Temat: Koszty a wielkość podaży.

1. Funkcje produkcji:
   
   Możliwości techniczne produkcji determinują decyzje podejmowane przez producenta.
   
   Teoria wyboru producenta dotyczy technicznych należności związanych z transformowaniem nakładów, tj, usług pracy i kapitału na produkcję dóbr i usług.
   
   Proces produkcji jest to transformacja jednego rodzaju dóbr na inne.
   
   Do produkcji dobra x używane są dwa rodzaje nakładów:
   a) kapitał (k)
   b) praca (<)
   
   Producent dokonuje wyboru wielkości produkcji oraz metod wykonywania.
   
   Metoda produkcji jest to połączenie strumieni nakładów (usług) czynników produkcji w zestawy o określonych proporcjach, które powodują wzrost poziomu produkcji.
   Metoda wytwarzania jest efektywna jeśli nie istnieje inna metoda wytwarzania danej wielkości produkcji, która zużywałaby mniej jednego czynnika produkcji i nie zużywałaby więcej drugiego czynnika.
   
   

2. Technika i technologia produkcji:
   
   Technologia jest to określona metoda łączenia czynników produkcji w procesie wytwarzania dóbr.
   Wyróżnia się dwa rodzaje technologii:
   a) kapitałochłonna
   b) pracochłonna
   
   Technologia kapitałochłonna jest to technologia wymagająca zastosowania danej ilości kapitału i małej ilości pracy .
   
   Technologia pracochłonna jest to technologia zużywająca dużo pracy i relatywnie mało kapitału.
   
   Technika jest to zbiór wszystkich znanych technologii.
   
   Postęp techniczny jest to nowa technologia, która pozwala na wytworzenie danej wielkości produkcji przy niższym niż poprzednio poziomie nakładów.
   

3. Pojęcie i kryteria podziału kosztów:
   
   Koszty produkcji są istotnym elementem podejmowania racjonalnych decyzji przez producenta.
   Aby mógł on uzyskać ustalone w wyniku wyboru ekonomicznego efekty musi ponieść określone nakłady.
   W celu stworzenia przesłanek podejmowania decyzji gospodarczych jak również kontroli, rozwijania i oceny efektywności działań przedsiębiorstwa prowadzi rachunek kosztów.
   
   pojęcie kosztów jest ważne z punktu widzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, gdyż ich obniżenie daje możliwości obniżenia cen i potęguje szansę rozwinięcia obszarów zbytku.
   
   Przedsiębiorstwo ponosi koszty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, tj. produkcji i sprzedaży (promocja itp.).
   
   Wyróżnia się następujące kryteria podziału kosztów. Są to:
   a) rodzaje kosztów
   b) miejsce pozostania kosztów
   c) sposób rozliczania kosztów na gotowy produkt
   d) relacja kosztów na zmianę wielkości produkcji
   

4. Rodzaje kosztów w przedsiębiorstwie:
   
   Podział kosztów w układzie rodzajowym jest związane ze zużywaniem określonych czynników produkcji.
   
   W ujęciu rodzajowym wyróżnia się następujące koszty:
   a) koszty materialne
   b) koszty osobowe
   c) koszty finansowe
   
   Koszty materialne:
   Suma wartości wszystkich materiałów, energii i paliwa zużywanego do wytworzenia danej produkcji to koszty materiałowe.
   Trwały majątek produkcyjny (maszyny, narzędzia, budynki) zużywa się stopniowo w procesie produkcji.
   Odpowiednie części jego wartości są przenoszone na wytworzone produkty w formie amortyzacji. Kwotę amortyzacji zalicza się do kosztów w danym okresie, ustala się na podstawie stawek odpisów określonych w obowiązujących przepisach.
   Koszty materiałowe plus amortyzacja tworzą koszty materialne.
   
   Koszty osobowe:
   Na koszty osobowe składają się wynagrodzenia pracowników za pracę.
   Ogólna kwota kosztów obejmuje:
   
   a) płacę zasadniczą wszystkich grup pracowników (pracowników fizycznych, inżynieryjno technicznych, administracyjnych z umową o pracę, nie dotyczy kontraktów np. managerowie).
   b) inne części składowe wynagrodzeń, jak premie, dodatki itp.
   
   Koszty finansowe:
   Ten rodzaj kosztów obejmuje:
   a) składki na ubezpieczenia rzeczowe i społeczne
   b) wypłacone procenty od zaciągniętych kredytów i emitowanych obligacji
   c) opłaty za korzystanie z urządzeń komunalnych
   d) czynsze od dzierżawionego majątku
   e) (nieosiągalne) ? długi od odbiorców produkcji
   

5. Rodzaje kosztów według kosztów ich powstania:
   
   Koszty dzieli się ze względu na miejsce ich powstania następująco:
   a) koszty produkcji podstawowej
   b) koszty produkcji pomocniczej
   c) koszty działalności marketingowej
   d) koszty działalności badawczo- rozwojowej
   e) koszty informacji naukowo- technicznej itd.
   

6. Koszty a rozmiary produkcji:
   
   Mając na względzie związek pomiędzy kosztami w zmianę wielości produkcji dzieli się je w zależności od rozmiarów produkcji oraz ich zakresu:
   a) koszty stałe
   b) koszty zmienne
   c) koszty całkowite
   
   Koszty stałe wyrażają te koszty, które dane przedsiębiorstwo musi ponieść nawet wtedy kiedy w ogóle nie produkuje.
   Chociaż wytworzona przez daną firmę produkcja wynosi zero, przedsiębiorstwo musi i tak honorować swoje krótkookresowe zobowiązania (ustanowione umowami czynsze, płace strażników, płaca urzędników, konserwacja urządzeń) i stale ponosi koszty stałe.
   
   Koszty zmienne to te części kosztów całkowitych (total cost, TC), która rośnie wraz z produkcją. Z definicji koszty zmienne wynoszą zero, kiedy q wynosi zero.
   
   Koszt całkowity jest to najniższy możliwy całkowity nakład pieniężny, którego wymaga wytworzenie każdego dowolnego poziomu produkcji q. W miarę wzrostu q koszt całkowity (TC) rośnie.
   

7. 
   Koszty przeciętne i krańcowe w krótkim i długim okresie czasu:
   
   Koszty przeciętne (average cost, AC) czyli koszty jednostkowe, są to koszty całkowite podzielone przez ilość wyprodukowanych jednostek:
   
   
   Koszty przeciętne =
   
   
   Koszt przeciętny stanowi podstawę do kalkulacji cen nowych wyrobów i podejmowania decyzji.
   
   Koszt przeciętny można rozbić na dwa składniki:
   a) koszt przeciętny stały
   b) koszt przeciętny zmienny
   
   
   przeciętny koszt stały =
   
   
   
   
   
   
   przeciętny koszt zmienny =
   
   
   Koszty krańcowe (inaczej marginalne) są to koszty wyprodukowania dodatkowej jednostki produktu.
   

8. KRZYWA KOSZTÓW PRZECIĘTNYCH I KOSZTÓW KRAŃCOWYCH W KRÓTKIM OKRESIE
   
   
   
   
   
   KOSZTY PRZECIĘTNE I KRAŃCOWE W DŁUGIM OKRESIE
   
   
   
   
   Z rysunku wynika, że krótkookresowy koszt jest znacznie większy niż długookresowy.
   

9. Decyzje produkcyjne przedsiębiorstwa a koszty:
   
   Wybór przez przedsiębiorstwo rozmiarów produkcji w krótkich okresie optymalne wielkości produkcji. Wyznacza punkt zrównoważenia krótkookresowych kosztów produkcji z utargiem krańcowym.
   
   
   DECYZJE PRZEDSIĘBIORSTWA W KRÓTKIM OKRESIE
   
   
   
   
   
   
   
   Przy tej wielkości produkcji przedsiębiorstwo osiąga maksimum zysków i minimum straty.
   Z rysunku widać, że przedsiębiorstwo podejmuje w krótkim okresie decyzji o wielkości produkcji Q₁ przy której:
   
   MR= SMC.

DECYZJE PRZEDIĘBIORSTWA W DŁUGIM OKRESIE

W długim okresie przedsiębiorstwo wybiera rozmiary produkcji określone przez punkt B, w którym MR równy jest LMC

MR= LMC

10. Globalizacja, postęp techniczny, korzyści skali:
    
    Globalizacja polega na pogłębianiu się międzynarodowej współpracy rynków krajowych, które wcześniej były od siebie o wiele bardziej oddzielone.
    
    Globalizacja jest częściowo sprawą polityki, gdyż kraje wprowadzają … w dział firm zagranicznych.
    
    Zwiększa się minimalna skala efektywności produkcji. Minimalna skala efektywności (minimum efektywności skali produkcji) oznacza najmniejszy rozmiar produkcji, przy której krzywa długookresowych kosztów produkcji (LAC) osiąga minimum.
    

11. Prawo malejących przychodów krańcowych:
    
    Prawo malejących przychodów głosi, że następuje, kiedy wszystkie z wyjątkiem jednego czynnika produkcji są stałe, to od pewnego poziomu nakładów zmiennego czynnika jego produkcyjność krańcowa stale się zmniejsza.

---