1. Czcionka:

- Times New Roman.

2. Wielkość czcionki:

- 12 lub 13 pkt.

- tekst wyjustowany obustronnie, z automatycznym przenoszeniem wyrazów.

(Narzędzia, Język, Przenoszenie wyrazów, Automatycznie).

3. Wcięcie akapitowe:

- 1cm, bez użycia tabulatora.

(Linijka)

4. Interlinia: 1,5.

5. Marginesy:

- standardowe, 2,5 cm z obu stron.

6. Strony numerowane w prawym dolnym rogu:

(Wstaw, Numer strony)

- w przypadku pisania w szpaltach nie należy używać opcji Kolumna, lecz pisać w dwukolumnowych tabelach z ukrytą ramką.

7. Kursywa:

- tytuły (z wyjątkiem tytułów czasopism),

- zwroty obcojęzyczne, np. sine qua non, de facto, a priori (kursywa nie obejmuje znaków interpunkcyjnych oddzielających różne tytuły lub zwroty obcojęzyczne).

UWAGA: w innych przypadkach nie stosujemy kursywy: wszystkie cytaty drukiem prostym w cudzysłowie.

8. Tytuły czasopism:

- drukiem prostym w cudzysłowie, np. „Gazeta Wyborcza”.

9. Spacja nierozdzielająca, tzw. „twarda spacja”:

- nie należy zostawiać pojedynczych liter, spójników na końcu linijki, w tym celu stosujemy „twardą spację” zamiast zwykłej spacji (ctrl+shift+spacja);

10. Znak „dywiz” (-):

- w złożeniach (przymiotnikowych: południowo-wschodni, biało-czerwony; rzeczownikowych: człowiek-koń);

- w podwójnych nazwiskach (Podraza-Kwiatkowska, Tkaczyszyn-Dycki).

UWAGA: dywiz występuje bez spacji z obu stron.

11. Półpauza (-)

- Alt+0150 lub Ctrl+- (dywiz) z klawiatury numerycznej

- pomiędzy liczbami (1980-1985, 1-7 kwietnia);

- w przeciwstawieniach (ciało-dusza, dobro-zło)

UWAGA: również bez spacji.

12. Pauza (myślnik, znak interpunkcyjny) (—)

- Alt+0151 lub Ctrl+Alt+- (dywiz) z klawiatury numerycznej;

UWAGA: występuje ze spacjami z obu stron.

13. Nawiasy:

- spacje przed nawiasem otwierającym i po nawiasie zamykającym (po nawiasie otwierającym i przed zamykającym nie ma spacji).

- nie wstawiamy spacji przed znakami interpunkcyjnymi: kropką, przecinkiem, wykrzyknikiem, znakiem zapytania, wielokropkiem.

14. Wielokropek:

- jest to oddzielny znak: nie trzy kropki, ale Alt+ 0133.

- po otwierającym wypowiedź wielokropku nie ma spacji, np. (…i wszedł).

- sygnalizując skrócenie cytatu (wycięcie fragmentu), używamy wielokropka w nawiasie kwadratowym […], oddzielonego spacjami od reszty tekstu (tak również sygnalizujemy wycięcie fragmentu początkowego, jeśli cytat nie zaczyna się od początku zdania, i końcowego, jeśli cytat został urwany przed końcem zdania), np.

„zima [...] złożyła skrzek w kubkach i zeszytach”.

15. Cudzysłów, cytaty:

- po cudzysłowie otwierającym (Alt+0132) nie dajemy spacji, przed cudzysłowem zamykającym (Alt+0148) również nie.

- w zakończeniu cytatów kropkę stawiamy po cudzysłowie i numerze przypisu („…i umarł” .)

- cytaty dłuższe niż trzylinijkowe przytaczamy bez cudzysłowu, oddzielając je z obu stron dodatkową interlinią,

- cytaty w cytatach zaznaczamy za pomocą tzw. pazurków — otwierający Alt+0145 (`), zamykający Alt+0146 (') lub przy użyciu tzw. cudzysłowów francuskich: otwierający Alt+0171 («), zamykający Alt+0187 (»).

16. Przypisy i adresy bibliograficzne:

a) przypisy pod stroną w numeracji ciągłej dla całego tekstu (przygotowane poprzez opcję „Wstaw przypis”).

- odesłania do źródeł sporządzamy według systemu „Autor data”, podając w nawiasie w tekście nazwisko autora i datę publikacji, zaś po dwukropku stronę,

- Op. cit. - tego skrótu używany w przypisach lub cytatach dla odesłania czytelnika do wcześniej cytowanej pozycji. Dla wskazania ostatnio cytowanej pozycji używane jest słowo idem (skrót id.) lub ibidem (skrót ibid.). Chcąc odnaleźć źródło oznaczone jako op. cit., należy prześledzić listę wcześniejszych przypisów i odszukać odpowiedniego autora. Tam właśnie powinny znajdować się dane cytowanej pozycji.

Przykład:

1. C. Ciamciara, Łacina dla początkujących, Wydawnictwo Kapusta i S-ka, Kozia Wólka 1997, s. 23.

2. C. Kowalski, Łacina klasyczna i średniowieczna, Oficyna Wilk i S-ka, Pazury 1988, s. 142.

3. C. Ciamciara, op.cit., s. 97.

Odwołanie nr 3 odsyła do tej samej książki, co odwołanie nr 1.

b) Zasady sporządzania adresów bibliograficznych:

W bibliografii literatury cytowanej podajemy identyfikator źródła, tj. nazwisko autora i datę publikacji, a następnie po myślniku pełny adres bibliograficzny według następujących zasad:

a) inicjał imienia, kropka, spacja, nazwisko (nie należy rozstrzeliwać nazwiska poprzez wstawianie spacji między literami), dwukropek, spacja, tytuł kursywą, kropka, spacja, miejsce wydania, dwukropek, spacja, wydawca, spacja, rok wydania, przecinek, spacja, s. (strona), spacja, numer strony i kropka na końcu;

b) w przypadku prac zamieszczonych w czasopismach: po tytule z kropką (kursywą), tytuł czasopisma w cudzysłowie, bez żadnego znaku interpunkcyjnego, rok wydania, przecinek, numer (z[eszyt]., vol.), przecinek, s.(numer strony), kropka.

c) w przypadku tomów zbiorowych: po tytule (kursywą) z kropką, W:, tytuł kursywą, kropka, Red., inicjał redaktora, kropka, spacja, nazwisko, kropka itd. jak w punkcie a);

d) przykładowe zapisy bibliograficzne:

T. Różycki: Wiersze. Warszawa: Lampa i Iskra Boża 2004.

M. Rybak: Rozbiórka. Wiersze, rozmowy i portrety 26 poetów. Wrocław: Biuro Literackie 2007 .

M. Bieńczyk: Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa: Sic! 2000.

I. Erenburg: Burzliwe życie Lejzorka Rojtszwańca. Przeł. M. Popowska. Warszawa: Czytelnik 1988.

G. Sholem: Chasydyzm w Polsce — ostatnia faza mistyki żydowskiej. W: tegoż: Mistycyzm żydowski. Warszawa: PIW 1997, s. 395-425.

J. Łotman: Zagadnienia przestrzeni artystycznej w prozie Gogola. Przeł. J. Fa¬ryno. W: Semiotyka kultury. Wyb. i opr. E. Janus, M. R. Mayenowa. Przedm. S. Żółkiewski. Warszawa: PIW 1977, s. 213-265.

W. Werth: [Rec.] I. Erenburg: Das gewegte Leben des Lasik Roitschwantz. „Monat” 1969, nr 249, s. 87.

Poniżej fragmenty tekstu napisanego wg powyższych zasad:

- 1 -

„Niebo ma dzisiaj inne priorytety, o których

cicho. Niebo dziś się dąsa.”

(Czarne i szare)

Poezja Tomasza Różyckiego skutecznie kusi swoim klimatem, mrocznym, onirycznym i tajemniczym; plastycznym językiem. Podmiot liryczny jest tutaj wpisany w świat, który mieni się tysiącem odcieni czerni, szarości. Mgliste i leniwie statyczne kontury świata przedstawionego zostawiają czytelnikowi w wyobraźni zimny obraz. Czy jednak osoba mówiąca w poezji Różyckiego jest melancholikiem? Można by przyjąć taką koncepcję i przyjrzeć się jej trochę bliżej. Sam Różycki w rozmowie z Magdaleną Rybak przyznaje, iż „Żal to jedna z przyczyn pisania. Jedna z najważniejszych”. Smutek, metafizyczny lęk są czynnikami, jakie skłaniają do innego oglądu świata, nierozerwalnie wiążą się też z melancholią. Pojęcie melancholii już od dawna towarzyszyło kulturze europejskiej, początkowo jako nazwa choroby psychicznej i jednego z czterech temperamentów (Hipokrates). Na przełomie wieków było ono różnie interpretowane i rozmaicie też traktowali je psycholodzy i filozofowie. Szkoła Arystotelesa wiązała je z psychicznymi predyspozycjami ludzi genialnych, średniowiecze wartościowało ten termin negatywnie, renesans zainteresował się nim na powrót, traktował je m.in. jako skłonność wielkich intelektualistów urodzonych pod znakiem Saturna. W miarę upływu czasu przestano nawet wartościować to pojęcie negatywnie. Pewien typ melancholii nie będącej chorobą psychiczną zaczęto postrzegać jako doświadczenie quasi-filozoficzne.

W poezji Różyckiego świat i jednostka wzajemnie się odpychają, by potem znów się dopełniać, na chwilę zawrzeć tajne porozumienie. Jak w wierszu Jestem stamtąd, w którym podmiot liryczny zostaje osadzony gdzieś pomiędzy rzeczywistością a snem. Sylwetka osoby mówiącej w wierszach tego autora jest zatarta, jest pośrednikiem między światem czytelnika a światem przedstawionym w wierszu, snuje się jak zjawa i zdradza nam swoje opowieści. Marek Bieńczyk w eseju Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty pisze, że melancholia zmienia stratę obiektu w stratę zachodzącą wewnątrz „ja”, czego konsekwencją jest rozmazywanie się podmiotu w widmowości, zanikanie, a nawet jego nieobecność. Mimo,

Nie było żadnych granic, na anielskich skrzydłach

zjawiała się wciąż ta sama melodia na skrzypce, tańczyły

koty z ludzką twarzą, ludzie o koźlich głowach.

Byliśmy wszystkim, każdym stworzeniem;

(Później, w innym życiu)

Taką podróż między życiem a śmiercią obserwujemy w utworze Je vois la suite. Śmierć przedstawiona jest tutaj nie jako ostateczny kres, lecz jako przejście w inna, alternatywną rzeczywistość, jako wyprawa po tytułowy „ciąg dalszy”. Niepokojące jest tutaj towarzystwo upersonifikowanej śmierci, która czuwa i czeka na moment swojego triumfu:

Ona jedzie za Rimbaudem do Harraru,

w ciemnym pokoju w Konstantynopolu czeka

na Mickiewicza. W wagonie, ogolona, tuli się

do Mandelsztama. Czeka.

(Je vois la suite)

W utworze Entomologia podmiot liryczny również podejmuje temat śmierci, subtelnie i łagodnie. Znów narracja pierwszoosobowa wprowadza nas w ciekawy, plastyczny obraz świata. Umierający rodzice są porównani do owadów, które w kokonie czekają na przemianę („mama była ważką, a tato czarną mrówką z chitynową czaszką”). Śmierć przedstawiona tutaj również nie kojarzy się z ostatecznym kresem człowieka, przemiana w kokonie może oznaczać odrodzenie w jakąś wyższą formę życia. Umieranie jednak następuje powoli, wiąże się z cichym cierpieniem:

[...] przez cały dzień patrzyłem, jak się poruszają

w rytmie dziwnego tańca, w takt drobin cementu

siadających na stole każdego dnia wolniej.

I każdej nocy brał też wyraźniejszą formę

kokon z białych oddechów i klejących jęków,

w który się zawinęli, żeby się przemieścić.

(Entomologia)

Wiedza o tajemnicach śmierci i życia jest skonfrontowana z wiedzą z fizyki, podmiot liryczny chciałby spojrzeć na śmierć oczami naukowca, dla którego wszystko jest wytłumaczalne i policzalne. Ale okazuje się, że jednak fenomen tego przeniesienia, wędrówki rodziców między światami, jakiego z dnia na dzień był świadkiem, zaskakuje go i chyba jednocześnie przeraża:

T. Różycki: Wiersze. Warszawa 2004, s. 102.

M. Rybak: Rozbiórka. Wrocław 2007.

M. Bieńczyk: Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa 2000.

T. Różycki: Wiersze. Warszawa 2004, s. 25

ibid., s. 151.

3

---