LOGISTYKA ZAOPATRZENIA

1. JAKA JEST MISJA, CELE I ZADANIA LOGISTYKI ZAOPATRZENIA?

LOGISTYKA

Pod hasłem logistyka należy rozumieć całość ogólnej wiedzy o zasadach, metodach i technikach kształtowania:

- przepływu materiałów i wyrobów gotowych (bądź towarów) oraz związanych z nimi informacji w systemach i między systemami logistycznymi.

ZAOPATRZENIE

Aby optymalnie rozwiązać główny problem logistyki zaopatrzenia, sformułowany za pomocą czterech pytań: co? ile? gdzie?, kiedy? (kupić) służby zaopatrzenia muszą szczegółowo określić:

- asortyment i ilość zamawianych materiałów,

- dostawców i źródła zaopatrzenia,

- terminy i wielkości dostaw,

- warunki składania i realizacji zamówień,

- warunki finansowe i techniczne zakupu,

- formy transportu i zasady rozliczania,

- zasady reklamacji, zwrotów i odsprzedaży.

CEL LOGISTYKI ZAOPATRZENIA

Celem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie ciągłości produkcji poprzez zaopatrywanie w surowce i materiały, które jest organizowane po możliwie najniższych kosztach albo podstawowym celem logistyki jest minimalizacja kosztów procesów  zaopatrzeniowych przy zapewnieniu ciągłości produkcji.

Plany zaopatrzeniowe są tworzone na podstawie planów produkcji przedsięb. W danym okresie.

W gospodarce rynkowej podstawą planów produkcji mogą być:

prognozy popytu na wyroby finalne przedsięb. przy systemie produkcji na magazyn “make to stock”

zamówienia klientów przy systemie produkcji na zamówienie “make to order”.

W gospodarce rynkowej przedsięb. jest samodzielne i samo musi ustalać plan produkcji.

MISJA LOGISTYKI ZAOPATRZENIA,

czyli generalnym kierunkiem, w który wpisują się wszystkie jej działania, jest więc równoważenie potrzeb materiałowych i kosztów.

Logistyka zaopatrzenia wykracza poza tradycyjnie rozumianą gospodarkę materiałową. Zaopatrzenie i logistyka zaopatrzenia to nie są równoważne pojęcia. Przez „zaopatrzenie” rozumie się bowiem wszystkie czynności związane z zapewnieniem przedsiębiorstwu niezbędnych materiałów do produkcji, ideą „logistyki zaopatrzenia” jest natomiast koncepcja sprawnej i racjonalnej gospodarki materiałowej. Do realizacji tych celów winna ona :

• organizować przepływ towarów i informacji przy minimalizacji kosztów,

• dążyć, aby pozyskani dostawcy stali się dostawcami stałymi,

• dbać o przyszły rozwój możliwości zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa.

Stąd też w zakresie działania logistyki zaopatrzenia jest nie tylko zakup materiałów czy elementów do produkcji, ale także ich transport i magazynowanie przy minimalizacji kosztów. Logistyka zaopatrzenia jest więc systemem celowym, który działa w szerokim zakresie, od rynku dostawców do rynków zbytu, i bazuje na zintegrowanej koncepcji pozyskiwania potrzebnych materiałów we

właściwej ilości i asortymencie, o właściwej jakości i cenie, we właściwym miejscu i czasie.

2. OKREŚL MIEJSCE I ZNACZENIE LOGISTYKI ZAOPATRZENIA W ŁAŃCUCHU DOSTAW.

Sfera zaopatrzenia odgrywa zasadniczą rolę w zarządzaniu materiałami, a samo zaopatrzenie jest ważnym ogniwem w łańcuchu dostaw.

Aby klient ostateczny był usatysfakcjonowany firma musi uwzględnić w całym koszcie zakupu, koszty i czynniki kosztotwórcze tworzące wartość. Koszty i inne czynniki narastają począwszy od surowców, przez produkcję, dystrybucję, marketing, wybór użytkowania produktu, do ostatecznego klienta. Wzięcie pod uwagę tych kosztów ułatwia określenie całkowitego kosztu zakupu i wartości całkowitej.

Wszystkie elementy łańcucha dostaw powiększają koszty i wartość produktu. Wartość jest powiększona przez zmniejszenie całkowitego zakupu kosztu lub przez zwiększenie funkcjonalności produktu.

Proces zaopatrzenia każdego ogniwa łańcucha dostaw wpływa na koszty całkowite pozyskania produktu.

3. WYMIEŃ PODSTAWOWE FUNKCJIE PROCESU ZAKUPÓW.

Logistyka procesów zaopatrzenia stanowi bazę, która zapewnia przedsiębiorstwu zasilanie w dobra rzeczowe niezbędne do wykonywania zadań, tj. surowce, materiały, elementy operacyjne, podzespoły i paliwa. W wyniku realizacji tych procesów dobra te przepływają od dostawców działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa produkcyjnego. Na faze zaopatrzenia składa się wiele funkcji i zadań cząstkowych, które integrują procesy realne i informacyjne. Merytoryczną treść tych procesów mogą określić odpowiedzi na pytani związane z podstawowa działalnością każdego przedsiębiorstwa:

- produkcja własna czy zakup - nazywa się to kooperacja bierną,

- ile kupować - wiąże się to z planowaniem potrzeb materiałowych i sterowaniem zapasami,

- kiedy kupować - jest to organizacja dostaw w powiązaniu z potrzebami produkcji i informacjami płynącymi ze stosowanych metod sterowania zapasami,

- gdzie kupować - a więc najlepszy z możliwych wybór źródeł zakupu i dostawców.

Służby logistyczne w przedsiębiorstwie.

W małych przedsiębiorstwach funkcje takie spełnia przeważnie jedna osoba, do której należy praca merytoryczna i kontrolna. W większych przedsiębiorstwach są to wydzielone piony lub działy logistyki, natomiast w średnich spotykamy komórki logistyczne w istniejących już działach. Wymagania kwalifikacyjne jakie stawia się przed pracownikami służb logistycznych to:

- znajomość techniki podejmowania decyzji,

- wiedza techniczna w zakresie sposobu zamawiania, nabywania, odbioru materiałów, transportu, składowania, magazynowania materiałów i utrzymywania magazynów, utylizacji, technik wytwarzania, obsługi klientów i sprzedaży wyrobów,

- biegłe posługiwanie się sprzętem komputerowym w rejestracji, gromadzeniu oraz przetwarzaniu informacji towarzyszących fizycznym procesom logistycznym.

Kierownictwo ponadto powinno mieć wiedzę z zakresu zarządzania, planowania, kontroli skuteczności oraz stale doskonalić pracę służb logistycznych.

4. SCHARAKTERYZUJ PROCES UZUPEŁNIANIA ZAPASÓW.

CELE GŁÓWNE

1) Nadzorowanie terminowości dostaw ( nietolerowanie żadnych opóźnień w ustalonych wcześniej terminach ).

2) Niedopuszczenie do braku zapasów ( nie przekroczenie określonych limitów na dane produkty ).

3) składanie zamówień.

4) Optymalne zarządzanie stanem towarów pomiędzy placówkami.

CELE DOSKONALENIA

1) Skrócenie czasu oczekiwania na raporty o brakach produktów w poszczególnych placówkach do jednego dnia

2) Skrócenie czasu oczekiwania na transport towarów "łatwo psujących się" do jednego dnia.

3) Obniżenie kosztów transportowcy o 10% ( wykorzystanie zagadnienia transportowego)

Charakterystyka procesu

Zadania, jakie stoją przed służbami zaopatrzenia na poziomie operacyjnym, to przede wszystkim:- wybór dostawcy,- utrzymanie stosunków z dostawcami zgodnie ze strategią firmy,- kontrola stanu zapasów,- planowanie potrzeb zaopatrzeniowych,- uzupełnianie zapasów,- wybór sposobu transportu towarów do miejsc zużycia lub sprzedaży.Wybór dostawcy jest często decyzją strategiczną, zwłaszcza dostawców najważniejszych dóbr zaopatrzeniowych, z którymi podpisane są długoterminowe umowy. Wybór dostawcy powinien uwzględniać wszystkie korzyści i straty, jakie w związku z tym wyborem ponosi firma, a nie tylko jeden element (np. cenę).Kontrola stanu zapasów pozwala na odpowiednie reagowanie na zmiany poziomu zapasów przez złożenie zamówienia na kolejną partię zakupu lub upłynnianie nadmiernych zapasów. Śledzenie zmian poziomu zapasów może być prowadzone w sposób ciągły lub okresowy, manualnie lub za pomocą systemów komputerowych.Decyzje dotyczące zamawiania towarów w odpowiedniej ilości powinny być oparte na planowaniu potrzeb zaopatrzeniowych. Planowanie powinno być elastyczne i uwzględniać zmiany popytu, harmonogramu produkcji oraz zakłócenia w funkcjonowaniu sfery zaopatrzenia i rynku dostaw (opóźnienia w dostawach, nieprawidłowo zrealizowane zamówienie, co do ilości i jakości). Proces uzupełniania zapasów rozpoczyna się od złożenia zamówienia u dostawcy. Zazwyczaj zamówienie może zostać złożone w momencie, gdy poziom zapasów spadnie poniżej bezpiecznego punktu, w ilości zgodnej ze strategią firmy. Zamówienie powinno zawierać wszystkie istotne informacje dotyczące zarówno samego dobra jak i dostawy. Zamówienie u dostawcy powinno być zarejestrowane w bazie danych, aby można było kontrolować ich realizację. Końcowy etap to zapłata za dostawę i ewentualnie naliczenie kar umownych dostawcy.Pytanie, na które muszą odpowiedzieć sobie służby zaopatrzenia to:- Co kupić?- Ile kupić?- Gdzie kupić?- Kiedy kupić?

Zasoby (dane wejściowe)

1. Uczestnicy procesu

• Kierownik do spraw zaopatrzenia- wykształcenie wyższe z zakresu zarządzania lub dziedzin pokrewnych, umiejętności z zakresu obsługi komputera, przynajmniej 3 letnie doświadczenie w zawodzie, praca na podobnym stanowisku.

• Specjalista do spraw zaopatrzenia- wykształcenie wyższe z zakresu logistyki lub dziedzin pokrewnych, umiejętność biegłej obsługi komputera, 2-3 letnie doświadczenie w zawodzie.

2. Zasoby materialne

• raport od poszczególnych placówek dotyczące sprzedaży, planu sprzedaży.

• wewnętrzna baza danych produktów, oferty dostawców

• baza danych dostawców.

• raporty o stanie magazynu poszczególnych placówek.

3. Zasoby informacyjne

- prognozy, programy i plany sprzedaży wyrobów, towarów oraz ich elementów;

- wykazy asortymentu materiałów, indeksy materiałów, cenniki, katalogi;

- odbiorcy materiałów;

- dane dotyczące dostawców (ceny, opusty, okres realizacji zamówień, jakość, niezgodność);

4. Narzędzia, metody i techniki

Metody: stosowane metody predykcji i analizy danych.

Narzędzia: komputery osobiste z drukarką, faksem oraz urządzeniem ksero, oprogramowanie wspomagające proces zaopatrzenia (System ERP CDN XL).

Opis procesu

1. Zestawienie raportów

Specjalista do spraw zaopatrzenia jest odpowiedzialnu za zestawienie otrzymanych raportów o stanie produktów od Kierownika magazynu poszczególnej placówki i podjęcie decyzji o ewentualnych wewnętrzntch wymianach towarów lub przejście do procedury zamawiania brakujących produktów od dostawców. Efektem jest uaktualniony raport o stanie produktów w magazynie poszczególnej placówki oraz decyzja o przetransportowaniu towarów pomiędzy oddziałami.

2. Określenie asortymentu i ilości zamawianych produktów

Kierownik do spraw sprzedaży uzyskuje zestawienie raportów o stanie magazynów oraz prognozę sprzedaży towarów w poszczególnych placówkach od Specjalisty do spraw zaopatrzenia. Kierownik do spraw sprzedaży tworzy zamówienia na:

a)systematyczne dostawy dla placówek z produktami o krótkim terminie ważności (planowanie z góry na krótki okres czasu).

b) towary, których ilość jest bliska wyczerpaniu.Gotowe zamówienie przekazywane jest Specjaliście ds. Zaopatrzenia, w celu dalszej realizacji zamówienia (ustalenia szczegółowych warunków zamówienia).

3. Wybór dostawców oraz negocjacja warunków zamówienia (plan zamówienia).

Specjalista ds. Zaopatrzenia dokonuje analizy potencjalnych dostawców, a następnie kontaktuje się z wybranymi, w celu negocjacji warunków finansowych, technicznych, terminu. W rezultacie Kierownik ds. zaopatrzenia otrzymuje plan zamówienia.

4. Kontakt z działem transportu w przypadku konieczności korzystania z transportu własnego.

Specjalista ds. Zaopatrzenia kontaktuje się z pracownikiem Działu transportu w celu przekazania informacji na temat złożonego zamównienia i konieczności zapewnienia transportu w określonym terninie. Rezultatem jest informacja zwrotna, dotycząca możliwości przetransportowania zamówienia.

5. Akceptacja Planu i złożenie zamówienia.

Kierownik ds. zaopatrzenia dokonuje akceptacji planu zamówienia, po czym dokonywany jest wybór formy oraz sposobu rozliczenia się z dostawcami. W rezultacie składane jest zamównie oraz tworzony jest dokument zamówienia.

6. Kontakt z magazynem.

Kierownik ds. zaopatrzenia kontaktuje się z Kierownikiem magazynu odpowiedniej placówki, oraz przesyła kopie dokumentu zamówienia.

7. Nadzór przebiegu zamówienia.

Specjalista ds. zaopatrzenia tworzy raport z przebiegu zamówienia oraz zestawienie dostawców (co umożliwi eliminację niekompetentnych dostawców), które przekazywane są Kierownikowi ds. zaopatrzenia.

8. Składanie reklamacji.

Kierownik ds. zaopatrzenia po wykryciu niezgodności w realizacji ( np.: nie dotrzymanie terminów), czy też w zrealizowanych zamówieniach (np.: terminowość produktów) kontaktuje się z dostawcą celem złożenia reklamacji, a następnie tworzony jest raport o reklamacjach, przekazywany

Wyjścia (dane wyjściowe)

• Zestawienie raportów o stanie asortymentów w poszczególnych placówkach.

• Dokument zamówienia asortymentu

• Raport z przebiegu zamówienia

• Zestawienie dostawców

• Raport o reklamacjach

Odpowiedzialność i uprawnieniaNa podstawie opisu zadań wypełnić tabelę, uzupełnić uprawnienia i odpowiedzialność

Stanowisko	Zadanie (numer)	Uprawniony do	Odpowiada za
Kierownik ds. zaopatrzenia	2	Wgląd do rapotrów o stane magazynów oraz prognoz sprzedaży.	Systematyczne tworzenie aktualnych zamówień towarów.
Kierownik ds. zaopatrzenia	5	Wgląd do planu zamówienia i jego modyfikacji.	Dokładna analiza ostatecznego planu zamówienia. Terminowe złożenie zamówienia.
Kierownik ds. zaopatrzenia	8	Wgląd do raportu z przebiegu zamówienia oraz bazy danych dostawców	Natychmiastowe składanie reklamacji i terminowe tworzenie raportu ze złożonych reklamacji
Kierownik ds. zaopatrzenia	6	Powiadomienia Kierownika Magazynu o złożonych zamównianich.	Terminowe przekazanie kopii dokumentu zamównienia do Magazynu
Specjalista ds. zaopatrzenia	1	Bazy danych poszczególnych placówek, raportów o stanie i zapotrzebowaniu asortymentowym placówek.	Terminowe oraz klarowne zestawienie otrzymanych raportów o bieżącym stanie asortymentu w poszczególnych placówkach, podjęcie optymalnych decyzji o wewnętrznych transferach produktów.
Specjalista ds. zaopatrzenia	3	Bazy danych dostawców, Wewnętrznej bazy produktów.	Stworzenie kompletnego planu zamówienia (wynegocjowane warunki finansowe, techniczne, terminy).
Specjalista ds. zaopatrzenia	7	Bazy danych dostawców, Bazy danych towarów w placówkach.	Tworzenie aktualnego raportu z przebiegu zamówienia oraz obiektywnywnego zestawienia dostawców.
Specjalista ds. zaopatrzenia	4	Powiadomienia działu transportu o potrzebie transportu zamówionych torwarów.	Terminowe i rzetelne przekazywanie danych o parametrach zamówienia

Diagram procesu

Uczestnicy Zadania	Kierownik do spraw zaopatrzenia	Specjalista do spraw zaopatrzenia	Kierownik Magazynu	Pracownik Działu Transportu
1. Zestawienie raportów	N	W	I
2. Określenie asortymentu i ilości zamawianych produktów	W	I
3. Wybór dostawców oraz negocjacja warunków zamówienia (plan zamówienia)	Z	W
4. Kontakt z działem transportu w przypadku konieczności korzystania z transportu własnego.		In		W
5. Akceptacja Planu i złożenie zamówienia.	W	I
6. Kontakt z magazynem.	I		N
7. Nadzór przebiegu zamówienia.	K	W
8. Składanie reklamacji.	W	I

 

5. WYMIEŃ I PODAJ PRZYKŁADY KOSZTÓW OPERACYJNYCH.

• Koszty przyjęcia (odbioru) i przygotowania do użytku dotyczą czynności realizowanych między dostarczeniem do firmy zamówionych przez nią dóbr a przygotowaniem ich do wykorzystania w produkcji lub w innych procesach. Zaliczamy do nich koszty:

- rozpakowania dostarczonych dóbr,

- kontroli,

- liczenia,

- sortowania,

- rangowania,

- usuwania,

- wywożenia materiałów opakowaniowych (np. taśmy klejącej, filii termo kurczowej, palet),

- przemieszczania towaru do miejsca jego wykorzystania.

• Koszty związane z wielkością partii dostawy bezpośrednio wpływają na zapotrzebowanie na przestrzeń magazynową, niezbędne manipulacje, cenę jednostkową dostarczanych dóbr i związane z tym przepływy pieniężne. Są to główne koszty zapasów.

• Koszty produkcji są wynikiem różnego oddziaływania dostawców pozornie podobnych surowców.

• Koszty logistyczne są ważne zarówno w górnej jak i w dolnej części strumienia procesu przepływu. Składają się na nie koszty:

- wiążące się z wielkością produktu,

- waga produktu,

- objętość produktu,

- kształt produktu.

Natomiast te koszty mają wpływ na koszty transportu, manipulacji, składowania i uszkodzenia.

LOGISTYKA DYSTRYBUCJI

1. CO NALEŻY ROZUMIEĆ POD POJĘCIEM „WYMIAR LOGISTYCZNY KANAŁU DYSTRYBUCJI”?

Kanał dystrybucji - wg. Sterna i El-Ansary'ego „ Kanały marketingowe mogą być postrzegane jako zbiór wzajemnie zależnych od siebie organizacji, współuczestniczących w procesie dostarczania produktu lub usługi do użytkownika lub konsumenta”.

Wymiar logistyczny - Kształtowanie systemu logistycznego polegającego na tworzeniu struktur organizacyjno - decyzyjnych w określonych systemach gospodarczych (mako, mikro). Sterowanie i regulacja procesów logistycznych z uwagi na spełnianie przyjętych kryteriów efektywności.

Wymiar logistyczny kanału dystrybucji to:

• Budowanie asortymentu - tworzenie asortymentu przez pozyskiwanie towarów z kilku źródeł, aby wyjść naprzeciw potrzebom klientów

• Składowanie- gromadzenie i przechowywanie produktów w obiektach o lokalizacji korzystnej dla klientów

• Dekonsolidacja - zakup dużych ilości i rozdzielenie ich na mniejsze partie zgodnie z życzeniami klientów

• Transport - fizyczne przemieszczanie produktów do klientów

 

1. JAKI ISTNIEJE WPŁYW LOGISTYCZNYCH ROZWIĄZAŃ DYSTRYBUCYJNYCH NA POZIOM OBSŁUGI KLIENTA?

Skracaniu czasu przepływu produktów, informacji i środków finansowych towarzyszy orientacja na zaspokajanie oczekiwań klientów. Cechą rozwiązań stała się ich skuteczność w uzyskiwaniu długotrwałej przewagi konkurencyjnej na podstawie unikatowego poziomu obsługi pośrednich i krańcowych ogniw łańcucha dostaw.

• Strategia szybkiej reakcji (QR- Quick Response) - istotą jest jak najszybsze zidentyfikowanie i zaspokojenie realnego popytu na produkty finalne zgłaszane przez końcowe ogniwa łańcucha dostaw. Kluczowym warunkiem jej wdrożenia jest możliwość natychmiastowego przekazania pochodzących od detalistów dokładnych informacji o popycie z wykorzystaniem systemów komputerowych. Skuteczna realizacja tej strategii jest uzależniona od zastosowania narzędzi gospodarki elektronicznej, służących monitorowaniu stanu zapasów i zachowań klientów za pomocą kodów kreskowych i elektronicznych punktów sprzedaży oraz szybkiemu przekazywaniu aktualnych, dokładnych informacji za pomocą systemu elektronicznej wymiany danych. Krótki czas przekazywania aktualnych informacji o popycie i dostęp do nich przyczyniają się do redukowania zapasów, a tym samym obniżania kosztów związanych z ich utrzymaniem. Mimo konieczności poniesienia wysokich kosztów wdrożenia i utrzymania systemu przekazywania informacji, stosowanie strategii QR prowadzi do poprawy jakości obsługi dostaw w stosunku do ponoszonych kosztów.

• Strategia efektywnej obsługi klientów (ECR- Efficent Consumer Response) - w ramach strategii ECR wykorzystuje się wiele technik wspomagających, takich jak EDI, rachunek kosztów ABC czy handel elektroniczny, to wśród nich centralne miejsce zajmuje technika wspólnego planowania, prognozowania i uzupełniania zapasów. Firmy realizujące strategię ECR uzyskują pożądaną doskonałość operacyjną m.in. dzięki stosowaniu automatycznego zamawiania oraz za sprawą tzw. Przeładunku kompletacyjnego (cross docking). Automatyczne zamawianie w punktach sprzedaży detalicznej, podobnie jak w przypadku strategii QR, odbywa się przy wykorzystaniu elektronicznych urządzeń kasowych, które służą do rejestrowania i kontroli sprzedaży, a w miarę wyczerpywania zapasów automatycznie generują i przesyłają zamówienia. Natomiast technika przeładunku kompletacyjnego polega na przyspieszaniu procesów dystrybucji poprzez rezygnację ze składowania produktów na rzecz ich natychmiastowego przygotowania do eksploatacji. Dla konsumentów współpraca według zasad ECR owocuje większą dostępnością szerokiego asortymentu świeżych produktów oraz ograniczeniem ich niedoborów przy jednoczesnej obniżce cen.

3. JAKA JEST ISTOTA „EFEKTU BYCZEGO BICZA” I JAKIE ISTNIEJĄ LOGISTYCZNE MOŻLIWOŚCI JEGO MINIMALIZOWANIA.

Efekt byczego bicza (ang. bullwhip effect, whiplash effect)

Znajomość rynku i dobre prognozy popytu to często klucz do przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa. Przede wszystkim dotyczy to branż, w których zapasy są szczególnie kosztotwórcze. Jedną z takich branż jest przemysł spożywczy, gdzie zapasy oprócz kosztów ich tworzenia, składowania czy finansowania mogą generować wysokie koszty utylizacji wyrobów przeterminowanych. W celu dokładnego prognozowania popytu w różnych warunkach opracowano wiele teoretycznych modeli. Umożliwiają one wygenerowanie prognozy obarczonej coraz mniejszym błędem, lecz nie eliminuje zmienności popytu. Zjawisko naturalne polegające na występowaniu mniejszych lub większych fluktuacji popytu konsumentów na określony produkt jest przyczyną powstawania efektu byczego bicza w kanale logistycznym. Mówiąc językiem teorii systemów małe zakłócenie warunków początkowych powoduje znaczne zakłócenia działania całego systemu poprzez wzmocnienia systemowe i sprzężenie zwrotne. Stwierdzenie to znane jest szerzej pod nazwą efektu motyla (ang. butterfly effect). Efekt byczego bicza polega na wzmocnionym przenoszeniu zmian popytu w łańcuchu dostaw .

Logistyczne możliwości minimalizowania „efektu byczego bicza”

zapewnieniu dobrego przepływu informacji do i z działu handlowego;

• zrozumieniu kształtowania się krzywej sprzedaży (występowanie trendów i sezonowości w popycie);

• nawiązaniu współpracy z autorami planów sprzedaży;

• obserwowaniu na bieżąco rynku oraz zachowania poszczególnych elementów łańcucha dostaw;

• scentralizowanym zarządzaniu zapasami w całym łańcuchu dostaw (jeśli to możliwe);

• przy zmianie cen uzgadnianiu z działem handlowym polityki dystrybucyjnej na okres przed zmianą (należy być przygotowanym, że po zmianie/wzroście ceny nastąpi czasowy

brak popytu);

• dążeniu do skrócenia łańcucha dostaw;

• prowadzeniu polityki zapasów w sposób zrozumiały dla wszystkich;

• dostosowaniu polityki transportowej do specyfiki kanału dystrybucji.

4. JAKIE MODELE MOŻNA WYKORZYSTAĆ DO STEROWANIA ZAPASAMI WYROBÓW GOTOWYCH. PROSZĘ OKREŚLIĆ ISTOTĘ DWÓCH DOWOLNIE WYBRANYCH NORM STERUJĄCYCH.

MODEL UZUPEŁNIANIA OPARTY NA TZW. PUNKCIE ZAMAWIANIA

Podstawową cechą tego modelu, zwanego również systemem zamawiania opartym na poziomie informacyjnym lub przeglądem ciągłym, jest to, że decyzja o złożeniu zamówienia jest podejmowana w momencie, gdy poziom zapasu dysponowanego obniży się poniżej pewnego określonego poziomu, zwanego poziomem informacyjnym lub punktem ponownego zamówienia (ang. ROP - Re-order Point) (zapas dysponowany (wolny) rozumiany jest jako obecny zapas w magazynie powiększony o złożone wcześniej, a niezrealizowane jeszcze zamówienia, pomniejszony o dokonane rezerwację danego asortymentu. Wielkość zamówienia ustalana jest przy pomocy metody stałej wielkości partii jako metody pokrycia zapotrzebowania. Zazwyczaj jest ona równa optymalnej partii dostawy, czyli takiej ilości, która zapewnia minimalizację kosztów tworzenia i utrzymania zapasów. Gdy zostanie zamówiona inna ilość, spowoduje to wzrost tych kosztów, jednakże wobec "płaskiego" przebiegu funkcji łącznych kosztów w otoczeniu punktu, w którym ma ona minimum, nawet kilkuprocentowe odchylenie od partii optymalnej nie spowoduje znaczącego przyrostu kosztów. Można zatem stosować nawet znaczne przybliżenia wielkości partii dostawy. Właśnie ten fakt został wykorzystany w trakcie opracowania modelu na potrzeby realizacji projektu dla przedsiębiorstwa Grundfos Pompy Sp. z o.o. Za wielkość dostawy uznano wielkość wyznaczoną jako iloczyn wielkości poziomu zapasu informacyjnego wyznaczanego na kolejny tydzień i mnożnika, który został wyznaczony dla każdego asortymentu w zależności od jego przynależności do jednej z grup, na jakie podzielony został cały asortyment zgodnie z klasyfikacją ABC i CVA. Tak wyznaczona wielkość była korygowana do wielkości opakowania zbiorczego, jeżeli asortyment sklasyfikowany był do grupy A lub pozostawała niezmieniona, jeżeli asortyment należał do dwóch pozostałych grup. Model oparty na punkcie zamawiania został zastosowany do asortymentów należących do grup A i B, ze względu na brak ograniczeń ze strony dostawcy oraz fakt, że ten model determinuje najmniejsze zapasy magazynowe.

MODEL UZUPEŁNIANIA ZAKŁADAJĄCY STAŁY OKRES POMIĘDZY ZAMÓWIENIAMI

Podstawową cechą tego modelu jest to, że zamówienie składane jest w określonym cyklu o stałym okresie przeglądu (ang. ROC - Re-order Cycle), przy czym wielkość zamówienia jest zmienna i wyznaczana jako różnica pomiędzy pewnym, określonym poziomem zapasu, zwanym zapasem maksymalnym, a aktualnym poziomem zapasu dysponowanego. Wielkość zamówienia ustalana jest przy pomocy metody partii pokrywającej cały okres jako metody pokrycia zapotrzebowania. Z punktu widzenia tego systemu uzupełniania zapasu, znajomość zapasu dysponowanego nie jest konieczna po każdej transakcji magazynowej, lecz tylko w dniu zamawiania. Model ten znalazł swoje zastosowanie dla wszystkich asortymentów sklasyfikowanych do grupy C, zgodnie z klasyfikacją ABC. Długość cykl przeglądu na poszczególnych pozycjach asortymentowych była zróżnicowana w zależności od klasyfikacji CVA.

ZAPASY ROZLOKOWANE W WIELU MIEJSCACH- PRAWO PIERWIASTKA KWADRATOWEGO

Prawo pierwiastka kwadratowego pomaga określić zakres możliwego ograniczenia zapasów. Przyjmując, że całkowity popyt konsumpcyjny pozostaje niezmieniony , prawo to pozwala oszacować zmiany zapotrzebowania na zapasy ogółem w miarę zwiększania lub ograniczania przez formę liczby miejsc składowania. Ogólnie ujmując, im większa jest liczba miejsc składowania, tym więcej zapasu potrzebna do uzyskania danego poziomu obsługi klienta. I na odwrót- w miarę gromadzenia zapasów w mniejszej ilości punktów składowania , zmniejsza się łączny poziom zapasów.

Definicje (do zrozumienia opisu)

ANALIZA ABC

Metoda ta oparta została na znanej w ekonomii zasadzie 80-20, sformułowanej przez włoskiego ekonomistę Vilfredo Pareto (zasada ABC nazywana jest również od nazwiska autora zasadą Pareto). Zgodnie z jej głównymi założeniami około 20% elementów w 80% decyduje o efektach danego zagadnienia. Zasada Pareto stanowi przejaw prakseologicznego podejścia do wielowymiarowości procesów logistycznych. Zastosowanie analizy ABC, w klasycznym ujęciu, powoduje podział ogółu pozycji asortymentowych na trzy klasy (A, B, i C), biorąc za kryterium tego podziału udział poszczególnych asortymentów w łącznej wartości sprzedaży. Kryterium przyporządkowania może stanowić wyrażona w różnych miarach wielkość zapotrzebowania, produkcji lub sprzedaży w danym okresie. W grupie A znajdą się materiały, które mają największy udział w sprzedaży i na ogół są one nieliczne. Do grupy C (najbardziej licznej) zalicza się z kolei pozycje asortymentowe, które tylko w niewielkim stopniu partycypują w wartości sprzedaży ogółem. Natomiast grupa B zawierać będzie pozostałe pozycje asortymentowe.

ANALIZA CVA

Analiza CVA charakteryzuje się bardziej podmiotowym podejściem niż ilościowa analiza ABC. Wymaga opracowania szczegółowych kryteriów podziału wyrobów opartych na ich ważności dla ostatecznego kryterium (np. sprzedaży). W ramach podziału asortymentu, zgodnie z zasadą CVA, można wyróżnić następujące grupy:

1. Wyroby o najwyższym priorytecie (zawsze w zapasie).

2. Wyroby ważne (dopuszczalne wystąpienie niewielkich braków magazynowych).

3. Wyroby o średnim priorytecie (dopuszczalne wystąpienie okresowych braków).

4. Wyroby o niskim priorytecie (potrzebne, ale mogą występować braki w magazynie).

Przydział poszczególnych wyrobów i części zamiennych do jednej z wyżej wymienionych grup warunkuje wielkość utrzymywanego zapasu, co w konsekwencji wpływa na sposób planowania produkcji.

5. PROSZĘ WYMIENIĆ I SCHARTAKTERYZOWAĆ DZIAŁALNOŚĆ PODMIOTÓW REALIZUJĄCYCH LOGISTYCZNĄ FUNKCJĘ DYSTRYBUCJI

Pośrednik - uczestniczy w procesie przepływu strumieni i pełni dodatkowo następujące funkcję:
· informacyjną: zbieranie i przekazywanie informacji dotyczących obecnych i potencjalnych nabywców, konkurentów oraz pozostałych uczestników otoczenia.
· Promocji: przekazywanie przekonywujących informacji dotyczących produktu w celu wzbudzenia chęci zakupu.
· Negocjacji: ustalanie warunków umowy kupna - sprzedaży, negocjowanie cen.
· Finansowanie: gromadzenie funduszy niezbędnych dla sfinansowania alokacji zapasów na różnych szczeblach kanału dystrybucji.
· Fizyczną dystrybucję: składowanie i przemieszczanie towaru między poszczególnymi ogniwami w kanale.
· Przenoszenie tytułu własności: z jednego uczestnika kanału na innych uczestników.

Hurtownik - jest pośrednikiem pomiędzy producentem towaru, a handlem detalicznym (sklepami), kupuje on od producenta duże partie towaru, które potem sprzedaje placówkom handlowym - zarabia dzięki marży hurtowej.

Do najważniejszych usług działalności hurtowników można zaliczyć:

- badanie rynku gromadzenie i przekazywanie informacji niezbędnych do planowania i realizacji procesu wymiany

- poszukiwanie i nawiązywanie kontaktów z potencjalnymi dostawcami i nabywcami produktów

- negocjowanie i ustalanie warunków transakcji kupna - sprzedaży

- przenoszenie prawa własności do produktów

- przyjmowanie i składanie produktów, sprawdzanie ich jakości przekształcanie asortymentu produkcyjnego w handlowy np. sortowanie, konfekcjonowanie

- przejmowanie i przenoszenie części ryzyka związanego ze sprzedażą zakupionych towarów, ich kradzieżą bądź uszkodzeniami

Detalista - zajmuje się zakupem produktów od producentów lub hurtowników i sprzedażą nabywcom, dla ich osobistego użytku, wsadu produkcyjnego lub użytkowania podczas operacyjnej i biurowej działalności przedsiębiorstw oraz organizacji nienastawionych na zysk. Detalista tworzy asortyment produktów dla wygody nabywców, przyjmuje ryzyko, świadczy usługi towarzyszące sprzedaży i udziela porad nabywcom. Asortyment produktów w sklepie detalicznym może być dobierany według następujących kryteriów: celu, statusu produktu i kompletności. Ze względu na rozległość asortyment produktów w sklepie może być wąski lub szeroki, a ze względu na pojemność płytki lub głęboki.

Dystrybutor - niezbyt precyzyjny termin używany zwykle do określenia pośrednika, który spełnia różnorodne funkcje dystrybucyjne, związane m.in. z:

- ze sprzedażą,

- utrzymaniem zapasów przemysłowych,

Dealer - jest synonimem pośrednika,

- badanie asortymentu - tworzenie asortymentu przez pozyskiwanie towarów z kilku źródeł, aby wyjść naprzeciw potrzebom klienta

- składowanie - gromadzenie i przechowywanie produktów w obiektach o lokalizacji korzystnej dla klientów,

- dekonsolidację - zakup dużych ilości i rozdzielenie ich na mniejsze partie zgodnie z życzeniami klientów,

- transport - fizyczne przemieszczanie produktów

NORMALIZACJA I ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ W LOGISTYCE

1. SCHARAKTERYZUJ JAKOŚĆ PROCESÓW LOGISTYCZNYCH

„Proces logistyczny to taki proces, w którym występują elementy składowe takie jak:

• Ludzie,

• Dobra materialne,

• Informacja,

• Środki płatnicze.

Jednocześnie dla tych składowych rozpatrujemy szereg elementów, typu:

• Rozmieszczenie ich,

• Stan,

• Przepływy.

Jest to pewnego rodzaju łańcuch operacji wykonywanych w odpowiedniej kolejności, związany z przepływem materiałów”

Jakość sama w sobie może być charakteryzowana definicją:

„Jakość jest to stopień spełnienia stawianych wymagań”

Spotyka się także bardziej radykalne definicje, które mówią nam, że:

„Jakość produktu to zdolność do zaspokojenia, a czasem przewyższenia potrzeb klienta”

Czytając te definicję możemy wysnuć wniosek, że jakość procesów logistycznych to dążenie do doskonałości i do spełnienia wymagań rynkowych, stawianych przez odbiorców finalnych. W momencie satysfakcji klientów, firma taka ma możliwość rozwoju, podniesienia swojego prestiżu i finalnie umocnienia się w roli lidera na rynku. W literaturze fachowej możemy się spotkać z różnymi wymaganiami odnośnie jakości. Tak powstało i zostało wyróżnione 8 głównych zasad jakości:

• Zorientowanie na klienta;

• Przywództwo ;

• Zaangażowanie ludzi;

• Podejście procesowe;

• Systemowe podejście do zarządzania;

• Ciągłe doskonalenie;

• Rzeczowe podejście do podejmowania decyzji;

• Wzajemne korzyści w stosunkach z dostawcami.

2 PRZEDTAW PRAWNE ASPEKTY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA JAKOŚĆ W LOGISTYCE

W logistyce za jakość od strony prawnej odpowiadają wszelkiego rodzaju normy, standardy i certyfikaty. Zaczynając od najbardziej znanych możemy wymienić:

• ISO

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna z siedzibą w Genewie. Zrzesza 91 państw i jej zadaniem jest rozwijanie i wprowadzanie międzynarodowych norm we wszystkich przemysłach (oprócz elektrycznego i elektronicznego) Za jakość odpowiedzialne są normy ISO z serii 9000. Każda organizacja, bez względu na wielkość i rodzaj może wprowadzić normy ISO.

• Normy branżowe

Są to normy obowiązujące do danej branży, zaliczamy do nich również normy ISO. Są to wytyczne dotyczące jakości i standardów obowiązujące w granicach różnych branż, jak branża motoryzacyjna (AVSQ - włoski standard czy na przykład EAQF - francuski standard branży motoryzacyjnej), branża telekomunikacyjna (Tl 9000) czy zarządzanie w laboratoriach (ISO 45000).

• Certyfikaty

Są one dużo węższym pojęciem i dotyczą określonych cech. Stwierdza on zgodność wyrobu z deklarowanymi przez producenta i określonymi w przepisach czy też normach właściwościami. Jest to także dokument który potwierdza prawo do wykonywania czynności w nim zawartych. Wydają je instytucje posiadające akredytacje.

• Homologacje

Pozwolenie na użytkowanie urządzenia na terenie danego kraju, przyznawane przez odpowiednio do tego uprawnioną instytucje. Obowiązkowi Homologacji podlegają urządzenia określone w przepisach prawa.

3. PRZEDSTAW EKONOMICZNE ASPEKTY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA JAKOŚĆ

Jeżeli chodzi o ekonomiczne aspekty odpowiedzialności za jakość w logistyce należy tutaj wspomnieć o zarządzaniu ryzykiem. Najkrócej można zdefiniować to określenie:

„Zarządzanie ryzykiem czyli panowanie nad niepewnością”

Jest to połączenie szeroko rozumianego zarządzania, połączone z monitorowaniem danego zjawiska czy parametru i ograniczanie zagrożeń, które mogą wystąpić. Odbywa się to poprzez szacowanie tzw. parametru ryzyka. Zarządzanie ryzykiem pozwala nam na kontrolowanie stanu ryzyka i ingerencje w odpowiednim momencie, aby to ryzyko minimalizować

Kolejnym aspektem jest z punktu ekonomicznego podaż i popyt i zależności między tymi zjawiskami ekonomicznymi. Jakość jest jednym z czynników mający ostatnio coraz większy wpływ na decyzje konsumentów odnośnie zakupu danego dobra/usługi. Za niska jakość jest negatywnie odbierana, gdyż nie gwarantuje spełnienia określonych norm użytkowania i jest narażona na uszkodzenia. Zbyt wysoka jakość jest również zjawiskiem negatywnym, powoduje przyzwyczajenie konsumenta do „dobrego”, podnosi jego oczekiwania i wymagania, zwłaszcza do podwyższenia standardów i obniżenia ceny dobra/usługi.

Kolejnym aspektem jest koszt przychodu, czyli:

„Wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. O koszty uzyskania przychodów zmniejsza się przychód uzyskując w ten sposób dochód.”

Innymi słowy chodzi o to, ile środków musimy zainwestować, aby uzyskać dany przychód w firmie. Jakie to ma znaczenie dla jakości? Otóż ma, bo firmy niekiedy szukając oszczędności inwestują mniejsze pieniądze w proces produkcyjny oszczędzając chociażby na surowcach. W momencie spadku jakości ich produktów spada popyt na nie, co powoduje kolejną lawinę spadków w sprzedaży, konsumpcji etc.

5. WYMIEŃ I OMÓW CELE DZIAŁALNOŚCI NORMALIZACYJNEJ

Normalizacja jest procesem samoregulacji przez zainteresowane strony, które decydują o programach normalizacyjnych i o treści norm. Prowadzi do ograniczenia działania rządu w obszarze technicznym i umożliwia optymalne dostosowanie norm do potrzeb przemysłu. Uczestnictwo w normalizacji daje przemysłowi wczesne informacje o przyszłych warunkach na rynku i zawartości norm. Stanowi zatem dobrą podstawę do przygotowywania inwestycji, zmniejsza ryzyko i umożliwia dobre przygotowanie do działania na nowych rynkach geograficznych czy produktowych. Działalność normalizacyjna służy uzyskaniu optymalnego w danych okolicznościach stopnia uporządkowania w określonym zakresie (np. sposobu wykańczania, właściwości produktu, sposobu zarządzania). Cele szczegółowe, które ukierunkowują krajową działalność normalizacyjną to:

• Racjonalizacja produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych.

• Usuwanie barier technicznych w handlu i zapobieganie ich powstawaniu.

• Zapewnienie ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy.

• Poprawa funkcjonalności, kompatybilności i zamienności wyrobów, procesów i usług oraz regulowania ich różnorodności.

• Zapewnienie jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług.

• Działania na rzecz uwzględnienia interesów krajowych w normalizacji europejskiej i międzynarodowej.

• Ułatwianie porozumiewania się przez określanie terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania.

EKONOMIKA TRANSPORTU

1. OMÓW ZASADY FUNKCJONOWANIA TRANSPORTU REGULARNEGO I PRZEDSTAW JEGO CECHY CHARAKTERYSTYCZNE

Podział transportu ze względów organizacyjno-funkcjonalnych obejmuje: transport regularny i nieregularny.

Transport regularny odbywa się według podanego do publicznej wiadomości rozkładu jazdy, w którym ujmuje się dni tygodnia (np. rozróżnienie na dni powszednie, soboty i niedziele w komunikacji miejskiej) oraz godziny rozpoczynania jazdy lub też częstotliwość kursowania.

Z transportem nieregularnym mamy do czynienia, jeżeli przewóz jest realizowany wtedy, gdy występuje konkretne zapotrzebowanie, na zamówienie, na podstawie umowy zawartej z klientem. W każdej gałęzi transportu możemy spotkać się z przewozami zarówno regularnymi, jak i nieregularnymi.

W niektórych gałęziach mają one swoje specyficzne nazwy:

• w transporcie morskim: żegluga liniowa i trampowa,

• w transporcie lotniczym: przewozy liniowe i czarterowe,

• w pasażerskim transporcie samochodowym: przewozy według rozkładu jazdy i okazjonalne (wycieczkowe, kolonijne).

CZYM CHARAKTERYZUJE SIĘ ŻEGLUGA NIEREGULARNA?

W żegludze śródlądowej nie występują stałe linie żeglugowe. Wszystkie rejsy statków są uzależnione od popytu. Za pomocą żeglugi śródlądowej transportuje się w 100% materiały liczebne takie jak na przykład zboże, oleje, węgiel, drewno, które nie są zapakowane. Stawki cenowe nie są stałe, na wszystkie rejsy ceny są negocjowane z przewoźnikiem. Umowa zawarta pomiędzy nimi nazywa się czarterową.

CO TO JEST KONOSAMENT LINIOWY I CZYM SIĘ CHARAKTERYZUJE?

Jest do dokument, który wystawia przewoźnik. Potwierdza on zawarcie porozumienia bukingowego. Na mocy konosamentu przewoźnik ma obowiązek oddać przesyłkę prawnemu właścicielowi konosamentu. Konosament jest papierem wartościowym i pierwszoplanowym dokumentem w akredytywach.

NA CZYM POLEGA UMOWA CZARTEROWA?

Czarter - to wynajem statku albo powierzchni na statku, na jeden rejs, albo na ustalony przedział czasowy. Umowa czarterowa spisana jest na podstawie wielu norm prawnych, uściśla wszelkie możliwe okoliczności jakie mogą pojawić się przy porozumieniu pomiędzy załadowca a przewoźnikiem - nawet sytuacje klimatyczną. Pomoc w zawarciu umowy oferują maklerzy.

NA CZYM POLEGA UMOWA BUKINGOWA?

Umowę bukingową zawiera się, jeśli chcę się skorzystać z żeglugi regularnej. Na mocy umowy bukingowej załadowca dostarcza do transportu własny ładunek przewoźnikowi. Występuje tutaj system taryfowy, co oznacza, że ceny ustalane są dla każdego typu materiałów. Ceny można również negocjować na podstawie systemu umownego. Dokumentem, który poświadcza spisanie umowy bukingowej jest konosament.

2. WYJAŚNIJ POJĘCIE TRANSPORTU NIEREGULARNEGO I OMÓW STOSOWANE UMOWY.

Z transportem nieregularnym mamy do czynienia, jeżeli przewóz jest realizowany wtedy, gdy występuje konkretne zapotrzebowanie, na zamówienie, na podstawie umowy zawartej z klientem. W każdej gałęzi transportu możemy spotkać się z przewozami zarówno regularnymi, jak i nieregularnymi.

Karnet TIR - dokument wprowadzony w myśl postanowień Konwencji Celnej TIR. Wg niej odprawa celna odbywa się 2 razy: w kraju załadunku i przeznaczenia. Na poszczególnych granicach sprawdzane są tylko plomby celne. Karnet TIR składa się z manifestu, czyli spisu towarów i kopii, które pozostają na poszczególnych granicach celnych.

List przewozowy CMR - międzynarodowy samochodowy list przewozowy stwierdza fakt zawarcia umowy o przewóz. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy w określonym miejscu i czasie. List CMR składa się z 4 egzemplarzy: dla nadawcy, odbiorcy, przewoźnika i kontroli.

List przewozowy CIM - międzynarodowy kolejowy list przewozowy stwierdza fakt zawarcia z przedsiębiorstwem kolejowym umowy o przewóz. Obowiązki i prawa stron umowy wynikają z międzynarodowej konwencji o przewozie towarów koleją - COTIF. Dokument składa się z 5 egzemplarzy: oryginał dla odbiorcy przesyłki, ceduła przewozowa towarzyszy przesyłce i jest przeznaczona dla stacji przeznaczenia, poświadczenie odbioru/cło - towarzyszy przesyłce do stacji przeznaczenia, wtórnik przeznaczony jest dla nadawcy przesyłki, poświadczenie wysłania przeznaczone jest dla stacji nadania.

List kolejowy SMGS - Międzynarodowy Kolejowy List Przewozowy SMGS stosowany jest obecnie w komunikacji kolejowej z krajami b. ZSRR, Mongolią i krajami socjalistycznymi Dalekiego Wschodu.

Lotniczy list przewozowy AWB - Międzynarodowy Lotniczy List Przewozowy stwierdza zawarcie umowy o przewóz w transporcie lotniczym. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy. Sporządzany jest na formularzu opracowanym przez IATA (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych).

Lotniczy list przewozowy MAWB - spedytor wysyłając przesyłki różnych klientów w to samo miejsce przeznaczenia, przygotowuje MAWB. W skazuje w nim siebie jako wysyłającego, a jako odbiorcę - swojego partnera w porcie przeznaczenia.

Spedytorski lotniczy list przewozowy HAWB - zawiera spis pojedynczych przesyłek skonsolidowanych dla potrzeb transportu, w którym wyszczególniona jest cena za przewóz wg stawki oferowanej klientowi przez spedytora.

Morski list przewozowy - konosament bill of loading - podstawowy dokument przewozowy w transporcie morskim, który potwierdza przyjęcie ładunku do przewozu, uprawnia do suponowania ładunkiem, stwierdza zawarcie umowy o przewóz i precyzuje jego warunki. Wyróżnia się: konosament liniowy i czarterowy stosowany w żegludze trampowej czyli nieregularnej.

Nota bukingowa - stosowana w żegludze regularnej. Pisemne poświadczenie wydane załadowcy przez armatora, że towar będzie przyjęty na określony statek w podanym porcie i o określonej stawce.

Konosament żeglugi śródlądowej - w przypadku międzynarodowego listu przewozowego nie obowiązują żadne uregulowania wynikające z konwencji międzynarodowej.

1. PRZEDSTAW KRYTERIA KLASYFIKACJI KOSZTÓW W TRANSPORCIE I OMÓW WYBRANY PODZIAŁ KOSZTÓW

Kryterium klasyfikacji

Podział kosztów

Układ rodzajowy

Amortyzacja

Zużycie materiałów i energii

Usługi obce

Wynagrodzenia

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

Podatki i opłaty

Pozostałe koszty rodzajowo

Typy działalności

Podstawowa

Pomocnicza i socjalna

Zarządu

Układ kalkulacyjny

Bezpośrednie

Pośrednie

Zależność od rozmiarów produkcji

Zmienne

Stałe

Miejsce powstawania kosztów

Jednostka jako całość

Wydziały

Stanowiska w ramach wydziałów

Realizowane funkcje

Faza procesu

Zakup

Działalność podstawowa

Sprzedaż

Jednym z najważniejszych przekrojów kosztów jest ich podział na koszty stałe i zmienne.

Koszty stałe w skali przedsiębiorstwa są niezależne (w pewnych granicach) od wielkości produkcji. Do kosztów stałych zalicza się amortyzację, czynszem dzierżawy, wynagrodzenia pracowników administracyjnych. Wraz ze wzrostem produkcji koszty stałe rozkładają się na coraz większą liczbę wyprodukowanych jednostek produkcji, dlatego też koszty stałe jednostkowe wykazują tendencję malejącą.

Koszty bezwzględnie stałe nie istnieją. Występują jedynie koszty względnie stałe, które w dłuższym okresie i przy dużych zmianach rozmiarów działalności ulegają pewnym zmianom. Wzrost rozmiarów działalności pociąga za sobą konieczność zakupu nowego taboru, wynajęcia dodatkowych powierzchni magazynowych, zatrudnienia dodatkowego personelu administracyjnego. Efektem będzie skokowy wzrost kosztów stałych. Jeżeli przedsiębiorstwo zakupi nowy pojazd, to wzrosną koszty amortyzacji i koszty stałe zatrzymają się na nowym, wyższym poziomie. Również koszty stałe przypadające na jednostkę produkcji zmieniają się skokowo w pewnych przedziałach.

Koszty zmienne są to koszty, które zmieniają się pod wpływem zmian wielkości produkcji oraz w wyniku upływu czasu (chociażby z powodu inflacji). Na wzrost kosztów zmiennych działalności transportowej wpływają następujące parametry:

• Wzrost kosztów czynników produkcji,

• Wzrost masy przewożonych ładunków i liczba pasażerów,

• Wzrost odległości przewozu,

• Wzrost szybkości przewozu,

• Podniesienie jakości świadczonych usług.

Wraz z upływem czasu najszybciej rosną koszty paliw, materiałów eksploatacyjnych i innych materiałów, znacznie wolniej - koszty wynagrodzeń, a najwolniej - koszty amortyzacji, które mogą ulec zmianie tylko w wyniku przeszacowania ich wartości. Wzrost masy przewożonych ładunków powoduje najszybszy przyrost wynagrodzeń dodatkowo zatrudnianych pracowników oraz kosztów usług obcych w punktach transportowych. Z kolei przyrost odległości przewozu najsilniej wpływa na wzrost kosztów paliw i ogumienia.

Poszczególne rodzaje kosztów zmiennych różnie reagują na wzrost rozmiarów produkcji. Mogą zmieniać się:

• Proporcjonalnie, gdy tempo przyrostu/spadku tych kosztów jest tożsame z tempem towarzyszącym wzrostowi/spadkowi produkcji; np. koszty zużycia materiałów podstawowych i energii (paliwo i smary),

• Degresywnie, gdy wzrastają wolniej niż wielkość produkcji; np. płace, usługi,

• Progresywnie, gdy rosną szybciej niż rozmiary produkcji; np. koszty związane z koniecznością pracy w godzinach nadliczbowych, niektóre materiały pomocnicze.

Suma kosztów stałych i zmiennych przedsiębiorstwa składa się na koszt całkowity działalności.

4. ZDEFINJUJ POJĘCIE TARYFY TRANSPORTOWEJ I OMÓW RODZAJE TARYF

Taryfa transportowa to wykaz stawek cenowych (cennik) za usługi przewoźnika wraz z zasadami stosowania tych stawek i obliczania ceny finalnej (węższe znaczenie).
W szerszym znaczeniu jest to zbiór przepisów regulujących warunki wykonywania określonych usług transportowych.

Rodzaje taryf (wybrane)
- proste i złożone
- krajowe, międzynarodowe, tranzytowe (kryterium relacji przewozu)
- pasażerskie, towarowe, spedycyjne, przeładunkowe, składownicze (kryterium rodzaju i fazy procesu transportu)
- odległościowe, czasowe oraz stałe (kryterium podstawy pomiaru ilości usługi)
- kolejowe, samochodowe, lotnicze, żeglugowe, zintegrowane (kryterium gałęzi transportu)
minimalne, maksymalne, bezwzględnie obowiązujące, referencyjne (kryterium obligatoryjności stawki)

Specyfika kształtowania się cen usług transportowych:

Cechy usług transportowych wpływających na kształtowanie cen:
- niematerialność (niewymierność) - sprawdzenie jakości przed zakupem jest utrudnione, zatem ocena następuje ex post
- różnorodność (szeroki asortyment)
- jednoczesność produkcji i konsumpcji a także dwukierunkowość (niemożność składowania)
- brak możliwości cedowania usługi z osoby na osobę (efekt jednoczesności produkcji i konsumpcji) o ile możliwa jest identyfikacja klienta
Cechy rynków transportowych wpływające na kształtowanie cen
- podatność na monopolizacje (zwł. Rynki kolejowe)
- podatność na integracje poziomą
- szeroki zakres regulacji publicznej (transport zbiorowy)

Efektem specyfiki usług i rynków jest:
- duża możliwość różnicowania cen
- wyraźne możliwości obniżki cen w efekcie liberalizacji
- powszechne uzgadnianie wspólnych cen (integracja taryfowa)
- rozbudowane nowoczesne narzędzia dystrybucyjne (systemy biletowe)

Wewnętrzna integracja

Obsługa klienta

Przepływ materialny

Dystrybucja

Produkcja

Zaopatrzenie

---