy a, tym samym zmniejszenie poziomu obsługi klienta.

Ad.3 montaż na zamówienie. Plusem jest dalsze zmniejszenie zapasu ilościowo i wartościowo choć warunkiem jest modułowa konstrukcja wyrobów pozwalająca na montaż gamy wyrobów z ograniczonego zbioru części i podzespołów. Minusem dalsze wydłużenie czasu realizacji zamówienia.

Ad.4 produkcja na zamówienie. Oznacza skoncentrowanie zapasów w przepływie materiałów w fazie surowców, materiałów i podzespołów pochodzących z kooperacji (produkcja i montaż na zamówienie). Plusem jest dalsze zmniejszanie zapasów zarówno ilościowo jak i wartościowo. Minusem jest znaczne wydłużenie czasu realizacji zamówienia.

Ad.5 zakup pod zamówienie. Oznacza skoncentrowanie zapasów w fazie surowców, materiałów, podzespołów pochodzących z kooperacji (produkcja i montaż na zamówienie). Plusem jest to, iż koszty utrzymania zapasów przenoszą się na dostawcę. Minusem jest znaczne wydłużenie realizacji zamówienia.

STRUKTURA ZAPASÓW

Zapas, każdej pozycji materiałowej niezależnie od lokalizacji składowania i wielkości można podzielić na dwie części:

• rotującą

• nie rotującą

punktem wyjścia do wszelkich rozważań na temat sterowania zapasami jest określenie ekonomicznej wartości zamówienia (EWZ). Możliwe jest to gdy będziemy znali odpowiedzi na następujące pytania:

• ile należy jednorazowo zamówić?

• kiedy należy złożyć zamówienie?

• jaki będzie średni poziom zapasu?

• Jaki będzie maksymalny poziom zapasu?

Brak zapasu w skutek zwiększonego popytu lub przez opóźnienie w realizacji zamówienia lub razem.

założenia:

• wielkość popytu jest stała

• czas dostawy towarów jest stały i znany

• niedozwolone jest wyczerpanie zapasów

• przyjmuje się specyficzną strukturę kosztów. Koszt jednostki towaru jest stały

• zamawianym towarem jest pojedynczy produkt

ekonomiczna wielkość zamówienia (EWZ) - (economic order quantity) metoda (narzędzie do podejmowania decyzji w sensie ilościowym), która pozwala na określenie optymalnej wielkości zamówienia(Qop+) w taki sposób aby lączne koszty zapasów były minimalne (ŁKZ).

ta współzależność między częstotliwością składania zamówienia a poziomem zapasów może zostać zilustrowana równaniem matematycznym, w którym zastosowano następujące symbole:

Kz - jednostkowy koszt złożenia zamówienia

Q - wielkość partii zakupu

RKz - roczny koszt tworzenia zapasów

Łańcuch dostaw - strategiczna koncepcja polegająca na zrozumieniu i zarządzaniu sekwencją działań od dostawcy do klienta dodających wartości produktom przepływającym przez rurociąg dostaw.

IDEA:

Wszyscy uczestnicy muszą ze sobą współpracować w łańcuchu dostaw, poczynić :oszczędności”.

Produkt w ramach łańcucha dostaw przemieszcza się albo jest w stanie spoczynku.

W łańcuchu dostaw mamy trzy dwukierunkowe rodzaje przepływu:

• Informacji

• Produktów (dwukierunkowy bo zwroty i gwarancje)

• Pieniędzy

Cechy łańcucha dostaw:

Przejrzystość - monitorowanie zapasów w całym łańcuchu, minimalizacja ryzyka w celu obniżania zapasów bezpieczeństwa

Zapasy - koordynacja poziomu zapasów w całym łańcuchu poprzez: - minimalizację kosztów zapasów (precyzyjne harmonogramy dostaw, krótki cykl realizacji zamówienia) a nie przemieszczanie w łańcuchu np. przerzucanie zapasów na dostawców, którzy aby spełnić wymagania muszą zwiększyć poziom zapasów (koszty) w celu dotrzymania terminów dostaw.

Zmniejszenie ryzyka poprzez precyzyjne harmonogramy produkcji

Cena produktu wraz z kosztami wyładunku - ostateczna cena produktu zależy od integracji w łańcuchu dostaw

Podział ryzyka - dzielenie się informacjami oraz wspólne ponoszenie ryzyka

Planowanie na poziomie łańcucha dostaw - pełna kooperacja producentów, pośredników i klientów w ramach tzw. platform usługowych. Koszty na wejściu zawsze odłożą się na koszty na wyjściu.

Sojusze - partnerstwo i zacieśnianie współpracy (zmniejszanie kosztów przewozowych poprzez korzystanie z usług jednego przewoźnika, zachowanie jakości)

DOSTAWCA

MAGAZYN MATERIAŁÓW

PRODUKCJA/MONTAŻ

MAGAZYN WYROBÓW

RYNEK/ KONSUMENT

DETALISTA

HURTOWNIK

ZAOPATRZENIE

PRODUKCJA

DYSTRYBUCJA

czas reakcji zamówienia

ZAOPATRZENIE

PRODUKCJA

DYSTRYBUCJA

---