DEFINICJE LOGISTYKI

a) Zorientowane na przepływ

„Logistyka jest procesem planowania, realizacji i kontroli wydajnego i oszczędnego przepływu i magazynowania surowców, półfabrykatów i gotowych wyrobów oraz związanych z tym informacji od punktu dostawy do punktu odbioru, odpowiednio do wymagań klienta” (Council of Logistics Management)

„Logistyka jest pojęciem obejmującym organizację, planowanie, kontrolę i realizację przepływu towarów od ich wytworzenia i nabycia, przez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której celem jest zaspokojenie wymagań rynku, przy minimalnych kosztach i przy minimalnym zaangażowaniu kapitału” (European Logistics Association) 

b) Zorientowana na cykl użytkowania wyrobu

„Logistyka to wspomagające zarządzanie działania planistyczne, kontrolne i regulacyjne, które podczas okresu użytkowania produktu zapewniają wydajne wykorzystanie zasobów i adekwatną skuteczność elementów logistycznych podczas wszystkich faz okresu użytkowania, tak że dzięki ingerowaniu we właściwym czasie w system zapewnia się efektywne sterowanie zużyciem zasobów” (Society of Logistics Engineers)

c) Zorientowana na usługi

„Logistyka jest procesem koordynacji wszystkich czynności niematerialnych, które muszą zostać przeprowadzone dla wykonania usługi w sposób efektywny pod względem kosztów i zgodny z wymaganiami klienta. Główny kierunek tych działań obejmuje: minimalizację czasu oczekiwania (realizacji zlecenia), zarządzanie potencjałem usługowym oraz dostawę usług kanałem dystrybucyjnym”

……………………………………………………………………

GOSPODARKA MAGAZYNOWA - ogół funkcji związanych z zapasami gromadzonymi w magazynach.

Zarządzanie zapasami - wszelkie procesy decyzyjne dotyczące zapasów magazynowych.

Zapasy magazynowe - bufor między przepływami towarów na wejściu i wyjściu, niezbędny gdy czasowa i/lub ilościowa struktura przepływów na wejściu i wyjściu różnią się od siebie (niepożądane przerwy w przepływie towarów).

Podstawowe funkcje zapasów:

· Wykorzystanie skali przy zakupie, transporcie i produkcji towarów (rabaty ilościowe u dostawcy lub spedytora)

· Skompensowanie różnic między podażą a popytem (możliwość ciągłego wykorzystania mocy przerobowych pomimo sezonowej zmiany popytu, lub sezonowej podaży np. produktów rolniczych)

· Ułatwienie specjalizacji produkcji w różnych zakładach lub podziału pracy w gospodarce krajowej i międzynarodowej (obniżenie kosztów produkcji)

· Zabezpieczenie przed losowymi zakłóceniami popytu i/lub podaży (obniżanie poziomu ryzyka w warunkach niepewności)

· Umożliwienie spekulacji cenowej

……………………………………………………………………

SELEKTYWNE PROWADZENIE GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ

Warunki opłacalności magazynowania

· gdy koszty wynikające z niedoborów towaru przekraczają koszty związane z jego magazynowaniem

· gdy struktura konsumpcji jest nieregularna

Wartościowanie - analiza ABC

Zasada Pareto - większość całkowitego obrotu uzyskiwana jest przy zaangażowaniu stosunkowo małej liczby artykułów (reguła „80 - 20”).

Krzywa koncentracji (tzw. krzywa Lorenza) charakteryzuje rozkład obrotu poszczególnych artykułów - większa część zysku wypracowana jest ze stosunkowo niewielkiej liczby artykułów, a zysk ten często redukowany jest przez artykuły sprzedawane ze stratą.

W wyniku analizy ABC można np. przyjąć różne cykle zamówień dla różnych klas artykułów, albo różnicować nakłady na kontrolę zapasów magazynowych

Jeżeli kryterium oceny jest obrót, to artykuły dzielone są na trzy klasy (A, B i C) odpowiednio do ich znaczeniu w całkowitym obrocie. Przykład analizy ABC podaje tabela

……………………………………………………………………

PODSYSTEMY LOGISTYKI

A. Podział funkcjonalny

Opracowanie (obsługa) zamówień

· Forma przekazania zamówienia

· Forma opracowania zamówienia

· Analiza zamówienia jako źródła informacji

· Dalsze przekazanie informacji zawartych w zamówieniu

Gospodarka magazynowa

· Liczba składowanych artykułów (selektywna gospodarka magazynowa)

· Liczba zamawianych artykułów i terminy składania zamówień (zasady uzupełniania stanu zapasów w magazynie)

· Zapas bezpieczeństwa

· Kontrola stanu zapasów

· Prognozowanie zapotrzebowania (krótkoterminowe)

Magazyn

· Kupno, dzierżawa, wyposażenie magazynu

· Struktura zewnętrzna magazynu (liczba, lokalizacja, pojemność, obszar dostaw)

· Zarządzanie magazynem (siłami własnymi czy zewnętrznymi)

Wyposażenie techniczne magazynu (do składowania oraz kompletacji towarów)

· Struktura wewnętrzna magazynu

· Technologia magazynowania

· Ukształtowanie rampy załadunkowej

· Odprawianie środków transportowych

· Organizacja kompletacji (komisjonowania)

· Organizacja pracy personelu magazynu

Pakowanie

· Logistyczne funkcje opakowania (ochronne, magazynowe, transportowe, manipulacyjne i informacyjne)

· Tworzenie jednostek logistycznych (jednostki magazynowe, ładunkowe, transportowe) jako warunek tworzenia łańcuchów dostaw

Transport

· Wybór rodzajów środków transportu

· Użytkowanie własnych lub obcych środków transportu

· Kupno lub dzierżawa środków transportu

· Łączenie metod transportu (transport kombinowany)

· Organizacja transportu (planowanie tras przejazdów, wykorzystania środków transportu itp.)

Konflikty celów logistycznych
	Zmniejszenie kosztów	Zwiększenie kosztów
1	transportu	zapasów magazynowych
2	opakowania	uszkodzeń w transporcie
3	obsługi zamówień	transportu
4	zakupów	zapasów magazynowych
5	obsługi klienta	magazynów zewnętrznych
6	gospodarki magazynowej	produkcji

OPTYMALNY POZIOM ZAPASU BEZPIECZEŃSTWA - sposoby określania:

· wg kosztów niedoborów - poszukiwanie minimum łącznych kosztów niedoborów i gospodarki magazynowej (w praktyce trudności w obiektywnej wycenie kosztów niedoborów)

· wg zmian popytu wskutek niedoborów (w praktyce trudności w ocenie wielkości zmian popytu)

· wg kryterium gotowości do świadczenia dostaw - stosowana najczęściej w praktyce - w zależności od:

a) długości czasu dostawy na odtworzenie stanu zapasów

Poziom zapasu bezpieczeństwa musi być tak duży, aby pokryć różnicę pomiędzy popytem przeciętnym (oczekiwanym) a popytem maksymalnym. Oblicza się go ze wzoru:

S = N_max t_w - N_śr t_w = t_w (N_max - N_śr)

Gdzie:

S - poziom zapasu bezpieczeństwa

N_max - maksymalny możliwy popyt w jednostce czasu

N_śr - oczekiwany (średni) popyt w jednostce czasu

t_w - czas dostawy

Istnieje możliwość zmniejszenia zapasu bezpieczeństwa przez zastosowanie dwóch punktów dokonywania zamówienia - poziom zapasu bezpieczeństwa utrzymywany jest tylko dla tej części popytu, która wykracza poza oczekiwany (średni) popyt, a nie dla całej wielkości popytu.

b) prawdopodobieństwa przekroczenia czasu dostawy i liczby zamówień (błąd w prognozie niezawodności dotrzymania czasu dostawy i błąd w prognozie zapotrzebowania)

Błąd pognozowania

Błąd przy prognozowaniu zapotrzebowania lub popytu oraz niezawodności dotrzymania czasu dostawy - różnica pomiędzy wartością prognozowaną a rzeczywistą.

Losowy charakter tych parametrów opisuje się rozkładem normalnym o parametrach
. Wartość średnia błędu prognozy powinna dążyć do 0, zatem rozkład prawdopodobieństwa błędu to
. Jeśli wartość średnia błędu wyraźnie odbiega od zera to jest sygnał ostrzegawczy! W praktyce istotne są takie błędy, wskutek których zostaje przekroczona średnia wartość popytu - zatem stosuje się statystyki jednostronne.

Zależność zapasu bezpieczeństwa od błędu prognozowania:

S - zapas bezpieczeństwa

k - współczynnik bezpieczeństwa

- odchylenie standardowe błędu prognozowania

Zatem im dokładniejsza prognoza popytu, tym mniejszy poziom zapasu bezpieczeństwa.

c) założonego poziomu obsługi

Poziom obsługi definiowany jest na dwa sposoby:

· procentowy udział liczby okresów dostaw, w których stan magazynu wystarcza do zaspokojenia popytu do całkowitej liczby okresów dostaw (nie uwzględnia więc wielkości niedoborów)

· procent popytu, który może zostać zaspokojony z magazynu podczas czasu dostawy (nie uwzględnia częstości występowania niedoborów) - wyznaczany z tzw. funkcji dostaw (funkcja serwisowa Browna)

d) liczby magazynów

Powyższe rozważania dotyczyły jednego magazynu.

Gdy zmniejsza się liczba klientów zaopatrywanych z jednego magazynu, zmniejsza się działanie „efektu kompensacji”, który występuje, gdy popyt dzieli się na wielu nabywców.

Jeżeli utrzymuje się większą ilość mniejszych magazynów (zamiast jednego dużego) to suma bezpiecznych poziomów zapasów magazynowych w małych magazynach jest większa niż poziom tych zapasów w dużym magazynie.

Jeśli popyty zaspokajane z dwóch magazynów A i B są od siebie statystycznie niezależne, wtedy wariancja błędu prognozy całego popytu równa jest sumie wariancji wielkości popytów cząstkowych. Np.: /

S_n - całkowity zapas bezpieczeństwa dla n magazynów

S₁ - zapas bezpieczeństwa dla jednego magazynu

n - liczba magazynów

TECHNIKA MAGAZYNOWA

A. Lokalizacja magazynu

• W aspekcie produkcji

• W aspekcie transportu

• W aspekcie zaopatrzenia

• W aspekcie zbytu

B. Funkcjonowanie magazynu

• Wejście towarów

• Magazyn właściwy

• Magazyn sortowania lub kompletacji

• Pakowanie

• Wyjście towarów

• Zarządzanie magazynem

C. Typy składowania

• Stałe przyporządkowanie miejsc składowania

• Rozdział poprzeczny na różne korytarze/ E. Urządzenia magazynowe

• Dowolne przyporządkowanie miejsc w obrębie stałych sektorów

• Składowanie chaotyczne (w pełni dowolne)/ D. Obiekty magazynowe (budowle)

---