ZAKRES TEMATYCZNY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

z przedmiotu: Procesy przeróbki plastycznej

dla kierunku METALURGIA

Uwaga: Powołania na literaturę odnoszą się do poz. Sińczak J. (red.) i in.: Podstawy procesów przeróbki plastycznej. Wyd. Nauk. AKAPIT, Kraków, 2010 (w innych wydaniach szukać po tytułach podrozdziałów)

1. PLASTYCZNOŚĆ METALI I NAPRĘŻENIE UPLASTYCZNIAJĄCE W TEŚCIE SKRĘCANIA

Wymagany zakres wiadomości:

1. Plastyczność (jej definicja) i czynniki ją determinujące, zależne od budowy metalu oraz warunków termomechanicznych procesu odkształcenia plastycznego (rozdz.1.2).

2. Warunki plastyczności (rozdz.1.1.2).

3. Mechanizmy odkształcenia plastycznego (rozdz.1.3).

4. Wytrzymałość rozdzielcza materiałów. Powstawanie złomu, rodzaje przełomów i sposoby ich rozpozna-wania (rozdz.1.4 i 10.2.5).

5. Wskaźniki plastyczności w różnych próbach technologicznych (rozdz.1.2.3).

6. Próbki do badań oraz stan naprężenia i odkształcenia w teście skręcania (rozdz.10.3.4).

7. Krzywe płynięcia metali, zdrowienie i rekrystalizacja dynamiczna. Proces wysokotemperaturowego odkształcania ciągłego (rozdz.10.3.4).

8. Analityczny opis naprężenia uplastyczniającego metali (rozdz.10.3.5).

9. Wpływ parametrów termomechanicznych na wielkość naprężenia uplastyczniającego (rozdz.10.3.6).

10. Odkształcalność graniczna stali (rozdz.10.3.7).

2. WPŁYW WARUNKÓW TARCIA NA PŁYNIĘCIE METALI W PROCESACH PRZERÓBKI PLASTYCZNEJ

Wymagany zakres wiadomości:

1. Rodzaje tarcia i ich mechanizm, prawa tarcia suchego i płynnego (rozdz.2.1).

1. Współczynnik i czynnik tarcia, wpływ obróbki skrawaniem narzędzia odkształcającego na nierównomierność tarcia powierzchniowego (rozdz.2.1.1/2).

2. Rodzaje i rola smarów w różnych procesach przeróbki plastycznej (rozdz.2.1.3).

3. Metody określania współczynnika tarcia w walcownictwie: kąta chwytu i wyprzedzenia (rozdz.2.2).

4. Metody określania współczynnika tarcia w kuźnictwie: stożków, klina i pierścieni (rozdz.2.3).

5. Nierównomierność odkształcenia przy walcowaniu (rozdz.2.5.1) oraz w spęczanej próbce (rozdz.2.5.2).

6. Wpływ różnych czynników odkształcenia na wielkość współczynnika tarcia (rozdz.2.6) i jego wielkość w walcownictwie (tab.3.1) oraz w ciągarstwie (tab.2.2).

7. Punkty charakterystyczne na wykresie ściskania (granice) i ich definicje (rozdz.10.2.3).

8. Wykresy ściskania stali, żeliwa i metali kolorowych (rozdz.10.2.4).

2. Wpływ warunku smukłości próbki h₀/d₀ na wykresy ściskania: umowny i rzeczywisty (rozdz.10.2.4).

3. WPŁYW STOPNIA UMOCNIENIA METALU NA JEGO WŁASNOŚCI MECHANICZNE W PROCESIE CIĄGNIENIA PRĘTÓW (W OPARCIU O STATYCZNĄ PRÓBĘ ROZCIĄGANIA)

Wymagany zakres wiadomości:

1. Ogólna charakterystyka wyrobów ciągnionych (rozdz.8.1).

2. Ciągadła - klasyfikacja, materiały do wyrobu ciągadeł, budowa i geometria monolitycznego ciągadła stożkowego (rozdz.8.2).

3. Wpływ tarcia w procesie ciągnienia, rodzaje smarów i warstw podsmarowych, stosowanych w procesach ciągnienia (rozdz.8.4).

4. Miary odkształcenia stosowane w procesach ciągnienia profili pełnych oraz rur (rozdz. 8.5/6).

5. Własności wytrzymałościowe i plastyczne określane w próbie rozciągania (rozdz.10.1.3).

6. Wpływ parametrów procesu ciągnienia na własności mechaniczne wyrobu gotowego (rozdz.8.8).

7. Umowny i rzeczywisty wykres rozciągania (rozdz.10.1.3).

8. Własności wytrzymałościowe i plastyczne określane w próbie rozciągania (rozdz.10.1.3).

9. Hipoteza powstawania wyraźnej granicy plastyczności i jej wyznaczanie (rozdz.10.1.3).

10. Wpływ składu chemicznego oraz różnych procesów technologicznych na przebieg wykresów rozciągania i własności mechaniczne (rozdz.10.1.4/5)

4. OKREŚLENIE PARAMETRÓW OPERACJI KUCIA SWOBODNEGO I MATRYCOWEGO

Wymagany zakres wiadomości:

1. Charakterystyka i zakres kucia swobodnego (rozdz.5.1), rodzaje i kształty materiału wsadowego do kucia swobodnego (rozdz.5.4).

2. Wpływ stopnia przekucia i metod kucia na własności mechaniczne odkuwek (rozdz.5.5).

3. Definicja oraz obliczanie podstawowych parametrów operacji spęczania (rozdz.5.6.1).

4. Rozkład odkształceń oraz naprężeń przy spęczaniu swobodnym (rozdz.5.6.1).

5. Definicja oraz obliczanie podstawowych parametrów operacji wydłużania (rozdz.5.6.2).

6. Definicja posuwu względnego i jego wpływ na proces wydłużania (rozdz.5.6.2).

7. Zastosowanie operacji dziurowania (rozdz.5.6.3).

8. Zasady i zakres stosowania procesu kucia matrycowego (rozdz.6.1).

9. Konstrukcja i rola wypływki (rozdz.6.3).

10. Kinematyka płynięcia metalu przy kuciu w matrycach otwartych i zamkniętych, metody wypełniania wykroju matrycy (rozdz.6.4).

5. TECHNOLOGICZNE METODY BADANIA JAKOŚCI WYROBÓW PO PRZERÓBCE PLASTYCZNEJ

Wymagany zakres wiadomości:

1. Kryteria doboru materiałów w postaci blach do tłoczenia w przemyśle motoryzacyjnym (rozdz.11.1.1).

2. Oznaczenia norm międzynarodowych, europejskich i polskich (rozdz.11.1.2).

3. Warunki wykonania i sposób zapisu wyniku próby Erichsena (rozdz.11.3.1).

4. Miary tłoczności w próbie Fukui (rozdz.11.3.2).

5. Wskaźnik anizotropii normalnej Lankforda i Lileta (rozdz.11.2).

6. Sposób oceny wyniku próby przeginania blach (rozdz.11.4.1).

7. Warunki realizacji technologicznej próby zginania (rozdz.11.4.2).

8. Wpływ różnych czynników na zmiany kąta sprężynowania blach (rozdz.11.4.2).

9. Dobór parametrów w próbie jednokierunkowego skręcania drutu (rozdz.11.5.1).

10. Warunki realizacji próby spłaszczania rur (rozdz.11.5.3).

6. WPŁYW KSZTAŁTU POWIERZCHNI STYKU NA PARAMETRY PROCESU WALCOWANIA WZDŁUŻNEGO PŁASKOWNIKÓW

Wymagany zakres wiadomości:

1. Podstawowe pojęcia w walcownictwie: walec roboczy, klatka walcownicza, walcarka, zespół walcowniczy, walcownia (rozdz.3.1/2)

2. Wyprowadzenie warunku naturalnego chwytu metalu przez walce i kąt chwytu w różnych warunkach walcowania (rozdz.3.3.1)

3. Wskaźniki odkształcenia: gniotu, poszerzenia i wydłużenia w procesie walcowania (rozdz.3.3.2)

4. Schemat strefy odkształcenia w procesie walcowania na gorąco oraz parametry liniowe i kątowe ją opisujące (rozdz.3.4.1)

5. Zależności analityczne (równania uogólnione) do obliczania wielkości poszerzenia (rozdz.3.5.2)

6. Zależność wielkości poszerzenia bezwzględnego od kształtu powierzchni styku i innych czynników walcowniczych (rozdz.3.5.2)

7. Rozkład prędkości na łuku styku metalu z walcem (rozdz.3.5.3)

8. Metody wytwarzania grubościennych tulei rurowych (rozdz.4.2)

9. Warunek chwytu pierwotnego i wtórnego przy walcowaniu skośnym (rozdz.4.4)

10. Schemat strefy odkształcenia w walcarce skośnej: charakterystyczne jej przekroje i rola narzędzi przy odkształcaniu (rozdz.4.5)

.......................................................

dr inż. Jerzy KAJTOCH

3

---